MIĘTA PIEPRZOWA (Mentha piperata)

Wiadomości ogólne

Mięta jest rośliną bardzo popularną, choć stosunkowo młodą. Już w starożytnej Grecji znane były rośliny o podobnym działaniu, jednak obecna mięta pieprzowa pojawiła się dopiero pod koniec XVII wieku w południowej Anglii jako wynik krzyżówki międzygatunkowej. Obecnie jest uprawiania w Europie, a także Ameryce Północnej i Afryce.

Miętę pieprzową odróżniamy od innych gatunków mięty po smaku: po zgryzieniu liści mięty pieprzowej w ustach pojawia się specyficzne uczucie chłodu. W Polsce występuje także pod nazwami: miętkiew, miętkiewka.

Działanie lecznicze

SUROWCE LECZNICZE: liście

WŁAŚCIWOŚCI DZIAŁANIA: żołądkowe, wiatropędne, wzmagające łaknienie, żółciopędne, dezynfekujące, moczopędne, rozkurczowe, uspokajające, przeciwbólowe.

Po pierwsze, ułatwia trawienie pokarmów, pobudzając wytwarzanie soków trawiennych, żółci i soku żołądkowego. Po drugie, znosi nadmierne skurcze mięśni gładkich przewodu pokarmowego i dróg żółciowych, a także usuwa wzdęcia brzucha. Po trzecie, zwiększa łaknienie. Po czwarte, mięta pieprzowa działa też dzezyfekująco w przewodzie pokarmowym i drogach żółciowych dzięki związkom czynnym niszczącym obecne tam bakterii. Po piąte wreszcie działa moczopędnie. Po szóste zaś działa uspokajająco i nieznacznie obniża ciśnienie krwi. Jak widać - działanie mięty jest wszechstronne.

To jednak jeszcze nie wszystkie właściwości. Wydestylowany z liści olejek miętowy, który ma właściwości podobne jak liście mięty, a przy tym działa przeciwbólowo (znosi nerwobóle i bóle stawów). Jest on wykorzystywany w leczeniu, ale dodaje się go również do past do mycia zębów ze względu na działanie dezynfekujące. Warto wiedzieć, że stosowany w postaci aerozolu ma silne właściwości bakteriobójcze. Zmniejsza obrzęk błony śluzowej nosa. Olejek miętowy może też być stosowany do inhalacji w chorobach układu oddechowego (np. zapalenie oskrzeli, zapalenie zatok). Ponadto znalazł też zastosowanie w przemyśle spożywczym. Z kolei napary mięty są stosowane jako napoje gaszące pragnienie u ludzi pracujących w wysokich temperaturach.

Przepisy stosowania

NAPAR Z LIŚCI. Przygotowujemy go w następujący sposób: do naczynia wrzucamy łyżkę suszonych liści i zalewamy wrzątkiem (ok. 1 szklanka). Przykrywamy i zostawić na kwadrans. Po przecedzeniu pijemy w 2-3 porcjach w ciągu dnia. Stosujemy w zaburzeniach trawienia, przy bólach i wzdęciach brzucha oraz w przypadku braku łaknienia. W zapaleniach jamy ustnej i w anginach napar używamy do płukania gardła.

NALEWKA. Przepis. ok. 100 g suszonych liści zalewamy 0,5 1itrem spirytusu 70-procentowego. Całość zostawiamy na tydzień. Pijemy po 10-20 kropli na kieliszek wody przy wyżej wymienionych dolegliwościach.

KROPLE MIĘTOWE. Nalewka miętowa sprzedawana w aptekach, popularnie nazywana kroplami miętowymi, może być spożywana po 30-50 kropli na kieliszek wody, 2-3 razy dziennie przed jedzeniem jako lek żołądkowy lub po jedzeniu dla usuwania wzdęć i poprawy trawienia.

  Uwaga! Zbyt duże dawki mięty mogą drażnić błonę śluzową przewodu pokarmo­wego i drażnić układ nerwowy. Niekiedy też zdarzają się uczulenia na olejek miętowy. Osoby uczulone nie powinny stosować środków lub leków zawierających miętę ani liści mięty czy olejku miętowego.

Olejek miętowy oraz mentol (który uzyskuje się przez wysmażanie olejku miętowego), wchodzi w skład wielu leków, maści oraz mieszanek o nazwach GASTROGRAN, CHOLEGRAN, tabletek RAPHACHOLIN, RAPHALAMID i pasty FITOLIZYNA.

Zbiór i konserwacja

Zbioru dokonujemy w czerwcu, gdy pojawią się pąki kwiatowe, ale zanim jeszcze mięta zakwitnie. Ścinamy liście mięty i ulistnione szczyty pędów. Warto pamiętać, że dla celów leczniczych należy wybierać liście zdrowe, bez śladów rdzy i szkodników. Pędy ścinamy zostawiając ok. 5-10 cm łodygi nad ziemią.

Zebrane liście mięty suszymy w miejscach przewiewnych i ocienionych. Po suszeniu przechowujemy w szczelnie zamkniętych pudełkach.

Substancje lecznicze Liście mięty zawierają olejek eteryczny (jego głównym składnikiem jest mentol), garbniki, goryczki, sole mineralne i kwasy organiczne.

Działanie lecznicze mięty

Mięta posiada wiele cennych właściwości leczniczych. Najczęściej używamy jej do łagodzenia niestrawności, wzdęć i bólów brzucha. Mięta pomoże także przy zapaleniu dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego. Niektórzy zielarze zalecają również płukanki z mięty na bolące gardło.

Zioło to stosujemy także w dermatologii i kosmetyce oraz w higienie jamy ustnej. Maseczki i kremy z miętą przynoszą ukojenie w stanach zapalnych, natomiast wszelkie pasty i płukanki do jamy ustnej odświeżają i działają bakteriobójczo.

Mięte z powodzeniem powinniśmy stosować również jako przyprawę. Ułatwi ona trawienie ciężkostrawnych dań, dodając przy tym subtelnego, odświeżającego smaku i aromatu. Osobom lubiącym smak mięty polecamy schłodzony i ewentualnie lekko posłodzony napar z mięty.