Wspieranie rozwoju MSP

Wspieranie rozwoju MSP

ZARZĄDZANIE RELACJAMI Z KLIENTAMI –

OBSERWACJE NA PRZYKŁADZIE KONKURSU

„BANK PRZYJAZNY DLA PRZEDSIĘBIORCÓW”

Dr Przemysław Kulawczuk

Wprowadzanie systemów zarządzania klientami

Wprowadzanie systemów zarządzania klientami

(CRM) w polskich bankach

(CRM) w polskich bankach

Co widzą MSP?



Zmiany w ofercie



Duże ruchy kadrowe



Poważne zmiany polityki cenowej



Czyszczenie portfela operacyjnego



Usztywnienie polityki kredytowej



Wędrówki zniechęconych klientów z banku do banku



Pogorszenie jakości obsługi

W większości klienci z sektora MSP nie

rozumieją jakie są przyczyny zmian.

Pośrednio dowiadują się, że są

nieopłacalnymi klientami.

Rodzi to ich frustrację.

W tym samym czasie są z otwartymi

rękami przyjmowani w innych bankach.

Nic nie rozumieją.

Dlaczego banki wdrażają systemy CRM?

Dlaczego banki wdrażają systemy CRM?



Chcą zoptymalizować obsługę klientów



Chcą zlikwidować straty w nieopłacalnych

segmentach



Chcą koncentrować obsługę na segmentach

wysoko dochodowych



Chcą policzyć bieżącą opłacalność każdego

klienta i podjąć decyzję czy warto go prowadzić



Chcą zredukować swoje koszty operacyjne



Chcą „spijać śmietankę” (skimming) z rynku

Błędy popełniane przez banki przy

Błędy popełniane przez banki przy

wdrażaniu systemów CRM

wdrażaniu systemów CRM



Koncentracja tylko na bieżącej opłacalności klienta



Brak zrozumienia koncepcji „Ostatecznej Wartości

Klienta”



Reagowanie na zasadzie prostych skojarzeń

(odruchu Pawłowa)



Brak wykorzystania talentów posiadanego kapitału

ludzkiego



Radykalne zmiany polityki cenowej



Niepotrzebne doprowadzanie do dużych ruchów

klientów



Ograniczanie obsługi powodujące zauważalny

spadek komfortu klientów

Cykl życia klienta i opłacalność

Cykl życia klienta i opłacalność

klienta dla banku

klienta dla banku

Źródło: opracowanie własne;
objaśnienia: krzywa dolna dochodowości klienta dla banku: ZB- faza
zapoznawania się z bankiem, WS – wstępne sondowanie, KM –
korzystanie w małym zakresie, PW – pełna współpraca, LD – likwidacja
działalności; krzywa górna sprzedaż firmy: fazy S – startu, W – wzrostu, D
– dojrzałości, Sch – schyłku.

Bank Pawłowa

Bank Pawłowa

i Bank Cyklu Życia Klienta

i Bank Cyklu Życia Klienta

BANK PAWŁOWA



Liczą się tylko opłacalni klienci TERAZ



Szybkie reakcje na brak zyskowności

NA ZASADZIE ODRUCHU



Personel wykonuje czynności mechanicznie –

ŻYWE ROBOTY

BANK PAWŁOWA

BANK PAWŁOWA

CD.

CD.



Nieopłacalne segmenty niech odejdą SZYBKO



Obsługa klienta powinna być WYDAJNA

ale niekoniecznie KOMFORTOWA



NIECH INNI wyszkolą nam klientów



UNIFIKACJA I STANDARYZACJA produktów –

Wszyscy mają te same produkty

BANK CYKLU ŻYCIA KLIENTA

BANK CYKLU ŻYCIA KLIENTA



Liczy się „OSTATECZNA WARTOŚĆ KLIENTA”



Relacja z klientem na CAŁE ŻYCIE



LOJALNOŚĆ klienta wymaga lojalności banku



ZAUFANIE jest najważniejszym motorem biznesu

bankowego



Liczy się CHARAKTER KLIENTA

BANK CYKLU ŻYCIA KLIENTA

BANK CYKLU ŻYCIA KLIENTA

CD

CD

.

.



ŻADNYCH gwałtownych ruchów



Klienta trzeba sobie WYCHOWAĆ



Bank INWESTUJE w klienta i uzyskuje

ZWROT Z INWESTYCJI



Klient poszukuje INNOWACJI BANKOWYCH

SCENARIUSZ ZMIAN W

SCENARIUSZ ZMIAN W

PERSPETYWIE 5 LAT

PERSPETYWIE 5 LAT



WZROST ROLI BANKOWOŚCI ELEKTRONICZNEJ



TRZY POZIOMY TARYFOWE



WZROST ROLI KREDYTOWANIA



DUŻE ZMIANY NA RYNKU



WZORST ROLI LOJALNOŚCI KLIENTA



STOPNIOWY WZORST DOCHDOWOŚCI SEKTORA

MSP

WNIOSKI Z ANALIZY RELACJI Z KLIENTAMI

WNIOSKI Z ANALIZY RELACJI Z KLIENTAMI



CRM POSIADA WPŁYW NA DOCHDOWOŚĆ

SEGMENTU
MSP



ZBYT WĄSKIE ROZUMIENIE DOCHDOWOŚCI



BŁĘDNE KOŁO BIZNESU BANKOWEGO



SYSTEMY SOFWAROWE POWINNY

WSPOMAGAĆ
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ PRACOWNIKÓW



STRATEGIA SPIJANIA ŚMIETANKI MA

WĄTŁE
PODSTAWY W POLSCE

WNIOSKI Z ANALIZY RELACJI Z KLIENTAMI

WNIOSKI Z ANALIZY RELACJI Z KLIENTAMI

CD

CD



BRAK OFERTY DLA PRZECIĘTNYCH KLIENTÓW

O
„ŚREDNICH POLSKICH” DOCHODACH



KLIENCI POSZUKUJĄ INNOWACJI

BANKOWYCH
A NIE STANDARYZACJI



LOJANOŚĆ POSIADA WARTOŚĆ ROSNĄCĄ



POJAWIĄ SIĘ BANKI NA „CAŁE ŻYCIE”



