W.F.Taylor-nauk. Org. Pracy: Dobór do danej pracyludzi najsprawniejsz Ych i opr norm pr w oparciu o wyniki najlepszych 2)opr jedynej właśc metody pracy której robol mieł się trzymac 3)stos silnych bodzców płacoeych w stos do rob najwydajniejszych i el nie osiąg. norm BEZPOSREDNIM bodzcem podczas 2 wojny była potrzeba wyprodukowania jak najssprawniejszych samolotów bojowych def Erg wg PTErg-jest to naukastos zmierz do optymalnego,dost narz masz urz, tech, org mater śr pr, prod powsz uż do wymagań i potrzeb fizj psych i społ człowieka. wg IEA-zajmuje się zw zachodz pom czł a jego zajęciem sprzętem i otoczenim nat w najsz erszym znaczeniu włączając w to pracę wypoczyn syt w domu i podróży. Nauki współ tw E fizj pracy, psych pr, antropometria, nauki med/ technika i technologia, org pr, ekonomika pr, nauka o jakości. E koncepcyjna jest to wprow zas E już w trakcie formułowania zał i proj systemów. E Korekcyjna zajmuje się korektą war. pr na drodze modernizacji istniejących oraz pracujących już masz i urz a także wprowadzaniem el. zabezp ludzi przed niekorz wpływem środ pr. 2Definicje stresu: wg Selye'a stres to niespecyficzna reakcja organizmu na wszelkie niedomagania,wg Lazarus'a i Foikman^!a stres to szczególna relacja między osobą i środowiskiem, którą osoba ocenia jako przekraczającą lub nadwyrężającąjej zasoby i zagrażającą dobrostanowi.	Zad erg. warunków pr: wyk pomiarów oraz okr dopuszcz steż int czynników oddz na czł wśrod pr- okr wpływu tych czynników na człna drodze badań diagn i prognoz- okr sposobów elim uciązliwości i zagr powod przez czyn środ oraz realiz proj korygujacych war pr Zad erg wyrobów dost obiektów tech do wymiarów i kszt ciała czł -zapewnienie funkcjonalności obitu tech np sprawn ,odp formyitp.-zap wabezp i komfortu uzytkowania ob –elimin neg wpływu wyrobu na war śr człowieka –dbałośc o estetykę kszt i barw ob tech. Koryści uzyskiwane dzięki wys erg ob tech –lepsza i wyd pr –zmniej biol koszt pr –zmniej liczby i kosztów braków ibł popełn w pr-zwięk bezp pr i elimin chorób zaw-lepsze wyk czasu pr- ogr absencji chor –zwięk satysf z pr i poz motyw – odcz zadow i przyj z kont z urz tech Straty powodowane niską erg urz tech: straty ekonom bezpośrednie których wielkosc jest możliwa do oszac nnp mała wyd, produkcja braków spow odowana przemęczeniem nadm hałasem złym ośw itp. –straty ekonom pośr których wielk nie można w prosty spos oszac np utrata zdrowia, duza płynnośc kadrniszcz narz wskutek niedbałstwa i niechęci do pr –straty moralnenie podl wycenienp cierpienie. złe samopocz, niski etos pr, apatia.NAjnowsze kier rozw erg erg mieszkania ,dla ludzi starszych, prac biurowych, swiata diecęcego, prac ekstrem, oprogramowania, prac op zautom i zrobotyzowanych	Proces erg onomiczny : podmiot : 1indywidualny. 2 zespołowy tj ogół cech psych warunkujących przebieg proc i działań tech. DZialalnośc tech: zesp zróżnicowanych działań tech np: badania, proj, dz konstr, organizacyjne, eksploatac, pomiar, mont, diagn, regul, WYNIKI: 1 wyniki badań tech: opisy, proj, szkice, dokumentacja, plany mont proc,2 wytwor tech: maszyny ,narz ,pomieszczenia	Wskaznik niezawodn. pracy operat. Niezawdonosc człowieka w pracy to zdolność do wykonywania powierzonych zadań z minimalnym ryzykiem bledu w określonych warunkach i w określonym czasie. Pomiar niezawodności człowieka w pracy opiera się na danych pochodzących z obserwacji lub zapisów wszelkiego rodzaju potknięć, uchybień, usterek zachowania się człowieka. W zal.od celu jakiemu maja służyć wyniki diagnozy niezawod.