Kojiki – 712r.

- narodziny bóstw, stworzenie Wysp Japońskich
- historia od cesarza Jimmu i jego podboju Japonii do cesarza Oujina
- historie późniejszych cesarzy

Nihongi – 720 r.

- zaczyna się od mitów i najwcześniejszych dziejów, jak Kojiki, ale kontynuuje je aż do VIII w.
- opisuje cnoty dobrych władców i postępki złych
- elementy filozofii taoistycznej

Hagoromo (autor niepewny, datowanie różne, od VIII w.)

- sztuka no
- rybak Hakuryou znajduje na sośnie dziwne ciuchy i chce je zawinąć do chaty, ale…
- wkracza anioł i się piekli khuhuhu, ponieważ to jego szata z piór
- rybak się na to początkowo nie zgadza i zabiera szatę
- Hakuryou widząc smutek anioła, mówi, że odda mu szatę, ale pod warunkiem, że ten mu zatańczy
- oddaje mu szatę i anioł tańczy

Ki no Tsurayuki „Tosa nikki” X w

- pamiętnik z podróży
- chlanie na statku, chlanie wszędzie
- deklamacja poezji
- śmierć czyjejś córki
- opis sklepów w stolicy
- powrót do domu, ale bez ukochanej córki

Ise no monogatari (Heian)

- kolekcja tanka i połączonych z nimi narracji, bohaterem być może Ariwara Narihira
- mężczyzna w podróży ujrzał dwie siostry w pewnej wiosce i napisał im wiersze
- mężczyzna, który spotyka się z matką cesarza (wielką księżniczką), ona zostaje przeniesiona w miejsce, którego on nie może odwiedzać, więc idzie w miejsce, gdzie się spotykali, płacze i pisze wiersz
- mężczyzna traci sens życia, więc postanawia wyruszyć w podróż z przyjaciółmi, siedzą pod drzewem i układają wiersze; później spotykają mnicha, mężczyzna daje mu rymowany wiersz do stolicy, podziwiają sobie górę Fuji, rzeki i inne fajne rzeczy
- mężczyzna, który był myśliwym, pojechał do jakiejś kapliczki, gdzie mieszkały matka z córką, odwiedzali się w nocy z córką
- książę Koretaka i jego przyjaciel od układania wierszy i od wina
- wizyta cesarza i wiersz z tej okazji

Poezja (Heian)

- saibara: podróż, zachęcały konie do wyruszenia w drogę
- kagurauta: wykonywane przy obrzędzie shintoistycznym kagura; święte drzewo, oddawanie czci bóstwu
- renga – pieśń łączona
- chouka – długa pieśń bez podziału na wersy, później wprowadzony podział 5-7-5-7…5-7-7; cesarz Yuriyaku – dziewczyna z koszyczkiem, kraj Yamato; księżniczka Nukada – góry jesienią
- elegia: Kakinomoto no Hitomaro – strasznie długa elegia do cesarza
- tanka: 31 sylab, nieregularna budowa
- Hitomaro: długi wiersz o prowincji Sanuki i o czekającej żonie
- Outomo no Yakamochi: tanki
- Outomo no Sakaue: też tanki

Taketori monogatari (Opowieść o zbieraczu bambusów) (Heian)

- Taketori no Okina podczas zbierania bambusa znalazł dziecko wielkości ludzkiego palca i zabrał je do domu
- kiedy Kaguya dorosła była bardzo piękna, liczni zalotnicy, w końcu wyznacza im próby – przyniesienie różnych dziwnych rzeczy, nieistniejących
- w końcu usłyszał o tym cesarz
- okazało się, że Kaguya nie pochodzi z tego świata

Sei Shonagon „Makura no Soushi” 1002r.

- lista rzeczy, która coś tam są jakieś tam
- esej zuihitsu

Murasaki Shikibu „Genji no monogatari” 1008 (?) r.

