Pojęcie organizacji międzynarodowej i jej cechy
Organizacje międzynarodowe składają się z przedstawicieli z różnych krajów, którzy uczestniczą w tych spotkaniach, podejmują pewne decyzję za całą zbiorowość
Organizacja międzynarodowa
Organizacja międzynarodowa definiowana jest najczęściej jako względnie trwały (stały) związek suwerennych państw, powstały w wyniku umowy międzynarodowej, posiadający stałe organy wyposażone w określone w tej umowie uprawnienia działające dla realizacji wspólnych celów.
Do najważniejszych cech każdej organizacji międzynarodowej zalicza się :
a) jej trwały charakter,
b) istnienie specjalnej umowy międzynarodowej powołującej organizację do życia,
c) wyodrębnienie specjalistycznych organów zarządzających organizacją. Przykładami organizacji międzynarodowych mogą być Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ), Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE), Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (EFTA) a także Unia Europejska.
Cechy organizacji międzynarodowej:
- kompetencja stanowienia prawa
- normy prawne muszą być chronione przez sądy krajowe - dochodzenie roszczeń musi odbywać się w podobny sposób jak w prawie krajowym
- autonomia sądowa - jedynym organem uprawnionym do rozstrzygania sporów jest ETS - wyłączono możliwość poddania sporów innym sądom międzynarodowym. Nie ma możliwości wyłączenia jurysdykcji ETS --> bezwzględna jurysdykcja ETS
Przyczyny powstania organizacji międzynarodowych
Rozwój techniki spowodował tworzenie org. ,międz. Pierwsze org. Zaczęły pojawiać się kiedy powstały ich potrzeby takie jak rozwój techniki, nauki, powstanie środków transportu, połączenia lotnicze, połączenia telefoniczne, telegraficzne. Dlatego powstała konieczność stworzenia czegoś ponad państwowego. Zaczęły więc powstawać pierwsze org. międz. .Do najważniejszych przesłanek powstania i rozwoju org. międz. Należy zaliczyć:
- motywy ekonomiczne i polityczne do których należą rozwój techniki, kształtowanie się rynku światowego, zacieśnianie współpracy międzynarodowej i wzrost współzależności
- przekonanie o potrzebie i korzyściach współpracy w danej dziedzinie
- uświadomienie sobie przez rządy zgodności interesów w danej dziedzinie
- zdolność do osiągnięcia porozumienia
Początkowo org. międz. Powstawały jako wyższa postać konferencji międz. Miało to miejsce w tych dziedzinach współpracy, gdzię natężenie stosunków międz. Wymagało ciągłego ich regulowania i rozwiązywania wynikających nowych kwestii przez częste zwoływanie konferencji międz. Z tego względu dochodziło do utworzenia sekretariatu i innych stałych organów pomocniczych. Z czasem taka praktyka spotykania się państw była ujmowana w statutową formę prawną i kształtowała się wówczas w pełni org. międz.
Pierwsze organizacje międzynarodowe w XIX i początku XX wieku
Po wojnie organizacje były tworzone z inicjatywy jednego państwa, grupy krajów lub org. międz. Zazwyczaj była to ONZ. Zaistniała potrzeba stworzenia czegoś ponad państwowego i zaczęły powstawać pierwsze org. międz.
* I Międzynarodowy Związek Telegraficzny - 1865r. Zrzeszał kilka krajów które miały możliwość rozliczać się finansowo. Siedziba znajduje się w Szwajcarii-Genewa. Do tej organizacji należały państwa europejskie, później USA, Japonia. Obecnie ta org. nazywa się Międzynarodowa Unia Telekomunikacyjna.
* w 1873 r. Powstała Międzynarodowa Organizacja Meteorologiczna. Siedziba mieści się w Genewie. Zajmowała się przepowiadaniem pogody jak również miała na celu rozwój nauki-a zwłaszcza prognozowanie. Istnieje do dziś jako Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO)
* później była przerwa. Dopiero po pierwszej wojnie światowej (1914-1918) zaistniała potrzeba ze względu na rozwój przemysłu założenie kolejnej Międzynarodowej Organizacji Pracy w 1919r. Siedziba mieści się w Genewie. Ta org. również wchodzi w skład Międzynarodowych Narodów Zjednoczonych. Skupia pracodawców i pracobiorców, ustala zasady które muszą byc respektowane przez kraje, które weszły do tej org.
