pr pracy wykład 1, prawo pracy i prawo urzędnicze


Prawo pracy i prawo urzędnicze

Prawo pracy - w znaczeniu przedmiotowym reguły postępowania, które są w obowiązaniu przestrzegać ludzie we wzajemnych stosunkach. Określa ono prawa i obowiązki podmiotów będących stronami w stosunkach związanych z pracą ludzką.

W tym znaczeniu nie należy go utożsamiać z prawem pracy, które wchodzi w zakres prawa w znaczeniu podmiotowym.

Kodeks pracy - (ust. z 26.06.1974) jest podstawowym źródłem tzw. prawa stosunku pracy. Zgodnie z art. 1 KP akt ten „określa prawa oraz obowiązki pracowników i pracodawców”

Stosowanie do art. 9 prawa te i obowiązki określają tez przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, a także postanowienia:

wszystkie wskazane normy składają się na pojęcie - prawa stosunku pracy, które stanowi składową szerzej rozumianego prawa pracy

na prawo pracy składają się ni tylko normy które określają prawa i obowiązki stron stosunku pracy, czyli pracowników i pracodawców lecz w ogólności normy, które regulują stosunki pozostające w związku z praca zarobkową ludzi świadczoną na warunkach określonych w kodeksie pracy.

W szczególności:

Pojęcie pracy

Z punktu widzenia teorii prawa pracy w grę wchodzą następujące elementy składające się na pewne pojęcie pracy:

praca podporządkowana - z istoty swojej jest wykonywana osobiście rzez pracownika. Jest to praca posiadająca cechę zespołowości tzn. jest wykonywana w sposób skooperowany, zgodnie z podziałem pracy ustalonym w zakładzie (nie każda praca podporządkowana jest jednocześnie pracą o cechach zespołowości). Przy czym chodzi nie o każdą pracę wykonywaną na rzecz podmiotu spełniającego kierownicza funkcję w procesie pracy, lecz o pracę dobrowolnie podporządkowaną, tj, taką którą pracownik z własnej woli podjął się wykonać pod kierownictwem pracodawcy.

Praca podporządkowana w podanym zakresie nie jest pracą nakładczą.

Praca nakładcza - jest działalnością zarobkową wykonywaną przez osobę fizyczną zwaną wykonawcą, w miejscu przez niego obranym na rzecz zakładu określonego (nakładcy) na podstawie umowy o pracę nakładczą, w której strony określają:

  1. rodzaj i ilość pracy jaką wykonawca obowiązany jest wykonać na rzecz nakładcy z surowców i materiałów, bądź też przy użyciu narzędzi zakładu nie będąc podporządkowany kierownictwu tego zakładu

  2. wynagrodzenie przysługujące wykonawcy za wykonaną pracę - umowa o pracę nakładczą jest umową szczególnego rodzaju, nie będącą ani umową o pracę ani umową o dzieło

Prawo pracy jako gałąź prawa

prawo pracy stanowi odrębną gałąź prawa, czyli ogółem norm wyodrębnionych z całości systemu prawa przedmiotowego za pomocą pewnego konwencjonalnie (umownie) przyjętego kryterium klasyfikacyjnego, zwanego w logice zasadą podziału.

Podstawą wyodrębnienia tej gałęzi jest kryterium przedmiotu uregulowania - czyli rodzaj stosunków społecznych regulowanych przez prawo pracy.

Art. 300 KP przewiduje, że w sprawach nieuregulowanych przepisami prawa pracy stosuje się, do stosunku pracy, przepisy kodeksu cywilnego (jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy). Przepisy prawa cywilnego nie stanowią więc składnika prawa pracy podejmowanego jako gałąź kompleksowa, lecz mają jedynie w stosunkach regulowanych przez prawo pracy zastosowanie pomocnicze, gdy w systemie prawa pracy wstępuje luka.

Prawo pracy jest osobną gałęzią prawa, inną niż prawo cywilne i administracyjne.

