Dominika Kozikowska
Konspekt lekcji języka polskiego w III klasie gimnazjum
Temat: „Niebo gwiaździste nade mną, prawo moralne we mnie” – bałagan definicyjny, W. Szymborska, „Niebo”.
Cele
Ogólne
- kształtowanie umiejętności pracy z tekstem
- kształtowanie umiejętności logicznego myślenia i wnioskowania
- kształtowanie umiejętności analizy i interpretacji utworu literackiego
Szczegółowe
- uczeń sprawnie korzysta ze Słownika Języka Polskiego, odszukuje odpowiednie hasła
- uczeń podaje co najmniej dwa utwory (literackie, filmowe, muzyczne), w których wykorzystany był motyw nieba i zna odniesienia do tradycji chrześcijańskiej i filozoficznej
- uczeń podaje najważniejsze informacje związane z Wisławą Szymborską
- uczeń rozumie i wyjaśnia czym jest typ liryki filozoficzno-refleksyjnej
Metody pracy
- skojarzenia
- praca ze słownikiem- dyskusja
- mapa myśli
- praca z tekstem
Formy pracy
- indywidualna
- zbiorowa
- w grupach
Środki dydaktyczne
- karteczki na skojarzenia uczniów
- Słowniki Języka Polskiego
- zdjęcie Wisławy Szymborskiej
- kartki z wyciętymi zwrotkami wiersza
- piosenki: Emade feat. O.S.T.R. – „Niebo”, Grzegorz Bukała – „Mała piosenka o niebie”, Republika – „Tu jestem w niebie”, Robert Kasprzycki – „Niebo do wynajęcia”
Przebieg lekcji
- uczniowie samodzielnie wypisują na otrzymanych karteczkach po jednym skojarzeniu związanym z niebem
- odczytanie wszystkich odpowiedzi, stworzenie definicji nieba wg uczniów w formie słoneczka
- praca w grupach, uczniowie otrzymują Słowniki Języka Polskiego, odszukują hasło ‘niebo’; głośne odczytanie, zapisanie definicji słownikowej
- zapisanie tematu
- dyskusja: Jakie utwory, które poznaliście na lekcjach (lub samodzielnie) wykorzystywały motyw nieba? Mogą to być książki, wiersze, obrazy, filmy. W jakiej tradycji niebo odgrywa znaczącą rolę i dlaczego? (przypomnienie tradycji chrześcijańskiej i filozoficznej – nawiązanie do słów Kanta z tematu)
- zapoznanie ze zdjęciem i odczytanie informacji o Wisławie Szymborskiej z podręcznika (s.277), utworzenie na tablicy mapy myśli z najważniejszymi informacjami dotyczącymi poetki
- głośnie odczytanie wiersza
- praca w 6 grupach – każda grupa otrzymuje wyciętą zwrotkę wiersza, musi ją przeczytać, zastanowić się nad znaczeniem słów, które tam padły, prezentacja wyników pracy, podsumowanie, wyciągnięcie ogólnych wniosków dotyczących całego wiersza
- uczniowie samodzielnie wypisują z wiersza informacje na temat nieba i tworzą tabelę:
| Obraz nieba w wierszu | Przestrzeń (gdzie znajduje się niebo?) |
|---|---|
| - okno bez parapetu | - wszędzie wokół mnie…. |
| - otwór otwarty szeroko…. |
- dyskusja: Czym różni się niebo z wiersza od definicji nieba, którą sami stworzyliście i od definicji słownikowej? Jaki charakter ma ten wiersz? Naukowy, religijny, filozoficzny? Co na to wskazuje?
- wprowadzenie pojęcia: typ liryki filozoficzno-refleksyjnej, zapisanie notatki w zeszycie
- prezentacja piosenek dotyczących nieba
- dyskusja: Jak muzycy ukazują niebo? Czym ono dla nich jest? Skąd tak różne ujęcia tego motywu?
- podsumowanie, zakończenie zajęć