Świetliki

- Tamakazura – nie miała matki, Genji wyznał jej miłość, ale ona udawała, że nie rozumie jego intencji
- zaczyna się do niej zalecać książę Hotaru i korzysta z okazji, żeby uwolnić się od Genjiego
- Genji odpisuje na listy w imieniu Tamakazury i podstawia na jej miejsce jakąś biedną kuzynkę
- Genji przynosi jej oschłą odpowiedź od Hotaru i wypuszcza w jej sypialni świetliki – nie mam pojęcia po co, chyba, żeby uzasadnić tytuł rozdziału
- aha! Po to, żeby Hotaru zakochał się w niej, widząc ją w świetle świetlików DA FAAAK
- opis imprezy u Genjiego
- Genji spędza noc z jakąś laską i plotkują sobie o Hotaru i innych książętach, ALE śpią w osobnych łóżkach, bo są tylko przyjaciółmi *friendzoned forever*
- Tamazakura czytała najwięcej ze wszystkich
- krytyka romansów i literatury kobiecej
- Murasaki też staje się uzależniona od romansów
- Genji sam wybiera romanse, które uznaje za odpowiednie dla jego córki i nakazuje ich kopiowanie i ilustrowanie
- córka Yuugiri

Heike no monogatari (XII w.)

- historia wojny Genpei
- Taira no Tadamori dostaje się na dwór, jego syn, Kyomori pomaga cesarzowi zwyciężyć, jego córka zostaje żoną cesarza Go-Shirakawy
- Kyomori – arogancki, prowokuje konflikt z Fujirawami
- ogólnie to historię wojen Minamoto-Taira znasz, więc musisz to poznać TT

Hyakunin Isshuu (XIII w.)

- wybór wierszy
- rękawy mokre od łez (MOŻNA SKONCZYC)

Kana-zoushi 1600-1680

- przypominały literaturę XVI w., ale były drukowane
- parodie, humorystyczne opowieści, dydaktyczne opowieści, opowieści nadprzyrodzone
- parodie: komiczne wersje dzieł dworskich z okresu Heian (Inu Makura – Makura no Soushi; Fake Tales – Tales of Ise
- humorystyczne opowieści: powstały z opowieści błaznów (Today’s Tales of Yesterday)
- Asai Ryoui „Tales of the Floating World” – mężyczna, który spędza życie na hazardzie i kobietach, traci fortunę i zostaje mnichem, później znajduje zatrudnienie na dworze daimyou jako błazen-doradca (opis spotkania z gejszą)
- Asai Ryoui „Hand Puppets” – opowieści nadprzyrodzone, tytuł od lalek, które wkładano dzieciom pod poduszki, żeby odstraszały demony; zaczerpnięte z chińskich źródeł, ale zmienione na japońską modłę
- historie wojenne (O’an’s Stories – opis bitwy pod Sekigaharą przez staruszkę, która przeżyła ją jako nastolatka)

Nakae Touju „Dialogue with the Elder” 1640-41 r.

- wyjaśnia myśl Zhu Xiego i jej współczesne zastosowanie
- dialog ze Starszym i Taiju, Taiju zadaje pytania, Starszy odpowiada
- żeby odnaleźć swoją drogę i unikalną, wewnętrzną cnotę, należy wypełniać pięć konfucjańskich zależności/relacji/stosunków/czegoś tam
- jeżeli się odrzuca te zależności, nie wypełnia się Ludzka Droga, Ziemska Droga ani Niebiańska Droga
- ci, który posiadają ten skarb od urodzenia się mędrcami (sages), ci, którzy się go wyuczają są mądrzy
- pomimo nauk Konfucjusza, niewielu zrozumiało w pełni ten skarb (pozyskało go)
- mimo, że Droga jest pusta, zwykli ludzie mogą ją osiągnąć
- pięć stosunków jest jak lustro – w zależności od tego, kto w nie patrzy, zmienia się odbicie, ale nie zmienia się sam kształt lustra
-opisy stosunków między różnymi osobami