Przedmiot prawa pracy

Przedmiotem regulacji prawnej są zachowania ludzi w ich wzajemnym współżyciu, czyli stosunki społeczne.

Przedmiotem prawa pracy w najszerszym znaczeniu są wszystkie stosunki społeczne związane z pracą podporządkowaną. Nazywamy je stosunkami prawa pracy. Szczególną odmianą stosunków prawa pracy są stosunki pracy, które zachodzą między pracodawcami i pracownikami w procesach pracy podporządkowanej.

Charakterystyka stosunku pracy:

  1. ma charakter zobowiązaniowy - trwała więź prawna polegająca na tym, że jedna strona może żądać od drugiej spełnienia od drugiej określonego świadczenia a ta ostatnia zobowiązana jest to świadczenie spełnić

  2. każda ze stron stosunku pracy występuje względem drugiej strony jednocześnie w charakterze dłużnika i wierzyciela. Pracodawca może żądać od pracownika świadczenia pracy a pracownik zobowiązany jest tę pracę świadczyć. Pracownik może żądać od pracodawcy zapłaty wynagrodzenia za pracę

  3. stosunek pracy mimo swojego zobowiązującego charakteru (zobowiązanie dwustronne) nie jest stosunkiem prawa cywilnego. Przepisy prawa cywilnego mogą tu znaleźć pomocnicze zastosowanie art. 300 pkp

  4. stosunki pracy o których mowa w art. 1 KP nazywamy zobowiązaniowymi stosunkami pracy

  5. do przedmiotu prawa pracy zaliczane są nie tylko stosunki które zachodzą podczas świadczenia pracy podporządkowanej między podmiotami

Uczestniczącymi bezpośrednio w procesach pracy produkcyjnej, usługowej lub innej. Taki uboczny pomocniczy charakter mają wobec stosunków pracy:

Systematyka prawa pracy:

Dział prawa pracy:

  1. prawo stosunku pracy (przedmiotem tego prawa są stosunki pracy podporządkowanej)

  2. prawo sporów pracy (odnoszące się do stosunków jakie zachodzą w toku rozstrzygania sporów indywidualnych między pracodawcami a pracowniami)

  3. prawo zbiorowych stosunków pracy , które dotyczą praw ai interesów grupowych, pracowników i pracodawców, organizacji, związków zawodowych i załóg pomocniczych

  4. prawo administracji pracy - regulujące stosunki organizatorskie związane z procesami pracy podporządkowanej, w szczególności stosunki służące realizowaniu polityki państwa w dziedzinie zatrudnienia i nadzoru nad warunkami pracy (ochrony pracy)

Pojęcie i rodzaj źródeł prawa pracy

Źródła powszechnego prawa pracy:

Do źródeł prawa pracy w powyższym znaczeniu nie zaliczają się tzw. akty instrukcyjne, w postaci uchwał Rady Ministrów zwanych samoistnymi oraz innych aktów rządowych wydawanych, nie na podstawie specjalnej delegacji ustawowej, lecz na mocy ogólnej kompetencji jaką posiada Rząd, w zakresie kierownictwa działalnością podległych jednostek. Akty instrukcyjne nie zawierają przepisów powszechnie obowiązujących w tym znaczeniu co do ustawy i wydawane na ich podstawie rozporządzenia i zarządzenia. Wobec tego postanowienia umów z nimi sprzeczne nie są ważne w myśl art. 18 par. 2 k.p.

W prawie pracy występują poza ustawowymi źródłami tego prawa kategoria źródeł szczególnych, właściwych tylko tej gałęzi prawa. Źródła te są nazwane w nauce prawa swoistymi lub autonomicznymi.

