System kolonialny w Afryce:

Kontynent afrykański jestto zasobny surowcowo i rolniczo obszar swiata z bogatymi zlozami diamentow, ropy naftowej zlota i wielu innych surowców. Afrykę pln-wsch kolonizowaly plemiona arabskie z Azji, a płn-zach Europejczycy, glownie wlosi, francuzi i hiszpanie.na płd osiedlali się Holendrzy i od początku 19 w Brytyjczycy. Afrykę pol-zach i wsch kolonizowaly Anglicy, Portugalczycy i Niemcy, a obszar konga zajeli Belgowie. Ludność Afryki była bardzo wymieszana etnicznie i językowo. Zamieszkiwaly ja ludy arabskie, berberyjskie, bantu, hausa, semicko-chaickie. Dużą rolę w kolonizowaniu Afryki przypisuje się misjom religijnym, szczególnie misjom ewangelickim, prowadzpnych przez brytyjczykow, holendrow i Niemców. Misje francuskie, hiszpańskie, belgijskie i portugalskie szerzyły katolicyzm. Znaczne były tez wpływy islamu, a nawet hinduizmu. W koloniach panował system pracy niewolniczej, poszcegolne plemiona były silnie eksploatowane i terroryzowane, a bunty tubytlcow tłumiono przy pomocy wojsk kolonialnych. Powstanie hotentów w niemieckiej Afryce południowo- zach w 1904 doprowadzilo do dwuletniej wojny w czasie której buntujące się plemiona zostały całkowicie wytępione. Do Afryki sciagano hindusow i inne grupy etniczne. Wobec kleski niemiec w 1 wojnie swiatowej niemieckie kolonie zostały przejęte przez lige narodow, która przekazala je w mandat państwom zwycieskim.: b w belgi, francji, wielkiej Brytanii i związkowi płd Afryki. Belgia otrzymala ruandę-burundi, francja czesc togo i Kamerunu, w.brytania pozostałe części togo i Kamerunu oraz tanganikę a związkowi pld Afryki niemiecka afrykę pol-zach. Granice miedzy obszarami kolonialnymi miały charakter sztuczny i nie pokrywaly się z podziałami plemiennymi i szczepowymi. W czasie obrad konferencji pokojowej w paryzu w 1919 przeprowadzono obrady 1 kongresu panafrykańskiego, który wezwal ludy Afryki do walki o usamodzielnienie ekonomiczne i tworzenie samorządów. 2 kongres panaafrykanski obradował w 1921. uchwalono rezolucje wzywającą swiat do uznania praw ludow uciskanych oraz di tworzenia samorządów. 3 kongres obradował w 1923 w Lizbonie i Londynie, 4 w nowym jorku w roku 1927. Następny 5 zwolano dopiero po zakończeniu 2 wojny swiatowej . w latach 1919-1939 tworzono związki zawodowe, stowarzyszenia i partie polityczne ludności murzyńskiej. W okresie międzywojennym brakowało jednak atmosfery do podjęcia dekolonizacji. Walka o afrykę trwała, zwłaszcza aktywne były hiszpania i Włochy. Hiszpania walczyla o Maroko, wlochy o etiopię. W 1938 na terenie Afryki notowano 97,8% swiatowego wydobycia diamentów. Mimo wielkich obszarow pustynnych w Afryce uprawiano dużo kukurydzy, ryzu, bawełny, kakao i kawy. Afryka była modna jako terenekstrawaganckich polowan na dzikiego zwierza oraz zaopatrywania ogrodów zoologicznych. Pod koniec okresu międzywojennego najwieksza czesc Afryki kontrolowała francja. W skład tego obszaru wchodzily pustynne obszary Sahary. Obszar kontrolowany przez francję stanowilo 42,5m ln mieszkanow co stanowilo 27,4% mieszkancow Afryki. Wielka brytania kontrolowala mniejszy obszar ale bogatszy, zamieszkiwalo go 60 mln osób, co stanowilo 33,5 mieszkancow Afryki. Belgia tylko 8% obszaru, ale zamieszkiwalo go 9, 5% mieszkancow. W tym okresie na terenie Afryki znajdowaly się 2 samodzielne państwa: liberia i związek pld Afryki. W czasie 2 wojny afryka stanowila obszar zainteresowania, wloch jak i niemiec. Wlosi dazyli do utworzenia wielkiego imperium kolonialnego pbejmujacego afryke pln i afrykę wch. Niemcy sadzili, ze poprzez afryke latwiej dotra do Indii, by spotkać się z japonczykami i dokonać podzialu Azji. Walka na terenie Egiptu w latach 1941-2 miala szeroki zasieg. Kleska militarna wloch doprowadzila do odrodzenia samodzielnej Etiopii już w 1942 oraz uksztaltowania się ruchow odśrodkowych na terenie libii, Trypolitanii, Maroko i Algierii. W paz 1945 przeprowadzono obrady 5 kongresu panaafrykanskiego wykorzystując obrady swiatowej federacji zwiazkow zawodowych w Londynie z lutego tegoż roku. Obecnych na tej konferencji związkowców z Afryki i Indii pozyskano do idei walki o wyzwolenie Afryki. W 1944 utworzono rade narodową Nigerii i Kamerunu, w 1946 afrykanski związek Kenii oraz afrykańskie zgromadzenie demokratyczne, w 1947 afrykanski kongres narodowy pln Rodezji. Zyski monopolii z wyzysku krajów afrykańskich decydowały o tym ze politycy nie chcieli wypuscic ich spod kurateli państw europejskich.