Inni konfucjańscy pisarze: krytyka powieści Heian (Yamazaki Ansai);
obrona Murasaki Shikibu (Ando Tameakira) – cnotliwa kobieta, dostarcza wskazówek moralnych kobietom, również przez przykłady niemoralnego zachowania;
Ito Jinsei – odrzucenie konfucjanizmu Song, krytyka, zwrot ku buddyzmowi i taoizmowi, odrzucenie późniejszych komentarzy i powrót do pierwotnego konfucjanizmu, twierdził, że człowiek nie jest pierwotnie dobry (odrzucenie doktryny Zhu Xi), pytania od dzieci – poezja jako przewodnik w emocjach i charakterze;
Ito Togai – syn Jinsai’a, opublikował dużą część jego prac, pisze o Księdze Pieśni -> nie poucza o dobrze i źle, tylko o zwyczajach i emocjach ludzkich
Ogyuu Sorai – krytyka konfucjanizmu Song i jego zastosowania do polityki i rządzenia (bakufu) JUŻ NIE MOGĘ TRZEBA TO POTEM SKOŃCZYĆ

Ihara Saikaku “The Life of an Amorous Woman” 1686 r.

Opowieść o Gengobeiu

- Gengobei, który był przyciągany do Nakamury Hachijiro, młodego, pięknego chłopaczka
- wspólny koncert na fletach, spędzają noc razem
- młody kochanek umiera
- Gengobei postanawia zostać mnichem, poznaje drugiego chłopaka, ale i on umiera
- dziewczyna zakochana w nim udaje chłopca i przybywa do jego pustelni
- w końcu zamieszkują razem i pobierają się

THE WIND THAT DESTROYED THE FAN MAKER’S SHOP IN THE SECOND GENERATION

-chujnia I koniec

Matsuo Basho (XVII w.)

- mistrz i koniec
- motywy mnichów i pustelni
- kolekcja sześciu haiku: wrażenie zimna, samotności
- więcej refleksji
- cztery haiku, pierwsze o wiośnie, potem dwa o jesieni i o burzy
- The old pond!!!! Oku no Hosomichi – Podróż na północ

Yosa Buson (XVIII w.)

- uczeń Matsuo Bashou
- chryzantemy, przyroda i takie tam
- „Elegy to the Old Man Hokuju” – pożegnanie, wspomnienie Buddy Amidy
- „Hokku Poems of Four Seasons”: wiosna – kobieta, czytająca list, lato – kurtyzana, jesień – zmarła żona, zima – romans starego mężczyzny
- stara studnia, ciemny odgłos ryby (?)
- 11 haiku, zaczynających się od tej samej frazy

Ueda Akinari „Karp wyczarowany ze snu” XVIII w.

- fragment Ugetsu monogatari
- mnich Kogi, który malował ryby, także te, które mu się przyśniły; nikomu nie dawał tych obrazów
- Kogi zapadł na chorobę, zmarł, ale po trzech dniach wrócił do życia
- posyła po wicegubernatora, by mu coś opowiedzieć
- bóg mórz udziela mnichowi postaci karpia, który zostaje złowiony i podany gubernatorowi
- przed śmiercią wrzucił wszystkie swoje obrazy karpi do wody, a one ożyły

Shiga Naoya „Seibei i tykwy” 1913 r.

- opowieść o chłopcu, który zbiera tykwy
- pewnego dnia czaszka jakiegoś staruszka pomyliła mu się z tykwą
- kiedyś kupił jakąś wyjątkową tykwę, która pozornie nie różniła się od innych, ale chłopiec zabierał ją ze sobą nawet do szkoły
- nauczyciel skonfiskował mu tykwę i poszedł do domu opierdzielić jego rodziców, za to, że chłopak zajmuje się takimi babskimi zajęciami
- ojciec porozbijał mu wszystkie tykwy
- po tym Seibei zaczął malować

Akutagawa Ryunosuke „Kesa i Morito” l. 20-30 XX w. ????

- monolog Morito – planuje morderstwo męża Kesy, Wataru
- Morito czuje sympatię do Wataru, ale jest zazdrosny
- wcale nie wie, czy naprawdę kocha Kesę
- spał z Kesą mimo, że była mężatką i wcale już na nią nie leciał
- nienawidził jej i bał się jej – przyrzekł, że zabije jej męża
- Kesa ma problem, że jest brzydka i dlatego JEJ ŻYCIE STRACIŁO SENS!