Rodzaje i typy organizacji międzynarodowych (klasyfikacja)
Za organizację o charakterze międzynarodowym można uważać organizację, której członkami są różnego rodzaju aktorzy szeroko pojmowanych stosunków międzynarodowych. Należy wyróżnić dwie odmienne kategorie organizacji:
- organizacje międzyrządowe(IGOs)
- organizacje pozarządowe(INGOs)
. Do org. międzyrządowych zalicza się min. ONZ i System NZ, Wspólnoty Europejskie, Północnoamerykańską Strefę Wolnego Handlu(NAFTA), Środkowoeuropejską Strefę Wolnego Handlu (CEFTA).
Do org. pozarządowych zalicza się min. Międzynarodowa Izba Handlowa, Amnesty International, Międzynarodowy Czerwony Krzyż, AIE SEC. Biorąc pod uwagę dostępność państw do danej org. ,można wyróżnić międzyrządowe org. powszechne (uniwersalne ) i grupowe(regionalne). W ramach pierwszej grupy należy: ONZ i org. wyspecjalizowane Systemu Narodów Zjednoczonych, do których zalicza się min. Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju, Światową Org. Handlu, Światową Org. Zdrowia, Org. ds. Wyżywienia i Rolnictwa, Międzynarodową Agencję Energii Atomowej, organy pomocnicze Zgromadzenia Ogólnego NZ np. Program Rozwoju NZ(UNDP) oraz Rady Gospodarczo-Społecznej ONZ np. Europejska Komisja Gospodarcza. Do org. regionalnych zaliczamy min. Wspólnoty Europejskie, Organizacje Jedności Afrykańskiej, NAFTA, CEFTA. Org. międzyrządowe dzielimy na ze względu na zakres władzy posiadanej przez org. :
- koordynacyjne np. Fundusz Narodów Zjednoczonych Pomocy Dzieciom (UNICEF), Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), Międz. Org. Morska (IMO), Międz. Org. Lotnictwa Cywilnego (ICAO)
- ponadpaństwowe np. Wspólnota Europejska, Europejska Wspólnota Węgla i Stali(EWWiS), Europejska Wspólnota Energii Atomowej-Euratom
W zależności od zakresu przedmiotowego org. międz dzielimy na:
a) org. o kompetencjach ogólnych ONZ
b) org. o kompetencjach specjalnych :
- org. gospodarcze (WE)
- org. społeczne (ILO)
- org. kulturalne (UNESCO)
- org. polityczno-wojskowe (NATO)
Szczególnymi org. międzyrządowymi są org. integracyjne do których należą:
- strefa wolnego handlu :NAFTA,CEFTA,EFTA
- unia celna :Wspólnota Karaibska
- wspólny rynek: Wspólnota Europejska, EWWiS, Euratom
- unia walutowa
- unia gospodarcza
- unia polityczna
Ze względu na terytorium :
- org. globalne: ONZ i Międzynarodowy Czerwony Krzyż
- org. regionalne UE, OJA, Liga Państw Arabskich, NAFTA
6. Proces powstawania ONZ (etapy)
Pierwszym krokiem, który doprowadził do powstania ONZ była deklaracja Wlk. BrytaNI I USA podpisana w Londynie 12 czerwca 1941r, wyrażająca ich wolę współpracy z innymi narodami. ONZ powstało w 1945 r. na długotrwałej konferencji trwającej od 21 IV do 21VI w San Francisco. Konferencje przybliżyły nam dopiero czym miało być ONZ Roosvelt wprowadził słowo Narody Zjednoczone. Postanowiono że do ONZ należeć będą Włochy, Japonia, Niemcy. Na konferencji państwa uchwaliły konstytucję, którą nazwano "Kartą Narodów Zjednoczonych". Polskę reprezentował Oskar Lange. 24 X jest obchodzony jako Światowy Dzień ONZ. 10 stycznia 1946 odbyła się pierwsza sesja Zgromadzenia ONZ. W Central Hall w Londynie z udziałem 51 przedstawicieli a 17 stycznia br. Pierwsze posiedzenie Rady Bezpieczeństwa. Sekretarzem generalnym ONZ został Norweg Trygve Lie. 1 lutego 1946r. Obecny stan członków ONZ - 191 państw. W latach 1945-1946 ONZ nie miało stałej siedziby. Tylko tymczasową w Lake Success i w Flusking Meadows. Dopiero w 1947 r. USA przyznały ONZ w Nowym Jorku siedzibę. 15 IV 1947r. ONZ przystąpiło do budowy własnego gmachu na wyspie Manhattan. 1/3 personelu ONZ pozostała przy Biurze Europejskim w Genewie. Gmach ONZ oddano do użytku w 1952r. Wg Karty NZ językami oficjalnymi ONZ są chiński, angielski, francuski, rosyjski, hiszpański, od 1976 arabski i niemiecki też.
