Prawo pracy i prawo urzędnicze- ćwiczenia.
Co to jest stosunek pracy?
Stosunek pracy jest stosunkiem zobowiązaniowym dwustronnym, tzn. że pracownik zobowiązuje się do świadczenia pracy określonego rodzaju w miejscu i czasie wskazanym przez pracodawcę i pod jego kierownictwem, a pracodawca zobowiązuje się do wypłaty wynagrodzenia. Stosunek pracy zachodzi pomiędzy pracownikiem a pracodawcą.
Szczególne cechy stosunku pracy.
Osobiste świadczenie pracy
Odpłatność pracy
Podporządkowanie pracownika przełożonym, w procesie pracy
Ryzyko pracodawcy
Strony stosunku pracy:
Pracodawca- jednostka organizacyjna, albo osoba fizyczna
Pracownik- osoba fizyczna, która ukończyła 18 lat.
- pracownik młodociany
-osoby zatrudnione w Urzędach Państwowych, podlegają ustawie o urzednikach państwowych i służbie cywilnej, posiadaja status urzedników.
-pracownicy samorządowi
-pracownicy sezonowi.
Nawiązanie stosunku pracy.
Umowa o prace
Powołanie- jest aktem mocą którego powierza się osobie stanowisko, na ogół kierownicze i nawiązuje się z nia stosunek pracy.
Wybór
Mianowanie- powierzenie obywatelowi na drodze aktu administracyjnego stanowiska z zakresu administracji. Nawiązanie szczególnego stosunku pracy, gdzie nominat podlega podmiotowi zatrudniającemu.
Jakich danych można zadać od kandydata o prace.
wykształcenie – ukończone szkoły, szkolenia, zawód, tytuły naukowe, zawodowe;
przebieg kariery zawodowej;
sukcesy zawodowe;
motywacje do aplikowania na dane stanowisko pracy;
zainteresowania, oczekiwania i wyobrażenia co do oferowanej pracy;
mocne strony kandydata oraz te, które wymagają doskonalenia;
dodatkowe uprawnienia i umiejętności ważne dla stanowiska pracy, np. znajomość języków obcych, licencje zawodowe, obsługę komputera, umiejętność radzenia sobie w sytuacjach stresowych, pracę w zespole itp.
Treść umowy o pracę:
Strony umowy
Rodzaj umowy o prace
Rodzaj pracy
Miejsce wykonywania pracy
Wynagrodzenie za prace
Wymiar czasu pracy
Termin rozpoczęcia pracy
Rodzaje umów o prace:
Na okres próbny
Na czas określony
Na czas wykonywania określonej pracy
Na czas nieokreślony
Ustanie stosunku pracy
Ustanie stosunku pracy następuje w drodze jego rozwiązania lub wygaśnięcia.
Czynności prawne dwustronne:
- Porozumienie stron
Czynności prawne jednostronne
Stosunek pracy może ustać wskutek złożenia przez jedną ze stron oświadczenia woli,że nie zamierza pozostawać w stosunku pracy. Do jednostronnych czynności prawnych rozwiązujących stosunek pracy zaliczamy:
-wypowiedzenie - umowy o pracę tj. oświadczenie woli pracodawcy lub pracownika rozwiązujące rozwiązujące umowę z upływem określonego czasu.-Niezwłoczne rozwiązanie – umowy o pracę (zwane w Kodeksie pracy rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia),tj. oświadczenie woli jednej ze stron powodujące natychmiastowe ustanie stosunku pracy,
-rozwiązanie umowy o pracę za kilkudniowym uprzedzeniem – ze strony pracownika,,będące wyjątkowym sposobem rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą w sytuacjach określonych przepisami prawa.
Wypowiedzenie
Jednostronna czynność prawna. tzw. zgoda drugiej strony jest zbyteczna. Wypowiedzenie powinno mieć formę pisemną. Wypowiedzieć umowę może każda ze stron stosunku pracy.
Umowy na czas określony zawartą na czas krótszy niż 6 miesięcy nie można wypowiedzieć.
Umowa o pracę na czas określony nie może być wypowiedziana również w przypadku, gdy jest zawarta na czas dłuższy niż 6 miesięcy. Jeżeli strony nie zamieściły w umowie klauzuli umożliwiającej takie rozwiązanie umowy w tym czasie.
