msp wykłady

STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE – transgraniczne relacje podmiotów suwerennych i niesuwerennych, mające miejsce w środowisku poliarchicznym, anarchicznym i zdecentralizowanym

Cechy środowiska międzynarodowego:

polityka – każda świadoma działalność państwa, która ma na celu osiągnięcie zamierzonego celu przy pomocy określonych środków (np. polityka prorodzinna)

msp – prymat państwa nad wszystkimi podmiotami w stosunkach międzyn. oraz prymat polityki nad innymi częściami rzeczywistości

dwoistość stosunków międzyn. – dwa podejścia, wzajemne zależności między teorią i praktyką:

Poziomy analizy wydarzeń międzyn.:

  1. poziom systemu międzyn. – podmioty SM, normy i zasady panujące w SM

  2. poziom państwa – jaki jest rząd, interes narodowy, grupy interesu, stan gospodarki

  3. poziom jednostki – osobowość jednostki podejmującej decyzje, jej działania, wybory

Społeczność międzyn.:

Jean Bodin – pierwszy teoretyk suwerenności:

Władca traktowany jako absolutny suweren znika po rewolucji francuskiej naród suwerenem, umowa społeczna.

Różnica między suwerennością a niepodległością:

Przyczyny powstawania międzyn. organizacji rządowych:

Podmiotowość prawno-międzynarodowa – przypisana podmiotom PM:

Aktor – uczestnik SM podejmujący pewne działania, ale nie posiadający podmiotowości prawno-międzyn., mający pewien wpływ na SM, ale nie poprzez działania prawne

Państwo uzyskuje podmiotowość prawno-międzyn. już z racji powstania, gdyż warunkuje istnienie pozostałych aktorów

Podmioty – aktorzy posiadający podmiotowość prawno-międzyn. (państwa, org. międzyrządowe)

Społeczność międzyn. – ogół aktorów działających w środowisku międzyn.

system międzyn. – społeczność międzyn. + prawo

Aktorzy pozapaństwowi (niesuwerenni):

Podmiotowość – pierwotna (państwo) i wtórna (z nadania)

PAŃSTWO – ludność, terytorium, władza (G. Jelinek)

Modele powstania państwa:

Modele upadku państwa:

Państwu w SM wolno wszystko, dopóki samo nie ograniczy się prawem międzyn. wstępując do organizacji międzyn., podpisując układy itepe itede

deklaracja – jej podpisanie do niczego nie zobowiązuje (np. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka) – nie jest prawnie zobowiązująca aż do momentu ratyfikacji i włączenia jej do prawa wewnętrznego

prawa człowieka dotyczą relacji państwo-człowiek, nie człowiek-człowiek (!)

normy ius cogens – normy powszechnie obowiązujące, nie trzeba ich podpisywać (np. nikt nie może być sądzony 2 razy za to samo przestępstwo)

CECHY PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO:

  1. w państwie istnieje aparat przymusu, w PM go nie ma

  2. PM jest prawem o charakterze partykularnym, tzn. obowiązuje tych, którzy się na nie zgodzili; prawo wewn. jest prawem powszechnie obowiązującym, dotyczy wszystkich obywateli

  3. w PM nie ma obowiązkowego sądownictwa (jeżeli państwo nie wyrazi zgody na poddanie się jurysdykcji danego trybunału, nikt nie może zmusić go do tego)

  4. brak centralnej władzy ustawodawczej, prawo tworzą państwa i org. międzyn.

Międzyn. Trybunał Sprawiedliwości zajmuje się sprawami całych państw, Międzyn. Trybunał Karny skazuje osoby fizyczne (np. zbrodniarzy wojennych, dowódców wojskowych)

FORMY STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH

  1. klasyczne:

    1. dyplomatyczne misje specjalne (ad hoc) – państwo wysyła swojego przedstawiciela do innego kraju i ten załatwia daną sprawę; obecnie np. szef rządu, minister albo głowa państwa składa wizytę w innym państwie

    2. stałe misje dyplomatyczne (ambasady) – stosunki dwustronne

    3. konferencje międzyn.

    4. organizacje międzyn.

