Projektowanie Dróg i Ulic
1. Definicje: prędkość projektowa, miarodajna (sposób wyznaczania)
Prędkość projektowa – parametr techniczno- ekonomiczny, któremu przyporządkowane są graniczne wartości elementów drogi. Prędkość projektowa nie jest związana z prędkością dopuszczalną, zależy od klasy drogi i od ukształtowania terenu lub jego zagospodarowania.
Prędkość projektową przyjmuje się umownie na etapie projektowania drogi i zależy od przewidywanej funkcji drogi w układzie sieci drogowej. Prędkość projektowa zapewnia bezpieczną jazdę pojedynczemu pojazdowi w normalnych warunkach.
Prędkość miarodajna – parametr odwzorowujący rzeczywiste prędkości samochodów osobowych w ruchu swobodnym. Służący do ustalenia wartości elementów drogi, które ze względu na bezpieczeństwo ruchu powinna być stosowana do tej prędkości. Przyjmuje się jako 85% kwantyl prędkości samochodów osobowych w ruchu swobodnym na czystej nawierzchni.
Określa się ją w następujący sposób:
$${V_{m} = V_{p} + 20\frac{\text{km}}{h}\ ,\ gdy\ V_{p} \geq 100\frac{\text{km}}{h}\backslash n}{V_{m} = V_{p} + 10\frac{\text{km}}{h}\ ,\ gdy\ V_{p} \leq 80\frac{\text{km}}{h}}$$
Droga dwupasowa dwukierunkowa poza terenem zabudowy
Zgodnie z §13 Dz.U nr 43 poz 430 zależnie od krętości drogi, szerokości jezdni, klasy drogi i rodzaju pobocza
Droga na terenie zabudowy
$${V_{m} = V_{o} + 20\frac{\text{km}}{h}\ \ - droga\ bez\ kraweznikow\backslash n}{V_{m} = V_{o} + 10\frac{\text{km}}{h}\ \ - droga\ z\ jednej\ lub\ obu\ stron\ \backslash n}$$
2. Klasy i kategorie dróg
Klasa dróg:
autostrady (oznaczane symbolem A),
drogi ekspresowe (oznaczane symbolem S),
drogi główne ruchu przyspieszonego (oznaczane symbolem GP),
drogi główne (oznaczane symbolem G),
drogi zbiorcze (oznaczane symbolem Z),
drogi lokalne (oznaczane symbolem L),
drogi dojazdowe (oznaczane symbolem D).
Kategorie dróg
drogi krajowe – posiadają klasę A, S, GP, a wyjątkowo G, (zarządza nimi GDDKiA)
drogi wojewódzkie – posiadają klasę G, Z, a wyjątkowo GP, (zarządza nimi UM poprzez ZDW)
drogi powiatowe – posiadają klasę G, Z, a wyjątkowo L, (zarządza nimi starosta poprzez ZDP/PDZ)
drogi gminne – posiadają klasę L, D, a wyjątkowo Z. (zarządza nimi zarząd gminy)
4. Krzywa przejściowa (nie chodzi o klotoidę! ) co to jest i do czego służy. Bez wzorów. Dodać jeszcze wykres zmiany siły dośrodkowej.
Krzywa przejściowa – krzywa stosowana w projektowaniu dróg i linii kolejowych w celu uzyskania płynnego przejścia między odcinkiem prostym i łukiem. Jest to odcinek drogi (kołowej lub kolejowej) na którym promień zmienia się do wartości ∞ do wartości promienia łuku kołowego.
Cel stosowania krzywej przejściowej:
wprowadzenie łagodnej zmiany krzywizny między odcinkiem prostym a łukiem kołowym
wprowadzenie łagodnego przyrostu siły odśrodkowej działającej na pojazd
zwiększenie optycznej płynności trasy
zwiększenie komfortu jazdy
Jako krzywą przejściową w budownictwie komunikacyjnym najczęściej stosuje się klotoidę
5. Materiały wyjściowe do projektowania infrastruktury drogowej
Materiały wyjściowe do projektowania
zlecenie
mapa do celów projektowych przez geodetę
dokumentacja dotycząca urządzeń podziemnych
przekrój niwelety
dokumentacja dotycząca warunków wodnych
konserwator, architekt (wskazują, że inwestor nie narusza dóbr)