Owymi szczególnymi źródłami prawa pracy:

  1. układy zbiorowe pracy i inne, oparte na ustawie, porozumienia zbiorowe

  2. regulaminy pracy, regulaminy wynagradzania i statuty określające prawa i obowiązki stron stosunku pracy

wskazane akty mają rangę równą ustawowym źródłom prawa pracy z mocy art. 9 k.p.

częściowo tylko w systemie źródeł prawa pracy mieszczą się akty międzynarodowe:

traktaty oraz konwencje Międzynarodowej Organizacji Pracy

w grę wchodzą tu tylko takie akty (normy) międzynarodowe, które są samowykonalne, tzn. Mogą być stosowane wprost w państwie bez potrzeby przetworzenia na prawo krajowe.

Kodeks pracy:

odpowiedzialność pracodawcy w prawie pracy:

naruszenie norm prawa pracy przez pracodawcę zagrożone jest zazwyczaj nie tylko odpowiedzialnością za szkodę wyrządzoną pracownikowi ale także często odpowiedzialność za wykroczenie

Wybrane zasady prawa pracy:

W rozdziale II działu pierwszego k.p. ustawodawca umieścił szereg zasad ogólnych zwanych podstawowymi zasadami prawa pracy: zasady określają:

Kluczowe prawa pracownika i obowiązki pracodawcy

  1. zasada wolności pracy art. 10 k.p. - każdy ma prawo do swobodnie wybranej pracy. Nikomu, z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie, nie można zabronić wykonywania zawodu. Uzupełnienie tej zasady stanowi art. 11 k.p. „nawiązanie stosunku pracy bez względu na jego podstawę prawną, wymaga zgodnego oświadczenia woli pracodawcy i pracownika”

  2. normy adresowane do państwa jako podmiotu polityki społecznej

  • zasada równości prawa pracowników z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków oraz zasada równego traktowania pracowników. Z zasada tą pozostaje zakaz dyskryminacji pracowników w stosunku pracy „w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, narodowość, przekonania zwłaszcza polityczne i religijne oraz przynależność związkową”. Oobowiązek pracodawcy szanowania godności i innych dóbr osobistych pracownika (art. 112 ) Ciężkie naruszenie tego obowiązku jest podstawą rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia i roszczeń o odszkodowanie

  • zasada godziwego wynagrodzenia za pracę wypowiedziana w art. 13 k.p.:

  • „pracownik ma prawo do godziwego wynagrodzenia za prac. Warunek realizacji tego prawa określają przepisy prawa pracy oraz polityka państwa w dziedzinie płac, w szczególności poprzez określenie minimalnego wynagrodzenia za pracę”.

    1. zasada prawo do wypoczynku

    uregulowana w art. 14 k.p. Znajduje ona swoje szczegółowe odzwierciedlenie w przepisach o:

    czasie pracy,

    dniach wolnych,

    urlopach wypoczynkowych

    1. zasady prawa pracy określające podstawowe obowiązki pracodawców wobec pracowników:

    1. zasada ogólne z zakresu zbiorowego prawa pracy:

    1. zasady określające zasady usuwania kolizji pomiędzy postanowieniami umów o pracę a przepisami prawa pracy:

    wykład 08.05.2010r.

    Stosunek pracy.

    Stosunkiem pracy w kodeksie pracy określa się stosunki prawne powstałe w drodze:

    Stosunek pracy obejmuje także stosunki zachodzące między pracownikami administracji publicznej a zatrudniającymi ich urzędnikami (powstają na podstawie wyboru mianowania, czy powołania)

    Cechy stosunku pracy:

    są wyrażone w następujących cechach stosunku pracy:

    Zasada osobistego świadczenia pracy oznacza, że pracownik musi własnym wysiłkiem wykonywać pracę na rzecz pracodawcy nie może tego obowiązku spełnić za pośrednictwem innej osoby. Osobiste świadczenie pracy jest regułą inną niż w pawie cywilnym art. 356 par. 1 kc „wierzyciel może żądać osobiste świadczenia dłużnika tylko wtedy gdy to wynika z treści czynności prawnej, z ustawy albo z własności świadczenia”

    Zasada odpłatności pracy art. 22 par. 1 i 29 par,. 1 kp - pracodawca zobowiązany jest zatrudniać pracownika za wynagrodzeniem

    Uszczegóławiają tą zasadę art. 13 i 78 kp. - stanowią, że pracownikowi przysługuje wynagrodzenie stosowne do:

    Zasada podporządkowania pracownika: obowiązek słuchania poleceń pracodawcy, które dotyczą pracy art. 100 par. 1 kp.