*2 kierunki ewolucji: z form niestałych w stałe (ab, cd) i z form dwustronnych w wielostronne (23)

  1. nowe

    1. spotkania na szczycie (dyplomacja bez krawata)

    2. fora międzyn. (np. w Davos)

    3. spotkania półoficjalne i nieoficjalne (np. na ranczu u Busha)

    4. dyplomacja publiczna – praktykowana przez osoby luźno powiązane z polityką, znane za granicą (np. Lech Wałęsa)

MODELE EKSPLANACYJNE W STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH

LIBERALIZM:

REALIZM:

ONZ

ORGANY ONZ

*pierwsza interwencja w ramach rozdziału VII – wojna w Korei 1950 – jedyna interwencja w czasie zimnej wojny (przedstawiciel ZSRR nie zawetował, bo protestował przeciwko reprezentowaniu Chin przez Tajwan i go tam nie było), każdy inny wniosek o zastosowanie rozdziału VII był odrzucany przez USA lub ZSRR

*rodzaje zaostrzenia się SM: sytuacja spór konflikt konflikt zbrojny; dopiero od konfliktu członek stały ma obowiązek wstrzymania się od głosu

*+ Międzynarodowa Organizacja Energii Atomowej, Światowa Organizacja Handlu – wchodzą w skład tzw. systemu ONZ

ŁAD MIĘDZYNARODOWY – ZAJĘCIA Z DOKTORANTEM, NIE Z DUDĄ…

ZBROJENIE I ROZBROJENIE

RODZAJE BRONI:

  1. broń masowego rażenia (WMD - weapon of mass destruction) – powoduje zniszczenia na skalę masową

    1. broń nuklearna

    2. broń biologiczna /

    3. broń chemiczna / do jej uzyskania dążą terroryści, bo jest względnie tania

    4. broń radiologiczna

Ostaszewski: 3 grupy państw:

I 9 państw, które mają broń atomową

II państwa powstałe na terenie byłego ZSRR, na terenie których w dalszym ciągu istnieje technologia (Białoruś, Ukraina, Kazachstan)

III państwa, które posiadają technologię, i na terenie których utrzymywana jest amerykańska broń (UK, Francja, Włochy, Belgie, Holandia)

  1. broń konwencjonalna – broń, która nie powoduje zniszczeń na skalę masową (czołgi, moździerze, karabiny, pociski, samoloty)

  2. broń strategiczna – broń dalekiego zasięgu, używana do ataku na cele strategiczne, duża siła rażenia (pociski rakietowe, samoloty zdolne do lotów międzykontynentalnych)

  3. broń taktyczna – broń krótkiego zasięgu (max. 450 km), zdolna do przenoszenia bomby atomowej, przeznaczona do bezpośrednich działań bojowych (bombowce, wyrzutnie rakiet średniego zasięgu, miny przeciwpiechotne)

+ transfer technologii

+ infrastruktura drogowa

+ zniesienie wiz

+ rozwój gospodarki (gastronomi itp.)

+ pokażemy Rosji, że nie ma co z nami zadzierać, bo jakby co to USA nam pomogą

- Polska celem ataku

- ograniczenie suwerenności

SPORY I KONFLIKTY MIĘDZYNARODOWE

sytuacja międzynarodowa – stan stosunków międzynarodowych, w którym między państwami występuje sprzeczność interesów, lecz nie ma skonkretyzowanych żądań

spór międzynarodowy – stan SM, w którym jedna strona wysyła pod adresem drugiej żądania, które spotykają się z odmową

- różnica prawnomiędzyn. między sytuacją a sporem: Rada Bezpieczeństwa zajmuje się oboma przypadkami; jeśli zakwalifikuje dany stan jako spór, strona w sporze będąca stałym członkiem RB musi wstrzymać się od głosu; jeśli jako sytuacje, nie musi się wstrzymywać od głosu

- sytuacja może przerodzić się w spór, ale nie musi

konflikt międzynarodowy – układ SM, charakteryzujący się sprzecznością interesów, powiązaną z realnym bądź wyolbrzymionym poczuciem zagrożenia podmiotów

konflikt zbrojny – konflikt międzyn., w którym dochodzi do walki zbrojnej

wojna – antyteza pokoju; wiąże się z przejściem ze stanu pokoju w stan wojny; zdelegalizowana Paktem Brianda-Kelloga w 1928r.

Skutki konfliktów zbrojnych:

Typologia sporów międzynarodowych:

  1. kryterium podmiotowe (kto?)