PRZEWIDYWANE DUŻE ZMIANY STRATEGII

CRM
WPŁYNĄ NA DOCHODOWOŚĆ SEGMENTU MSP

WNIOSEK OSTATECZNY

WNIOSEK OSTATECZNY

Akceptacja

TRADYCYJNYCH WARTOŚCI

bankowych (lojalność i zaufanie) nie jest

sprzeczna z wdrażaniem

INNOWACJI

bankowych

BANK PRZYJAZNY DLA RZEDSIĘBIORCÓW

BANK PRZYJAZNY DLA RZEDSIĘBIORCÓW

PODNOSZENIE POZYCJI

PODNOSZENIE POZYCJI

KONKURENCYJNEJ BANKU NA

KONKURENCYJNEJ BANKU NA

RYNKU MSP

RYNKU MSP

Wartości Konkursu

Wartości Konkursu



Tworzenie Wyzwań Rynkowych

Tworzenie Wyzwań Rynkowych



Współzawodnictwo Wewnętrzne

Współzawodnictwo Wewnętrzne



Skuteczniejsza Promocja i Reklama

Skuteczniejsza Promocja i Reklama



Doskonalenie Organizacji Obsługi

Doskonalenie Organizacji Obsługi



Kształtowanie Oferty

Kształtowanie Oferty



Budowa Skutecznego Systemu

Budowa Skutecznego Systemu

Informacji dla MSP

Informacji dla MSP

Tworzenie Wyzwań Rynkowych

Tworzenie Wyzwań Rynkowych

Bank uczestnicząc w Konkursie BPP ...

Bank uczestnicząc w Konkursie BPP ...



Uważa, że Jest Dobry, Bardzo Dobry

Uważa, że Jest Dobry, Bardzo Dobry



Dobrowolnie Poddaje się Ocenie

Dobrowolnie Poddaje się Ocenie



Prosi o Życzliwość Przedsiębiorców

Prosi o Życzliwość Przedsiębiorców

Tworzenie Wyzwań Rynkowych

Tworzenie Wyzwań Rynkowych

Bank uczestnicząc w Konkursie BPP ...

Bank uczestnicząc w Konkursie BPP ...



Pokazuje, że Zależy mu na Klientach

Pokazuje, że Zależy mu na Klientach



Zabiega o Reputację i Zaufanie

Zabiega o Reputację i Zaufanie

Tworzenie Wyzwań Rynkowych

Tworzenie Wyzwań Rynkowych

Tworzy więc wyzwanie dla

Tworzy więc wyzwanie dla

konkurencji, że w wyniku

konkurencji, że w wyniku

certyfikacji BPP wrośnie wartość

certyfikacji BPP wrośnie wartość

banku dla klientów

banku dla klientów

Współzawodnictwo Wewnętrzne

Współzawodnictwo Wewnętrzne



Współzawodnictwo Pomiędzy Placówkami

Współzawodnictwo Pomiędzy Placówkami



Współzawodnictwo Pomiędzy

Współzawodnictwo Pomiędzy

Pracownikami

Pracownikami



Wzrost Współpracy Pomiędzy

Wzrost Współpracy Pomiędzy

Pracownikami

Pracownikami



Duża Dbałość o Przestrzeganie

Duża Dbałość o Przestrzeganie

Standardów Wobec MSP

Standardów Wobec MSP

Współzawodnictwo Wewnętrzne

Współzawodnictwo Wewnętrzne



Wzrost Życzliwości i Spokoju w

Wzrost Życzliwości i Spokoju w

Sytuacjach Trudnych z Klientami

Sytuacjach Trudnych z Klientami



Możliwość Aktywizacji Pracowników

Możliwość Aktywizacji Pracowników



Większe Nastawienie Na Klienta

Większe Nastawienie Na Klienta

Współzawodnictwo Wewnętrzne

Współzawodnictwo Wewnętrzne

W efekcie współzawodnictwa

W efekcie współzawodnictwa

wewnętrznego

wewnętrznego

rośnie zaangażowanie pracowników

rośnie zaangażowanie pracowników

w realizację celów i zadań...

w realizację celów i zadań...

Skuteczniejsza Promocja i Reklama

Skuteczniejsza Promocja i Reklama



Informowanie Klientów o Uczestnictwie w

Informowanie Klientów o Uczestnictwie w

Konkursie

Konkursie



Pokazywanie Dotychczasowych Osiągnięć

Pokazywanie Dotychczasowych Osiągnięć

Konkursowych

Konkursowych



Konstans Reklamowy z Wykorzystaniem

Konstans Reklamowy z Wykorzystaniem

Logo Konkursu

Logo Konkursu



Wykorzystanie Osiągnięć Podczas Spotkań z

Wykorzystanie Osiągnięć Podczas Spotkań z

Przedsiębiorcami

Przedsiębiorcami

Skuteczniejsza Promocja i Reklama

Skuteczniejsza Promocja i Reklama

Wykorzystane w promocji i reklamie

Wykorzystane w promocji i reklamie

argumentów związanych z

argumentów związanych z

konkursem pozwala budować klimat

konkursem pozwala budować klimat

życzliwości i zaufania pomiędzy

życzliwości i zaufania pomiędzy

klientami i bankiem...

klientami i bankiem...

Doskonalenie Organizacji Obsługi MSP

Doskonalenie Organizacji Obsługi MSP



Wyniki Badań Klientów Pokazują Silne i

Wyniki Badań Klientów Pokazują Silne i

Słabe Strony Banku na Tle Konkurencji

Słabe Strony Banku na Tle Konkurencji



Silne Strony Należy Maksymalnie

Silne Strony Należy Maksymalnie

Eksploatować (Reklama, Koncentracja Sił i

Eksploatować (Reklama, Koncentracja Sił i

Środków)

Środków)



Słabe Strony Należy Poprawiać

Słabe Strony Należy Poprawiać



Silne Strony Tworzą Dochody, Słabe Strony

Silne Strony Tworzą Dochody, Słabe Strony

Tworzą Problemy

Tworzą Problemy

Doskonalenie Organizacji Obsługi MSP

Doskonalenie Organizacji Obsługi MSP



Określenie Priorytetów Działań

Określenie Priorytetów Działań



Podjęcie Działań i Monitoring Wdrażania

Podjęcie Działań i Monitoring Wdrażania



Weryfikacja Słuszności Działań Banku

Weryfikacja Słuszności Działań Banku

Przez Klientów

Przez Klientów



Czasami Klienci Podpowiadają Co Zrobić

Czasami Klienci Podpowiadają Co Zrobić

(Pytania otwarte)

