Legislacja Administracyjna ( wykład 21.02.10 )
Legislacja – szeroko rozumiany proces twórczy prawa.
Proces legislacyjny – proces tworzenia prawa.
Proces legislacyjny - składa się z zasad abstrakcyjnych i generalnych, które to zasady określają stosunek wzajemny aktów legislacyjnych.
Akt legislacyjny - jest to podstawowy składnik procesu legislacyjnego wydany przez organ państwowy, który może mieć formę ustawy.
Typologia aktów legislacyjnych określa nam rodzaje aktów prawotwórczych powszechnie obowiązujących. System prawa w procesie legislacyjnym możemy określić poprzez ustrój
gospodarczy, strukturÄ™ prawa i instytucje prawne tego systemu.
Ustrój ekonomiczny, gospodarczy oraz położenie instytucji prawa w ramach tego systemu.
System prawa jest zbiorem norm prawnych obowiązujących w określonym państwie opartych na wspólnych zasadach, przy czym części tego zbioru są ze sobą powiązane szeregiem zależności. Podstawową częścią systemu prawa jest norma prawna, słowo system w procesie legislacyjnym oznacza uporządkowanie różnego rodzaju więzi i w zależności od tego proces legislacyjny możemy traktować jako strukturę normatywno hierarchiczną albo legislacje możemy traktować w sposób doktrynalny, który jest oparty na podziale prawa na gałęzi.
Pojęcie polityki prawotwórczej
Oznacza zasady tworzenia prawa określające mechanizm organizacyjno proceduralny tworzenia prawa, polityka legislacyjna musi posiadać cechę racjonalności.
Elementy (warunki) racjonalnej legislacji
Warunki racjonalnej legislacji są wspólne dla wszystkich gałęzi prawa wspólność tych warunków wynika, ze wspólnoty celów prawa. Cele i zadania prawa są uszczegółowione
na gruncie poszczególnych gałęzi prawa. Istotne znaczenie dla procesu legislacyjnego mają okoliczności ekonomiczne, w jakich tworzone są przepisy prawa, częściej mają dominujące znaczenie w procesie legislacyjnym warunki polityczno społeczne np.: ( członkowstwo UE) ponadto racjonalny regulator powinien również liczyć się z określonymi warunkami technicznymi, które określają właśnie technikę zasady prawodawczej. Przy projektowaniu aktów prawnych należy brać pod uwagę obiektywne szanse wykonania tych, że aktów prawnych tzn.: twórca normy prawnej bądź aktu prawnego powinien rozpoznać rzeczywiste potrzeby i możliwość normatywnego wkraczania w określona dziedzinę stosunku
np.: ( gospodarczo społeczną ).
Przy tworzeniu opiniowaniu i redagowaniu projektu aktu legislacyjnego należy liczyć
się także z istniejącym kontekstem prawnym systemu, którego częścią ma być projektowana norma prawna to oznacza, że nowa norma prawna akt prawny nie powinna wprowadzać unormowań sprzecznych z innymi normami prawnymi tego systemu prawa.
Wielość podmiotów procesu legislacyjnego
Dla jakości procesu legislacyjnego istotne znaczenie ma liczba podmiotów upoważnionych
do stanowienia przepisów prawa to oznacza, że im więcej podmiotów prawotwórczych
tym liczniejszy staje się zbiór przepisów prawnych zawierających normy wadliwe
nie adekwatne do potrzeb normy sprzeczne pod względem kompetencyjnym i proceduralnym.
Negatywne cechy legislacji
Traktowanie prawa jako środka do osiągnięcia bieżących doraźnych celów w zakresie administrowania.
Zbędny wzrost obszarów reglamentacji prawnych.
Rozdrobnienie regulowanych materii dotyczÄ…cych administracji.
Sposobem na unikanie tych ułomności powinna być racjonalna polityka proces legislacji powinien obejmować planowanie.
Planowanie w procesie legislacyjnym określa hierarchie celów powinno służyć
do skoordynowania działalności wielu podmiotów uczestniczących w procesie legislacyjnym.
W tej działalności planowania powinien być zawarty długofalowy program prawotwórczy powinien umożliwić rozbudowywanie powiększanie systemu prawa w sposób racjonalny.
Hierarchizacja zadań legislacyjnych rozkładanie ich w czasie oraz koncentracja prac
na zagadnieniach najważniejszych. Po omówieniu procesu legislacji przechodzimy
do hierarchizacji, która pozwala w szczególności na wybór aktów prawnych, które należy wydać w pierwszej kolejności. Proces legislacyjny skupia swoje wysiłki na kierunkach rozwoju państwa gospodarczego, którym nadano priorytet. Hierarchizacja jest elementem procesu doskonalenia prawa w procesie hierarchizacji. Ogromne znaczenie ma właściwe ustalenie terminu przygotowania poszczególnych aktów prawnych. Planowanie procesu legislacyjnego przyczynia się także do zmniejszania działalności prawotwórczej można
to osiągnąć przez niedopuszczenie aktów zbędnych dążenie do zredukowania rozmiarów legislacji dotyczy zarówno aktów nowych jak i aktów nowelizacyjnych przy aktach nowelizacyjnych chodzi o zmniejszenie ilości zmian przepisów obowiązujących to wszystko powoduje zwiększenie stabilności samego prawa.