(np.zmniejszenie liczby wypadkow, podzial funkii miedzy człowieka i maszynedobor operatorow do pracy na stanowiska niebezpieczne) analizuje się odpowiednie kategorie bledow na wybranych typach sytuacji i na określonych stanowiskach pracy. Pomiar niezawodności wymaga okreslenia wskaźników niezawodności. Możliwe są następujące techniki badawcze: Stosowanie skal szacunkowych Zliczanie błędów, potknięć, uchybień Zbieranie danych o potenc. Bledach Analiza czasowych przebiegow czynności Pomiar obciążenia psychocznego Pomiar subiektywnych stanow człowieka Analiza indywidualnych cech człowieka Wymienione techniki sluza do zbierania danych, które nastepnie musza być przetworzone aby można było stosowac je jako wskaźniki niezawodności człowieka. Przetwarzanie polega na szacowaniu prawdopodob. Popełnienia bledow na podstawie danch statyst. Dotyczacch częstości ich wystepowania.
4.2. Zakres auditu bezpieczeństwa i jego rodzaje Podstawą sprawnego zrealizowania auditu jest umiejętne sprecyzowanie jego programu. Taki program powinien obejmować:- zdefiniowanie czasu trwania auditu.-określenie czasu i miejsca rozpoczęcia auditu.- opisanie zakresu i obszarów podlegających auditowi.-ustalenia dotyczące miejsca i czasu spotkania kończącego audit.- pełną informację o osobach, które powinny być zaangażowane w realizację auditu. Proces auditu powinien być zbudowany na następujących etapach:spotkanie otwierające audit. potwierdzenie podstaw jego przeprowadzenia.zdefiniowanie / ustalenie/ procesu realizacji auditu, obejmujące fizyczną realizację samego auditu. zdefiniowanie wniosków i dowodów je potwierdzających, zarówno ten jak i poprzedni etap procesu, będąc etapami cyklicznymi, w ramach ich realizacji następuje poszukiwanie i tworzenie obiektywnych dowodów umożliwiających poprawne ich zrealizowanie. podsumowanie i zakończenie auditu. Zakres auditu powinien obejmować: podwykonawstwo. monitorowanie i pomiary. badanie wypadków przy pracy, chorób zawodowych i zdarzeń potencjalnie wypadkowych oraz ich wpływu na bezpieczeństwo i higienę pracy. auditowanie. przegląd wykonam- przez kierownictwo. działania zapobiegawcze i korygujące. ciągle doskonalenie.	W omawianej problematyce rozróżnić można następujące rodzaje auditów bezpieczeństwa: 1 Technologiczny audit bezpieczeństwa.2 Audit bezpieczeństwa procesu produkcyjnego.3. Audit bezpieczeństwa organizacji i zarządzania. 3. DEFINICJE \ TERMINOLOGIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM 1 HIGIENĄ PRACY audit systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy-systematyczne i mezależne badanie, mające na celu określenie czy działania podejmowane w ramach systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy oraz osiągnięte rezultaty odpowiadają planowanym ustaleniom i czy te ustalenia zostały skutecznie wdrożone oraz czy są odpowiednie do realizacji polityki bezpieczeństwa i higieny pracy, a także do osiągnięcia celów organizacji w tym zakresie bezpieczeństwo i higiena pracystan warunków i organizacji pracy oraz zachowań pracowników zapewniający wymagany poziom ochrony zdrowia i życia przed zagrożeniami występującymi w środowisku pracy cei ogólny zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracycel dotyczący działań w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, wynikający z polityki bezpieczeństwa i higieny pracy, który organizacja ustaliła do osiągnięcia	ce! szczegółowy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracycel wyrażany ilościowo, zawsze gdy jest to możliwe, wynikający