Analiza studium przypadku na przykładzie dziecka mającego trudności w nauce.

Na początku mojej pracy zająć się zagadnieniem „studium przypadku”. Według Stefana Nowaka studium przypadku jest metodą badania, w której badacz dąży do wszechstronnego opisu pewnej zbiorowości lub jednostki z uwzględnieniem bogatego zestawu zmiennych, gdzie interesują go zarówno wartości zmiennych, jak i zależności między nimi. Do badania przystępuje się bez wstępnych hipotez, z zamiarem dokładnego zbadania złożonego zjawiska w jego rzeczywistym kontekście.

W poniższej pracy chciała bym przedstawić to zagadnienie na przykładzie dziecka sprawiającego trudności w nauce. Niepowodzenia szkolne uczniów oraz trudności w nauczaniu są coraz częstszymi problemami pojawiającymi się w szkołach. W celu rozwiązania tego problemu należało by dokładnie zbadać i przeanalizować taki przypadek. W pierwszej fazie należy zidentyfikować problem, skupić się na źródłach środowiskowych i wychowawczych danego ucznia – być może te źródła mają wpływ na rozwój intelektualny dziecka. Istotne jest także zachowanie dziecka na zajęciach oraz to w jaki sposób współpracuje z innymi dziećmi. Dzięki takiej obserwacji możemy zauważyć w jakim stopniu uczeń intelektualnie odbiega od innych uczniów.

Kolejnym etapem analizy studium przypadku jest charakterystyka badanego dziecka. Najłatwiej dokonać takiej charakterystyki poprzez rozmowę z rodzicami ucznia. Być może sami rodzice zauważyli moment w którym dziecko zaczęło się gorzej rozwijać bądź coś wydarzyło się w jego życiu co mogło mieć wpływ na edukację. By jeszcze lepiej zagłębić się osobowość ucznia należało by się oprzeć o analizę z poradni psychologiczno – pedagogicznej, dzięki czemu poznamy znaczenie problemu. Lekarz czujnym okiem określi w jakim stopniu dziecko dobiega od przyjętych norm rozwojowych.

Przechodzimy do ostatnich etapów naszego studium przypadku, a mianowicie do prognozy naszego problemu a także proponujemy jakieś rozwiązania. Prognozując zastanawiamy się jak problem może się jeszcze pogłębić gdy zostawimy go samym sobie, lub w jakim stopniu i w jaki sposób możemy jemu zapobiec. Najlepszym sposobem jest zastanowienie się nad tym czy dziecko potrzebuje dodatkowej pomocy np. zajęć uzupełniających bądź doszkalających , czy może zależy to od środowiska w którym przebywa i w jaki sposób możemy coś w nim zmienić. Na końcu należy przewidzieć efekt oddziaływań.

IDENTYFIKACJA PROBLEMU

Chciałabym dokonać charakterystyki Pauliny, dziewczynki, którą uczę języka angielskiego na zajęciach dodatkowych. Dziecko ma spore problemy w nauce, dlatego też postanowiłam zająć się badaniem jej.

Jak już wspomniałam na wstępie mojej pracy bardzo istotną sprawą jest poznanie dziecka. Należy skupić się na wielu czynnikach i aspektach takich jak uwarunkowania środowiskowe, wychowawcze bądź takie, które tkwią w uczniach. Istotna jest bardzo obserwacja dziecka. Należy zbadać dziecko, tak aby znać jego możliwości i zdolności, aby nie wymagać od dziecka rzeczy niemożliwych. Zagadnie, którym zamierzam się zająć dotyczy dziewczynki, która ma zaburzony słuch fonematyczny. Jest to przyczyna problemów w nauce.

CHARAKTERYSTYKA DZIECKA

Aby poznać charakterystykę dziecka, można użyć wielu metod. Jedną z nich jest opinia z poradni Psychologiczno- pedagogicznej. Można również porozmawiać z rodzicami oraz rodziną, na temat dziecka.

Informacje zebrane o dziewczynce, Paulinie, dały mi jasny obraz problemów w nauce. Rozwój dziecka od momentu poczęcia przebiegał prawidłowo. Paulina pochodzi z wielodzietnej rodziny, a ona jest najmłodszym dzieckiem. Przez to jest niesamodzielna, gdyż w wielu obowiązkach domowych wyręczało ją rodzeństwo. Paulina to nieśmiała i bardzo skromna dziewczynka. Do pierwszej klasy podstawowej, nie było żadnych sygnałów ze strony szkoły, że dziecko ma z czymś problemy. Dopiero nauczycielka w podstawówce posłała dziecko na badania do poradni Psychologiczno- Pedagogicznej.

Zajmując się dziewczynką od razu rzucają się w oczy spore trudności w nauce oraz duże zaległości w wiadomościach. Paulina w ogóle nie potrafiła pisać ani czytać w języku angielskim. Ogromne trudności sprawiało jej również czytanie i pisanie w języku polskim. Analizując zagadnienia poruszane w szkole, Paulina z trudem nadążała nad materiałem, miała problemy ze zrozumieniem poleceń. Było potrzeba sporo czasu i wielu tłumaczeń i wyjaśnień, aby Paulina poradziła sobie w końcu z zadaniem. Te niepowodzenia oraz trud jaki był związany z nauką zniechęcały ją całkowicie do dalszej pracy.