7. Uchwalenie Karty Narodów Zjednoczonych i jej znaczenie
Pierwszy projekt Karty NZ powstał w czasie konferencji w Dumbarton Oaks koło Waszyngtonu. 25 IV 1945 r. w San Francisco odbyła się konferencja założycielska z udziałem delegatów 51 krajów zwana Konferencją Narodów Zjednoczonych. Delegaci uzgodnili wówczas Kartę zawierającą 111 artykułów, przyjętą jednogłośnie 25 lipca 1945 r. i podpisaną następnego dnia w audytorium Veterans'Memorial Hall. Celem i działaniem Karty NZ było min. utrzymanie międzynarodowego bezpieczeństwa, rozwijanie stosunków. 24 X 1945 r. ratyfikowano Kartę Karta NZ powołując do życia nową organizację stał się jej prawną podstawą funkcjonowania oraz określiła jej kształt, zasady działania, funkcje i cele.
8. Ramową strukturę ONZ (główne organy)
Organami ONZ są:
a) Zgromadzenie Ogólne
- Rada Bezpieczeństwa: 15 państw w tym 5 stałych: USA, Wlk.brytania, Francja, Rosja, Chiny
- Rada Gospodarczo-Społeczna : 54 państwa
- Rada Powiernicza
- Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości
- Sekretariat
ONZ powołała wiele organów pomocniczych, instytucji, agend, komisji regionalnych i funkcjonalnych
9. Rada Bezpieczeństwa ONZ i jej kompetencje
Rada bezpieczeństwa jest centrum strategiczno-zarządzającym ONZ w pełni odpowiedzialnym za utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa na świecie. Składa się ona z 5 członków stałych będących reprezentantami: Chin, Francji, Rosji, Wlk. Brytanii, Stanów Zjednoczonych oraz 10 członków niestałych wybieranych na dwa lata przez Zgromadzenie Ogólne. ( Do 1965r. w Radzie Bezpieczeństwa zasiadało sześciu niestałych członków ). Niestałych przedstawicieli organu Zgromadzenie wybiera mając na uwadze wkłada poszczególnych państw w realizację celów Organizacji jak również sprawiedliwy podział geograficzny wg następującego klucza:
- pięciu członków z Afryki i Azji
- jeden członek z Europy Wschodniej
- dwóch członków z Ameryki Łacińskiej
- dwóch członków z Europy Zachodniej i pozostałych krajów
Rada Bezpieczeństwa jest organem stałym. Każdy jej członek mianuje stałego przedstawiciela w siedzibie głównej ONZ. Rada na mocy kompetencji przyznanych jej przez Kartę NZ ustala swój regulamin który określa również sposób wyboru przewodniczącego. Organ został zobowiązany do corocznego składania regulaminowych sprawozdań Zgromadzeniu Ogólnemu odnośnie do działalności, jaką prowadzi a w razie potrzeby także sprawozdań specjalnych. Rada w oparciu o art. 29 rozdziału V Karty NZ może tworzyć organy pomocnicze w trybie stałym lub ad hoc, jeśli istnienie ich uzna za konieczne dla pełnienia swoich funkcji. Ponosi odpowiedzialność za utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa zbiorowego zagwarantowanego Kartą NZ oraz jest głównym organem bezpieczeństwa międzynarodowego. Z jednej strony działa na rzecz zapobiegania wszelkiego rodzaju zagrożeniom oraz naruszeniom pokoju z drugiej - podejmuje akcje zmierzające do likwidacji jego naruszenia. Posiada kompetencje do pokojowego rozwiązywania sporów w drodze rokowań, badań, pośrednictw, arbitrażu, pojednania, postępowania prawnego czy odwołania się do organów lub układów regionalnych, których dalsze trwanie może zagrażać pokojowi . Radzie zostały przyznane szczególne kompetencje przy opracowaniu wspólnie z Wojskowym Komitetem Sztabowym planów systemu regulowania zbrojeń, przekładanych następnie członkom ONZ.
