Wędrzyn, dnia 10.02.2014r.

ZATWIERDZAM

Zastępca dowódcy 10 kpzmot

Por. Damian ĆWIERKIEWICZ

PLAN PRACY
INSTRUKTORA NA PUNKCIE NAUCZANIA

I. ZAGADNIENIE:Budowa i przeznaczenie PRCHR.

II. CEL:zapoznać z budową i przeznaczeniem przyrządu rozpoznania skażeń chemicznych i promieniotwórczych.

III. CZAS: ograniczony przez kierownika zajęć.

IV. MIEJSCE: Strzelnica bojowa czołgów.

V. LITERATURA:Przyrząd rozpoznania skażeń chemicznych i promieniotwórczych PRCHR.Chem. 285/79

VI. ZABEZPIECZEIE MATERIAŁOWO-TECHNICZNE:

• BWP1 - 1szt.

• Broń etatowa - na stan ćwiczących

• Wyposażenie indywidualne - na stan ćwiczących

• Plan pracy – 1szt.

VII. WARUNKI BEZPIECZEŃSTAWA:

Na strzelnicy zabrania się podnoszenia i dotykania jakichkolwiek nieznanych przedmiotów (porzuconej amunicji lub łusek).

Sprzęt wykorzystywany na zajęciach używać tylko pod nadzorem kierownika zajęć oraz zgodnie z jego przeznaczeniem;

• Zabraniam oddalać się samowolnie z miejsca zajęć bez zezwolenia kierownika;

• Zabraniam wykonywania jakichkolwiek czynności, które mogłyby zagrozić życiu lub zdrowiu szkolonych;

• Wykonywania innych czynności niż nakazane przez kierownika zajęć;

• Wszystkie czynności przy sprzęcie i amunicji wykonywać z zachowaniem szczególnych środków ostrożności, przewidując następstwa działania lub zanie­chania działania;

• W czasie zajęć wykonywać tylko te czynności, które zostały zlecone przez oso­by funkcyjne lub które wynikają z otrzymanego zadania;

• Wszystkie czynności wykonywać szybko i sprawnie, z zachowaniem środków ostrożności, przewidując następstwa swego działania lub zaniechania działania;

• Nie podnosić i nie dotykać przedmiotów niewiadomego pochodzenia mogą­cych stanowić zagrożenie życia. Nie dotykać niewypałów i niewybuchów. Ozna­kować miejsce ich znalezienia i zameldować o tym przełożonemu;

• Nie oddalać się samowolnie z rejonu prowadzenia zajęć i pod żadnym pozo­rem nie pozostawiać bez opieki broni i oporządzenia

Za przestrzeganie warunków bezpieczeństwa jest odpowiedzialny każdy szkolony..

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

Lp.	CZYNNOŚCI INSTRUKTORA	CZYNNOŚCI SZKOLONYCH
1	Baczność! Zapoznam was z budową i przeznaczeniem przyrządu rozpoznania skażeń chemicznychi promieniotwórczychPRChR spocznij!	Stoją słuchają wykonują polecenia.
2	Czynność ta ma na celu zapoznać was z budowa i przeznaczeniem oraz posługiwaniem się PRChR.	Stoją, słuchają.
3	Wykonuje się ja na komendę – nie dotyczy	Nie dotyczy.
4	Wprowadzam w sytuacje taktyczna - nie dotyczy	Nie dotyczy.
5	Pokazuje - nie dotyczy	Nie dotyczy.
6	Pokazuje i omawiam –zgodnie z załącznikiem	Stoją, słuchają, obserwują.
7	Pokazuje na tempa	Nie dotyczy.
8	Ćwiczenia praktyczne – zadaje pytania, sprawdzam stopień opanowania zagadnienia.	Odpowiadają na zadane pytania.
9	Omawiam pracę szkolonych z uwzględnieniem: najczęściej popełnianych błędów; sposobu ich usunięcia; najlepiej i najsłabiej ćwiczących;	Stoją, słuchają
10	Sprawdzenie sprzętu, środków pozorowania i rozładowania broni.	Wykonują polecenia.
11	Złożenie meldunku kierownikowi zajęć o zakończeniu szkolenia w punkcie nauczania	Stoją na zbiórce, wykonują polecenia.