Ibuse Masuji „Irys” 1951 r.

- Fukuyama, spóźniony irys
- 160 km od Hiroshimy, dzień bombardowania – miasto wyglądało jak przed zburzeniem
- nakaz ewakuacji
- pociągi zatrzymane nie wiadomo dlaczego, ludzie ewakuowani
- gdyby nie góry, mieszkańcy mogliby zobaczyć grzyba po eksplozji atomowej
- dowiedzieli się o wybuchu dwa dni później
- opowieść Kobayashiego o ucieczce z Hiroshimy, o tym, że doktorzy nie mogli mu pomóc, o dziwnym bólu
- zaraz potem nastąpiło bombardowanie Fukuyamy
- ludzie zgłaszali się do doktora z dziwnymi bólami
- kapitulacja
- bohater wraca do Tokio, podczas noclegu u przyjaciela dostrzega trupa pływającego w stawie w nocy
- kolejny spóźniony irys

Mishima Yukio „Sotoba no Komachi” 1952 r.

- parodia sztuki no
- kapłani, rozmawiają o przemijającym Buddzie
- siadają sobie przy filarze Waki
- Ono no Komachi opowiada, że kiedyś była pełna dumy, ale teraz pogardzają nią nawet służący
- ma ponad sto lat
- wycofuje się ze strachu, by nie zostać poznaną i siada na stupie, na co mnisi się troszkę bulwersują
- dłuższy dialog o nie wiadomo dokładnie czym i recytują wierszyk a la Drużyna R
- Komachi wyjawia im swoje imię, przypominają sobie opowieści o jej urodzie, która już przeminęła, jest w żałosnym stanie, w szmatach itd.
-opętana przez ducha Shoushou, który kiedyś był w niej zakochany
- chór spełnia rolę narratora
- Komachi przeżywa agonię Shoushou, jego duch opuszcza jej ciało

Yukio Mishima „Pani Aoi” 1956 r.

- akcja dzieje się w szpitalu, od śpiącej Aoi przychodzi w odwiedziny młody, przystojny Hikaru – powodzi się!!!
- Hikaru jest jej mężem
- pielęgniarki dostają lekarstwo w postaci seksu
- żona jest poddawana kuracji snem, z powodu swoich kompleksów seksualnych
- co noc przychodzi do niej tajemniczy gość, kobieta w średnim wieku
- pani Rokujo zadaje ból Aoi, co noc; kiedyś spotykała się z Hikaru
- widzą jacht, na którym kiedyś byli
- duch Rokujo zadaje cierpienia Aoi i mami Hikaru
- Aoi umiera

The Best Japanese Science Fiction Stories – 1997r.

Kobo Abe “The Flood”

- filozof patrzący w gwiazdy, nie odkrywa nic nowego, w końcu kieruje swój teleskop na ziemię
- obserwuje robotnika wracającego z nocnej zmiany
- pracownik się rozpływa i płynnie sobie dryfuje dalej
- po tym wydarzeniu ‘upłynnienie’ rozprzestrzenia się wśród robotników i biednych ludzi, zdarzały się też grupowe ‘upłynnienia’
- płyn, w który zmieniali się ludzie łamał wszelkie prawa fizyki, mogli się oni dowolnie zamrażać i wyparowywać – chaos i dezorganizacja społeczeństwa
- płynni ludzie mieszali się z elementami przyrody lub maszynami, i, krótko mówiąc, robili to na co mieli ochotę
- zemsta na bogatych – rozwój ‘hydrofobii’
- projekt budowy wielkiej tamy w związku z powodzią, przymusowe roboty, media chwalące osoby wypełniające ten ‘obywatelski obowiązek’
- propaganda i słowa pociechy do dupy, prawie jak w Polsce
- ludzie zaczynają się mumifikować
- jedyną ogarniętą osobą był Noe, który pracował nad kolejną arką, wiedziony wcześniejszym doświadczeniem, niestety, płynni ludzie wpłynęli mu na pokład i zatopili wszystkich żyjących i ludzkość zginęła, amen.

