ORGANIZMY ZARODNIKOWE wykład 4

Zielenice właściwe

-kapsalne, jednokomórkowe lub cenobia, niekiedy plamka oczna, niektóre w ontogeniezie mają postać podziału kom, bardzo częste, glony aerofityczne, pospolite, gatunek to chlorella – kiedyś był nadzieją na skasowanie klęski głodu, ale okazało się że nie zdało egzaminu. Scenedesmus – gówny obiekt naukowców – cenobia są testerami zanieczyszczenia wód, niektóre konsumują substancje ropopochodne, cenobia są w kształcie dzwonka kart. Hydrodiction – cenobia tworzą sieć wodną, komórki duże do 1 cm długości, sieć może mieć wysokość do metra, biowskaźnik czystych natlenionych wód, kazda z komórek może stać się zoosporangium – zarodnią, zoospory nie uwalniają się z komórek macierzystych, w której tworzą się zarodniki i gdy osiąga dojrzałość to ściana pęka, żadko spotykany.

Zielenice właściwe – glony syfonalne.

Właściwości : syfonalne i syfonokladalne, wiele z nich może inkrustować plechy węglanem wapnna, wiele kopalnych, jedno i wielokomórkowe, kalloza w ścianie komórkowej. acetabularia – nietypowe, duże jądra z małą ilością chromosomów, używany do testów genetycznych, ozdobne w akwariach.

Cladophora- otoczone żelowatą substancją, w górskich potokkach. Ulotrichales – zielenice niciowe, takie same komórki oprócz komórki inicjalnej, małe z ryzopoidalnymi rozgałęzieniami które przyczepiają się do podłoża, występuje przemiana pokoleń, może stać się gametangium albo sporangium, wody słodkie, często spotykane, obrastają kamienie, drzewa.

Ulvaes – zieleniche prektenchymatyczne, makroglony, dość duże, głównie wody słodkie, przemiana pokoleń, często u wybrzeży Bałtyku,

Ramienice

Właściwości: pokrój zbliżony do skrzypów, plechowate, plechy inkrustowane węglanem wapnia, pęd z wezła i międzywęźl, okorowane, 200 – 250 gat, z rodzaju harat, starsze komórki wielojądrowe, oogamia, lęgnie okorowane, specyficzne plemiostany, plemniki okryte organicznymi łuseczkami, zygota przekształca się w oosporę, zygota kiełkuje w nitkowaty splątek, swoisty barwnik gamma – karoten, tworzą rozmnóżki, lęgnia – okorowana do której wchodzą plemniki, plemniostan – wytwarza nitki które są plemnikami, lęgnia u góry,plemiostan na dole, zachowane w materiałach kopalnych, teraz wszystkie mają okorowanie lewostronne, kiedyś było w obie strony, kiełkowanie zygoty prowadziło do hipotezy że ramienice są przodkami roślin naczyniowych i zostało to potwierdzone po badaniach, są także słonawowodne rośliny, makroglony, jeśli jest czysta woda to mogą tworzyć podwodne łąki i tworzą ekosystemy dla zwierząt, są pod ochroną prawną, w latach 60 – w łebsku były olbrzymie łąki, ale wyginęły.

Rudofity.

Właściwości: większość klasy sprzężnice, endoginowce i zieliwowce rzadko i sa nitkowate, u pierwszych jednokomórkowe.

Endogoniowce – ślepa uliczka ewolucji, plemniki i zoospory z bezbarwnym przednim biegunem otoczonym wiciami, każdy podział kom, zostawia ślad w postaci kołnierzyka, wytwarzanie androspor( plemnik nie zapładniający kom, jajowej, przyczepia się do kom, macierzystej) karłowatych samczyków które zdają się plemnią i wędrują, glony słodkowodne u nas endogonium, osiadłe glony.

Zieliwowce – mają lęgnię z wyrostkiem włostkiem i potem wytwarzają okorowaną oosporę i większość to lądowe, bardzo duża zawartość karotenoidów i nadają ceglastą barwę, niektóre są epifitami drzew i innych glonów(Trentepohila – komponent autotroficzny ok1/3 na świecie, w mieści oże być na murach).

Sprzężnice – najbardziej malownicze glony, jednokomórkowe lub cenobia, wszystkie to jednokomórkowe, cenobia się nie rozdzielają, brak wici, koniugacja, ściana z celulozy i pektyn często dwudzielna, zwykle obecne pory w ścianach, mają zygotę specjalną, bardzo duża liczba chromosomów, pory są charakterystyczne dla gatunków, do 592 chromosomów w 1n, pomnażają się przez podział komórki gdzie jest ściana celulozowa która przecina kom, na pół, est podział jądra i każda z połówek ma po mat, z jądra i dobudowuje resztę, koniugacja drabinkowa, brzeżna , szczytowa…, komórki spotykają się w którejś z kom lub w kanale i tam się tworzą, oospory wysycone sporoginami, co je obrania,większość jednokomórkowa o różnej postaci, często przewężone, jądro znajduje się w przesmyku, i maja 2 plastydy.