OPRACOWAŁ

kpr. Daniel WUSCHKE

ZAŁĄCZNIK

PRZYRZĄD ROZPOZNANIA SKAŻEŃ CHEMICZNYCH
I PROMIENIOTWÓRCZYCH PRChR

1.6.1 PRZEZNACZENIE PRZYRZĄDU

Przyrząd rozpoznania skażeń chemicznych i promieniotwórczych PRChR służy do:

• kontroli i wykrywania w powietrzu fosforoorganicznych środków trujących i promieniowania gamma:

• pomiaru mocy dawki promieniowania gamma w miejscu położenia przyrządu;

• sygnalizacji wewnętrznej (świetlnej i akustycznej) przy przekroczeniu ustalonych wartości progowych mocy dawki promieniowania gamma (stężenia ST);

• sterowania mechanizmami wykonawczymi urządzeń obrony przed bronią masowego rażenia zamontowanych w wozach bojowych (czołgach) podczas zagrożenia porażenia załóg falą uderzeniową, pyłem promieniotwórczym i środkami trującymi.

1.6.2 DANE TAKTYCZNO-TECHNICZNE

Za pomocą przyrządu można dokonywać pomiarów mocy dawki promieniowania w zakresie od 0,014 do 10,75 µA/kg (0,2 - 150 cGy/h). Zakres pomiarów jest podzielony na dwa podzakresy:

I podzakres - od 0,014 do 0,36 µA/kg (0,2 do 5 cGy/h);

II podzakres - od 0,36 do 10,75 µA/kg (5 do 150 cGy/h);

Błąd pomiaru mocy dawki w normalnych warunkach klimatycznych przy napięciu zasilania 27V nie przekracza 20% wartości mierzonej i + 4% nominalnej wartości skali. Dodatkowy błąd pomiaru pod wpływem zmiany warunków klimatycznych nie przekracza 0,4 mierzonej wartości na 1^oC w zakresie temperatur od +50 do -40^oC.

Dopuszczalne fluktuacja strzałki miernika wynosi:

na I podzakresie 0,014 µA/kg ( 0,2 cGy/h);

na II podzakresie 0,36 µA/kg ( 5 cGy/h).

Przyrząd ma trzy progi sygnalizacyjne: “O”, “P.”, “A”, których przekroczenie jest sygnalizowane optycznie i akustycznie z jednoczesnym zwarciem obwodów do sterowania mechanizmami urządzeń OPBMAR.

Błąd progów sygnalizacji “O” (o wystąpieniu skażeń chemicznych) i sygnalizacji “P.” (o wystąpieniu skażeń promieniotwórczych) w normalnych warunkach i przy nominalnych wartościach prądu nie przekracza 30% wartości progu, a sygnalizacji “A” (o wystąpieniu silnego promieniowania gamma od wybuchu jądrowego) +25% do -50% wartości progu. Czułość sygnalizacji “O” jest odwrotnie proporcjonalna do wartości wilgotności względnej powietrza. Czas trwania sygnału dźwiękowego w słuchawkach telefonu wewnętrznego wynosi od 0,3 do 2,0 sekund, a przerw między sygnałami - od 4 do 20 sekund.

Przyrząd obsługuje jeden żołnierz. Gotowość przyrządu do pracy od chwili włączenia:

• po 20 minutach w zakresie sygnalizacji i sterowania “O”;

• po 10 minutach w zakresie sygnalizacji i sterowania “P.”, “A” oraz pomiaru mocy dawki promieniowania gamma.

Czas podania sygnału przez przyrząd od chwili wystąpienia w powietrzu:

• stężenia progowego par środków trujących - do 40 s;

• promieniowania gamma pochodzącego od skażonego środowiska - do 10 s;

• silnego promieniowania gamma od wybuchu jądrowego - do 0,1 s.

Przyrząd jest przystosowany do pracy w położeniu pionowym oraz chwilowo pod kątem 45^o. Budowa przyrządu zapewnia jego szczelność oraz odporność na wstrząsy. Maksymalny pobór prądu przez przyrząd nie przekracza 9,8A. Masa przyrządu wynosi około 29 kg