(Pytania otwarte)



Klient Może Mieć Wpływ na Swój Bank

Klient Może Mieć Wpływ na Swój Bank

Kształtowanie Oferty

Kształtowanie Oferty



Poznanie Preferencji w Zakresie

Poznanie Preferencji w Zakresie

Korzystania z Produktów Bankowych

Korzystania z Produktów Bankowych



Kształtowanie Oferty dla

Kształtowanie Oferty dla

Wyodrębnionych Grup Klientów

Wyodrębnionych Grup Klientów



Eliminacja Mankamentów

Eliminacja Mankamentów

Dotychczasowych Produktów

Dotychczasowych Produktów

Kształtowanie Oferty

Kształtowanie Oferty



Zmiana Parametrów Produktów oraz

Zmiana Parametrów Produktów oraz

Sposobu ich Sprzedaży

Sposobu ich Sprzedaży



Ocena Porównawcza w Czasie na Tle

Ocena Porównawcza w Czasie na Tle

Konkurencji

Konkurencji

Skuteczna Informacja dla MSP

Skuteczna Informacja dla MSP



Konkurs Jest Płaszczyzną Kontaktów z MSP

Konkurs Jest Płaszczyzną Kontaktów z MSP



Konkurs Jest Kanałem Zbierania Informacji

Konkurs Jest Kanałem Zbierania Informacji

od MSP

od MSP



Konkurs Umożliwia Określenia Mankamentów

Konkurs Umożliwia Określenia Mankamentów

Dotychczasowego Systemu

Dotychczasowego Systemu



Raporty Konkursowe Mogą Być

Raporty Konkursowe Mogą Być

Podstawą Usprawnień Dotychczasowego

Podstawą Usprawnień Dotychczasowego

Systemu

Systemu

Strategia Biznesu wobec

Strategia Biznesu wobec

Korupcji

Korupcji

Badania

Badania

Ankietowe

Ankietowe

Przedsiębiorców

Przedsiębiorców

Rodzaje korupcji

Rodzaje korupcji



polityczna

polityczna



samorządowa

samorządowa



legislacyjna

legislacyjna



koncesyjna

koncesyjna



informacyjna

informacyjna



w zamówieniach publicznych

w zamówieniach publicznych



w zamówieniach prywatnych

w zamówieniach prywatnych

Ocena zagrożenia korupcją

Ocena zagrożenia korupcją

polityczną

polityczną

1

0

9

20

21

10

10

3

2

17

7

0

5

10

15

20

25

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

brak zagrożenia pełne zagrożenie (pkt)

%

r

e

sp

o

n

d

e

n

tó

w

Ocena zagrożenia korupcją

Ocena zagrożenia korupcją

samorządową

samorządową

19

0

0

5

5

5

12

9

18

17

9

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

brak zagrożenia pełne zagrożenie (pkt)

%

re

sp

o

n

d

e

n

tó

w

Ocena zagrożenia korupcją

Ocena zagrożenia korupcją

legislacyjną

legislacyjną

1

2

6

15

13

19

15

11

8

4

6

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

brak zagrożenia pełne zagrożenie

%

re

sp

o

n

d

e

n

tó

w

Ocena zagrożenia korupcją

Ocena zagrożenia korupcją

koncesyjną

koncesyjną

0

1

3

13

7

11

6

14

10

21

14

0

5

10

15

20

25

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

%

r

e

sp

o

n

d

e

n

tó

w

Ocena zagrożenia korupcją

Ocena zagrożenia korupcją

informacyjną

informacyjną

0

3

4

11

13

11

13

16

14

9

6

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

%

r

e

s

p

o

n

d

e

n

tó

w

Ocena zagrożenia korupcją w

Ocena zagrożenia korupcją w

zamówieniach publicznych

zamówieniach publicznych

0

1

1

5

4

15

7

18

20

14

15

0

5

10

15

20

25

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

%

r

e

sp

o

n

d

e

n

tó

w

Ocena zagrożenia korupcją w

Ocena zagrożenia korupcją w

zakresie zamówień prywatnych

zakresie zamówień prywatnych

5

5

18

13

14

11

9

13

4

3

5

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

%

r

e

sp

o

n

d

e

n

tó

w

Korupcja polityczna

Korupcja polityczna

- tendencje

- tendencje

0

0

1

5

6

13

13

20

14

14

15

0

5

10

15

20

25

-5

-4

-3

-2

-1

0

1

2

3

4

5

szybko maleje szybko rośnie (pkt)

%

r

e

sp

o

n

d

e

n

tó

w

Korupcja samorządowa

Korupcja samorządowa

- tendencje

- tendencje

0

0

1

4

6

11

15

16

20

9

16

0

5

10

15

20

25

-5

-4

-3

-2

-1

0

1

2

3

4

5

szybko maleje szybko rośnie (pkt)

%

r

e

sp

o

n

d

e

n

tó

w

Korupcja legislacyjna

Korupcja legislacyjna

- tendencje

- tendencje

30

0

1

0

6

6

19

24

10

11

15

7

0

5

10

15

20

25

-5

-4

-3

-2

-1

0

1

2

3

4

5

szybko maleje szybko rośnie (pkt)

%

r

e

sp

o

n

d

e

n

tó

w

Korupcja koncesyjna

Korupcja koncesyjna

- tendencje

- tendencje

0

0

1

5

6

9

21

14

21

7

15

0

5

10

15

20

25

-5

-4

-3

-2

-1

0

1

2

3

4

5

szybko maleje szybko rośnie (pkt)

%

r

e

sp

o

n

d

e

n

tó

w

Korupcja informacyjna

Korupcja informacyjna

- tendencje

- tendencje

0

0

1

3

5

14

17

24

19

9

7

0

5

10

15

20

25

30

-5

-4

-3

-2

-1

0

1

2

3

4

5

szybko maleje szybko rośnie (pkt)

%

r

e

sp

o

n

d

e

n

tó

w

Korupcja w zakresie

Korupcja w zakresie

zamówień publicznych

zamówień publicznych

-

-

tendencje

tendencje

0

1

0

3

7

11

11

19

21

16

10

0

5

10

15

20

25

-5

-4

-3

-2

-1

0

1

2

3

4

5

szybko maleje szybko rośnie (pkt)