Ryo Hanmura „Cardboard Box”

- lekko nienormalne opowiadanie o życiu kartonu
- narodziny samoświadomości
- napełnianie jako przyjemność zmysłowa, erotyczna, jako cel w życiu
- narodziny dla przyjemności
- przykry moment uświadomienia, że przyjemność nie trwa wiecznie, po wyjęciu mandarynek nikt nie troszczy się o kartony; będę płakać
- wszystko zależy od losu, ale po spełnieniu swojej funkcji zawsze pozostaną bezużyteczne
- topienie się, to bycie kompletnie wypełniony, absolutnie, po raz pierwszy w życiu – śmierć to ekstaza

Ryo Hanmunra „Tansu”

- Noto, miejsce, gdzie żyje się z łowienia ryb, stare, zdobne domy, ciemne cały czas, ze zbyt dużą ilością pokoi
- starsza kobieta opowiada jakiejś osobie historię, która wydarzyła się w tym danym domu, należącym niegdyś do rybaka Ichisuke
- pewnego dnia jego 3-letnie dziecko zaczęło wstawać codziennie w nocy i siedzieć na skrzyni tansu, zamiast spać
- później dołączyły do niego inne dzieci (piątka z ósemki)
- wreszcie wszystkie dzieci i nawet jego matka spędzały noce siedząc na skrzyni
- pewnej nocy Ichisuke obudziły dziwne odgłosy – zobaczył, że jego rodzina ciągnie do domu drugą skrzynię tansu, po czym sobie usiedli na obu skrzyniach yay
- przez pewien czas Ichisuke pozostał w domu, potem uciekł, zaciągnął się na statek i wysyłał tylko rodzinie pieniądze
- kiedy jego statek przepływał koło rodzinnego wybrzeża jednej nocy Ichisuke zobaczył całą swoją rodzinę, która przyszła po niego z tansu, siadł na niej i dał się zanieść do domu

Shinichi Hoshi „Bokko-chan”

- idealnie piękny żeński robot, zbudowany przez właściciela pewnego baru
- w sumie dobra taktyka marketingowa, ale wszyscy umarli

Shinichi Hoshi „He-y, come on ou-t!”

- mała wioska, tajfun, jakaś kapliczka zsuwa się ze zbocza, wieśniacy odkrywają dziwną dziurę
- brak echa w dziurze
- koncesjonariusz proponuje, że zapełni dziurę i odbuduje kapliczkę
- wypełniają dziurę odpadami nuklearnymi, tajnymi dokumentami, ciałami zwierząt, na których eksperymentowano – dziura się nadal nie zapełnia
- pamiętniki młodych dziewczyn po zaręczynach, stare fotografie, fałszywe dokumenty
- oczyszczenie miasta ze wszystkich brudów, rozwój

Takashi Ishikawa „The Road to the Sea”

- chłopiec wyrusza w wieku 6 lat na poszukiwanie morza
- chłopiec był na Marsie a morze było na Ziemi Lol

Morio Kita „The Empty Field”

-

Haruki Murakami „ Wszystkie boże dzieci tańczą” – 2006r.

Ufo ląduje w Kushiro

- Komura i jego żona, trzęsienie ziemi w Kobe
- żona przez pięć dni tylko siedzi przed telewizorem i ogląda wiadomości nt. trzęsienia, potem znika
- Komura był sprzedawcą w sklepie z elektroniką i dobrze zarabiał
- spokojne, ułożone życie z przeciętną żoną
- żona tęskniła za rodziną
- powiadamia go, że nigdy do niego nie wróci, zabiera rzeczy i jedzie do rodziców – rozwodzą się
- kolega z pracy proponuje mu, by zawiózł dla niego tajemniczą paczuszkę na Hokkaido
- w tle przewija się trzęsienie ziemi, ale Komurze wydaje się odległe i nierealne, zastanawia się tylko, co poruszyło jego żonę w wiadomościach na jego temat
- spotyka siostrę Sasakiego i jej koleżankę
- jest zima, samochód jakiś stary i rozklekotany, restauracja brudna – tworzy to taki dziwaczny nastrój, trochę obcości, ale jednocześnie miejsce wydaje się znajome
- Shimao twierdzi, że odejście żony Komury mogło mieć jakiś związek z trzęsieniem
- historia pani Saeki, która zostawiła dzieci po tym, jak zobaczyła Ufo
- wszyscy idą do love hotelu
- Shimao zostaje napić się piwa i opowiada historię o niedźwiedziu, która nie jest historią o niedźwiedziu, tylko o uprawianiu seksu w krzakach, potrząsając dzwoneczkiem
- później Shimao chce się kochać z Komurą, ale mu nie staje, ponieważ w głowie ma obrazy z Kobe
- rozmawiają o jego żonie i łososiach składających się z samej skóry. Dlaczego ja robię te notatki?