Rys.14 Ogólny widok przyrządu

B-I-pulpit pomiarowy, B-II-blok indykatora, B-III-blok zasilania, 1, 19, 26, 28, 31-złącza wielowtykowe, 2, 21-bezpieczniki, 3-przełącznik rodzaju pracy i kontroli sprawności układów “O”, “P”, “A”, 4-pokrętło ustawienia zera “UST. ZERA”, 5-osłona śruby regulacji miernika, 6-miernik (mikroamperomierz ), 7-pokrywa lampki podświetlenia skali miernika, 8, 9, 10-lampki sygnalizacyjne “O”, “P”, “A”, 11-wyłącznik indykatora “WYŁ. INDYKATORA”, 12-lampka kontrolna “INDYKATOR - KOMENDY - WYŁ”, 13, 25, 42-tabliczki informacyjne, 14-wyłącznik napięcia sterującego “KOMENDY”, 15-kapturek przycisku kontrolnego “OPA”, 16-przewód wlotowy powietrza (ogrzewany), 17-przewód wylotowy powietrza, 18-cyklon, 20, 29, 30-kable elektryczne, 22-regulator temperatury, 23-lampka sygnalizacyjna, 24-przyciski do kontroli ogrzewania cyklonu i przewodu wlotowego powietrza, 27-pokrywa bloku zasilania, 32-pokrywa komory elektromagnetycznej z filtrem, 33-pokrywa komory filtru przeciwdymnego PDF, 34-nakrętka naboju z silikażelem, 35-nabój z silikażelem, 36-dźwignia zaworu powietrza, 37-rotametr wejściowy, 38-zaczep dźwigni zmiany klatek filtru przeciwdymnego PDF, 39-dźwignia zmiany klatek filtru przeciwdymnego PDF, 40-licznik klatek, 41-nakrętka skrzydełkowa, 43-pokrętło regulatora przepływu powietrza, 44-rurka łącząca, 45-rotametr wyjściowy, 46-osłona żarówki podświetlenia rotametru, 47-pokrywa komory pompki

1.6.3 ZASADA DZIAŁANIA PRZYRZĄDU

W przyrządzie zastosowano elektryczne metody wykrywania i pomiaru skażeń. Do wykrywania fosforoorganicznych środków trujących służy komora jonizacyjna o ciągłym przepływie analizowanego powietrza, umieszczona w bloku indykatora (B-II). Powietrze do analizy jest zasysane z zewnątrz pojazdu w ilości 2-3,2 dm³/min przez otwór wlotowy w cyklonie, w którym zostaje oczyszczone z grubszych zanieczyszczeń mechanicznych. Następnie powietrze to przepływa przez przewód, rotametr i filtr przeciwdymny do przepływowej komory jonizacyjnej umieszczonej w bloku indykatora. Na filtrze przeciwdymnym powietrze zostaje całkowicie oczyszczone z cząstek dymu i pyłu. Cyklon przewód wlotowy powietrza, filtr przeciwdymny i komora jonizacyjna są podgrzewane elektrycznie w celu zmniejszenia absorbcji na ich powierzchniach wewnętrznych i utrzymania nominalnej temperatury powietrza. Temperatura podgrzania cyklonu i przewodu wlotowego powietrza jest stabilizowana automatycznie za pomocą regulatora, a indykatora za pomocą regulatora znajdującego się w bloku. Część powietrza (nie analizowana) w ilości 16dm³/min jest zasysana przez filtr i regulator. Powietrze to służy do eżekcji cyklonu pyłów. Analizowane powietrze po wyjściu z komory jonizacyjnej indykatora miesza się z powietrzem zasysanym z wnętrza pojazdu i zostaje wydalone na zewnątrz przez rotametr wyjściowy, przewód, eżektor i otwór wylotowy cyklonu. Jonizacja analizowanego powietrza zachodzi w wyniku działania preparatu promieniowania alfa wmontowanego w przepływowej komorze jonizacyjnej.

Powietrze z domieszką fosforoorganicznego środka trującego wywojuje zmianę prądu jonizacji w obwodzie komory. Zmiana ta narusza równowagę elektryczną układu, który się uruchamia i włącza obwód sygnalizacji oraz sterowania “O”.

Do wykrywania i pomiaru mocy dawki promieniowania gamma służą układy elektroniczne rozmieszczone w pulpicie pomiarowym (B-I) i bloku zasilania (B-III). Układy te składają się z detektorów promieniowania i elementów progowych, na wyjściu których znajdują się przekaźniki elektromagnetyczne. Po przekroczeniu ustalonej mocy dawki promieniowania następuje uruchomienie przekaźników, które włączają obwody sygnalizacji i sterowania “P” lub “A”. Skrzynka przekaźników i telefon wewnętrzny nie wchodzą w skład przyrządu.

1.6.4 BUDOWA PRZYRZĄDU

Przyrząd składa się z następujących zasadniczych części: pulpitu pomiarowego, bloku indykatora i bloku zasilania, regulatora temperatury, cyklonu z przewodami powietrza, kompletu kabli, uchwytów amortyzujących, zestawu narzędzi i części zamiennych.