%

r

e

sp

o

n

d

e

n

tó

w

33

0

1

9

19

10

5

12

2

2

6

0

5

10

15

20

25

30

35

-5

-4

-3

-2

-1

0

1

2

3

4

5

szybko maleje szybko rośnie (pkt)

%

r

e

sp

o

n

d

e

n

tó

w

Korupcja w zakresie

Korupcja w zakresie

zamówień prywatnych

zamówień prywatnych

-

-

tendencje

tendencje

Ocena sytuacji na rynku na którym

Ocena sytuacji na rynku na którym

funkcjonuje firma w zakresie korupcji

funkcjonuje firma w zakresie korupcji

4

14

0

1

3

2

7

12

27

17

12

0

5

10

15

20

25

30

-5

-4

-3

-2

-1

0

1

2

3

4

5

szybkie pogorszenie szybkie polepszenie (pkt)

%

r

e

sp

o

n

d

e

n

tó

w

Wpływ korupcji na pozycję

Wpływ korupcji na pozycję

konkurencyjną firm

konkurencyjną firm

5

14

19

27

16

3

5

1

0

0

1

2

1

2

5

26

16

21

9

5

10

11

0

5

10

15

20

25

30

-5

-4

-3

-2

-1

0

1

2

3

4

5

ocena punktowa

%

r

e

sp

o

n

d

e

n

tó

w

pozycja firmy nie stosującej korupcji

pozycja firmy stosującej korupcję

Korzyści dla firm z tytułu

Korzyści dla firm z tytułu

zjawisk korupcyjnych

zjawisk korupcyjnych

17,3

35,9

34,8

34,5

39

41,5

20,3

10

15

20

25

30

35

40

45

zwiększenie

obrotów

zwiększenie

zysków

zmniejszenie

obciążeń

obniżka kosztów

zwiększenie

portfela

zamówień

uzyskanie

dostępu do

rynku

wyniszczenie

konkurencji

%

r

e

sp

o

n

d

e

n

tó

w

Straty dla firm z tytułu

Straty dla firm z tytułu

zjawisk korupcyjnych

zjawisk korupcyjnych

23,5

22,3

36,7

39,9

30,4

21,5

36,

3

15

20

25

30

35

40

45

zmniejszenie

obrotów

zmniejszenie

zysków

zwiększenie

obciążeń

wzrost

kosztów

spadek

zamówień

wypadnięcie z

rynku

zaprzestanie

działalności

%

r

e

sp

o

n

d

e

n

tó

w

Działania firm w obliczu

Działania firm w obliczu

propozycji korupcji

propozycji korupcji

negocjacja warunków

42

%

próba przekonywania

11%

rezygnacja

26%

przyjęcie propozycji

21

%

Budowa przejrzystości działania

Budowa przejrzystości działania

władz publicznych

władz publicznych

Preferencje przedsiębiorców

Preferencje przedsiębiorców



Jawność przebiegu przetargu -

Jawność przebiegu przetargu -

8,69

8,69



Jawność ofert przetargowych -

Jawność ofert przetargowych -

8,60

8,60



Publikacja wyników przetargu -

Publikacja wyników przetargu -

8,15

8,15



Ujawnianie stanu majątkowego -

Ujawnianie stanu majątkowego -

8,07

8,07



Ujawnianie dochodów osób publicznych -

Ujawnianie dochodów osób publicznych -

7,83

7,83

Społeczna i publiczna kontrola

Społeczna i publiczna kontrola

Preferencje przedsiębiorców

Preferencje przedsiębiorców



Rozszerzenie kontroli NIK -

Rozszerzenie kontroli NIK -

8,47

8,47



Obserwacja przetargów -

Obserwacja przetargów -

7,42

7,42



Audyt dużych przetargów -

Audyt dużych przetargów -

7,98

7,98



Publiczne przesłuchanie oferentów -

Publiczne przesłuchanie oferentów -

6,89

6,89

Budowa przejrzystości działania

Budowa przejrzystości działania

biznesu w Polsce

biznesu w Polsce



Jawność decyzji koncesyjnych -

Jawność decyzji koncesyjnych -

7,95

7,95



Jawność wniosków koncesyjnych -

Jawność wniosków koncesyjnych -

7,12

7,12



Jawność zadłużeń podatkowych -

Jawność zadłużeń podatkowych -

6,92

6,92



Jawność zadłużeń przeterminowanych prywatnych -

Jawność zadłużeń przeterminowanych prywatnych -

6,90

6,90



Posiadanie i przestrzeganie Kodeksów etycznych przez

Posiadanie i przestrzeganie Kodeksów etycznych przez

spółki giełdowe -

spółki giełdowe -

6,76

6,76

Prawne instrumenty walki z

Prawne instrumenty walki z

korupcją

korupcją

Preferencje przedsiębiorców

Preferencje przedsiębiorców



Jawność procesowa w sprawach o korupcję -

Jawność procesowa w sprawach o korupcję -

7,74

7,74



Publikacja wyroków w sprawach o korupcję -

Publikacja wyroków w sprawach o korupcję -

7,20

7,20



Dwukrotne wydłużenie okresów przedawnienia -

Dwukrotne wydłużenie okresów przedawnienia -

6,93

6,93



Likwidacja solidarności pomiędzy dającym i biorącym -

Likwidacja solidarności pomiędzy dającym i biorącym -

6,53

6,53



Publiczny rejestr osób skazanych za korupcje w internecie -

Publiczny rejestr osób skazanych za korupcje w internecie -

6,52

6,52

Rekomendacje dla rządu

Rekomendacje dla rządu



Odpolitycznienie administracji publicznej -

Odpolitycznienie administracji publicznej -

8,74

8,74



Odpolitycznienie mediów publicznych -

Odpolitycznienie mediów publicznych -

8,75

8,75



Ograniczenie liczby radnych, posłów i senatorów -

Ograniczenie liczby radnych, posłów i senatorów -

8,74

8,74



Jawność finansów publicznych -

Jawność finansów publicznych -

8,73

8,73



Wprowadzenie bezpośrednich wyborów wójtów,

Wprowadzenie bezpośrednich wyborów wójtów,

burmistrzów i prezydentów miast -

burmistrzów i prezydentów miast -

8,16

8,16

Przedsiębiorstwa Fair Play

Przedsiębiorstwa Fair Play

2005 w liczbach

2005 w liczbach

Dr Przemysław Kulawczuk

Dr Przemysław Kulawczuk

Organizator programu:

Organizator programu:

Fundacja

Fundacja

„

„

Instytut Badań nad Demokracją

Instytut Badań nad Demokracją

i Przedsiębiorstwem Prywatnym”

i Przedsiębiorstwem Prywatnym”

Program afiliowany przy

Program afiliowany przy

Krajowej Izbie

Krajowej Izbie

Gospodarczej

Gospodarczej

Cele programu

Cele programu

:

:



Promocja

Promocja

etyki w działalności

etyki w działalności

gospodarczej

gospodarczej



Zachęcanie przedsiębiorców do

Zachęcanie przedsiębiorców do

etycznych zachowań

etycznych zachowań

-

-

do

do

postępowania zgodnie z zasadami

postępowania zgodnie z zasadami

kultury przedsiębiorczości, do

kultury przedsiębiorczości, do

wprowadzania programów etycznych

wprowadzania programów etycznych



Poprawa wizerunku

Poprawa wizerunku

polskich

polskich

przedsiębiorców poprzez

przedsiębiorców poprzez

prezentowanie firm postępujących fair

prezentowanie firm postępujących fair

„

„

Przedsiębiorstwo Fair Play”:

Przedsiębiorstwo Fair Play”:



Rzetelnie promuje się nie dyskredytując

Rzetelnie promuje się nie dyskredytując

konkurencji

konkurencji



Układa dobre relacje z klientami

Układa dobre relacje z klientami



Układa dobre relacje z dostawcami i innymi

Układa dobre relacje z dostawcami i innymi

kontrahentami

kontrahentami



Zapewnia dobre warunki pracy i rozwoju

Zapewnia dobre warunki pracy i rozwoju

zawodowego pracowników

zawodowego pracowników



Dotrzymuje zobowiązań, w tym przestrzega

Dotrzymuje zobowiązań, w tym przestrzega

terminów płatności

terminów płatności



Współpracuje ze społecznością lokalną,

Współpracuje ze społecznością lokalną,

wspomaga potrzebujących

wspomaga potrzebujących

Liczba uczestników i laureatów programu w l.

Liczba uczestników i laureatów programu w l.

2002, 2004, 2005

2002, 2004, 2005

Rozwój

Rozwój

Programu

Programu

:

:



Przeciętne obroty

Przeciętne obroty

w firmach będących laureatami VIII

w firmach będących laureatami VIII

edycji programu wynosiły

edycji programu wynosiły

97,4 mln zł

97,4 mln zł

.

.



Działalność charytatywna.

Działalność charytatywna.

Każde z „Przedsiębiorstw

Każde z „Przedsiębiorstw

Fair Play” VIII edycji wydało przeciętnie około 166 tys.

Fair Play” VIII edycji wydało przeciętnie około 166 tys.

zł na cele społecznie użyteczne.

zł na cele społecznie użyteczne.



329

329

mln zł przeznaczyli na działalność społeczną

mln zł przeznaczyli na działalność społeczną

i charytatywną laureaci siedmiu kolejnych edycji

i charytatywną laureaci siedmiu kolejnych edycji

(od II do VIII) programu „Przedsiębiorstwo Fair Play”

(od II do VIII) programu „Przedsiębiorstwo Fair Play”



Laureaci VIII edycji przekazali na te cele ponad

Laureaci VIII edycji przekazali na te cele ponad

101

101

mln zł.

mln zł.



Laureaci VIII edycji programu „Przedsiębiorstwo Fair

Laureaci VIII edycji programu „Przedsiębiorstwo Fair

Play”

Play”

zapewniają 120 tys. miejsc pracy

zapewniają 120 tys. miejsc pracy

.

.



Przeciętne zatrudnienie

Przeciętne zatrudnienie

w „Przedsiębiorstwach Fair

w „Przedsiębiorstwach Fair

Play” VIII edycji wynosiło

Play” VIII edycji wynosiło

196 osób

196 osób

.

.

Zatrudnienie w firmach - laureatach programu
„PFP”

Przeciętne wynagrodzenie u laureatów
„PFP”

Nagrody – Fakty

Nagrody – Fakty



Do udziału w

Do udziału w

VIII edycji programu

VIII edycji programu

zgłosiło się

zgłosiło się

686 firm z

686 firm z

całego kraju

całego kraju

.

.



Weryfikację pozytywnie przeszło

Weryfikację pozytywnie przeszło

613 firm

613 firm



Złote Certyfikaty

Złote Certyfikaty

otrzymało

otrzymało

90

90

przedsiębiorstw

przedsiębiorstw



Złote Statuetki - 71 przedsiębiorstw

Złote Statuetki - 71 przedsiębiorstw



Brązowe Laury - 35 przedsiębiorstw

Brązowe Laury - 35 przedsiębiorstw



Srebrne Laury - 13 firm

Srebrne Laury - 13 firm



2 firmy

2 firmy

uzyskały

uzyskały

Złote Laury

Złote Laury



15 firm

15 firm

otrzymało

otrzymało

Nagrodę Specjalną – Statuetkę

Nagrodę Specjalną – Statuetkę

„Przedsiębiorstwo Fair Play”

„Przedsiębiorstwo Fair Play”



W ciągu ośmiu dotychczas przeprowadzonych edycji

W ciągu ośmiu dotychczas przeprowadzonych edycji

przyznanych zostało

przyznanych zostało

3363 certyfikatów

3363 certyfikatów

„Przedsiębiorstwo Fair Play”

„Przedsiębiorstwo Fair Play”

.

.