    Zasada ryzyka pracodawcy:

    Podmioty stosunku pracy:

    1. pracodawca - art. 3 kp „jednostka organizacyjna choćby nie posiadała osobowości prawnej a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników”

  • pracownik - pracownikiem może być osoba fizyczna, która ukończyła 18 lat a na warunkach określonych w przepisach o młodocianych także osoba niepełnoletnia

  • zdolność pracodawcy - art. 3 (1) par. 1 kp - „za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności w sprawach zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zmierzający tą jednostką albo inna wyznaczona do tego osoba

    wg. par, 2 przepis powyższy stosuje się odpowiednia

    Zdolność do czynności prawnych - sprawach z zakresu prawa pracy - mają wszystkie podmioty będące pracodawcami w rozumieniu art. 3 kp

    Z art. 3 (1) par. 1 kp wynika, że czynności z zakresu stosunku prac

    Zdolność pracowników:

    Powstanie stosunku pracy

    Umowa o pracę a inne umowy o świadczeniu usług:

    Treść umowy o pracę.

    miejsce wykonywania pracy może nastąpić poprzez wskazanie adresu osoby fizycznej lub jednostki organizacyjnej będącej pracodawcą. Może nim być zarówno siedziba pracodawcy jak i określona jednostka organizacyjna poza tą nie jest wykluczone wskazanie ruchomego miejsca wykonywania pracy, ewentualnie ograniczone do określonego obszaru

    wynagrodzenie zasadnicze - powinno być określone w umowie. Można jednak w jej treści wyszczególnić także dodatkowe składniki wynagrodzenia w sposób wyraźny lub poprzez odesłanie do odpowiednich przepisów płacowych

    termin rozpoczęcia pracy - oznacza zarazem oznaczenie terminu nawiązania stosunku pracy, W razie braku takiego ustalenia w umowie termin rozpoczęcia jest termin rozpoczęcia pracy

    Sposoby zawarcia umowy o pracę:

    Rokowania - strony umowy uzgadniają wszystkie elementy umowy. Umowa zostaje zawarta po zakończeniu rokowań. Odpowiednie zastosowanie w tym zakresie na mocy art. 300 kp znajduje art. 72 kc. Strony prowadzą rokowania co do wybranych warunków umowy o pracę. Umowa zostaje zawarta po dokonaniu uzgodnień w zakreślonym przez strony zakresie.

    Tryb ofertowy - jest drugim możliwym sposobem zwarcia umowy o pracę

    Forma zawarcia umowy o pracę:

    Oświadczenie woli może mieć postać:

    Rodzaje umów o pracę:

    Umowa o pracę jest zawsze dwustronnie obowiązująca i wzajemna, z której wynika dla każdej ze stron obowiązek spełnienia świadczenia w zamian za świadczenie drugiej strony

    Wykład z 22.05.2010

    Pytania

    1. rodzaje umów o pracę

    na okres próby

    na czas określony

    na czas wykonywania określonej pracy

    na czas nie określony

    1. forma i sposób zawarcia umowy o pracę

    Rokowania - strony umowy uzgadniają wszystkie elementy umowy. Umowa zostaje zawarta po zakończeniu rokowań. Odpowiednie zastosowanie w tym zakresie na mocy art. 300 kp znajduje art. 72 kc. Strony prowadzą rokowania co do wybranych warunków umowy o pracę. Umowa zostaje zawarta po dokonaniu uzgodnień w zakreślonym przez strony zakresie.