1.6.5 PRZYGOTOWANIE PRZYRZĄDU DO PRACY

W celu przygotowania przyrządu do pracy należy:

1. sprawdzić na pulpicie pomiarowym położenie przełącznika rodzaju pracy (3) oraz wyłączników (11, 14). Powinny znajdować się w położeniu “WYŁĄCZONE”;

2. sprawdzić stan zamocowania bloków, połączeń elektrycznych i przewodów powietrza;

3. sprawdzić, czy wskazówka miernika (6) znajduje się w położeniu zerowym, jeżeli nie, należy odkręcić wkręt zaślepiający (5), znajdujący się poniżej okienka miernika i za pomocą śrubokrętu ustawić wskazówkę na “0”, po czym wkręcić wkręt w poprzednie miejsce;

4. odczytać na liczniku (40) stan klatek filtru PDF i w razie ich braku (strzałka licznika w pobliżu zera) wymienić filtr. Zamocować dźwignię (39) zmiany filtru PDF w położeniu górnym;

5. pokrętło (4) “UST.ZERA” przekręcić w lewo do oporu;

6. pokrętłem regulatora przepływu powietrza (43) wykonać 8-10 obrotów w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara;

7. dźwignię zaworu powietrza (36) ustawić w położeniu poziomym “UST.ZERA” (w celu odcięcia dopływu powietrza z zewnątrz obiektu);

8. wykręcić zaślepkę (34) z naboju z silikażelem (35) i wkręcić ją w gniazdo;

9. rozhermetyzować urządzenie ochronne cyklonu (18).

W celu włączenia przyrządu należy:

1. przełącznik rodzaju pracy (3) ustawić w położeniu zerowania “UST.ZERA”. Następuje podświetlenie skali miernika, rotametrów, zapalają się niepełnym światłem lampki sygnalizacyjne oznaczone “O”, “P”, “A” i lampka kontrolna na regulatorze temperatury (21). Lampka kontrolna silnie świeci;

2. wyłącznik indykatora (11) ustawić w położeniu włączone “INDYKATOR”. Następuje uruchomienie pompki powietrza;

3. pokrętłem (43) ustawić pływak rotametru (37) pomiędzy górną a dolną kreską. Sprawdzić pompkę za pomocą rotametru. Pływak tego rotametru przy sprawnie działającej pompce powinien znajdować się w górnej części nad czerwoną kreska;

4. po 20 minutach od włączenia indykatora pokrętłem (4) “UST..ZERA” ustawić strzałkę miernika (6) na środkowej kresce żółtego sektora dopuszczalnych odchyleń. W powietrzu silnie zanieczyszczonym spalinami lub neutralnymi dymami dopuszcza się wychylenie strzałki miernika poza przedział żółtego sektora bez podania przez przyrząd sygnału “O”;

5. dźwignię zaworu powietrza (36) przekręcić w położenie pionowe (PRACA) i zaślepić nabój z silikażelem;

6. pokrętłem (43) wyregulować położenie pływaka rotametru (37).

Sprawdzenie sprawności układu ogrzewania, sygnalizacji i sterowania.

Do sprawdzenia sprawności grzałek elektrycznych znajdujących się w cyklonie i przewodzie doprowadzającym powietrze służą dwa przyciski (24) i lampka kontrolna (23). Po naciśnięciu na przycisk przy sprawnie działającej grzałce lampka kontrolna powinna się silnie zaświecić.

W celu sprawdzenia układów sygnalizacji “O”, “P”, “A” (bez podania napięcia sterującego na mechanizmy wykonawcze urządzeń OPBMAR) należy:

1. wyłącznik (14) “KOMENDY” ustawić w położeniu “WYŁ”. Lampka kontrolna (12) powinna się silnie zaświecić;

2. odkręcić zaślepkę przycisku (15) “KONTROLA-OPA”;

3. przełącznik rodzaju pracy ustawić kolejno w położeniu “O”, “P”, “A” i jednocześnie naciskać przycisk “KONTROLA-OPA”. Po naciśnięciu powinny się silnie zaświecić lampki sygnalizacyjne (8, 9, 10) “O”, “P”, “A” i być słyszalny sygnał dźwiękowy w słuchawkach telefonu.

