Stopień utlenienia to nie to samo co ładunek jonów.

H₂O·CO₂ – uwodorniony tlenek węgla - bo w takiej postaci występuje (żaden inny kwas nie występuje w postaci tak uwodornionej)

Ca(OH)₂ + H₂O·CO₂ → CaCO₃ + 2H₂O

CaO + H₂O·CO₂ → CaCO₃ + H₂O

Ca + H₂O·CO₂ → CaCO₃ + H₂

słaby elektrolit – niecałkowicie dysocjuje w wodzie, czyli w roztworze są naraz: CH₃COOH, CH₃COO^- i H⁺, czyli wszystkie możliwe indywidua

kwas nietrwały to taki, który z powrotem rozpada się do tlenku i wody;

octowy i solny są trwałe!

Jeżeli elektrolit jest mocny (I i II gr., poza Be i Mg) to zapisujemy go w formie jonowej, a jak słaby to w stałej.

Sole sodowe, potasowe, amonowe i wszystkie azotany (V) są mocnymi elektrolitami i są rozpuszczalne

(NH₄)₂(SO₄) + 2KNO₃ → K₂SO₄ + 2NH₄NO₃

2NH₄⁺ + SO₄^2- + 2K⁺ + 2NO₃^- → 2K⁺ + SO₄^2- + 2NH₄⁺ + 2NO₃^-

Taka reakcja w ogóle nie zachodzi!!! Tak naprawdę mamy zbiór jonów

CaCO₃ jest trudnorozpuszczalne, więc nie dysocjuje

H₂O·CO₂ + Ca²⁺ + 2OH^- → CaCO₃ + 2H₂O

Każda sól w minimalnym stopniu się rozpuszcza

II: Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃ + H₂O

Ca²⁺ + 2OH^- + CO₂ → CaCO₃ + H₂O

III: CaO + H₂O·CO₂ → CaCO₃ + H₂O

(jonowo to samo)

IV: CaO + CO₂ → CaCO₃

(jonowo to samo)

V: Ca + H₂O·CO₂ → CaCO₃ + H₂

(bez zapisu jonowego)

VI: 2 sole rozpuszczalne w wodzie, które dadzą stracenie nierozpuszczalnej soli

Ca(NO₃) + K₂CO₃ → CaCO₃ + 2KNO₃

Ca²⁺ + CO₃^2- → CaCO₃

NA KOLOKWIUM: węglan wapnia CaCO₃

1. Prażenie (>400°C) wapienia → wapno palone

CaCO₃ → CaO + CO₂

1. Gaszenie wapna palonego → otrzymanie wody wapiennej

CaO + H₂O → Ca(OH)₂ mleko wapienne: układ 3-składnikowy, bo b.mała ilość CaO reaguje z

wodą i 2-fazowy, bo jest woda z Ca(OH)₂ i osad CaO

• mlekiem wapiennym bieli się drzewa, ściany, bo jest antybakteryjne i antygrzybiczne

1. mleko + krzemionka (SiO₂) → powstanie zaprawy wapiennej

A zasycha, bo zachodzi reakcja druga:

Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃ + H₂O

Jeśli przez dłuższy czas przepuszczamy CO₂ przez wodę wapienną to początkowo strącony osad

(zmętnienie) rozpuści się!

Najpierw zachodzi reakcja nr 2, a potem początkowo stracony osad CaCO₃ reaguje z nadmiarem CO₂ i produktem jest wodorowęglan wapnia Ca(HCO₃)₂

CaCO₃ + CO₂ + H₂O → Ca²⁺ + 2HCO₃^2-

i to jest kwasowienie skał wapiennych – reakcja otrzymywania wody mineralnej

ESTRY

CH₃COO-CH₃ – octan metylu

Każdy ester ma wzór, z którego możemy zrobić kwas!

Triazotan (V) glicerolu, czyli nitrogliceryna (TNT) – w postaci nierozpuszczalnej jest silnie wybuchowy, a w postaci rozpuszczalnej nie glicerol (zamiast –H jest NO₂)

Zmydlanie - zasadowa hydroliza tłuszczów, czyli estrów glicerolu i wyższych kw. tł.; powstaje glicerol i mydła sodowe

C₁₅H₃₁COOH – kw. palmitynowy - alkan, stały

C₁₇H₃₅COOH – kw. stearynowy - alkan, stały

C₁₇H₃₃COOH – kw. oleinowy – alken, ciecz (wiązanie = dokładnie po środku)

Odróżnienie przez odbarwienie wody bromowej!

