Sytuacyjne i wysokościowe, projektowanie dróg i ulic - przekrój poprzeczny, trasa, niweleta.
V zag.1 Geometryczne elementy dróg i ulic oraz ich projektowanie
Ulica - pas terenu prawnie wydzielony liniami rozgraniczającymi, przeznaczona do ruchu lub postoju pojazdów oraz do ruchu pieszych, a ponadto do prowadzenia ciągów uzbrojenia inżynierskiego. W przekroju poprzecznym ulicy możemy wyróżnić następujące elementy :
jezdnie (ich szerokość jest funkcją natężenia i prędkości ruchu)
torowiska tramwajowe
pasy zieleni
pasy postojowe
skarpy nasypów lub wykopów
pasy dzielące
chodniki
azyle dla pieszych
Ogólne zasady kształtowania ulic miasta :
- dążenie do zgodności przebiegu ulic układu podstawowego z kierunkami głównych ciążeń ruchu
- minimalizowanie przewozowej pracy układu
- zapewnienie układowi czytelności oraz hierarchicznej struktury
dostosowanie gęstości sieci ulic do funkcji i gęstości zabudowań z uwzględnieniem przyjętej polityki komunikacyjnej.
- zapewnienie równowagi między programem zespołu a dostępnością komunikacyjną i chłonnością parkingową obszaru.
Trasa - rzut drogi na plan sytuacyjny
Os drogi - krzywa przestrzenna ,jej rzut na plan sytuacyjny to trasa. Trasa drogi składa się z odcinków prostych, łuków kołowych, wyokrąglających załomy trasy.
Przekrój podłużny — rzut na płaszczyznę pionową w rozwinięciu
Profil podłużny - wysokościowy przebieg trasy , składa się również z odcinków prostych i łuków.
Projektowanie w planie sytuacyjnym (TRASOWANIE DRÓG)
Ogólne wymagania:
- najkrótsze połączenia żródeł i celów ruchu, przy jednoczesnym dostosowaniu przebiegu drogi do ukształtowania terenu i zagospodarowania otoczenia.
-drogi III kl. powinny omijać małe miasta i wsie, drogi IV kl. mogą omijać małe miasta i wsie przy znacznych natężeniach ruchu tranzytowego. Drogi kl. V obsługują małe miasta i wsie.
- trasa powinna przechodzić przez punkty stałe oraz uwzględniać zagospodarowanie terenu
-oś drogi w planie składa się z odcinków prostych, łuków kołowych krzywych przejściowych
-odcinki proste zaleca się stosować w obrębie skrzyżowań i węzłów na obiektach i dojazdach do nich dla zapewnienia możliwości wyprzedzania
ogranicza się długość linii prostych
zapewnienie wymaganej płynności oraz wzajemnej zgodności sąsiednich elementów planu
- koordynacja elementów planu i profilu.
Odcinki proste
Odcinki proste zależą od prędkości projektowej i większa prędkość tym odcinek dłuższy. Promień skrętu uzależniony jest od długości prostej poprzedzającej łuk kołowy :
L > 600m. => R > 600 L< 600m. => R > L
proste stosujemy na skrzyżowaniach , w miejscach lokalizacji przystanków autobusowych
proste stosujemy w osiach urbanistycznych
Przy projektowaniu niwelety drogi zaleca się :
- dostosować jej przebieg do ukształtowania terenu i warunków gruntowo wodnych
- zapewnić odprowadzenie wody z korpusu drogi oraz wyniesienie krawędzi korony drogi ponad teren
nie przekraczać dopuszczalnych pochyleń podłużnych
zapewnić wymagane warunki widoczności
zapewnić odwodnienie drogi
ograniczenie pochyleń podłużnych
powiązać jej wysokość z poziomem wejść do budynków, bram, urządzeń nadziemnych i podziemnych
zapewnić jej powiązanie z punktami o ustalonej wysokości(skrzyżowania, przejazdy kolejowe).
Największe dopuszczalne pochylenie niwelety zależy od Vp . Dla każdego pochylenia
niwelety określona jest długość max odcinka o tym pochyleniu. Min pochylenie niwelety - 0,5 % - ze względu na odwodnienie drogi 0.3 %
Łuki
Łuki poziome powinny mieć promień większy od promienia minimalnego. Minimalny promień zależny jest od prędkości projektowej
Vp • 100 70 60 40
R-min(m.)[zalecane] 500HOOO] 200f4001 135f2501 50HOO]
Promienie r1 R2; muszą być odpowiednio dobrane (jeśli wstawka prosta jest długa , to nie narzuca się prędkości, prędkość na luku poprzedzającym determinuje prędkość na następnym łuku w przypadku krótkich wstawek ). i Przy małym kącie zwrotu w łukach poziomych nie stosujemy tak ostrych łuków lecz stosujemy serpentynę R2>R1 i na serpentynie stosujemy poszerzenie jezdni.
Skrzyżowania
Skrzyżowanie - geometryczne rozwiązanie przecinających się arterii w jednym poziomie Węzeł - przecinające się w kilku poziomach z zapewnieniem relacji skrętnych między nimi. Rodzaje skrzyżowań określone głównie przez wartości obciążenia ruchem i sposób włączania się w sieć dróg.
Wymagania:
bezpieczeństwo ruchu, - przejezdność, - minimalizacja oddziaływania na otoczenie,
względy ekologiczne, - powinno być : w porę dostrzegalne , widoczne , zrozumiałe , łatwo przejezdne.
Na podstawie prędkości miarodajnej dla wymiarowania skrzyżowania wyznacza się długości boków pól widoczności, długości dodatkowych. pasów dla pojazdów skręcających oraz parametry pasów ruchu na wprost. Liczba wlotów na skrzyżowaniu nie powinna przekraczać 4 Kąt skrzyżowania 7O-110 deg.
Przejścia dla pieszych szerokości min 4m, przejścia pieszych powinny być odsunięte od krawędzi pasa ruchu 5 -6m oraz powinny być sytuowane prostopadle do osi jezdni z odchyleniem ± 10°. Wyokrąglenie krawężników jeżeli kąt skrętu wynosi od 60 / 95° to min R = 10-15m