W celu sprawdzenia układu sygnalizacji i sterowania “O”, “P”, “A” z podaniem napięcia sterującego na układy wykonawcze urządzeń OPBMAR należy:

1. wyłącznik (14) “KOMENDY” ustawić w położeniu “OPA”. Lampka kontrolna (12) “KOMENDY” zapala się silnym światłem;

2. przełącznik rodzaju pracy (3) przełączyć kolejno w położenia “O”, “P”, “A” i jednocześnie naciskać na przycisk (15) “KONTROLA-OPA”. Przy naciskaniu powinny zapalać się silnym światłem lampki sygnalizacyjne (8, 9, 10) “O”, “P” “A”, słychać w słuchawkach sygnał dźwiękowy oraz uruchamia się mechanizmy urządzeń OPBMR;

3. po sprawdzeniu układów sygnalizacji i działania mechanizmów zaślepkę przycisku (15) “KONTROLA-OPA” wkręcić w poprzednie miejsce;

4. przełącznik rodzaju pracy (3) ustawić w położeniu “O” a wyłącznik (14) “KOMENDY” w położenie “PA”.

Przyrząd jest przygotowany w zakresie sygnalizacji “O”, “P”, “A” i podania napięć sterujących “P”, “A”. Wyłącznik (14) “KOMENDY” ustawia się w położenie “OPA” na polecenie dowódcy wozu. Przy tym położeniu przyrząd jest przygotowany do podania wszystkich napięć sterujących tj. “O”, “P”, “A”.

Przy sprawdzaniu układów sygnalizacji “O”, “P”, “A” bez podania i z podaniem napięć sterujących przycisk “KONTROLA-OPA” należy naciskać do chwili pojawienia się sygnalizacji świetlnej, jednak nie dłużej niż 20 sekund.

Obsługiwanie przyrządu

1. Po pojawieniu się sygnalizacji “P” przełącznik rodzaju pracy (3) ustawić w położeniu 0,36 µA/kg (5R/h) i odczytać moc dawki promieniowania na górnej skali miernika (6). Jeżeli strzałka wychyli się poza skalę I podzakresu, to przełącznik rodzaju pracy należy przełączyć na II podzakres 10,75 µA/kg (150R/h) i odczytać moc dawki na dolnej skali miernika.

2. Pierwsza kreska dolnej skali odpowiada mocy dawki 0,36µA/kg (5R/h).

3. Po odczytaniu przełącznik rodzaju pracy (3) ustawić w położenie “O”.

4. Przy długotrwałej sygnalizacji “P” na rozkaz dowódcy pojazdu należy okresowo dokonać pomiaru mocy dawki na I lub II podzakresie.

5. Sygnalizacja świetlna i dźwiękowa “O”, “P”, “A” wystąpi niezależnie od położenia przełącznika rodzaju pracy, z wyjątkiem położenia “WYŁ”.

6. Klatkę filtru PDF zmienia się po każdych czterech godzinach pracy przyrządu lub po przejechaniu przez wóz bojowy 500 km oraz każdorazowo po wyjściu z powietrza skażonego. W tym celu należy zwolnić dźwignię zmiany klatek z zaczepu sprężynowego, wykonać nią ruch w dół do oporu i w górę, a następnie zamocować w poprzednim miejscu.

7. Podczas zmieniania klatki filtru strzałka miernika wychyla się w lewo (dopuszcza się wychylenie poza żółty sektor), a następnie wraca w przedzial dopuszczalnych odchyleń. Czas powrotu strzałki nie przekracza 20 sekund.

Wyłączenie przyrządu

Po zakończeniu pracy z przyrządem należy:

1. przełącznik rodzaju pracy (3), indykatora (11) i “KOMENDY” (14) ustawić w położeniu “WYŁ”;

2. pokrętło (4) “UST.ZERA” przekręcić w lewo do oporu;

3. pokrętło regulatora powietrza przekręcić w prawo do oporu;

4. sprawdzić, czy jest zaślepiony nabój z silikażelem (35);

5. uszczelnić urządzenie ochronne cyklonu.

Po pracy z przyrządem (przebywaniu) w powietrzu skażonym środkami trującymi należy:

1. przepuszczać przez indykator czyste powietrze w czasie nie krótszym niż 2 godziny;

2. zmienić wkład filtru PDF, usuwając zużyty filtr za pomocą pincety;

3. oczyścić pędzlem grzałką filtru PDF;

4. po wykonaniu prac dokładnie umyć ręce.

Przed wykonaniem prac związanych z likwidacją oraz myciem pojazdu należy wyłączyć i uszczelnić urządzenie ochronne cyklonu. 693963634 ed