ZNACZENIE PROBLEMU

Po paru zajęciach poprosiłam o rozmowę z matką dziecka, która udostępniła mi opinię z poradni Psychologiczno- pedagogicznej, w której stwierdzono, że percepcja, analiza oraz synteza wzrokowa rozwija się prawidłowo, a swoją uwagę dziewczynka zdecydowanie lepiej koncentruje na bodźcach wzrokowych, natomiast większe problemy występują przy przedmiotach matematycznych oraz takich, które wymagają pamięci słuchowej. Analiza wykazała również przeciętny poziom ogólnej sprawności intelektualnej oraz brak zastrzeżeń co do rozwoju zdolności zapamiętywania oraz przetwarzania. Sporym problemem jest formułowanie wypowiedzi.

Głównymi przyczynami problemów Pauliny w nauce czytania oraz pisania jest opóźnienie percepcji słuchowej. Dziewczynka nie wykorzystuje w pełni swoich możliwości. W porównaniu do percepcji wzrokowej, analizator słuchowy rozwija się znacznie gorzej. Po roku ogromnych problemów z głoskowaniem, pisaniem itd. Dziewczyna rozpoczęła zajęcia korekcyjno- kompensacyjne, które znacznie jej pomogły, gdyż zaczęła poprawnie głoskować oraz rozpoznawać graficzne kształty liter. Matce dziecka zaproponowano, aby dziecko zostało kolejny rok w pierwszej klasie, jednak ta się nie zgodziła.

PROGNOZA

Bez zajęć indywidualnych Paulina ma ogromne problemy w nauce i potrzebuje ich aby móc radzić sobie. Należy również dalej posyłać dziecko na zajęcia korekcyjno- kompensacyjne, dzięki którym będzie kształciła słuch fonematyczny oraz wzbogacała słownictwo.

Zaleciłabym również odwiedzenie logopedy. Natomiast nauczyciel powinien zwracać szczególną uwagę na Paulinę, gdyż wymagania powinny być dostosowane do jej możliwości oraz zdolności.

Ortografia, czytanie oraz rozumienie tekstu czytanego są zdecydowanymi problemami dla Pauliny, które stanowią dla niej ogromne trudności. Uczennica jest w stanie poprawić swoje umiejętności pod warunkiem, że będzie uczęszczała w dalszym ciągu na zajęcia korekcyjno- kompensacyjne oraz że będzie sporo ćwiczyła.

PROPONOWANE ROZWIĄZANIA

W przypadku Pauliny niesamowicie istotne jest utrwalanie materiału oraz systematyczność. Uczennice należy stymulować do nauki, zachęcać do wysiłku umysłowego przy odpowiednim dawkowaniu. Ze względu na problem ze słuchem fonematycznym, pierwszym zaleceniem będzie ćwiczenie tegoż problemu. Zdecydowanie należy ćwiczyć akcentowanie słowa oraz poszczególnych głosek. Przydatnym ćwiczeniem będzie również rozpoznawanie dźwięków, odtwarzanie struktur rytmicznych oraz ćwiczenie głoskowania. Należałoby również zadać dziecku zadania z liczenia sylab, głosek oraz wyrazów w zdaniach.

Należy pamiętać, że rodzice są nieodłącznym elementem życia dziecka i niesamowicie ważny jest ich wkład w ich wychowanie oraz pomoc w problemach z nauką. Dlatego też chciałabym przedstawić, w jaki sposób rodzic może uczestniczyć w procesie dydaktycznym swojego malucha. Przede wszystkim rodzic powinien utrzymywać ścisły kontakt ze szkołą oraz wychowawcą dziecka. Następnie powinien starać się stopniowo i powoli uczyć dziecka samodzielności poprzez wykonywanie codziennych czynności domowych. Świetną metodą będzie również wykorzystywanie codziennych sytuacji do nauki. Możemy prosić dziecko do tworzenia opowiadania np. jak spędziłaś/eś dzisiaj dzień? Opowiedz o nim. Możemy również poprzez czytania książki, czasopisma, strony internetowej itd. prosić dziecko o wyszukiwanie poszczególnych liter i ułożenie wyrazów. Aby znaleźć więcej ciekawych pomysłów można odesłać rodzica po książkę M. Dmochowskiej pt. „Zanim dziecko zacznie pisać”.

PRZEWIDYWANE EFEKTY

Aby praca i nauka odniosły skutek należy zaangażować wszystkie osoby bliskie Paulinie. Niezbędny jest aktywny udział rodziców, którzy nie tylko podczas nauki będą pomagać dziecku rozwijać się, ale również poprzez niewymuszone sytuacje z życia codziennego będą je stymulować.

Indywidualna forma pracy z dzieckiem powinna być dostosowana do możliwości rozwojowych i intelektualnych ucznia. Nie należy układać i wybierać ćwiczeń, które będą zbyt trudne dla dziecka. Nauczyciel powinien być cierpliwy i wyrozumiały wobec takiego ucznia. Dziecko z jakąkolwiek dysfunkcją wymaga od nauczyciela doszkolenia i douczenia się na temat dysfunkcji oraz jak postępować w przypadku takiego ucznia.

Systematyczność, upór oraz odpowiednie podejście do dziecka z takim zaburzeniem wpływa na to, że dziecko rozwija się i pokonuje swoje słabości. Dzięki obustronnej, ciężkiej pracy urozmaiconej przez różne zabawy i ćwiczenia, Paulina zaczęła sobie znacznie lepiej radzić w szkole, przede wszystkim jeśli chodzi o pisanie i czytanie, a także z chęcią zaczęła uczęszczać na zajęcia szkolne.

Podsumowując, uważam, że nawet dziecko z zaburzeniem takim jak Paulina, jest w stanie poradzić sobie ze swoimi problemami szkolnymi oraz pokonać swoje słabości. Potrzebne do tego są wytrwałość oraz systematyczność. W wyniku ciągłej nauki oraz ćwiczen terapeutycznych dziecko poprawi swoje wyniki.