RYCZAŁT CZY KSIĘGA PRZYCHODÓW?

1. WSTĘP

Jednym z problemów, z jakim muszą zmierzyć się osoby zakładające przedsiębiorstwo, jest wybór formy opodatkowania. Małe firmy mogą skorzystać albo z opodatkowania ryczałtowego, albo z podatkowej książki przychodów i rozchodów. Każda z tych metod ma swoje zalety i wady. W zależności od rodzaju prowadzonej działalności, skali tej działalności oraz poziomu kosztów należy wybrać rozwiązanie najbardziej opłacalne, czyli takie, które zapewni najniższy podatek dochodowy.

W poniższym artykule postaramy się odpowiedzieć na pytanie, w jakich przypadkach bardziej opłacalny będzie ryczałt, a kiedy lepszy będzie wybór księgi przychodów.

2. PORÓWNANIE RYCZAŁTU I KSIĄŻKI PRZYCHODÓW

Księga przychodów

zalety:

- podatek od faktycznie osiągniętego dochodu

- uwzględnia koszty uzyskania przychodu

- w przypadku straty nie ma podatku dochodowego

wady:

- wyższa stawka podatku dochodowego niż przy ryczałcie

- większy stopień skomplikowania ewidencji księgowych

Podatkowa księga przychodów i rozchodów

Podatkowa księga przychodów i rozchodów jest dość skomplikowaną formą rozliczeń, wymagającą orientacji w przepisach (zwłaszcza jeżeli chodzi o kwestie kosztów). Układ kolumnowo wierszowy księgi pozwala na dokonywanie zapisów operacji gospodarczych według rodzaju, tzn. przychód lub koszt. Przychody są wpisywane, jako przychody ze sprzedaży wyrobów i usług i jako pozostałe przychody. W części przeznaczonej na koszty jest, aż pięć kolumn rodzajowych. Wymaga to rozważnego sortowania dokumentów księgowych, tak aby ujęte były wydatki zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Ponadto oprócz prowadzenia ksiązki przychodów i rozchodów zobowiązani jesteśmy do:

1) Prowadzenia wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,

2) Prowadzenia ewidencji wyposażenia,

3) Prowadzenia ewidencji zatrudnienia,

4) Prowadzenia karty przychodów zatrudnionych pracowników,

5) W przypadku, gdy jesteśmy płatnikiem podatku VAT musimy prowadzić także ewidencję sprzedaży i zakupu VAT.

Podatkowa Księga Przychodów i Rozchodów jest prowadzona przez podatników podatku dochodowego od osób fizycznych opodatkowanych na zasadach ogólnych lub podatkiem liniowym. W jaki sposób jest prowadzona?

Podatkową księgę przychodów i rozchodów prowadzą płatnicy podatku dochodowego, od osób fizycznych opodatkowani na zasadach ogólnych (według skali podatkowej) lub podatkiem liniowym (19%), którzy nie przekroczyli limitu 800 tys. euro , który zobowiązuje ich do prowadzenia ksiąg rachunkowych (tzw. pełna księgowość). KPiR zależy od formy wybranego opodatkowania. Do jej prowadzenia zobowiązane są:

- spółki partnerskie,

- duchowni, którzy zrzekli się opłacania zryczałtowanego podatku dochodowego,

- osoby wykonujące działalność na podstawie umów agencyjnych i umów na warunkach zlecenia, zawartych na podstawie odrębnych przepisów,

- spółki cywilne osób fizycznych,

- osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą,

- spółki jawne osób fizycznych,

- osoby prowadzące działy specjalne produkcji rolnej, jeżeli zgłosiły za miar prowadzenia tych ksiąg

Podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów nie prowadzą płatnicy, którzy:

- wykonują wolny zawód adwokata jedyniew zespole adwokackim,

- opłacają podatek dochodowy w formach zryczałtowanych,

- wykonują wyłącznie usługi transportu ludzi i produktów taborem konnym,

- dokonują sprzedaży środków trwałych po likwidacji działalności

*Metody rozliczania kosztów

Podatnicy prowadzący KPiR zaliczają wydatki do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia (metoda kasowa). Jest to:

- data obciążenia ich not, rachunkiem, fakturą (niektórzy przyjmują datę otrzymania - zaakceptowania dokumentu obciążeniowego),

- data faktycznego dokonania wydatku w pozostałych przypadkach

*Płatnik może wybrać też metodę memoriałową, w której podzieli koszty uzyskania przychodu na dwie grupy:

- koszty bezpośrednie, związane z konkretnymi przychodami (koszt zakupu towaru w stosunku do przychodu z jego sprzedaży),

- koszty pośrednie, związane ogólnie z przychodami podatnika (koszt usług telekomunikacyjnych czy czynsz najmu magazynu)

W tym przypadku koszty bezpośrednie zalicza się do kosztów uzyskania przychodu w roku uzyskania przychodu. A koszty pośrednie zalicza się do kosztów uzyskania przychodu w roku ich poniesienia. W ten sposób można uniknąć kumulacji kosztów (niski podatek albo nawet strata) w jednym roku podatkowym z kumulacją dochodu w innym roku podatkowym (wysoki dochód i podatek). Jest to metoda, zgodnie z którą koszty uzyskania przychodów są potrącane tylko w tym roku podatkowym, którego dotyczą.

Metody rozliczania dochodu

Metodą pośrednią między dwoma wymienionymi powyżej jest metoda obliczania dochodu z uwzględnianiem comiesięcznej różnicy spisów z natury. Według tej metody koszty rozliczane są w dacie ich poniesienia, ale spis z natury – korygujący wartość kosztów o różnicę początkowego i końcowego spisu z natury – dokonywany jest co miesiąc na koniec miesiąca. Jest szczególnie korzystna dla płatników dokonujących wyprzedaży zapasów magazynowych.

***Zasady prowadzenia KPiR

Księgi powinny być prowadzone rzetelnie, terminowo, w języku i walucie polskiej i bezbłędnie rachunkowo.KPiR obejmuje 17 kolumn, w tym z 3 główne:

- Kontrahent,

- Przychód,

- Wydatki (Koszty)

Księga Przychodów i Rozchodów ma swoje zalety i wady. Do tych pierwszych można zaliczyć możliwość odliczenia rzeczywiście poniesionych kosztów a przy wysokich kosztach, możliwość uzyskania korzyści fiskalnych w porównaniu z formami ryczałtowymi. Minusem jest konieczność regualarnego zapisywania w księdze operacji gospodarczych i sporządzania rejestrów oraz znajomość zmieniających się przepisów .

Jakie są zalety i wady prowadzenia księga przychodów i rozchodów?

Księga przychodów i rozchodów jest jedną z trudniejszych form rachunkowości dla firm. Jej prowadzenie wymaga biegłej znajomości zmieniających się często przepisów. Umożliwia ona podatnikowi wybór pomiędzy dwoma rodzajami opodatkowania – opodatkowania wg obowiązującej skali podatkowej lub stawki liniowej. Prowadzenie księgi przychodów i rozchodów ma swoje zalety oraz wady, z tym, że tych drugich jest mniej – jeśli znamy się na rachunkowości lub decydujemy się na to, by księgowość naszej firmy prowadziło biuro rachunkowe. Główne zalety to: możliwość odliczania faktycznie poniesionych kosztów, a jeśli są one wysokie, wówczas możemy uzyskać korzyści fiskalne w porównaniu z formami ryczałtowymi. Wady wynikające z decyzji prowadzenia księgowości w oparciu o księgę przychodów i rozchodów, to z kolei konieczność sumiennego i systematycznego odnotowywania w księdze operacji gospodarczych, sporządzanie rozmaitych rejestrów. A temu powinna towarzyszyć skrupulatność i znajomość zasad księgowości.