Twardość wody – funkcja stężenia jonów Ca²⁺, Mg²⁺, Fe²⁺ i Mn²⁺

1. Przemijająca (węglanowa, nietrwała)

• generowana przez sole kwaśne kwasu węglowego – wodorowęglany:

Ca(HCO₃)₂ i Mg(HCO₃)₂

• usuwanie przez gotowanie, dodanie węglanu sodu (Na₂CO₃) lub wody wapiennej (Ca(OH)₂) (żeby całkowicie zobojętnić wodorosól)

• wodorowęglany są nietrwałe termicznie i podczas ogrzewania przekształcają się do nierozpuszczalnych w wodzie węglanów, które wytrącają się z roztworu (proces odwrotny do rozpuszczania w wodzie skał weglanowych w obecności CO₂), np.:

Ca²⁺ + 2HCO₃⁻ ⇌ CaCO₃ + H₂O + CO₂↑

1. Nieprzemijająca (niewęglanowa, trwała)

• generowana przez sole innych kwasów, gł. chlorki, siarczany, azotany i in.

• chlorki, siarczany i azotany są trwałe i pozostają również po przegotowaniu wody

• usuwanie przez chromatografię jonowymienną

2 RNa + Ca²⁺ → R₂Ca + 2 Na⁺

Twardość wody ma wpływ na jej napięcie powierzchniowe. Czym większe napięcie powierzchniowe wody, tym trudniej zwilża ona wszelkie powierzchnie, na skutek czego trudniej jest za jej pomocą czyścić zabrudzone powierzchnie. Twarda woda wymaga stosowania większych ilości mydła, gdyż powoduje wytrącenie trudno rozpuszczalnych soli kwasów tłuszczowych i metali odpowiedzialnych za twardość wody.

Przykłady grup:
- hydrofilowej: -COOH (karboksylowa), występująca w roztworze w postaci jonowej: -COO-, grupa hydroksylowa -OH (alkohole), grupa sulfonowa -SO3H, występująca w postaci jonowej -SO3-
- hydrofobowej: to przede wszystkim łańcuch węglowodorowy oznaczany jako -R (np. -C15H31)

Przykładem związku posiadającego grupy hydrofilową i hydrofobową są:
palmitynian sodu C15H31COONa i stearynian sodu C17H35COONa, sole, będące składnikiem mydła

Środki powierzchniowo czynne można podzielić na grupy w zależności od ich zastosowania:
- emulgatory - dodatki utrwalające emulsje
- środki zwilżające
- środki pianotwórcze - dodatki utrwalające pianę
- detergenty - środki czyszczące:

• sulfoniany (sole kw. siark IV)

• wodorosiarczany (sole kw. siark VI)

Właściwości związków powierzchniowo czynnych wykorzystywane są przede wszystkim w procesie usuwania brudu (szampony, proszki do prania, płyny do mycia naczyń, mydła). Na zatłuszczonych powierzchniach adsorbuje się (osadza na powierzchni) związek powierzchniowo czynny, orientując się hydrofobowym „ogonem” do powierzchni tłuszczu. Hydrofilowa „głowa” pozostaje na zewnątrz i umożliwia zwilżanie tłuszczowej powierzchni wodą. W nieobecności SPC proces zwilżania byłby znacznie utrudniony, ze względu na to, iż tłuszcz i woda nie mieszają się wzajemnie

Nadmiar fosforanów (za dużo substancji odżywczych) → zakwit → niedobór tlenu

FERMENTACJA

1. Alkoholowa – z węglowodanów, pod wpływem enzymów wytwarzanych przez drożdże

C₆H₁₂O₆ → 2C₂H₅OH + 2CO₂

1. Octowa – alkohol + tlen z powietrza, pod wpływem enzymów Acetobacter

1. Propionowa

3CH₃CHOHCOOH + bakterie propionowe (Propionibacterium) ⇒ 2CH₃CH₂COOH + CH₃COOH + CO₂ + H₂O

(kwas mlekowy + bakterie → kwas propionowy + kwas octowy + energia)

1. Masłowa

C₆H₁₂O₆ + bakterie masłowe (Clostridium) → CH₃CH₂CH₂COOH + 2CO₂ + 2H₂

(glukoza + bakterie → kwas masłowy)