ROŚLINY NACZYNIOWE

Właściwości: wielokomórkowe zarodnie, wielokomórkowe gametangia, przemiana pokoleń, wielokom, zarodek, u współczesnych heteromorficzne … pochodzą od zielenic – podobieństwo DNA. Przystosowania do życia na lądzie, w wodzie – wtorne przystosowanie. Tkanka przewodząca i wzmacniająca, epiderma i aparaty szparkowe, korzeń, ochronna warstwa komórek wokół lęgni i plemni, wytworzenie pyłku, wytworzenie komórek ochronnych wokół zarodników, nasiona, owoce, mikoryza – zdobycie lądu dzięki grzybom, w mat, kopalnych zawsze były strzępkigrzybów bez elem, pasożytniczych, grzyby na początku spełniały rolę korzenia, pobierania pokarmu i rozprowadzającego po organizmie, to potwierdza fakt powszechności mikoryzy na świecie, nie stwierdzono u kapustowatych, dla niektórych niektóre rośliny nie mogą przeżyć - przykład storczyki.

Teoria telomowa – wszystkie organy powstały z pędów dychotomicznych. W Szweykowskich. Była przełomem, wyjaśniała skąd się wszystko wzięło – na egzaminie bd.

Wszystkie uległy ewolucji –

wiązka przewodząca – najprymitywniejsza – protostela dzisiaj u psylotów i w ontogenezie w rozwoju korzeni, aktinostela, plektostela, artrostela.

Syfonostela ma 2 formy, jenda w diktiostelę, a druga w eustelę i później w ataktostelę i jest to główna ścieżka rozwoju u kwiatowych.

PLANTAE :

Gromady – mchy, wątrobowce, glewiki, widłaki, paprotniki – monilophyta łączy psyloty, skrzypowe, strzelichowe, paprotkowe, rośliny nasienne – nagonasienne ok 1000 ga, okrytonasienna 300000 gatunków.

Rośliny nienaczyniowe : mszaki, wątrobowce, glewiki. Brak wiązek przewodzących dzisiaj, kiedyś były i przeszły ewolucję regresywną – uwstecznienie, dominacja gametofitu nad sporofitem, sporofit powstaje z jednego gametofitu, sporofit wyrasta na gametoficie jak tzw, pasożyt gametofitu.

Mchy

Właściwości : drobny gametofit od kilku mm do ok 2m wysokości u tropikalnych, kopalne największe ok 3 m, większość ok 20 – 30 cm wysokości, rozwój zaczyna się kiełkowaniem zarodnika od splątka do kilkudziesięciu gametoforów wyrasta, z którego wyrazta kametoforu i twodzy to gametofit , najczęściej rosną w daremkach – skupieniach, liście są jednowarstwowe z wielokomórkowym nerwem czasem nie dochodzi do końca – organ pozostałości wiązki prewodzącej, trwałe sporofity, łodyżki zbudowane z epidermy z aparatami szparkowymi, kom, miękiszowe i pozostałość wiązki przewodzącej – rudyment, czasem są kom, sklerenchymatyczne do usztywnienia, albo rosna do góry – mchy górnozarodniowe, albo po podłożu – bocznozarodniowe – zawsze zarodnia wyrasta z kątów między szczytami łodyżki, jest dużo form pośrednich. W Polsce jest tylko 4 klasy, na świecie 6 występuje, w Polsce jest razem – 697 a na świecie ok 13 000. Zarodnia jest monotelomowa, seta zakończona zarodnią kształty zarodni bardzo różne, zarodnie w większości mają ozębnię czyli system fragmentów celulozowych zamykających i otwierających zarodnię w związku z warunkami środowiska, czasem z gametangium wyrasta zarodnia i czasem rozrywa i wyrzuca górną część rodni co nazywa się czapeczką, ma rozmnóżki, pomnażanie bardzo dobrze rozwinięte – przez fragmentację plech lub rozmnóżki, występują wszędzie.

Splątki mchów – nitkowate, rozgałęzione mniej lub bardziej, plechoraty splątek torfowca, nitkowato – plechowaty splątek naleźlina, splątki schizostega osmundacea – każda komórka ma kszałt soczewki, światło wpada przechodzi przez komórki i odbija światło zielone, splątki – 1 etap rozwoju gametofitu.

Torfowce

Właściwości: tworzą rozległe torfowiska, plechowaty splątek, liście jednowarstwowe bez nerwu, ma komórki wodonaśne między nimi są chlorofile i występują na łodyżce i w liściu, ta budowa sprawia że taki torfowiec gromadzi kilkadziesiąt razy więcej wody, łodyżka, gałązki, główka,seta i zarodnia – bez ozębni, wieczko odpada i zarodniki się wysypują. Zarodnia ma kolumienkę niedokończoną i warstwa zarodników zakrywa kolumienkę. Występują na podmokłych terenach i tworzą torfowiska – jezioro bez lustra wody w trakcie wiosny i lata a zimą komórki pękają isą małe lustra, największe jest na Syberii i ma 70000 km2. Siedlisko grupujące specyficzne rosliny i zwierzęta i są zasobami wodnymi. Głównie na półkuli północnej, torfowce są tak jakby nieśmiertelne, są archiwami przyrody – zachowują się w nich szczątki różnych organizmów, które można wydatować, analiza pyłkowa się tym zajmuje.

Naleźliny

Właściwości : 100 gatunków i rodzaj andrea, grupa bez żadnej roli, przyczepiają się do podłoża,

Płonniki – największe mchy i najbardziejskomplikowane pod względem budowy, mogą być duże, liczne i różne środowiska zamieszkują, ich cechy to aktywne elementy przewodzące – słupeczki wysycone plastydami a w liściu jest żebro z kom, przewodzącymi i łączy się z wiązką przewodzącą w łodydze, kilkaset gat, na świecie, bezlisty – główna rola to sporofit który jestprawie cały czas zielony – maja chlorofil i robią fotosyntezę, bardzo drobne 4 – 6 mm wielkości,