Czystość substancji – procentowa zawartość wagowa głównej substancji stanowiącej dany produkt, po odjęciu od niej wszystkich zanieczyszczeń towarzyszących jej w tym produkcie. Najczęściej produktem, którego czystość określa się, jest pojedynczy związek chemiczny, ewentualnie może to być ściśle określona mieszanina związków chemicznych (np. roztwór wodny o określonym stężeniu). Stopniowana jest poprzez kolejne rzędy wielkości i służy do klasyfikacji produktów, surowców lub odczynników w celach handlowych lub technologicznych. W przypadku technologii i konkretnych procedur reakcji wymagana może być nie tylko minimalna czystość potrzebna do osiągnięcia zamierzonego efektu, ale na skalę przemysłową również maksymalna – aby nie podrażać kosztów produkcji. Zazwyczaj wraz ze wzrostem czystości substancji, jeszcze szybciej rośnie jej cena, jednak dla różnych substancji koszty uzyskania tej samej czystości mogą być bardzo różne. Np. koszt uzyskania żelaza o czystości 99,9% jest znacznie wyższy od rtęci o czystości 99,9999%.

Często wraz z czystością substancji podaje się w nawiasie metodę jej oznaczania np. "98%(GC)" oznacza, iż czystość określono metodą chromatografii gazowej. Warto w tym miejscu zauważyć, że w zależności od zastosowanej metody oznaczania, czystość może się diametralnie zmieniać. Zanieczyszczenia, które nie są wykrywane przez np. GC (wykazujące czystość np. 99%) mogą powodować, iż czystość oznaczona inną metodą (np. HPLC) będzie dużo gorsza (np. 75%).


Nazwy i oznaczenia kolejnych poziomów czystości:

* techniczny skrót: techn. – 90-99%
* czysty, skrót: cz.: 99-99,9%
* czysty do analizy, skrót: cz.d.a. – 99,9-99,99%
nazwa oznacza, że zanieczyszczeń nie można wykryć typowymi metodami analizy chemicznej
* chemicznie czysty, skrót: ch.cz. – 99,99-99,999%
nazwa oznacza, że zanieczyszczeń nie można wykryć nawet najczulszymi metodami analizy chemicznej i trzeba użyć metod wykorzystujących zjawiska czysto fizyczne
* czysty spektralnie, skrót: spektr.cz. – 99,999-99,9999%
nazwa oznacza, że zanieczyszczenia nie zakłócają metod analizy spektralnej