Organizacje wyspecjalizowane:
Org. wyspecjalizowane to autonomiczne, międzyrządowe org. z własnym członkostwem, siedzibą, władzami oraz budżetem. Przedkładają one raporty i sprawozdanie Radzie Gosp- Społ. ONZ i Zgromadzeniu Ogólnemu., Działają one głównie na rzecz rozwoju społeczno-gospodarczego i kulturalnego. Jest kilkanaście tych organizacji. Międzynarodowa organizacja pracy (ILO)była pierwszą powstałą w 1919 r. Jej zadaniem było połączenie dwóch światów pracodawców i pracobiorców(doprowadzanie do kompromisowych rozwiązań). Działała ona samodzielnie ,po powstaniu ONZ wstąpiła do niego. Siedzibą jej jest Genewa. Obecnie jest 16 org. wyspecjalizowanych. Są zlokalizowane poza centralą w Nowym Jorku. Ich rodzaje zależą od problemu:
- gospodarcze
- finansowe
- kultura, nauka
- zdrowie, ekologia
- społeczne
Do org. wysp. należą:
1. Międzynarodowa Korporacja Finansowa(IFC)
2. Międzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego (ICAO)
3.Międz. Org. Pracy(ILO)
4. Międz. Org. Morska (IMO)
5. Międz. Stowarzyszenie Rozwoju(IDA)
6. Międz. Bank Odbudowy i Rozwoju(IBRD-Bank Światowy)
7. Międz. Fundusz Walutowy (IMF)
8. Międz. Fundusz Rozwoju Rolnictwa IFAD)
9. Międz Związek Telekomunikacyjny (ITU)
10. UNESCO - org. ONZ ds. oświaty, nauki i kultury
11. UNIDO - ONZ ds. rozwoju przemysłowego
12. FAO - org. ds. Wyżywienia i Rolnictwa
13. UPU - Powszechny Związek Pocztowy
14. WMO - Światowa Org. Meteorologiczna
15. WHO - Światowa Org. Zdrowia
16. WIPO - Światowa Org. Własności Intelektualnych
Polska jest we wszystkich org. wyspecjalizowanych
Co oznacza termin "System Narodów Zjednoczonych”:
Organizacja Narodów Zjednoczonych, jej programy i fundusze oraz wyspecjalizowane organizacje tworzą System Narodów Zjednoczonych. Nazwę "Narody Zjednoczone" po raz pierwszy użyto w Deklaracji Narodów Zjednoczonych z 1 stycznia 1942 r., która stanowiła zobowiązanie 26 narodów do walki z faszyzmem
Na System Narodów Zjednoczonych składają się:
Organizacja Narodów Zjednoczonych, zbudowana z sześciu organów - Zgromadzenia Ogólnego, Rady Bezpieczeństwa, Rady Gospodarczej i Społecznej, Rady Powierniczej, Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości i Sekretariatu. Pięć z nich ma swoją siedzibę w Nowym Jorku, a tylko Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości rezyduje w Hadze, Holandia.