„

„

Zatrudnienie Fair

Zatrudnienie Fair

Play”

Play”

Promocja kultury

Promocja kultury

przedsiębiorczości i etyki

przedsiębiorczości i etyki

rynku pracy

rynku pracy

Standardy „Zatrudnienie

Standardy „Zatrudnienie

Fair Play”

Fair Play”

„

„

Zatrudnienie Fair Play” –

Zatrudnienie Fair Play” –

innowacyjny model zarządzania

innowacyjny model zarządzania

pracownikami:

pracownikami:



Misja firmy

Misja firmy



Strategia firmy

Strategia firmy



System wartości

System wartości



Zatrudnienie – planowanie i

Zatrudnienie – planowanie i

rekrutacja

rekrutacja



Adaptacja zawodowa

Adaptacja zawodowa



Rozwój Zasobów Ludzkich

Rozwój Zasobów Ludzkich

Standardy „Zatrudnienie

Standardy „Zatrudnienie

Fair Play”

Fair Play”

„

„

Zatrudnienie Fair Play” – innowacyjny

Zatrudnienie Fair Play” – innowacyjny

model zarządzania pracownikami:

model zarządzania pracownikami:



Ocenianie pracowników

Ocenianie pracowników



Zarządzanie wynagrodzeniami

Zarządzanie wynagrodzeniami



Systemy motywacyjne

Systemy motywacyjne



Uczestnictwo w zarządzaniu

Uczestnictwo w zarządzaniu



Rozwiązywanie konfliktów

Rozwiązywanie konfliktów



Odchodzenie pracowników

Odchodzenie pracowników



Ewaluacja

Ewaluacja

Standardy „Zatrudnienie

Standardy „Zatrudnienie

Fair Play”

Fair Play”



Procesy

Procesy

Ocenianie pracowników.

Ocenianie pracowników.



Rezultaty

Rezultaty

System oceny pracowników.

System oceny pracowników.



Zadania

Zadania

Określenie celów oceny pracowników. Opracowanie systemu

Określenie celów oceny pracowników. Opracowanie systemu

kryteriów oceny pracowników. Opracowanie metodologii oceny

kryteriów oceny pracowników. Opracowanie metodologii oceny

pracowników. itd.

pracowników. itd.



Sposób pomiaru

Sposób pomiaru

Czy system oceny został formalnie opisany i przyjęty? Czy

Czy system oceny został formalnie opisany i przyjęty? Czy

zostały opracowane formalne dokumenty systemu ocen? itd.

zostały opracowane formalne dokumenty systemu ocen? itd.

Zarządzanie

Zarządzanie

wynagrodzeniami

wynagrodzeniami

Przejrzysty system wynagrodzeń

Przejrzysty system wynagrodzeń



Określenie zasad wartościowania stanowisk

Określenie zasad wartościowania stanowisk

pracy.

pracy.

Pomiar: Czy firma posiada analizy wartościowe

Pomiar: Czy firma posiada analizy wartościowe

stanowisk pracy?

stanowisk pracy?



Opracowanie systemu analizy stawek płac

Opracowanie systemu analizy stawek płac

rynkowych na poszczególnych stanowiskach.

rynkowych na poszczególnych stanowiskach.

Pomiar: Czy skonstruowano regulamin płac

Pomiar: Czy skonstruowano regulamin płac

wraz z uzasadnieniem przyjętych rozwiązań?

wraz z uzasadnieniem przyjętych rozwiązań?

Zarządzanie

Zarządzanie

wynagrodzeniami

wynagrodzeniami

Przejrzysty system wynagrodzeń

Przejrzysty system wynagrodzeń



Budowa lub modyfikacja istniejącego

Budowa lub modyfikacja istniejącego

systemu wynagrodzeń oraz systemu

systemu wynagrodzeń oraz systemu

premiowego w powiązaniu z systemem

premiowego w powiązaniu z systemem

ocen pracowników.

ocen pracowników.

Pomiar: Czy został opracowany

Pomiar: Czy został opracowany

motywujący system premiowy?

motywujący system premiowy?

Zarządzanie

Zarządzanie

wynagrodzeniami

wynagrodzeniami

Przejrzysty system wynagrodzeń

Przejrzysty system wynagrodzeń



Opracowanie zasad badania

Opracowanie zasad badania

efektywności

efektywności

systemu wynagrodzeń.

systemu wynagrodzeń.

Pomiar: Jaki jest poziom fluktuacji kadr na

Pomiar: Jaki jest poziom fluktuacji kadr na

poszczególnych stanowiskach pracy oraz

poszczególnych stanowiskach pracy oraz

w jakim stopniu wynika on z przyjętych

w jakim stopniu wynika on z przyjętych

wysokości wynagrodzeń?

wysokości wynagrodzeń?

Wdrożenia

Wdrożenia

Standardów:

Standardów:



Planowanie certyfikacji ZFP w przedsiębiorstwie

Planowanie certyfikacji ZFP w przedsiębiorstwie



Notyfikacja gotowości rozpoczęcia procedury

Notyfikacja gotowości rozpoczęcia procedury

wdrażania standardów

wdrażania standardów



Akceptacja rozpoczęcia procedury

Akceptacja rozpoczęcia procedury



Wybór konsultanta wspomagającego

Wybór konsultanta wspomagającego



Zawarcie porozumienia z firmą doradczą o

Zawarcie porozumienia z firmą doradczą o

świadczenie pomocy (w ramach projektu pomoc

świadczenie pomocy (w ramach projektu pomoc

doradcza będzie oferowana w ramach pomocy

doradcza będzie oferowana w ramach pomocy

publicznej)

publicznej)



Wdrażanie standardów

Wdrażanie standardów

Wdrożenia

Wdrożenia

Standardów:

Standardów:



Audyt wewnętrzny standardów ZFP

Audyt wewnętrzny standardów ZFP



Korekta wad systemu

Korekta wad systemu



Notyfikacja gotowości do audytu zewnętrznego

Notyfikacja gotowości do audytu zewnętrznego



Wyrażenie zgody na audyt certyfikacyjny i

Wyrażenie zgody na audyt certyfikacyjny i

wyznaczenie daty rozpoczęcia audytu

wyznaczenie daty rozpoczęcia audytu



Przeprowadzenie audytu certyfikacyjnego

Przeprowadzenie audytu certyfikacyjnego

(zewnętrznego)

(zewnętrznego)



Przyznanie standardu ZFP

Przyznanie standardu ZFP



Wpis do rejestru jednostek certyfikowanych

Wpis do rejestru jednostek certyfikowanych



Publiczne ogłoszenie otrzymania standardów ZFP

Publiczne ogłoszenie otrzymania standardów ZFP

Zarządzanie bazą podatkową w

Zarządzanie bazą podatkową w

segmencie MSP

segmencie MSP

Optymalna alokacja pomocy

Optymalna alokacja pomocy

publicznej

publicznej

Dr Przemysław Kulawczuk

Dr Przemysław Kulawczuk

Zarządzanie bazą podatkową

Zarządzanie bazą podatkową



Co to jest baza podatkowa?

Co to jest baza podatkowa?



