Techniki relaksacyjne:

1. Technika relaksacji wg Jacobsona w wersji B. Kaji
2. Relaksacja wg Wintreberta
3. Relaksacja oparta na treningu autogennym w wersji A. Polender

Co oznacza słowo "relaks"?
"... zwolnienie napięcia mięśni przy równoczesnym, świadomym obniżeniu aktywności myśli."

Metody stosowane w terapii dzieci
Metoda relaksu ma charakter uniwersalny - może być stosowana zarówno wobec dzieci, jak i dorosłych, zarówno
w psychoterapii, jak i oddziaływaniu terapeutyczno-wychowawczym.

Dlaczego są tak ważne?

Dwa najważniejsze rodzaje napięć:

napięcie fizjologiczne
napięcie pochodzące z niezaspokojonych potrzeb psychicznych.

Źródła napięć:

• Lęki i niepokoje

• Szkoła

• Rodzina

• Środowisko rówieśnicze

Rozluźnienie napięcia mięśniowego pozwala uzyskać stan równowagi emocjonalnej i uspokojenie wegetatywne.
Jest to możliwe dzięki ćwiczeniom relaksacyjnym opartym np. na technikach Jacobsona, Wintreberta i Polender.

Technika relaksacji według Jacobsona w wersji B. Kaji
Według Jacobsona uczenie się relaksacji polega na wykonywaniu ruchów rękami, nogami, tułowiem i twarzą, w celu napiniania/rozluźniania kolejnych grup mięśni. Relaksacji należy uczyć się stopniowo. Po serii systematycznych (najlepiej powtarzanych codziennie) ćwiczeń stopniowo rozwija się umiejętność automatycznego odprężania mięśni.

Czym jest zjawisko rozprzestrzeniania się relaksacji?

Jak zastosować technikę relaksacji Jacobsona do dzieci?
W wesji B. Kaji relaksacja polega na wykonywaniu przez dzieci celowych ruchów wymagających przeplatania dwóch stanów - napinania i rozluźniania mięśni w czasie zabawy, którą autorka proponuje nazwać ZABAWĄ W SILNEGO I SŁABEGO.

Zabawa w silnego i słabego
Zabawa w silnego i słabego stwarza sytuacje mobilizujące do wykonywania całej wersji dwunastu ćwiczeń. Poszczególne ćwiczenia trwają do 10 do 15 sekund, tyle też trwa przerwa między ćwiczeniami.
Korzystne działanie relaksacji wynika z tego, że w czasie ćwiczeń zmniejsza się nadmierna aktywność nerwowa i związane
z nią emocje towarzyszące tej fizjologicznej aktywności organizmu.
Relaksacja to droga wyciszania i łagodzenia uczuć negatywnych. Zabawa w silnego i słabego może pełnić znaczącą rolę
w terapii dzieci głównie dzięki kształtowaniu umiejętności odczuwania różnicy we wrażeniach płynących z mięśnia, podczas naprężania
i rozluźniania.

Relaksacja wg Wintreberta
Metoda relaksacji wg Wintreberta przeznaczona jest dla dzieci w wieku szkolnym. Jej istotę stanowi wykonywanie ruchów biernych przez osobę będącą relaksatorem, na pacjencie leżącym na plecach, z zamkniętymi oczami, nogami wyprostowanymi, a rękami ułożonymi wzdłuż tułowia. 
Co jest ważne?

1. Miejsce, w którym prowadzone są ćwiczenia powinno być przyciemnione i ciche

2. Dziecko kładzie się na kocu lub dywanie,
3. Relaksator nawiązuje z dzieckiem kontakt werbalny nacechowany życzliwością,
4. Relaksator wyjaśnia dziecku swoje oczekiwania w stosunku do niego, prosi by leżało NIERUCHOMO i pozbyło się WŁASNEJ INICJATYWY - aby poddało się jego woli.
5. Relaksator SAM wywołuje ruchy dziecka.

Schemat ruchów biernych obejmuje kolejno - przedramię, ramię, bark ręki dominującej, szyje, twarz, czoło, oczy, usta. Następnie schemat przechodzi na drugą rękę dziecka w tej samej kolejności, oraz nogi - zaczynając od stopy, poprzez podudzie, udo i staw biodrowy.

Wintrebert wyróżnił następujące rodzaje ruchów - obroty, krążenia, huśtania (balansowania), opuszczanie bierne.
Po przeprowadzeniu relaksacji zalecane jest poproszenie dziecka, aby leżało przez 1-2 minuty w całkowitym bezruchu. Następnie dziecko wykonuje, na polecenie relaksatora ruchy relaksacyjne czynno-bierne (czynne unoszenie, bierne opuszczanie). Na tym etapie można wprowadzić muzykę. Końcowym elementem ćwiczeń jest kilkuminutowy odpoczynek przy muzyce z zamkniętymi oczami.

Relaksacja oparta na treningu autogennym w wersji A. Polender
Trening autogenny opracowany przez Schultza to metoda oddziaływania na własny organizm i psychikę, która polega na wyzwalaniu w sobie reakcji odprężania i koncentracji oraz stosowania autosugestii.

Zgodnie z tą metodą należy dążyć do stopniowego, świadomie ukierunkowanego opanowania ciała - odczuwania ciężkości poszczególnych części ciała, odczuwania ciepła/chłodu, bicia serca - w konsekwencji pozwala to uzyskać stan wewnętrznego spokoju.

Metoda Schultza w oryginalnej wersji jest nieodpowiednia dla dzieci, jednakże możliwe jest wykorzystanie zasad treningu autogennego w relaksacji dzieci w wieku przedszkolnym (z wykorzystaniem mechanizmu identyfikacji i sugestywności).

Na czym polega?
Dzieci słuchają opowiadania terapeuty np. o zmęczonym misiu, czy Kopciuszku zmęczonym po balu. Dzieci identyfikują się z misiem, naśladują go - poddając się zawartej w słowach terapeuty sugestii. 

Relaksacja powinna być prowadzona w pozycji leżącej, w cichym pomieszczeniu. Ćwiczenia powinny wywołać odczucie ciężaru ciała - rozluźnienia mięśni i odczucia ciepła, a także poprawę krążenia obwodowego.

Autorka proponuje, aby połączyć ćwiczenia z podkładem muzycznym.