    1. międzypaństwowe

    2. inne (państwo vs. inny aktor stosunków międzyn., aktor vs. aktor)

  2. kryterium przedmiotowe (o co?)

    1. zaistnienie pewnego faktu

    2. terytorium

* spór prawny – spór, którego rozwiązania dokonuje się w oparciu o przepisy prawa międzyn.

* spór polityczny – spór dotyczący honoru, żywotnych interesów państwa, którego nie można rozwiązać w oparciu o prawo

  1. kryterium skutków sporu

    1. spory zwykłe – nie zagrażają utrzymaniu międzyn. pokoju i bezpieczeństwa

    2. spory kwalifikowane – zagrażają utrzymaniu światowego pokoju

  2. kryterium przestrzenne

    1. lokalne

    2. regionalne

    3. uniwersalne

  3. kryterium organizacji środowiska międzyn.

    1. wewnątrzblokowe

    2. peryferyjne

    3. międzyblokowe

Typologia konfliktów międzynarodowych:

  1. kryterium charakteru konfliktu

    1. międzynarodowe

      • międzypaństwowe

      • pozasystemowe konflikty zbrojne – państwo vs. grupa niepaństwowa pochodząca z terytorium innego państwa (np. zamachy terrorystyczne)

    2. wewnątrzpaństwowe

      • w znaczeniu ścisłym – wojna domowa (władza vs. opozycja)

      • umiędzynarodowione – następuje interwencja państw trzecich

  2. kryterium celu działania stron konfliktu

    1. wojna napastnicza – podejmowana w celu zagarnięcia określonego terytorium, zasobów itd.

    2. obronna – odparcie przez państwo zewnętrznego zagrożenia

  3. kryterium legalności wojny

    1. wojna legalna – 3 przypadki: (!!!)

      • samoobrona (art. 51 Karty NZ)

      • prowadzona na podstawie decyzji RB (art. 42 Karty NZ), np. Korea w 1950r.

      • wojny narodowowyzwoleńcze (art. 1 i 55 Karty NZ – prawo do samostanowienia)

    2. wojna nielegalna – zabroniona przez prawo międzyn.

  4. kryterium motywów (o co się bijemy?):

    1. religijne

    2. ideologiczne – odmienna koncepcja organizacji środowiska międzyn. (np. zimna wojna)

    3. etniczne – przynajmniej 1 ze stron jest plemię, mniejszość narodowa; strony są świadome różnic etnicznych

  5. kryterium teatru działań

    1. wojna lądowa

    2. wojna morska

    3. wojna powietrzna

    4. wojna kosmiczna (zimna wojna – Reagan – „gwiezdne wojny”)

Mary Kaldor – podział na stare i nowe wojny

RMA – Revolution in Military Affairs – rewolucja w dziedzinie wojskowości – przejście od wojen starych do nowych; 3 aspekty:

  1. zastosowanie nowych rozwiązań technologicznych na potrzeby działań wojennych

  2. transformacja oblicza sił zbrojnych (armie zawodowe, mobilne, duża rola sił powietrznych)

  3. wprowadzenie nowatorskich koncepcji prowadzenia działań wojennych (np. terroryzm)

MODEL POWSTAWANIA SPORÓW I KONFLIKTÓW MIĘDZYNARODOWYCH:

  1. powstanie pomiędzy stronami sprzeczności interesów – pojawia się spór

  2. brak obustronnie satysfakcjonujących rozwiązań – sytuacja kryzysowa, przekształcenie się sporu w konflikt

  3. konflikt się zaostrza – konflikt zbrojny, jego eskalacja

  4. utrzymywanie się sytuacji kryzysowej, nawet po propozycji jego rozwiązania

Konflikt można rozwiązać po każdej fazie.

5 METOD POKOJOWEGO ROZSTRZYGANIA SPORÓW (Agenda for Peace – Boutros Ghali – 1992)

  1. dyplomacja prewencyjna – państwa lub org. międzyn. podejmują działania zapobiegające powstaniu sporu lub przekształceniu się sporu w konflikt lub ograniczeniu zasięgu konfliktu; 5 środków prowadzenia dyplomacji prewencyjnej:

    1. środki budowy zaufania – np. systematyczna wymiana misji wojskowych, tworzenie ośrodków monitorujących rozwój sytuacji, zawieranie umów międzyn., nadzorowanie przestrzegania zasad układów międzyn.

