WYKŁAD 1 – 16.09.2007

Egzamin – 3 pytania opisowe

Program:

16.09 – Istota płaszczyzny i czynniki kształtujące współczesne MSP

23.09 – Uczestnicy stosunków Międzynarodowych i ich mechanizmy

14.10 – Rola wielkich mocarstw w kształtowaniu stosunków międzynarodowych

28.10 – Suwerenność i bezpieczeństwo państw w stosunkach międzynarodowych

18.11 – Działalność ONZ i organizacji regionalnych KBWE/OBWE na Recz pokojowego rozwoju

stosunków międzynarodowych

2.12 – Rozpad bloku wschodniego i zjednoczenie Niemiec oraz ich skutki dla współczesnych MSP

16.12 – Terroryzm międzynarodowy, nacjonalizm i renacjonalizacja we współczesnych stosunkach

międzynarodowych

6.01 – Kształtowanie się nowego ładu międzynarodowego i znaczenie Polski we współczesnym

świecie

Literatura:

Wojciech Szymborski – „MSP” – Bydgoszcz 2006

Włodzimierz Malendowski, Czesław Myściewicz – „MSP” – Poznań 2005

Zbigniew Cesarz, Elżbieta Stadtmuller – „Problemy polityczne współczesnego świata” – Wrocław 2004

Stanisław Parzymies – „Stosunki międzynarodowe w Europie 1945-2005” – Warszawa 2006

Kari Mingst – „Podstawy stosunków międzynarodowych”

Henry Kissinger – „Dyplomacja” – Warszawa 2003

ISTOTA PŁASZCZYZNY I CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE WSPÓŁCZESNE MSP

1. Stosunki polityczne jako dziedzina stosunków międzynarodowych

2. Miejsce i rola współczesnych stosunków politycznych wśród innych rodzajów stosunków międzynarodowych

3. Determinanty (uwarunkowania) stosunków międzynarodowych

Stosunki międzynarodowe – to wielopłaszczyznowy i wieloaspektowy układ stosunków międzynarodowych oraz nauka zajmująca się badaniami tej dziedziny

MSP:

1. w stosunku do pozostałych płaszczyzn stosunków międzynarodowych są stosunkami pierwotnymi

2. są najistotniejszą częścią szeroko pojmowanych stosunków międzynarodowych

Stosunki międzynarodowe współcześnie obejmują stosunki (relacje) nie tylko między narodami lecz również między uczestnikami, którzy są podmiotami prawa międzynarodowego jak i tymi, którzy tej podmiotowości nie maja (nie posiadają).

Współczesna grupa uczestników stosunków międzynarodowych jest liczniejsza niż grupa podmiotów prawa międzynarodowego. Dlatego, że poza państwami i organizacjami międzynarodowymi w kręgu uczestników stosunków międzynarodowych znajdują się rady polityczne o charakterze międzynarodowym, korporacje międzynarodowe, kościoły i religie, grupy zawodowe, narody, grupy ludzi i niektóre jednostki fizyczne.

Współczesne stosunki międzynarodowe wykraczają daleko poza zakres oficjalnych stosunków politycznych między państwami oraz innymi uczestnikami i obejmują takie … jak gospodarkę, finansowe, sportowe, wojskowe, kulturowe itp.

W stosunkach międzynarodowych w przeciwieństwie do stosunków wewnętrznych brak jest scentralizowanej władzy (rządu). Stąd ich żywiołowość oraz przewaga elementów i działań nieznacjonalizowanych co nie jest jednak jednoznaczne z anarchia.

Stosunki międzynarodowe posiadające duże tempo zmian zachowują swoją ciągłość, ulegają ciągłej intensyfikacji i swoim zasięgiem obejmują coraz to nowe dziedziny życia społecznego.

Współczesne stosunki międzynarodowe zwłaszcza o charakterze politycznym podlegają dzisiaj procesom integracyjnym i globalizacyjnym, a więc zmienia się zakres z kontynentów na zasięg globalny.

Determinanty (czynniki) dzielimy na:

1. stałe

2. zmienne

ze względu na kryterium czasu dzielimy na:

1. historyczne

2. aktualne

3. potencjalne

wg kryterium przestrzennego czynniki determinujące stosunki międzynarodowe dzielimy na:

1. narodowe (państwowe)

2. międzynarodowe (pozanarodowe)

wg kryterium terytorialnego dzielimy na:

1. lokalne

2. regionalne

3. kontynentalne

4. globalne

wg kryterium strukturalnego … :

1. obiektywne – ludzie, obszar danego państwa, klimat, środowisko naturalne (najczęściej czynniki naturalne, niezależne od człowieka)

2. subiektywne – idee, poglądy, doktryny polityczne, koncepcje, programy polityczne, religie, systemy wartości etycznych

Czynniki kształtujące współczesne stosunki międzynarodowe dzielimy też ogólnie na:

1. czynniki warunkujące procesy międzynarodowe – geograficzne (kraje morskie, kontynentalne), demograficzne, ideologiczne, narodowe, religijne

2. czynniki realizujące procesy międzynarodowe – ekonomiczno-techniczne, militarne, organizacyjno-społeczne, osobowościowe (cechy charakteru, specyficzne dla każdego narodu bądź przywódcy).