30.05.2012 – wykład 13

Teoria wychowania autorytarnego:

1. Pedagogika behawiorystyczna- osobowość reaktywna jest kształtowana przez bodźce zewnętrzne. Teoria S-R (bodziec- reakcja ). Koncepcja ta nie podkreśla tego, że bodźce są subiektywizowane przez jednostkę. Zakłada, że reakcja jest odpowiedzią na bodźce. Przez odpowiednio dobrane bodźce nie uzyskamy osobowości taką jaką sobie życzymy, cele formowane w aspekcie pewnego wzoru osobowego, jako korzystne dla jednostki i społeczeństwa w którym żyje. Zadaniem pedagoga jest operacjonalizacja bodźców w aspekcie celów – działania takimi bodźcami jakie pedagog uważa za pożądane. Nie dostrzega się podmiotu jako indywidualną i niepowtarzalną osobowością, która zawsze subiektywizuje bodźce. Pedagogika mechanistyczna.

2. Pedagogika konserwatywna - nie operuje teorią bodziec – reakcja, ale też zakłada, że przygotowanie pewnego środowiska wychowawczego i konsekwentne stwarzanie określonych sytuacji wychowawczych doprowadzających do ukształtowania pożądanej osobowości. Kładzie nacisk na rolę autorytetu wychowawcy, dyscyplinę w której atmosferze powinien wychowanek się wychowywać. Również w tej pedagogice za mało się mówi o podmiotowości i wolności podmiotu, które jest jego prawem.

Teoria wychowania anty autorytarnego:

1. Pedagogika humanistyczna – człowiek jako podmiot twórczy, rozwój – wdrażanie do wartości kulturowych. Dostrzega podmiotowość dziecka a w szczególności w aspekcie jego zdolności twórczych i przygotowuje go do tworzenia kultury. Podkreśla w procesie wychowania takie aspekty jak rozumienie i przeżywanie wartości i dóbr kulturowych. Do tego rozumienia i przezywania trzeba dziecko przygotować uwzględniające jego niepowtarzalne cechy, potrzeby oraz prawo do autonomii.

2. Pedagogika liberalna – prawo dziecka do bycia istotą niepowtarzalną i wolną. Koncentruje swoje zalecenia wychowawcze wokół wolności dziecka, która jest jego niezawisłym prawem. Sprzeciwia się drylowi pedagogicznemu jak również surowym karom, odrzuca kary fizyczne. Swój program wychowawczy opiera na prawie do wolności, prawie do wyboru, prawie do samostanowienia dziecka.

WYCHOWANIE

Autorytarne	Anty autorytarne
Cele wychowania:
- rozwój wychowanka jako adaptacja do zastanych warunków życia, - kształtowanie tożsamości konwencjonalnej - tożsamość roli – przystosowanie do pełnienia ról	- rozwój wychowanka rozumiany jako samorealizacja i samowychowanie - kształtowanie tożsamości postkonwencjonalnej, rozwojowej i innowacyjnej, -tożsamość osoby
Zadania wychowania:
- kształtowanie wychowanków wg pożądanych i nienaruszalnych społecznie wzorów osobowych, - kierowanie rozwojem wychowanka, urabianie określonych cech,	- promowanie szeroko pojętej zmiany człowieka i świata - bezinteresowne wspieranie swobodnego rozwoju wychowanka
Istota zmian edukacyjnych:
- udoskonalić, ulepszyć świat wg ustalonej już jego definicji	- rewizja obowiązujących definicji świata, - wykraczanie poza dotychczasowe wyobrażenia o tym, co możliwe i pożądane, - szukanie nowych możliwości rozwojowych
Istota oddziaływań pedagogicznych:
- bezpośredni wpływ na dziecko, - przekazywanie gotowej wiedzy i gotowych wzorów zachowań - zdyscyplinowany wysiłek, - podporządkowanie się wychowanka woli i zasadom wychowawczym wychowawcy	- pośredni wypływ na dziecko polegający na organizowaniu sytuacji, okazji i warunków sprzyjających rozwojowi - umożliwienie wychowankom samopoznania - edukacja bez przymusu, respektująca prawo jednostki do własnej drogi rozwoju, - akceptacja autonomii, indywidualności, podmiotowości wychowanka oraz wychowawcy
Metody, środki, formy wychowania:
- kary i nagrody oraz rywalizacja między wychowankami jako środek wychowania, - rygorystycznie określona formuła organizacyjna wychowania i nauczania (system klasowo – lekcyjny)	- współdziałanie, partnerstwo, raczej nieoceniające nastawienie do dziecka, - odformalizowanie wychowania, elastyczna edukacja, innowacyjność form i środków wychowania
Edukacja:
- ceni się pewność wiedzy, jej stabilność i bezpośrednią użyteczność	- ceni się takie stosowanie wiedzy, która wymaga samodzielnego przełożenia jej na reguły osobistego działania - wiedza bardzo elastyczna
Pomoc wychowawcza:
Jako: STEROWANIE: powołanie kogoś na wychowawcę legitymizuje jego prawo do ingerowania w sprawy wychowanków, wg własnego zamysłu. Poza wychowankiem przesądza się o tym, co jest dla niego cenne, a co nie jest. Pomagajacy sam upoważnia siebie do tego lub czyni to za niego jakaś władza: a) Sterować innym człowiekiem w imię jego dobra, które wychowawca sam definiuje b)Żądać od wychowanków postępowania zgodnego z zaleceniami, nakazami i radami wychowawcy c)Chronić wychowanków przed błędami, wskazywać im właściwe sposoby postępowania, których słuszność określa wychowawca.	Jako: OFEROWANIE: wychowawca jest świadomy tego, że każdy jest niepowtarzalną indywidualnością i żyje we własnym świecie. Pomocy wychowawczej udziela się biorąc pod uwagę dwa założenia: - prawo do ingerowania w świat drugiego człowieka a tym samym w świat dziecka, wychowawca ma wówczas gdy jest proszony o pomoc. Od niego zależy zakres i treść upoważnień jakimi będzie dysponował, ale pierwszym warunkiem wychowawcy pozostaje postawa nieingerencyjna. Pomagający sam decyduje o formie i treści ofert w stosunku do wychowanka, traktuje je jednak jako wypowiadane we własnym imieniu, a więc jako rady a nie zalecenia. Pomoc jako skierowana do wychowanka oferta – zakomunikowanie mu własnego punktu widzenia wychowawcy, a więc jego odczuć, wrażeń itp. Nie powinna naruszać autonomiii wychowanka oraz szacunku do niego jako osoby.