    2. zbieranie faktów – wysyłanie przez odpowiednie organy (np. ONZ) misji obserwacyjnych

    3. wczesne ostrzeganie – pozyskiwanie informacji o możliwości wystąpienia kataklizmów, epidemii, klęsk głodu, aby osłabić ich skutki dla zagrożenia bezpieczeństwa międzyn.

    4. prewencyjne rozmieszczenie sił ONZ na terytorium danego państwa

    5. tworzenie stref zdemilitaryzowanych nadzorowanych przez wojskowy i cywilny personel międzyn.

  2. tworzenie pokoju – środki typu peacemaking – zaangażowanie społeczności międzyn. na podstawie rozdziału VII Karty NZ (pokojowe metody rozwiązywania sporów) – wydawanie przez RB zaleceń, zaangażowanie się w spór państw trzecich (mediacje, rokowania)

  3. utrzymywanie pokoju – peacekeeping – rozmieszczenie sił zbrojnych z ramienia org. międzyn., tam, gdzie pokój już jest, ale kruchy i trzeba mu pomóc się utrzymać; np. UNPROFOR w Bośni w 1995r.

  4. wymuszanie pokoju – peace enforcement – kiedy poprzednie środki nie pomagają, rozdział VII Karty NZ – wykorzystanie siły militarnej przez upoważnione do tego wojska (Korea 1950, Irak 2001)

  5. budowanie pokoju – peacebuilding – działania w celu utrwalenia pokoju (pokój już jest), tworzenie poczucia bezpieczeństwa na danym terenie (np. nadzorowanie wyborów, budowa dróg, szkół, szpitali), rozbrojenie żołnierzy, pomoc byłym żołnierzom w powrocie do życia cywilnego, szkolenie sił politycznych i wymiaru sprawiedliwości

KLASYFIKACJA SPOSOBÓW ROZWIĄZYWANIA SPORÓW I KONFLIKTÓW WG NAUKOWCÓW

  1. dyplomatyczne – strony konfliktu same między sobą rozstrzygają o rozwiązaniu konfliktu lub sporu – mają na to wyłączność, nawet jeżeli włączy się strona trzecia:

    • rokowania międzyn. (bezpośrednie) – bezpośrednia wymiana stanowisk, poglądów (jawna bądź poufna), strony same próbują rozwiązać konflikt; najprostszy i najczęstszy sposób rozwiązywania sporów i konfliktów

      • dwustronne

      • wielostronne (na forum org. międzyn.)

    • dobre usługi – środek pomocniczy wobec rokować bezpośrednich, wprowadzane przez stronę trzecią, która ma za zadanie doprowadzić do stołu rokowań (i tylko tyle!)

    • pośrednictwo – włącza się strona trzecia – mediator uczestniczący w rozmowach stron sporu (państwo, org. międzyn., osoba fizyczna), proponuje rozwiązanie, ale jego przyjęcie zależy tylko od stron sporu, pośrednik z nimi współdziała

    • badania międzyn. – kiedy państwa nie są zgodne co do stanu faktycznego, strony powołują na drodze specjalnej umowy międzyn. komisję badań, która stwierdza fakty; komisje mogą być stałe lub doraźne ; zapoznają się z zeznaniami, dowodami, przesłuchują świadków i sporządzają raporty, w którym stwierdzają fakty, ale nie jest to wiążące dla stron

    • koncyliacja (pojednanie) – rozszerzenie koncepcji badań międzyn., strony powołują komisję koncyliacyjną, która ustala stan faktyczny i przedstawia propozycję pokojowego rozwiązania sporu, którą wypracowuje bez udziału stron sporu; może podać rozwiązanie, którego nie przewiduje PM, więc nie podałby go trybunał międzyn., propozycja rozwiązania sporu jest niewiążąca dla jego stron

  2. sądowe – kiedy państwa decydują się na przekazanie sporu do rozstrzygnięcia przez trybunał międzyn., wynik postępowania sądowego(wyrok) jest zawsze wiążący dla stron, trybunały są raczej stałe, czasem powoływane do rozstrzygnięcia konkretnych sporów (Międzyn. Trybunał ds. Zbrodni w Byłej Jugosławii; ds. Rwandy)

    • MTS

      • jako jedyny organ ONZ ma swój własny statut, będący częścią Karty NZ

      • pierwszym stałym trybunałem międzyn. był Stały Trybunał Sprawiedliwości Międzynarodowej, działający przy Lidze Narodów w latach 1922-45

      • zastąpił go MTS z siedzibą w Hadze

      • stronami statutu MTS są wszystkie państwa członkowskie ONZ (tylko państwa!)

