Wstęp
Cel ćwiczenia : Celem ćwiczenia było zapoznanie się ze zjawiskiem skręcania płaszczyzny polaryzacji w cieczach i kryształach optycznie czynnych oraz wyznaczenie stężenia roztworu cukru na podstawie pomiaru jego zdolności skręcającej właściwej.
Schemat:
Gdzie:
λ – światło monochromatyczne
P – polaryzator złożony z polaryzatorów P1 i P2
R – badany roztwór
K1 i K2 – kryształy optyczne czynne o grubościach d1 i d2
A – analizator
Do sacharymetru wstawić rurkę z wodą destylowaną i odnotować azymut analizatora α0, przy którym obie części pola widzenia mają jednakową jasną. Pomiar powtórzyć kilka razy.
Pomiar | α0 |
---|---|
1 | 0 |
2 | 0,1 |
3 | 0,1 |
4 | 0,1 |
5 | 0 |
6 | 0,1 |
7 | 0,1 |
8 | 0,1 |
9 | 0,1 |
10 | 0,1 |
Åšrednia pomiaru wody destylowanej 0,08.
Sx wynosi ~0,013
Do sacharymetru wstawić rurkę z roztworem cukru o znanym stężeniu cz i odnotować azymut analizatora α0. Wyliczyć Г = αz – α0
Pomiar | α10 |
---|---|
1 | 12,2 |
2 | 12,1 |
3 | 12,5 |
4 | 12,25 |
5 | 11,9 |
6 | 12,0 |
Średnia pomiaru roztworu o 10% stężeniu wynosi 72,95/6 = 12,1583
Sx wynosi ~0,086
Obliczam Г = 12,1583 – 0,08 = 12,1503
Pomiar powtórzyć dla innych znanych stężeń i zrobić wykres zależności kąta skręcenia Г od stężenia c cukru w wodzie.
Pomiar roztworu o stężeniu 5 %
Pomiar | α5% |
---|---|
1 | 6,1 |
2 | 6,2 |
3 | 6,3 |
4 | 6,3 |
5 | 6,3 |
6 | 6,2 |
Średnia pomiaru roztworu o stężeniu 5 % wynosi 37,4/6 = 6,23
Obliczam Г = 6,23 – 0,08 = 6,15
Sx wynosi ~0,033
Pomiar roztworu o stężeniu 2,5 %
Pomiar | α2,5% |
---|---|
1 | 3,2 |
2 | 3,1 |
3 | 3,0 |
4 | 3,1 |
5 | 3,2 |
6 | 3,3 |
Średnia pomiaru roztworu o stężeniu 2,5 % wynosi 18,9 / 6 = 3,15
Obliczam Г = 3,15 – 0,08 = 3,07
Sx wynosi ~0,043
Pomiar roztworu o stężeniu 1,25 %
Pomiar | α1,25% |
---|---|
1 | 1,3 |
2 | 1,5 |
3 | 1,5 |
4 | 1,4 |
5 | 1,3 |
6 | 1,3 |
Średnia pomiaru roztworu o stężeniu 1,25 % wynosi 8,3/6 = 1,383
Sx wynosi ~0,04
Obliczam Г = 1,383 – 0,08 = 1,303
Pomiar roztworu o stężeniu x%
Pomiar | αx |
---|---|
1 | 9,95 |
2 | 10,09 |
3 | 9,93 |
4 | 10,09 |
5 | 10,09 |
6 | 10 |
Średnia pomiaru roztworu o stężeniu x% wynosi 60,15/6 = 10,025
Sx wynosi ~0,031
Г = 10,025 – 0,08 = 9,945
Obliczam stężenie roztworu x
Dla 10%
12,1583 – 10%
10,025 – x%
12,1583x = 100,25
X = 8,25 %
Dla 5%
6,23 – 5%
10,025 – x%
6,23x – 50125
X = 8,05
Dla 2,5%
3,15 – 2,5%
10,025 – x%
3,15x – 25,0625
X = 7,96
Dla 1,25%
1,383 – 1,25%
10,025 – x%
1,383x – 12,53125
X – 9,06
Średnia roztworu z obliczonych pomiarów wynosi : 33,32/4 = 8,33%
Wykres zależności stężenia do kąta skręcenia:
®
Obliczam błąd skręcania kąta metodą różniczki zupełnej dla :
Dla roztworu 10%
∆T = 0,086+0,0013 = 0,0873
Dla roztworu 5%
∆T = 0,033 + 0,0013 = 0,0343
Dla roztworu 2,5%
∆T = 0,043 + 0,0013 = 0,0443
Dla roztworu 1,25%
∆T = 0,04 + 0,0013 = 0,0413
Dla roztworu x%
∆T = 0,031 + 0,0013 = 0,0323
Dla roztworu 10%
=(0,0873/12,1583)*100%=0,00718*100%=0,72%
Dla roztworu 5%
=(0,0343/6,15)*100%=0,56%
Dla roztworu 2,5%
=(0,0443/3,07)*100%=1,5%
Dla roztworu 1,25%
=(0,0413/1,303)*100%=3,2%
Dla roztworu x%
=(0,0323/9,945)*100%=0,3%
Wnioski:
W ćwiczeniu, które zostało przeze mnie wykonane badane było odpowiednio w sacharymetrze 5 różnych cieczy o odpowiednich stężeniach : woda destylowana, 10%, 5%, 2,5%, 1,25% i o stężeniu x. Woda destylowana została przebadana jako pierwsza i jest ona punktem odniesienia we wszystkich próbkach. Dokładność z jaką w wizjerze była widoczna powierzchnia jednocześnie rozjaśniona wynosiło odpowiednio od 0 stopnia Celsjusza do 0,1 przez co średnia z wody destylowanej wyszła bliska zero i wynosiła 0,08. W tym ćwiczeniu przy normalnej stopniowej skali przy sacharymetrze była również skala Nioniusza, która pomagała w dokładniejszym oszacowaniu pomiaru. Po zmierzeniu 10 próbek dla wody destylowanej odpowiednio po 6 zostało wykonanych dla każdego roztworu. Poprzez wykonane próbki został obliczony roztwór x, a jego stężenie zostało oszacowane z obliczeń na 8,33%. Jest to dosyć niewielka różnica od rzeczywistego stężenia, które wynosiło 8 %. Po obliczeniu średnich i odchyleń standardowych wykonałem obliczenia kąta skręcenia Г za pomocą różniczki zupełnej co w późniejszej części zadania pozwoliło obliczyć błędy dla poszczególnych pomiarów. Można również w tym miejscu dodać, iż istnieje możliwość błędnego odczytania pomiarów z przyrządu, dlatego w tym przypadku uśrednienie odczytów dla wszystkich roztworów było bardzo przydatne. Uważam, iż ćwiczenie zostało dokładnie wykonane, za czym mogą świadczyć niewielkie różnice niepewności pomiarów jak i z wykresu można odczytać niezbędne dane.