Ergonomia - nauka o pracy czyli dyscyplina naukowa zajmująca się dostosowaniem pracy do możliwości psychofizycznych człowieka. Interdyscyplina badajaca wzajemne powiazania mieczy człowiekiem a otoczeniem. (ergos-praca, nomas-zasada)

Piramida Maslova(od dołu): potrzeby fizjologiczne, potrzeby bezpieczeństwa, potrzeba miłości i przynależności, potrzeba szacunku i uznania, potrzeba samorealizacji, potrzeby transcendencji

Ergonomia koncepcyjna: wprowadzanie rozwiązań zgodnych z wymogami ergonomi na etapie projektowania: budynki, powierzchnia pracy, instalacje, stanowisko pracy, metody pracy, transport,

Ergonomia korekcyjna: dzialania dostosowujące stan istniejacy do wymogow ergonomii: stan bhp, modernizacja maszyn, pomiar natężenia dzialania czynnikow materialnego środowiska pracy.

Miernik pracy:

*podstawowe: wydajność, zdolność-wydolność, pracochłonność, uciążliwość.

*porównawcze: szybkość pracy, produktywność, sprawność pracy, skuteczność pracy

Czynniki wpływające na uciążliwość:

1.Obciazenia fizyczne:obciążenie dynamiczne, statyczne, monotypowość ruchów roboczych

2.Obciążenia psychiczne i środowiskiem społecznym: przyjecie informacji, podjecie decyzji, niebezpieczne warunki pracy, stres psychospołeczny

3.Obciążenia materialne: mikroklimat, zanieczyszczenia pylami, Halas, wibracja, oświetlenie, prad elektryczny

Wydatek energetyczny: siedzisz 144kcal/8h, 576 kJ/8h, stoisz 288, 1200, chodzisz 816-1680, 8408-7008

Obciazenia statczne: podczas p.statycznej miesnie nie wykonuja skurczu i rozkurczu ale sa napiete, już przy 5% napieciu miesni może wystąpić krancowy stan zmeczenia

Na poziom obciążenia statycznego wpływa: postawa ciala, wymuszenie pozycji i pochylenie ciala, możliwość zmiany przyjetej postawy ciala, polozenie konczyn, rozłożenie czynności w czasie

Projektowanie stanowiska pracy: 1c(centyl) to wartość cechy mierzonej która osiagnie 1%populacji(5c, 50c, 95c). W projektowaniu stanowisk pracy odległość od przyrządów sterowniczych wynosi 5c, natomiast wszystkie przejscie i dojscia to 95c.

Komputer: nie może być bliżej niż 1m, monitor poniżej lini wzroku nie może odbijac się światło, musi być miejsce na sprzet i dokumenty, przedmioty w zasiegu reki

Hałas – musi być mniej niż 55 dB

Temperatura – Lato 20-24°, Zima 18-22°

Praca przy komputerze[bezpieczeństwo i zdrowie pracy] : wystepowanie zespołów przeciążeniowych spowodowanych monotypowością, wystepowanie wymuszonej pozycji ciala, lutensywna praca wzrokowa, dolegliwość wzroku, bole Glowy, zmeczenie i znurzenie

Długotrwale unieruchomienie: dolegliwości bolow plecow i kręgosłupa, spowolnienie krazenia

Stres prowadzacy do zmeczenia, frustracji i wypalenia zawodowego powoduje: zla organizacje pracy, presja terminow, odosobnienie podczas pracy, zle oprogramowanie, brak wsparcia,

Zwrocic uwage na : oświetlenie, kontrasty(odbicie na ekranie), odległość( kat pod jakim obserwuje się ekran)

Obciazenie psychiczne:przyjecie informacji, wystepuje graniczna wartość aktywności psychicznej; zalety: doświadczenia, kwalifikacje, stan zdrowia, motywacja

Etap pracy umysłowej: Odbior informacji>przetwarzanie informacji>podjecie decyzji>wykonywanie działań