Baza podatkowa jest to wyznaczona przez władze

Baza podatkowa jest to wyznaczona przez władze

publiczne, ale funkcjonująca z dużym poziomem

publiczne, ale funkcjonująca z dużym poziomem

autonomii, zróżnicowana i zmieniająca się

autonomii, zróżnicowana i zmieniająca się

struktura źródeł dochodów podatkowych,

struktura źródeł dochodów podatkowych,

charakteryzująca się możliwością przenoszenia w

charakteryzująca się możliwością przenoszenia w

kierunku źródeł zapewniających mniejsze ciężary

kierunku źródeł zapewniających mniejsze ciężary

podatkowe, reagująca na bodźce podatkowe oraz

podatkowe, reagująca na bodźce podatkowe oraz

podlegająca większym lub mniejszym zmianom

podlegająca większym lub mniejszym zmianom

wraz z przebiegiem cyklu koniunkturalnego.

wraz z przebiegiem cyklu koniunkturalnego.

Zarządzanie bazą podatkową

Zarządzanie bazą podatkową



Wyobrażenie bazy podatkowej

Wyobrażenie bazy podatkowej



Plaster miodu

Plaster miodu

Zarządzanie bazą podatkową

Zarządzanie bazą podatkową



Na czym polega zarządzanie bazą

Na czym polega zarządzanie bazą

podatkową

podatkową

?

?



Na optymalnej alokacji pomocy

Na optymalnej alokacji pomocy

rozwojowej tak aby uzyskać jak

rozwojowej tak aby uzyskać jak

największy stopień realizacji celów

największy stopień realizacji celów

polityki gospodarczej

polityki gospodarczej

Zarządzanie bazą podatkową

Zarządzanie bazą podatkową



Trzy najważniejsze cele polityki

Trzy najważniejsze cele polityki

gospodarczej:

gospodarczej:



Równowaga budżetowa

Równowaga budżetowa



Tworzenie nowych miejsc pracy

Tworzenie nowych miejsc pracy



Wzrost gospodarczy

Wzrost gospodarczy

Zarządzanie bazą podatkową

Zarządzanie bazą podatkową



Metody pomiaru właściwości bazy

Metody pomiaru właściwości bazy

podatkowej z punktu widzenia

podatkowej z punktu widzenia

realizacji celów polityki

realizacji celów polityki



Badanie efektywności podatkowej

Badanie efektywności podatkowej



Badanie efektywności

Badanie efektywności

zatrudnieniowej

zatrudnieniowej



Badanie produktywności

Badanie produktywności

Zarządzanie bazą podatkową

Zarządzanie bazą podatkową



Przykłady miar efektywności

Przykłady miar efektywności



EMT(C) = CIT/MT * 100%

EMT(C) = CIT/MT * 100%



EZ(MT) = MT/LZ *100

EZ(MT) = MT/LZ *100



PMT = WD/MT*100

PMT = WD/MT*100

Zarządzanie bazą podatkową

Zarządzanie bazą podatkową



Główne założenia optymalizacji bazy podatkowej

Główne założenia optymalizacji bazy podatkowej



1. Obowiązuje jednolity liniowy podatek od działalności

1. Obowiązuje jednolity liniowy podatek od działalności

gospodarczej

gospodarczej



2. Układ bodźców podatkowych jest jasny, a kryteria ich

2. Układ bodźców podatkowych jest jasny, a kryteria ich

przyznawania jawne. Bodźce mają charakter stabilnie

przyznawania jawne. Bodźce mają charakter stabilnie

utrzymywanych reguł.

utrzymywanych reguł.



3. Elastyczność reakcji podaży pracy (i podaży w ogóle)

3. Elastyczność reakcji podaży pracy (i podaży w ogóle)

najbardziej efektywnych segmentów bazy podatkowej na

najbardziej efektywnych segmentów bazy podatkowej na

bodźce podatkowe ograniczające zobowiązania podatkowe

bodźce podatkowe ograniczające zobowiązania podatkowe

jest również wysoka. Elastyczność ta rośnie im, wyższa jest

jest również wysoka. Elastyczność ta rośnie im, wyższa jest

relacja pomiędzy bodźcem a oczekiwanym nakładem ze

relacja pomiędzy bodźcem a oczekiwanym nakładem ze

strony przedsiębiorstw.

strony przedsiębiorstw.

Zarządzanie bazą podatkową

Zarządzanie bazą podatkową



4. Przyjmuje się, że podażowy efekt bodźców

4. Przyjmuje się, że podażowy efekt bodźców

podatkowych występuje w kolejnym okresie rocznym

podatkowych występuje w kolejnym okresie rocznym



5. Zakłada się stabilność wskaźników efektywności

5. Zakłada się stabilność wskaźników efektywności

podatkowej, efektywności zatrudnieniowej oraz

podatkowej, efektywności zatrudnieniowej oraz

produktywności bazy podatkowej z roku na rok w

produktywności bazy podatkowej z roku na rok w

poszczególnych segmentach bazy podatkowej.

poszczególnych segmentach bazy podatkowej.



6. Problem zarządzania bazą podatkowa daje się

6. Problem zarządzania bazą podatkowa daje się

sprowadzić do statycznego optymalizacyjnego

sprowadzić do statycznego optymalizacyjnego

zagadnienia liniowego, przedstawionego w postaci

zagadnienia liniowego, przedstawionego w postaci

matematycznego modelu decyzyjnego.

matematycznego modelu decyzyjnego.

Zarządzanie bazą podatkową

Zarządzanie bazą podatkową



Problemy segmentacji bazy

Problemy segmentacji bazy

podatkowej

podatkowej



Według podobnych cech (atrybutów)

Według podobnych cech (atrybutów)



Według rosnących wpływów

Według rosnących wpływów

podatkowych lub rosnącej

podatkowych lub rosnącej

efektywności

efektywności

Zarządzanie bazą podatkową

Zarządzanie bazą podatkową



Optymalizacja według różnych

Optymalizacja według różnych

kryteriów:

kryteriów:



Efektywności zatrudnieniowej

Efektywności zatrudnieniowej



Efektywności podatkowej

Efektywności podatkowej

Zarządzanie bazą podatkową

Zarządzanie bazą podatkową



Wnioski z badania według danych z

Wnioski z badania według danych z

1997 roku

1997 roku



Polityka wspierania tworzenia nowych

Polityka wspierania tworzenia nowych

miejsc pracy powinna być powiązana z

miejsc pracy powinna być powiązana z

wykorzystaniem kryterium efektywności

wykorzystaniem kryterium efektywności

podatkowej, ponieważ dzięki temu

podatkowej, ponieważ dzięki temu

zwiększa się wartość nowych inwestycji

zwiększa się wartość nowych inwestycji

oraz spada koszt pomocy rządowej na

oraz spada koszt pomocy rządowej na

jedno tworzone miejsce pracy

jedno tworzone miejsce pracy

Zarządzanie bazą podatkową

Zarządzanie bazą podatkową



Wnioski…

Wnioski…



Wykorzystanie kryterium efektywności

Wykorzystanie kryterium efektywności

zatrudnieniowej znacznie podraża koszt

zatrudnieniowej znacznie podraża koszt

pomocy rządowej na jedno nowo tworzone

pomocy rządowej na jedno nowo tworzone

miejsce pracy. Może to wskazywać na

miejsce pracy. Może to wskazywać na

wadliwość ekonomiczną rozwiązań

wadliwość ekonomiczną rozwiązań

nakierowanych tylko na wzrost

nakierowanych tylko na wzrost

zatrudnienia, bez uwzględnienia kryterium

zatrudnienia, bez uwzględnienia kryterium

efektywnościowych, w tym zwłaszcza

efektywnościowych, w tym zwłaszcza

podatkowego.

podatkowego.

Zarządzanie bazą podatkową

Zarządzanie bazą podatkową



Wnioski…

Wnioski…



Efektywność podatkowa i efektywność

Efektywność podatkowa i efektywność

ekonomiczna nie są sprzeczne z

ekonomiczna nie są sprzeczne z

procesem wzrostu zatrudnienia.

procesem wzrostu zatrudnienia.

Wspieranie segmentów bazy podatkowej

Wspieranie segmentów bazy podatkowej

wysoce efektywnych podatkowo

wysoce efektywnych podatkowo

powoduje, że koszt wspierania zwraca

powoduje, że koszt wspierania zwraca

się w bardzo dużym stopniu w wyniku

się w bardzo dużym stopniu w wyniku

dużego wzrostu wpływów podatkowych

dużego wzrostu wpływów podatkowych

Zarządzanie bazą podatkową

Zarządzanie bazą podatkową



Wnioski…

Wnioski…



Wspieranie segmentów bazy podatkowej

Wspieranie segmentów bazy podatkowej

przy wykorzystaniu kryterium efektywności

przy wykorzystaniu kryterium efektywności

zatrudnieniowej daje lepszy efekt w postaci

zatrudnieniowej daje lepszy efekt w postaci

wzrostu zatrudnienia ale dodatkowe

wzrostu zatrudnienia ale dodatkowe

miejsca pracy są bardzo drogie dla rządu.

miejsca pracy są bardzo drogie dla rządu.

Ich koszt rośnie ponad 40 razy w stosunku

Ich koszt rośnie ponad 40 razy w stosunku

do kosztu miejsc pracy tylko przy

do kosztu miejsc pracy tylko przy

wykorzystaniu kryterium efektywności

wykorzystaniu kryterium efektywności

podatkowej.

podatkowej.

Zarządzanie bazą podatkową

Zarządzanie bazą podatkową



Wnioski…

Wnioski…



W analizowanym badaniu poddano w

W analizowanym badaniu poddano w

wątpliwość efektywność pomocy rządowej w

wątpliwość efektywność pomocy rządowej w

postaci bodźców inwestycyjnych nakierowanych

postaci bodźców inwestycyjnych nakierowanych

tylko na wzrost zatrudnienia. Znacznie tańszym

tylko na wzrost zatrudnienia. Znacznie tańszym

kosztem można tworzyć miejsca pracy

kosztem można tworzyć miejsca pracy

wspierając jednostki wysoce efektywne

wspierając jednostki wysoce efektywne

podatkowo i dopiero po wyczerpaniu ich

podatkowo i dopiero po wyczerpaniu ich

zdolności absorpcji pomocy kierować dalszą

zdolności absorpcji pomocy kierować dalszą

pomoc według kryterium zatrudnieniowego.

pomoc według kryterium zatrudnieniowego.

Zarządzanie bazą podatkową

Zarządzanie bazą podatkową



Wnioski…

Wnioski…



Pomimo przewagi alokacji według kryterium

Pomimo przewagi alokacji według kryterium

efektywności podatkowej, alokacja bodźców

efektywności podatkowej, alokacja bodźców

inwestycyjnych według kryterium

inwestycyjnych według kryterium

zatrudnieniowego jest do zaakceptowania jeżeli

zatrudnieniowego jest do zaakceptowania jeżeli

dzięki tej pomocy rośnie siła jednostek

dzięki tej pomocy rośnie siła jednostek

gospodarczych i zwiększają się ich szanse

gospodarczych i zwiększają się ich szanse

rozwojowe. Dokonać tego można poprzez

rozwojowe. Dokonać tego można poprzez

zwiększenie majątku trwałego tych

zwiększenie majątku trwałego tych

przedsiębiorstw. W tym aspekcie koncepcja

przedsiębiorstw. W tym aspekcie koncepcja

dotowania miejsc pracy nie daje rękojmi ich

dotowania miejsc pracy nie daje rękojmi ich

trwałości.

trwałości.

Zarządzanie bazą podatkową

Zarządzanie bazą podatkową



Wnioski…

Wnioski…



Badanie wykazało przewagę alokacji w

Badanie wykazało przewagę alokacji w

segmentach pogrupowanych według kryterium

segmentach pogrupowanych według kryterium

wielkości wpływów podatkowych CIT nad

wielkości wpływów podatkowych CIT nad

alokacją w segmentach pogrupowanych według

alokacją w segmentach pogrupowanych według

wielkości przedsiębiorstw mierzonych liczbą

wielkości przedsiębiorstw mierzonych liczbą

zatrudnionych (P. Kulawczuk 2004). Wynika to z

zatrudnionych (P. Kulawczuk 2004). Wynika to z

uwzględniania w segmentach uszeregowanych

uwzględniania w segmentach uszeregowanych

według wielkości wpływów podatkowych tylko

według wielkości wpływów podatkowych tylko

przedsiębiorstw płacących podatki a pomijania

przedsiębiorstw płacących podatki a pomijania

jednostek nieefektywnych.

jednostek nieefektywnych.