Następna cecha procesu legislacyjnego z ograniczeniem działalności prawotwórczej polegającej na eliminowaniu zbędnych regulacji w początkowej fazie prac legislacyjnych.
Doskonalenie systemu prawa poprzez uporządkowanie zbioru norm może mieć postać
np.: kodyfikacji prawa, unifikacji prawa, konsolidacji prawa.
Kodyfikacja prawa jest zjawiskiem pożądanym sprzyja porządkowaniu przepisów prawa zmniejszenia ilości tych przepisów zwiększa przejrzystość powoduje, że prawo uzyskuje cechę kompleksowości.
Formalizacja działalności prawotwórczej
Działalność prawotwórcza jest realizowana w sposób formalny zamknięty w granicach procesu legislacyjnego, to oznacza, że proces legislacyjny nie może być realizowany
w sposób dowolny. Wprowadzenia zmian do procesu legislacyjnego najczęściej zmiana konstytucji, źródeł prawa systemu, czy też zmiana kompetencji organów prawotwórczych sejmu, senatu.
Proces legislacyjny jest zinstytucjonalizowany, czyli prawo jest tworzone przez tylko
te instytucje i organy państwa, które posiadają konstytucyjna podstawę do działania.
Kodyfikacja jako forma legislacji administracyjnej
Pojęcie kodeksu ma dwa podstawowe znaczenia
Pień drzewa
Drewniana tabliczka księga spis
Z tego powodu w języku prawniczym pojęcie kodeksu jako zbiór przepisów prawnych stanowiących wzoru regulacji w danej dziedzinie.
Kodyfikacja – oznacza czynność, której celem jest spisanie połączenie w jednej księdze przepisów prawnych.
Na gruncie legislacji administracyjnej pojęcie kodyfikacji może być używane dla określenia pewnego typu działania lub procesu legislacji to jest ujęcie dynamiczne kodyfikacji.
Ujęcie statyczne kodyfikacji oznacza celu lub rezultatu działania.
Inkorporacja lub kompilacja można rozumieć jako systematyzacje polegającą na łączeniu norm bądź aktów prawnych w pewne zbiory bez zmiany ich pierwotnej treści. Zbiory
są następnie porządkowane, które odbywa się w oparciu o pewne kryteria.
Kryteria
Alfabetyczne
Chronologiczne
Rzeczowe lub przedmiotowe
Unifikacja
Na gruncie legislacji administracyjnej rozumiana szeroko jako proces ciągły, którego celem jest zespalanie i ujednolicanie przypadkowo i niepotrzebnie zróżnicowanych rozwiązań prawnych w wyniku unifikacji te rozwiązania prawne powinny wyrażać to, co jest trwałe, konieczne, typowe w przepisach prawa. Oprócz tego znaczenie unifikacji oznacza ono zastąpienie zróżnicowanych terytorialnie uregulowań prawnych występujących na obszarze danego państwa jednolitym systemem prawnym.
Konsolidacja
Polega na takim porządkowaniu obowiązującego prawa administracyjnego, które zmierza
do zespolenia w jednym nowym akcie prawa, dotychczas obowiązujących norm rozproszonych w różnych aktach prawnych, w nowym akcie prawnym te normy
są odpowiednio uporządkowane redakcyjnie ale nie są zmienione w sposób merytoryczny. Konsolidacja często nazywana jest małą kodyfikacją albo częściową, w związku z tym konsolidacja w znaczeniu szerokim zawiera w sobie wszystkie wyżej wymienione zabiegi porządkowania i systematyzacji prawa.
Rezultatem podstawowym kodyfikacji jest ujednolicenie, usystematyzowanie oraz ustawodawcza racjonalizacja procesu legislacji wg powszechnego przekonania prawo administracyjne nie było nie może być skodyfikowane w całości, z drugiej strony stan regulacji prawno – administracyjnej rodzi poczucie niepewności, brak stabilności prawa administracyjnego, a to z kolei wynika, ze zmieniających się warunków działania samej administracji co wynika z nowych zadań stojących przed administracją i z tego powodu rozważania nad kodyfikacją prawa administracyjnego w całości pozostaje w sferze postulatów. Natomiast możliwa jest częściowa kodyfikacja przykładem jest KPA, Ordynacja Podatkowa. Każdy system skodyfikowany w swoim założeniu sprzyja myśleniu, łączeniu, usystematyzowaniu i system skodyfikowany jest zaprzeczeniem sektorowości w prawie administracyjnym.
Koncepcja ogólnych przepisów administracyjnych
Porządkowanie legislacji administracyjnej może się odbywać poprzez zespolenie przepisów materialno prawnych w oparciu o kryterium przedmiotowe dzięki temu można stworzyć część ogólną prawa administracyjnego.