Krajobraz z żelazkiem

- para, Junko i Keisuke, idzie palić ognisko z panem Mitake
- Keisuke się zastanawia, co pan Mitake widzi w ogniskach, na co Junko stwierdza, że przecież ogniska mają fanów od 50 tys. lat
- Keisuke – ważne jest tu i teraz; rzuca głupimi tekstami
- zapalanie ogniska jest jak rytuał, ceremonia
- wspomnienie opowieści Jacka Londona – podróżnik podświadomie zawsze pragnie śmierci
- Junko wspomina swoją ucieczkę z domu
- pierwsze ognisko i przejmujące uczucie tęsknoty, pan Mitake twierdzi, że ogień przybiera kształt osoby, która w niego patrzy; ogień musi być wolny; kiedy ludzie patrzą w ogień, ich oczy są szczere
- pan Mitake przyznaje, że ma żonę i dwójkę dzieci w Kobe
- mówi o tym, że umrze zamknięty w lodówce; opowiada swój sen
- to jak umrzemy, wskaże nam jak powinniśmy żyć
- Junko stwierdza, że jest pusta w środku
- pan Mitake proponuje jej, żeby teraz razem umarli – to nie człowiek, z którym można żyć, ale można z nim umrzeć
- Junko zasypia

Wszystkie boże dzieci tańczą

- Yoshiya obudził się z potwornym kacem.
- jadąc do pracy widzi człowieka, któremu brakuje kawałka ucha – sądzi, że to jego ojciec
- matka chodziła po domu w bieliźnie i spała z nim
- powtarzała mu, że jego ojcem jest Pan, ale opowiedziała mu historię lekarza, z którym spała
- dla Yoshiyi Kobe jest również nierealne, oddalone o lata świetlne
- Yoshiya śledzi mężczyznę, który może być jego ojcem
- tańczy na boisku w świetle księżyca

Tajlandia

- Satsuki – kobieta przechodząca menopauzę, leci do Bangkoku, lekarka endokrynolog
- kierowca Nimit, ok. 60 letni Taj
- w Kobe mieszkał jakiś szczególny mężczyzna, którego śmierci życzy sobie Satsuki
- spotkanie ze starą Tajką, która mówi Satsuki, że w jej ciele jest kamień, którego musi się pozbyć, opisuje jej sen z wężem, który ma się jej przyśnić
- opowieść o niedźwiedziach polarnych – po co one żyją? Po co my żyjemy?

Pan Żaba ratuje Tokio

- Katagiri wraca do domu i widzi dwumetrową żabę, która chce by jej pomógł uratować Tokio przed zniszczeniem (trzęsieniem ziemi)
- akcja toczy się miesiąc po trzęsieniu ziemi z Kobe
- walka z Dżdżownicą, który jest nienawiścią

Ciastka z miodem

- opowiadanie o misiu Masakichim; nie należał ani do świata ludzkiego, ani do niedźwiedziego
- Jumpej i Sayoko
- pan Trzęsieniowy, którego boi się dziewczynka – po trzęsieniu ziemi
- pisarz opowiadań – może wątek autobiograficzny
- trzęsienie ziemi spowodowało u Jumpeia poczucie odosobnienia, izolacji, zerwania więzów, za późno na godzenie się z rodzicami lub powrót do rodzinnego miasta