    Tryb ofertowy - jest drugim możliwym sposobem zwarcia umowy o pracę

    Oświadczenie woli może mieć postać:

    1. wskaż jakich danych osobowych może żądać pracodawca od osoby ubiegającej się o zatrudnienie a jakich danych od pracownika

    od osoby ubiegającej się o prace

    imię nazwisko, adres i ewentualnie adres korespondencyjny, przebieg przedniej pracy, wykształcenie, kwalifikacje czasami dane z KRK

    od pracownika

    PESEL dane o stanie rodzinnym, dane z krajowego rejestru karnego

    1. zdolność do czynności prawnych pracownika

    Zdolność pracowników:

    1. konsekwencje zastąpienia umowy o pracę umową cywilnoprawną

    Umowa o pracę a inne umowy o świadczeniu usług:

    1. cech pracy w rozumieniu teorii prawa pracy

    praca - wykonywana osobiście

    przedmiotem pracy jest wytwór (świadczenie pracy, czynności, wytworzenie czegoś)

    w znaczeniu socjologicznym -

    w celu zarobkowym

    praca podporządkowana - pod kierownictwem

    1. cechy stosunku pracy

    Cechy stosunku pracy:

    są wyrażone w następujących cechach stosunku pracy:

    ROZWIĄZANIE STOSUNKU PRACY

    Stosownie do art. 30par. 1 umowa o pracę rozwiązuje się:

    umowa na czas próbny rozwiązuje się z chwila jej ustania lub może być wcześniej rozwiązana za wypowiedzeniem

    wypowiedzenie musi być zawarte na piśmie

    rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem

    umowa zawarta na

    wypowiedzenie umowy

    ustawa z dnia 01.07.2009r. o łagodzenia skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców Dz. U. 126 poz. 1035.

    Treści programowe przedmiotu:

    1. Pojęcie i przedmiot prawa pracy. Prawo pracy jako odrębna gałąź prawa. (T)

    2. Źródła prawa pracy.(T)

    3. Stosunek pracy i jego cechy.(T)

    4. Źródła stosunku pracy.(T)

    5. Zasady prawa pracy - katalog i istotna.(T)

    6. Strony umownego stosunku pracy.(T)

    7. Przejście zakładu pracy lub jego części na nowego pracodawcę. (T)

    8. Umowa o pracę - treść i forma zawarcia umowy.(T)

    9. Rodzaje umów o pracę i ich istota. (T)

    10. Sposoby rozwiązania umownego stosunku pracy (T):

    - za porozumieniem stron

    - z zachowaniem okresu wypowiedzenia.

    - bez zachowania okresu wypowiedzenia

    - z upływem czasu na który umowa była zawarta

    - z dniem ukończenia pracy dla wykonania której umowa była zawarta

    1. Uprawnienia pracownika w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę (T).

    2. Uprawnienia pracownika w razie niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia (T).

    3. Uprawnienia pracodawcy w razie nieuzasadnionego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia (T).

    4. Wygaśnięcie umowy o pracę (T).

    5. Wypowiedzenie warunków pracy i płacy (T).

    6. Powołanie, mianowania, wybór i spółdzielcza umowa o pracę - pojęcie i istota (T).

    7. Wynagrodzenie za pracę i jego ochrona (T).

    8. Świadectwo pracy (T).

    9. Obowiązki pracownika i ich znaczenie prawne (T).

    10. Zakaz konkurencji - istota i treść (T).

    11. Odpowiedzialność porządkowa pracowników (T).

    12. Istota odpowiedzialności materialnej pracownika za szkodę wyrządzoną pracodawcy. Odpowiedzialność materialna pracownika za szkodę w mieniu innym niż mienie powierzone. Odpowiedzialność materialna pracownika za mienie powierzone (T).