z celów ogólnych zarzadzama bezpieczeństwem i higieną pracy organizacji, do zrealizowania, aby osiągnąć cele ogólne identyfikacja zagrożeniaproces rozpoznawania tego cza zagrożenie istnieje oraz określania jego charakter.'styk monitorowanie aktywnebieżące działania mające na celu sprawdzanie, czy stosowane środki ochronne i zapobiegawcze przed zagrożeniami i związanym z mmi ryzykiem zawodowym, jak również stosowane rozwiązania organizacyjne służące wdrożeniu systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy, spełniają określone wymagania. monitorowanie reaktywnesprawdzanie, czy nieprawidłowości w zakresie stosowanych środków zapobiegawczych i ochronnych przed zagrożeniami i związanym z mmi ryzykiem zawodowym oraz niezgodności w systemie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy, które ujawniły się wystąpieniem wypadków^7 przy pracy, chorób zawodowych i zdarzeń potencjalnie wypadkowych, są zidentyfikowane i są przedmiotem odpowiednich działańocena ryzyka zawodowegoproces analizowania ryzyka zawodowego i wyznaczania jego dopuszczalności	polityka bezpieczeństwa i higieny pracydeklaracja organizacji dotycząca jej intencji i zasad odnoszących się do ogólnych efektów działalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, określająca ramy do działania i ustalania celów organizacji dotyczących zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy poważna awariazdarzenie, w szczególności emisja, pożar łub eksplozja, powstałe w trakcie procesu przemysłowego.magazynowania łub transportu, w których występuje jedna lub więcej niebezpiecznych substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia życia łub zdrowia ludzi łub środowiska, lub powstania takiego zagrożenia z opóźnieniem Ryzyko zawodoweprawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą powodujących straty.w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeńzawodowych występujących w środowisku pracy łub sposobu wykonywania pracy zagrożeniestan środowiska pracy mogący spowodować wypadek lub chorobę zagrożenie znaczącezagrożenie mogące spowodować poważne i nieodwracalne uszkodzenie zdrowia lub śmierć, występujące wszczególności podczas wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych łub w sytuacjach poważnych awarii zdarzenie potencjalnie wypadkoweniebezpieczne zdarzenie, związane z wykonywana pracą, podczas którego nie dochodzi do urazów lub pogorszenia stanu zdrowia
			Wskaznik aktualności – wprowadza się ze względu na fakt, ze poprawne lecz wykonane w niewłaściwym czasie dzialanie nie prowadzi do celu. Często na wykonanie określonych operacji przeznacza się scisle określony czas. Jego przekroczenie uwaza się za blad. Wskaznik aktualności wyraza się prawdopodobieństwem wykonania zadan w czasie. Wyraza się wzorem: Pa = P{{τ< tl}=∫f(τ)dτ  Wzor ten ma zastosowanie wówczas gdy Tl jest stala przy okreslaniu niezawdonosci calego układu, musza być spełnione nast. Warunki: Wskaźniki maja być jednakowe dla wszystkich ogniw układu w miare możliwości należy wykozystac aparat matematyczny stosowany w naukach technicznych w torii niezawodnosci(WTF??). Należy jednak wyraznie zaznaczyc, które wielkości we wzorach dotycza czlwoeika a które pozostałych układów. Czlowieka należy traktowac jako bardzo specyficzne ogniwo wobec którego techniczna teoria niezawodności ma ograniczone zastosowanie. Jako podstawowy i najważniejszy wskaźnik należy przyjąć prawdopodobieństwo bezbłędnej pracy człowieka, pracy technicznych ogniw oraz ich wzajemnego wpływu na siebie.