      • spór musi mieć charakter prawny (nie polityczny)

      • państwa same decydują o oddaniu sprawy w ręce MTS

      • wyrok jest ostateczny, nieodwołalny

      • rewizja wyroku możliwa jest tylko w przypadku odkrycia nowych faktów, mogących mieć wpływ na wyrok

      • jeżeli państwo nie wykona wiążących na nim zobowiązań, druga strona ma prawo odwołać się do RB, która zadecyduje co z delikwentem zrobić

    • sądownictwo arbitrażowe (rozjemstwo międzynarodowe)

      • państwa same decydują o oddaniu sprawy przed trybunał arbitrażowy

      • te same 3 drogi oddania się pod trybunał, co w przypadku MTS

      • państwa same ustalają listę sędziów

      • państwa mogą ustalić podstawę prawną rozwiązania sporu, zawrzeć w umowie zasady działania sądu arbitrażowego

      • wyrok kończy spór ostatecznie i nieodwołalnie, decyzja jest wiążąca dla stron

      • sądy są powoływane doraźnie, ale istnieje Stały Trybunał Arbitrażowy, powołany w Hadze w 1899r., stała jest tylko lista sędziów

  3. organizacyjne – rozstrzyganiem sporów zajmują się org. międzyn., upoważnione przez strony do jego rozwiązania, coraz częściej się to zdarza

    • ONZ – najbardziej predestynowana do rozwiązywania sporów (RB, ZO, MTS)

    • OBWE – 3 mechanizmy reagowania na sytuacje kryzysowe:

      • berliński – rozmawiają, jeśli pojawiła się niepokojąca sytuacja

      • wiedeński – rozmawiają, kiedy pojawiło się nagłe podjęcie działań zbrojnych

      • moskiewski – wysyłają ekspertów misji obserwacyjnej

PRAWA CZŁOWIEKA

  1. każda władza jest ograniczona

  2. każda jednostka posiada sferę autonomii, do której dostępu nie ma żadna władza

  3. każda jednostka może domagać się od państwa ochrony jej praw

PODZIAŁ PRAW CZŁOWIEKA

  1. a) prawa obywatelskie i polityczne - gwarantujące:

- bezpieczeństwo osobiste jednostki

- swobody obywatelskie (np. wolność zrzeszania się)

- prawa polityczne

- możliwość rzetelnego wyroku sądowego

- równość w świetle prawa i zakaz dyskryminacji

b) gospodarcze i społeczne – prawo do:

- edukacji

- pracy

- opieki medycznej

tworzenia związków zawodowych

  1. a) prawa indywidualne – cały podpunkt 1

b) kolektywne:

- ochrona grup etnicznych

- prawo narodów do samostanowienia

- prawo do korzystania z zasobów naturalnych

3) a) prawa pozytywne – wywodzą się z europejskiego sposobu patrzenia na prawa człowieka – nakładają na państwo obowiązek ich ochrony (państwo ma nam coś zapewnić), dokumentem kodyfikującym prawa pozytywne jest Powszechna Deklaracja Praw Człowieka

b) prawa negatywne – są formułowane w postaci norm prawnych zakazujących państwu naruszania praw człowieka, np. Karta Praw (pierwszych 10 poprawek do amerykańskiej konstytucji)

4) 3 generacje praw człowieka – Karel Vasak:

I – uniwersalne prawa człowieka zawarte w PDPC z 1948r., wolności i swobody obywatelskie

II – prawa zawarte w Międzynarodowym Pakcie Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych z 1966r. – inne kategorie praw (np. do pracy, nauki, opieki medycznej)

III – prawa zawarte w różnych aktach PM, np. Deklaracji z Rio de Janeiro, prawa kolektywne (np. do samostanowienia, ochrony środowiska naturalnego)