Klauzula: Każda ze stron może rozwiązać umowę z 2 tygodniowym okresem wypowiedzenia".
Okres wypowiedzenia umowy na czas określony wynosi 14 dni.
W przypadku umowy o pracę na zastępstwo pracownika - inny rodzaj umowy terminowej- zawsze można rozwiązać, okres wypowiedzenia to 3 dni robocze.
Umowa o pracę na czas niekreślony - okresy wypowiedzenie są uzależnione od stażu pracy pracownika w danym zakładzie pracy. Im dłuższy staż pracy tym dłuższe wypowiedzenie. Jeżeli pracownik świadczy pracę w danym zakładzie pracy w czasie krótszym niż 6 miesięcy to okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie. Jeżeli dłużej niż 6 miesięcy to jego okres wypowiedzenia wynosi 1 miesiąc. Dłużej niż 3 lata - 3 miesiące okresu wypowiedzenia.
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia
Pracodawca
- ciężkie naruszenie przez pracownika obowiązków pracowniczych
- popełnienie przez pracownika w czasie trwania umowy o prace przestępstwa, które uniemozliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku
- zawinionej przez przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na danym stanowisku
Pracownik
- zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wyznaczonym w orzeczeniu lekarskim na inne stanowisko
- pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia obowiązków względem pracownika.
Wygasnięcie stosunku pracy.
Dozwolone
Niezgłoszenie przez pracownika powrotu do pracy
Zdarzenia, które nie sa ustawowe
Śmierć pracownika
Śmierć pracodawcy
Urlop- zagwarantowana przerwa w wykonywaniu pracy.
Wypoczynkowy- coroczna, nie przerwana płatna przerwa w wykonywaniu pracy
Zasada powszechności- maja wszyscy po przepracowaniu jednego miesiąca
Równośc- taki sam wymiar
Odpłatność
Prawo do urlopu w naturze- co oznacza, że nie jest dopuszczalne wypłacenie pracownikowi pieniędzy zamiast urlopu.
Wymiar zależy od okresu zatrudnienia i nauki
Można odwołać pracownika z urlopu
Przedawnienie rozszczeń urlopowych upływa po 3 latach.
Ochrona pracy kobiet
Szczególna ochrona w czasie ciąży i karmienia
-obowiazek przeniesienia na inne stanowisko, gdy obecne zagraża ciązy.
-zakaz zatrudniania w porach nocnych i na nadgodziny
-zakaz delegowania poza stałe miejsce pracy i szczególna ochrona stałości stosunku pracy
-nie dotyczy kobiet zatrudnionych na okres próbny
-zakaz zmiany warunków pracy i płacy w drodze wypowiedzenia
-mozliwe jest rozwiązanie, gdy została ogłoszona upadłość firmy.
Szczególna ochrona kobiet w momencie opieki nad dzieckiem
-prawo do dwóch półgodzinnych przerw na karminie, gdy karmi więcej niż jedno dziecko, to po 45 min, nie przysługuje kobietom pracującym 4h.
-pracownik opiekujący się dzieckiem do lat 4, nie może bez zgody pracować w nocy i na nadgodziny.
-wychowujący dziecko do lat 14 przysługuje 2 dni wolnego na opieke nad dzieckiem
-zwolnieni na opiekę nad chorym dzieckiem wynosi 60 dni.
-prawo do urlopu macierzyńskieego, wymiar zależy od tego, które to poród i wynosi 20 tyg przy 1, 31 przy 2, 33 przy 3, 35 przy 4, 37 przy 5. Można wziąć nawet 2 tyg. Przed porodem. Skrócenie nastepuje, gdy dziecko umrze, lub gdy matka odda dziecko.
-urlop wychowawczy- możliwośc zajmowania się dzieckiem w pierwszych latach życia, wynosi 3 lata, nie później niż dziecko ukończy 4 rok zycia, skorzystanie z urlopu nie jest obowiązkiem lecz przywilejem, po złożeniu wniosku o urlop wychowawczy nie można wypowiedzieć umowy, można zrezygnować z urlopu przed upływem, za zgoda pracodawcy.