Bunt ludów afrykańskich w latach 1948-1961:

Szczególną rolę odgrywał Egipt który walczyl o uniezależnienie się od kontroli brytyjskiej. Utworzenie państwa Izrael spowodowało protest ligii i wojne państw arabskich z Izraelem. W Egipcie powstala partia nacjonalistyczna wafd, która wzywała do zerwania z Brytyjczykami i usamodzielnienia się . głoszono program przyłączenia do Egiptu sudanu i zjednoczenia całej doliny nilu. Buntowala się cala afryka pln zwana maghrebem. Ruchy narodowowyzwoleńcze w Afryce uzyskaly silne wsparcie polityczne ze str utworzonych po 2 wojnie swiatowej państw azjatyckich. W 1954 narastajacy bunt w Algierii przeksztalcil się w otwarta wojnę z francuzami, którzy nie chcieli uznac praw miejscowej ludności do niepodleglosci. W Bandungu w Indonezji od 18 do 24 kwietnia 1955 zebrali się przywódcy 29 krajow azjatyckich i afrykańskich którzy proklamowali walkę z kolonializmem o wyzwolenie ludow uzależnionych i kolonialnych. Naser pragnal rozbic Izrael oraz polaczenia Sudanu z Egiptem w celu uwrzenia państwa arabskiego. Porazka wojenna i dyplomatyczna poważnie osłabiły autorytet państw kolonialnych i wzmocnily dazenia ludow kolonialnych do zaostrzenia wystapien i przyspieszenia procesu wojny wyzwoleńczej. W 1956 niepodleglosc uzyskala tunezja, w 1957 gwinea. W 1946 francja zmienila konstytucje i przksztalcila w unie francuską. W 1958 unie przekształcono we wspolnote francuską. W roku 1960 niepodleglosc uzyskało 16 panstw afrykańskich rok ten nazwano rokiem Afryki. W 1960 zgromadzenie ogolne onz uchwalilo deklaracje niepodleglosci ludow kolonialnych. Umacnialy się idee solidarnosci krajów Azji i Afryki jako trzeciego swiata. W marcu 1961 przeprowadzono w kairze obrady 3 konferencji solidarnosci krajów Azji i Afryki. Rodzila się idea współpracy krajów afrykańskich. Przedstawicile państw afrykańskich obradujący 25 maja 1961 w Addis abeba w Abisynii wzywali do pelnej likwidacji kolonializmu i zorganizowania współpracy nowych państw. Państwa Azji i Afryki zazaczyly swa obecność na terenie onz której skład radykalnie się zmienil. Liczba państw onz wzrosla z 4 w 1946 do 42 w 1970. Na skutek dekolonizacji w 1970 w onz większość czlonkow stanowily już państwa afroazjatyckie. Wspieraly procesy dekolonizacyjne i ograniczające role wielkich mocarstw. W 1961 powołano do zycia organizacje współpracy gosp krajów Azji i Afryki.. zgromadzenie ogolne onz 21 sty 1962 powolalo komisje do spraw powszechnej dekolonizacji.