Asekurant – zwleka z podjeciem decyzji

Ambiwalent – zmienia podjeta decyzje

Ryzykant – błyskawicznie podejmuje decyzje, często myląc się

Sygnalizacja wzrokowa(kiedy stosowac): wiadomość zlozona, wiadomość dluga, wiadomość będzie wykorzystywana pozniej, narzad sluchu jest przeciążony, otoczenie zbyt hałaśliwe, praca nie wymaga zmiany miejsca, sluch jest odporniejszy od wzroku

Sygnalizacja sluchowa: wiadomość prosta i krotka, nie musi być wykonywana pozniej, nie wymaga natychmiastowego dzialania, narzad wzroku przeciążony, warunki uniemożliwiają odbior, praca wymaga zmiany miejsca,

Decyzje grupowe: różnorodność pomysłow, możliwość gromadzenia dodatkowych imfo, zespol mobilizuje, możliwość weryfikacji rozwiązań, zespol lagodzi napiecie emocjonalne,

Udzial świadomości: czytanie 100%, prowadzenie samochodu 35%, kreslenie 2%, szkicowanie 84%, szukanie numeru telefonu 103%

Metody pomiaru obciążeń psychicznych:

*Psychologiczne: testy do oceny zmian, badanie czasu reakcji na bodzce

*Fizjologiczne: miernik charakteryzuje zmiany, zapotrzebowanie na tlen, wzrost tetna,

*Fizyczno-Psychiczne

Zmeczenie-spadek zdolności do pracy; objawy – zmniejszenie koncentracji, utrudnione myslenie, spadek motywacji, zaburzenia emocjonalne, nastawienie systemu nerwowego na odpoczynek, wzrost zagrozenia wypadkowego

Znurzenie(maly wysilek przy jednoczesnym braku zaopatrzenia emocjonalnego)> zmeczenie> wyczerpanie(wydatkowana ilość energi przewyzsza możliwości organizmu)

Odpoczynek: suma przerw 15% czasu pracy przy pracach lekkich, suma 20-30% czasu pracy przy ciezkich, generalnie zaleca się czeste krotkie przerwy

Obciazenie materialnym środowiskiem pracy:

Mikroklimat:

*Naturalny: temperatura, wilgotność, ruch powietrza, promieniowanie cieplne, cisnienie atmosferyczne

*Sztuczny

Wplyw temperatury na stan fizyczny i psychiczny:

Zaburzenia psychiczne:25-30°C niezadowolenie, brak skupienia, zmniejszenie zdolności do pracy umysłowej, wiecej bledow, pogarszanie się sprawności

Zaburzenia fizyczne:30-35°C zmniejszenie zdolności do wykonywania pracy ciezkiej, zaburzenie gospodarki wodnej i elektrolitowej, duze obciążenie serca, silne zmeczenie i grozace wyczerpanie

Wilgotnosc:

>70% utrudnienia odprowadzania potu(cialo nie wysycha), cialo nie może się ochłodzić, przyja to rozwojowi bakteri i plesni

<40% wysuszenie śluzówki nosa i skory, bole gardla i Glowy, powoduje wzrost zanieczyszczen powietrza

Zaburzenia mikroakustyczne:

*zmiany chorobowe układ:krazenie krwi, nerwowych, kostno-stawowych, pokarmowych

*skutki funkcjonalne: wydłużenie czasu reakcji ruchowej, wzrokowej, nadmierne zmeczenie, zakłócenia koordynacji, rozdrażnienie, zaburzenia snu, obniżenie efektywności i jakości wykonywanej pracy

Zapobieganie hałasem: stosowanie Malo hałaśliwych procesow technologicznych, mechanizacja i automatyzacja, właściwe pod względem akustycznych zagospodarowanie i rozplanowanie pomieszcen, stosowanie srodkow ochrony przeciwdźwiękowych-ekrany dźwiękochłonne, stosowanie srodkow ochrony przeciwwibracyjnej – amortyzacja drgan i mikroizolowanych fundamentow i urządzeń.