ochrona środowiska
wywiad ze społecznością lokalną
prognoza ruchu
Skrzyżowania
1. Typy skrzyżowań.
Typy skrzyżowań:
zwykłe – brak wysepki wewnątrz skrzyżowania
skanalizowane – wysepki
Podział pod względem wlotów:
trzywlotowe
czterowlotowe
wielowlotowe
Podział pod względem poszerzenia wlotów:
poszerzone wloty
brak poszerzonych wlotów
Podział pod względem sposobu organizacji ruchu:
z ruchem okrężnym
z pierwszeństwem
bez pierwszeństwa
równorzędne
Podział pod względem zastosowania sygnalizacji:
z sygnalizacją
bez sygnalizacji
Podział pod względem zakresu skanalizowania:
skanalizowana droga główna/podporządkowana/obie
w ruchu okrężnym małe rondo, duże rondo, kropla, skupione z wyspą centralną
Podział pod względem możliwości wyboru kierunku jazdy:
pełen wybór
ograniczony wybór (znaki)
Skrzyżowanie zwykłe
skrzyżowanie o 3 lub 4 wlotach
na żadnym wlocie wyspy dzielącej kierunki ruchu lub środkowego pasa dzielącego
łączna szerokość wlotu i wylotu jest taka sama jak odcinka drogi dochodzącej do skrzyżowania.
Skrzyżowanie skanalizowane:
Na co najmniej jednym wlocie lub na obu drogach ( droga podporządkowana, droga z pierwszeństwem przejazdu) ma wyspę dzielącą kierunki ruchu
Mini rondo
Skrzyżowanie o ruchu okrężnym
średnica zewnętrznej krawędzi jedni 14-22m
przejezdna wyspa środkowa o średnicy 4-10m
krawędź wyspy wyniesiona do 6 cm nad powierzchnie jezdni wokół wyspy i nie więcej niż 16 cm w środku wyspy
wloty i jezdnia ronda są jednopasowe.
Małe rondo
Skrzyżowanie o ruchu okrężnym
średnica zewnętrzna krawędzi jezdni 26-40 m
wyspa środkowa tworząca wizualną przeszkodę dla kierowców zbliżających się do ronda,
wloty i jezdnia mogą mieć szerokości umożliwiające ruch jedno lub dwustrumieniowy.
Średnie rondo
Skrzyżowanie o ruchu okrężnym
średnica zewnętrzna krawędzi jezdni 41-65m
z wyspą środkową
ma jedno lub dwupasową jezdnię wokół wyspy środkowej i
może mieć więcej niż cztery wloty.
Duże rondo
Skrzyżowanie o ruchu okrężnym
średnica zewnętrzna krawędzi jezdni większa od 65m
z wyspą środkową
może mieć więcej niż cztery wloty
jedno- lub dwupasowa jezdnia wokół wyspy środkowej (przy sygnalizacji świetlnej- trzech pasach ruchu)
w uzasadnionych przypadkach może być wyposażone w sygnalizację świetlną
2. Wybór typu skrzyżowania (wykresy). Metodologia, jakie dane są niezbędne do określenia: klasy dróg, jednojezdniowe, dwujezdniowe, z sygnalizacją, bez sygnalizacji i na przecięciu, minimalna wartość, maksymalna wartość.
Analizy natężeń ruchu przy wyborze typu skrzyżowania należy prowadzić następująco:
1) wybrać zestaw wykresów odpowiedni dla liczby wlotów skrzyżowania (3 lub 4 wloty) oraz przekroju drogi z pierwszeństwem przejazdu jedno czy dwujezdniowa)
2) na wykresach wyznaczyć punkt powstający w przecięciu się linii odpowiadających natężeniom ruchu występującym odpowiednio na drodze z pierwszeństwem przejazdu i na drodze bocznej,
3) w przypadku, gdy punkt znajduje się w miejscu wykresów objętym obszarami zastosowań różnych typów skrzyżowań o wyborze typu skrzyżowania powinny zadecydować dodatkowe analizy, zwłaszcza pod względem bezpieczeństwa ruchu,
4) jeżeli punkt leży w strefie kreskowanej obszaru zastosowań danego typu skrzyżowania dodatkowo należy wziąć pod uwagę udział relacji skrętnych na skrzyżowaniu. W przypadku ronda, jeżeli punkt znajdzie się w dolnym kreskowanym polu, należy rozważyć czy nie lepiej zastosować skrzyżowanie z pierwszeństwem przejazdu.