Programy i fundusze Narodów Zjednoczonych, takie jak Fundusz Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci (UNICEF), Program Narodów Zjednoczonych do spraw Rozwoju (UNDP), Światowy Program Żywnościowy (WFP). Działają one dla rozwoju, pomocy humanitarnej oraz praw człowieka
Wyspecjalizowane organizacje Narodów Zjednoczonych, które zajmują się tak zróżnicowanymi dziedzinami jak ochrona zdrowia, rolnictwo i meteorologia. Instytucje te koordynują swoją pracę z ONZ dzięki specjalnym umowom, ale pozostają osobnymi, autonomicznymi organizacjami. Należą do nich m.in. Międzynarodowa Organizacji Pracy (ILO), Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO), Światowa Organizacja Zdrowia (WHO).
Najważniejsze pozaeuropejskie ugrupowania integracyjne
POZAEUROPEJSKIE REGIONALNE UGRUPOWANIA I ORGANIZACJE INTEGRACYJNE
ALADI - Latynoamerykańskie Stowarzyszenie Integracyjne
ASEAN - Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej
ACS - Stowarzyszenie Krajów Ameryki Środkowej
SELA - Latin American Economic System
NAFTA - Północnoamerykański Układ Wolnego Handlu
Andean Pact - Porozumienie Andyjskie
OAS - Organization of American States
SICE - Foreign Trade Information System (OAS)
SIECA - Permanent Secretariat of the General Treaty for Central American Economic Integration
Wspólnota Niepodległych Państw i jej struktura
W latach osiemdziesiątych kiedy jeszcze istniał Związek Radziecki poszukiwano dróg dla socjalistycznego systemu. Zw. Radziecki kiedy upadł wtedy szefowie 3 państw Rosji, Ukrainy i Białorusi postanowili stworzyć zamiast związku nową strukturę - system kapitalistyczny. WNP powstała na mocy tzw. układu białowieskiego z 8 grudnia 1991 roku podpisanej przez prezydentów Borysa Jelcyna, Leonida Krawczuka i Stanisława Szuszkiewicza. WNP obejmowała wówczas jedynie trzy kraje słowiańskie: Rosję, Ukrainę i Białoruś. Na mocy protokołu z Ałma Aty z 21 grudnia 1991 do organizacji przystąpiło kolejnych osiem republik rozwiązanego ZSRR: Kazachstan, Kirgistan, Turkmenistan, Uzbekistan, Tadżykistan, Mołdawia, Armenia i Azerbejdżan. W organizacji nie znalazły się państwa bałtyckie oraz Gruzja. Statut WNP podpisany został 22 stycznia 1993 roku, wszedł w życie dwa lata później.
W grudniu 1993 roku akces do WNP zgłosiła Gruzja, po tym jak obalony został rząd Zwiada Gamsachurdii. Od tego czasu wspólnota liczy 12 członków. Celem WNP jest prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej państw (ze wspólnej polityki wyłączone są kwestie obronne, uregulowane odrębnym Traktatem Taszkienckim z maja 1992 roku), stworzenie wspólnej przestrzeni gospodarczej, wspólnego systemu komunikacyjnego, jak również ochrona środowiska, prowadzenie wspólnej polityki migracyjnej i zwalczania przestępczości. Kwestie te reguluje deklaracja ałmaacka oraz statut z 1993 roku. WNP jest typową organizacją międzyrządową, brak w niej organów ponadnarodowych. Nie doszło bowiem do skutku przekształcenie Międzyrządowego Komitetu Ekonomicznego w organ podejmujący decyzje ważoną większością głosów.
Do organów decyzyjnych WNP zaliczyć można Radę Szefów Państw (skupiającą prezydentów) i Radę Szefów Rządów. Podejmują one strategiczne decyzje co do rozwoju Wspólnoty, zarysowują cele do osiągnięcia przez kraje "dwunastki".