(IV) – prawa związane z ochroną mniejszości seksualnych, dyskryminacją płci – kontrowersyjne, ciągle się rozwijają

MIĘDZYNARODOWY SYSTEM OCHRONY PRAW CZŁOWIEKA

  1. umowy przyjęte przez ONZ i jego wyspecjalizowane organizacje – system ONZ-owski:

    • uniwersalizm w rozumieniu geograficznym i merytorycznym

    • w jego ramach funkcjonują różne podmioty – państwa, org. międzyn. rządowe i pozarządowe

    • Karta NZ, Powsz. Dekl. Praw Człowieka, Międzyn. Pakt Praw Gosp., Społ. i Kult., Międzyn. Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych (1966), liczne konwencje dotyczące m.in. dyskryminacji rasowej, praw polit. kobiet, praw dziecka

      • Karta NZ – wskazuje ochronę praw człowieka jako podstawowy obowiązek ONZ, chociaż nie podaje ich definicji

      • PDPC – punkt wyjścia dla licznych zapisów na temat praw człowieka w konstytucjach państw

      • Międzynarodowa Karta Praw Człowieka (Międzyn. Pakt Praw Gosp., Społ. i Kult. + Pakt Praw Obyw. i Polit.) – prawne skonkretyzowanie PDPC, bo można ją było ratyfikować, przez co nabierała mocy prawnie wiążącej

      • Konwencja o Prawach Dziecka z 1989r. i inne konwencje

    • system nieskuteczny, bo PDPC jest tylko deklaracją

  2. regionalne systemy – europejski, afrykański, amerykański, azjatycki (b. słabo rozwinięty)

    • europejski system ochrony praw człowieka:

      • najlepiej funkcjonujący z regionalnych systemów

      • Rada Europy – Europejska Konwencja Praw Człowieka (1950) – pierwszy traktat międzyn. formułujący szeroki katalog praw człowieka (twarde prawo), jest skuteczna, bo na jej straży stoi Europejski Trybunał Praw Człowieka z siedzibą w Strasburgu, w celu utrzymania jej aktualności włącza się do niej protokoły oraz istnieje nakaz jej interpretowania zgodnie z duchem czasu; i Europejska Karta Społeczna (1961)

      • Unia Europejska – w traktatach założycielskich nie ma bezpośrednich odniesień do praw człowieka; traktat z Maastricht – przestrzeganie fundamentalnych zasad praw człowieka zgodnie z Europejską Konwencją PC; traktat amsterdamski to rozwija; nie ma żadnej konwencji stworzonej przez Unię

INTERWENCJE HUMANITARNE

interwencja humanitarna – def. wg Vincenta – działanie podjęte przez państwo, grupę państw bądź też organizację międzyn., które interweniują w sprawy wewn. innego państwa przy użyciu siły. Jest to wydarzenie jednostkowe, mające swój początek i koniec oraz wymierzone w struktury władza danego państwa.

Realizm – argumenty przeciw interwencjom humanitarnym

Liberalizm i kontrrestrykcjonizm – argumenty solidarystyczne (za interwencjami humanitarnymi):

Przykłady interwencji humanitarnej:

ŁAD POZIMNOWOJENNY


REGIONALIZACJA

regionalizacja w znaczeniu makro – tworzenie bloków państw, łączących się ze sobą w celu współpracy

Przesłanki (przyczyny) regionalizacji:

Skutki regionalizacji:

Pierwsza generacja regionalizmu:

Druga generacja regionalizmu:

Trzecia generacja regionalizmu:


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
MSP wyklady, MSP wykład(21
Zarządzanie MSP wykłady
Zrodla finansowania MSP wyklad
MSP wykłady, Politologia - materiały na zajęcia, Stosunki międzynarodowe
msp wykłady
Wspieranie MSP wykłady
MSP WYKŁAD 2 070923
MSP WYKŁAD 1 070916
sylabus MSP wyklady
MSP WYKŁAD 4 071028
MSP [wykład] poprawione
Zarządzanie MSP wykłady 2013 1
zarządzanie MSP wykłady (moje) (2)
MSP WYKŁAD 3 071014
MSP [wykład]
MSP wykład 1 ZJAZD
msp notatki z wykładów
Sektor MSP we współczesnej gospodarce wykład

więcej podobnych podstron