    13. Odpowiedzialność majątkowa za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej (T).

    14. Czas pracy. Normy czasu pracy. System i rozkład czasu pracy (praca w godzinach nadliczbowych, porze nocnej, w niedzielę i święta) (T);

    15. Urlop wypoczynkowy - istota, nabycie, wymiar, obliczanie, zasady i tryb wykorzystania (T).

    16. Urlop bezpłatny.

    17. Bezpieczeństwo i higiena pracy (obowiązki pracodawcy i pracownika).

    18. Służba bezpieczeństwa i higieny pracy.

    19. Szczególna ochrona stosunku pracy związana z macierzyństwem i wychowaniem dziecka (prawna sytuacja pracownicza kobiety w czasie ciąży i po urodzeniu dziecka, urlop macierzyński i uprawnienia w tym zakresie, urlop wychowawczy i uprawnienia z tym związane) (T).

    20. Młodociany jako strona stosunku pracy (T).

    21. Wypadki przy pracy i choroby zawodowe.

    22. Indywidualne spory ze stosunku pracy.

    23. Przedawnienie roszczeń ze stosunku pracy (T).

    24. Zbiorowe prawo pracy. Układy zbiorowe pracy - rodzaje, zawieranie, moc obowiązująca.

    25. Związki zawodowe - istota.

    26. Organizacje pracodawców.

    27. Spory zbiorowe pracy.

    28. Państwowa i społeczna inspekcja pracy - kompetencje.

    29. Odpowiedzialność za przestępstwa i wykroczenia przeciwko prawom pracownika - zarys problemu.

    30. Bezrobocie - pojęcie i sposoby przeciwdziałania.

    Wykaz literatury podstawowej:

    1. L. Florek, T. Zielińśki, Prawo pracy podręczik, C.H. Beck 2009 r.

    2. T. Liszcz, Prawo pracy, Lexis Nexis 2009 r.

    Wykaz literatury uzupełniającej:

    1. M. Gorsdorf, M. Raczkowski, A. Woźniak, Prawo pracy kazusy i ćwiczenia, Lexis-Nexis 2008 r.

    2. K. W. Baran, M. B. Ćwiertniak, D. Doerre-Nowak, K. Walczak, Prawo pracy, Wolters Kluwer Polska 2009 r.

    26 poz. wników i pzedsiębiorców zenia skutków kryzysju nia ()cownika



    Wyszukiwarka

    Podobne podstrony:
    pr miedzynar wykład V, prawo międzynarodowe
    pr miedzynar wykład I, prawo międzynarodowe
    prawo pracy i prawo urzędnicze wykłady
    PRAWO PRACY I PRAWO URZĘDNICZE, Wykłady
    PU-wykład III i IV-10-11.05.08, prawo pracy i prawo urzędnicze
    PU-wyklad III i IV-10-11.05.08, prawo pracy i prawo urzędnicze
    PU-wyklad II-17.03.08, prawo pracy i prawo urzędnicze
    1 pojecie przedmiot i wlasciwosci pr pracy, Prawo karne, Studia- administracja, Prawo pracy i prawo
    PU-wyklad I-16.03.08, prawo pracy i prawo urzędnicze
    Prawo pracy i prawo urzędnicze wykład niedziela
    KA Admin Publ i Sąd nst Podstawy pr pracy 2011 - 2012, Studia na KA w Krakowie, 4 semestr, Prawo pra
    Prawo pracy i prawo urzędnicze ćw notatki
    PP, Prawo pracy i prawo urzednicze, Notatki
    wyklady prawo pracy sciaga , IV rok, prawo pracy
    wykłady prawo pracy
    zagadnienia - pr. pracy, Prawo pracy
    Zaliczenie prawo pracy, Pr.pracy
    prawo pracy sciagi, WSPiA bezpieczeństwo wewnętrzne, III Rok, semestr VI, Prawo Pracy i Prawo Urzędn
    ubezp spol- wykladyZielenieckiego, Prawo pracy

    więcej podobnych podstron