Do organów branżowych należą:
Rada Ministrów Spraw Zagranicznych
Rada Ministrów Obrony
Rada Ministrów Spraw Wewnętrznych
Organizacje pozarządowe i ich charakterystyka
Głównymi organizacjami pozarządowymi są:
- Amnesty International (AI)
- Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża (MKCK)
Ścisłe zdefiniowanie pojęcia międzynarodowej org. pozarządowej ( non-governmental organizations - NGOs) jest trudne, ze względu na ich mnogość i ich różnorodność jaka występuje na świecie. W odróżnieniu od konferencji i zjazdów międzynarodowych, NGOs mają charakter trwały. Zostały utworzone po to, aby działać przez dłuższy lub nieokreślony czas. Głównymi członkami NGOs nie są państwa ale inne osoby prawne: podmioty niepaństwowe, polityczno-prawne lub fizyczne, instytucje czy stowarzyszenia osób fizycznych. NGOs w przeciwieństwie do międzynarodowych organizacji międzyrządowych nie powstają na podstawie zawarcia umowy międzynarodowej. Bez względu na rodzaj i charakter aktu założycielskiego musi być on zgodny z prawem wewnętrznym kraju, w którym organizacja ma swoją siedzibę. Określa ono podstawy prawne, na jakich organizacja może działać i na których również opiera swój statut. Zgodnie z założeniami powołania takiej organizacji jej cele i działalność muszą mieć charakter międzynarodowy. NGOs powstają i funkcjonują w celu zaspokajania określonych potrzeb jakie występują we współczesnych stosunkach międzynarodowych. Wymienione wyżej elementy sa cechami podstawowymi i wspólnymi dla wszystkich międzynarodowych organizacji pozarządowych. Organizacje te mogą się charakteryzować innymi, zróżnicowanymi cechami, które jednak nie dyskwalifikują ich jako NGOs. Amnesty International - jest org. pozarządową która zajmuje się problematyką ochrony praw człowieka. Kieruje ona publiczną uwagę na jednostki, które stały się ofiarami i na władze które je ofiarami uczyniły. Działania AI mobilizują ludzi na całym świecie do wyrażania protestu przeciwko działalności takich władz i podaniu tego do publicznej wiadomości. Początki MKCK sięgają XIX w. Kiedy młody szwajcar Henry Dunant ujrzał straszliwe żniwo bitwy pod Solferino (Włochy).MKCK jest niezależną organizacja humanitarną stanowiącą część składową Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca. Może składać się z 25 członków którzy spotykają się na zgromadzeniu 10 razy w roku. Organami MKCK jest Zgromadzenie, Rada Wykonawcza i Dyrektoriat.
NATO - działalność i struktura
Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego, mniej poprawnie Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego (ang. North Atlantic Treaty Organisation, NATO, fr. Organisation du Traité de l'Atlantique Nord, OTAN), w skrócie NATO, potocznie Pakt Północnoatlantycki, organizacja polityczno-wojskowa powstała w wyniku podpisania 4 kwietnia 1949 roku Traktatu Północnoatlantyckiego przez 10 krajów europejskich: państw-członków Unii Zachodniej (Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Wielka Brytania) wraz z pięcioma dodatkowymi krajami (Dania, Islandia, Norwegia, Portugalia, Włochy) oraz USA i Kanadę. Zasady regulujące funkcjonowanie Paktu wywodzą się z Traktatu Waszyngtońskiego, aktu prawnego z kwietnia 1949 r. powołującego do życia NATO. Działania Sojuszu opierają się na 3 zasadach:
- zasadzie suwerenności państw członkowskich oznaczającej iż wszystkie kraje mają takie same prawa i obowiązki
- zasadzie jednomyślności i zgody w podejmowaniu najważniejszych decyzji wg której wszystkie decyzje do podjęcia działań zbrojnych, przyjęcia nowych członków, zmian w strukturze dowodzenia muszą być podjęte przez wyrażenie zgody wszystkich członków
- zasadzie rozdziału struktury politycznej NATO od zintegrowanej struktury dowodzenia wg tej zasady organy wojskowe służą do wykonywania zadań określonych przez cywilne instytucje publiczne
W strukturze organizacyjnej NATO wyodrębnia się 2 części :polityczną odpowiadającą za współpracę polityczną państw członkowskich, tworzenie i wprowadzanie wspólnej polityki Paktu, kierowanie administracją, tworzenie i wdrażanie mechanizmów wspólpracy sojuszników w zakresie ekonomicznym, szkoleniowym, naukowo-badawczym i kulturalnym i wojskową złożoną z dowództw różnych szczebli i podporządkowanych im wojsk, wykonującą zadania nakreślone przez cywilne organy polityczne.