stopy

Amputacje stopy – w ostatnich latach obserwuje się wzrost amputacji w obrębie stopy, których przyczyną są wypadki komunikacyjne i urazy oraz powikłania cukrzycowe. Wzrost świadomości diabetyków, dbałość o pielęgnację stopy oraz kontakt z poradnią stopy cukrzycowej ogranicza ilość amputacji na poziomach wyższych. Wykonuje się jednak jeszcze dużą ilość zabiegów w okolicach stopy. Obecnie nawet producenci obuwia ortopedycznego zainteresowani są wkładkami dla diabetyków oraz obuwiem profilaktycznym. Dostrzec można szeroką gamę również propanowych rozwiązań protetycznych dla osób po amputacji części stopy (link- protezy stopy). Najczęściej wykonywane zabiegi dotyczą amputacji palucha i palców stopy oraz okolicy śródstopia.

Odjęcie palucha nie zaburza funkcji podporowej (np. stania w obuwiu), ma jednak wpływ na lokomocję i upośledza wykonanie dynamicznego odbicia z palców. Dla osób chodzących w miękkim, sportowym obuwiu względnie w klapkach (np. na basenie) wpływa na duży dyskomfort lokomocyjny i estetyczny. (link- protezy stopy). Jest to jednak bardzo użyteczny kikut stopy. Można go wesprzeć właściwie wykonaną wkładką dynamiczną dostosowaną do ulubionego obuwia.

Amputacje śródstopia – graficznie ujmując określane są jako odjęcie od 1/3 do 2/3 długości stopy. Metoda Sharpa-Jägera – amputacja przebiega przez proksymalne nasady kości śródstopia z pozostawieniem ich główek. Pozostawienie dłuższego płata podeszwowego chroni szczyt kikuta przed nadmiernym uciskiem. Amputacja Lisfranca – przebiega w stawie stępowo-śródstopnym, ze względu na usunięcie przyczepów mięśni istnieje tendencja do ustawiania kikuta końsko-szpotawo. Można to korygować poprzez przeszczepy ścięgien w nowe pozycje, dlatego też uważa się ten rodzaj amputacji jako korzystny do oprotezowania i obciążenia. Najbardziej optymalne rozwiązanie to silikonowe protezy estetyczne.

Amputacja tyłostopia tzw. amputacje stępu. Amputacja Choparta - wyłuszczenie w stawie poprzecznym stępu obecnie uważa się za przeciwwskazanie i proponuje się odjęcie na wyższym poziomie. Po zabiegu dochodzi do dysproporcji siły mięśniowej, której wynikiem jest deformacja końsko-szpotawa, niepoddająca się korekcji nawet przy przeszczepie ścięgien. Kikut daje liczne dolegliwości i nie jest możliwe jego obciążanie. Aby zminimalizować powyższe ryzyko, wykonuje się protezę wyglądem zbliżona do protezy podudzia. Specjalna wkładka z włókna węglowego pozwala na dobre oprotezowanie.

Amputacja wg Pirogoff (wzgl. Pirogowa) polega na odjęciu całej stopy z pozostawieniem dolnej części kości piętowej, którą przykłada się do końca piszczeli po usunięciu jej chrząstki stawowej. Umocowanie kości piętowej i przyrośnięcie jej w poprawnym ustawieniu jest często trudne. Często powstają stawy rzekome oraz zrosty z przesunięciem, co upośledza zdolność kikuta do jego obciążania na końcu. Obecnie zamiennie i częściej z lepszym rokowaniem stosuje się amputację metodą Syme’a. Amputacja goleniowa wg Syme’a mimo iż dotyczy podudzia można ją „przypisać” ze względów anatomicznych do amputacji całej stopy. Dotycz ona odjęcia całej stopy, usunięcie powierzchni stawowej kości piszczelowej i obu kostek oraz pokrycie szczytu kikuta płatem skórno- tłuszczowym spod pięty. Tak wykonany kikut zdolny jest do pełnego obciążenia na końcu, z dobrym stanem krążenia i odżywienia, doskonale kontrolujący protezę.

Amputacje w obrębie stopy (amputacje przodostopia, śródstopia i stępu) wytwarzają kikuty oporowe zdolne co całkowitego obciążanie szczytu i dające dobre rezultaty protetyczne. W przypadku amputacji Chopart, Pirogoff, Syme – najkorzystniej jest ze względów lokomocyjnych wykonywać protezę z wysokim ujęciem goleni (patrz protezy podudzia).