Wychowanie estetyczne

Wychowanie estetyczne	Łobocki M. Teoria wychowania w zarysie, Kraków 2003
s. 274-280	Czym jest wychowanie estetyczne? Wychowanie estetyczne występuje w dwóch znaczeniach: szerszym i węższym. W znaczeniu węższym oznacza „kształcenie do sztuki”, inaczej jest to kształtowanie wrażliwości i kultury, która jest konieczna dla poznawania zjawisk estetycznych. Ogólnie, wychowanie estetyczne zajmuje się rozwijaniem wrażliwości dzieci i młodzieży na piękno i kulturę. W szerszym znaczeniu wychowanie estetyczne odnosi się do kształcenia osobowości człowieka, nie tylko w sferze wrażliwości estetycznej, obejmuje także oddziaływanie na sferę: intelektualną i moralno-społeczną; jest to także rozwijanie wyobraźni i pobudzanie dyspozycji twórczych”. Warto sobie uświadomić, że wychowanie estetyczne odnosi się do różnych wytworów i działań artystycznych. W zależności od takich lub innych wytworów i działań mówi się o różnych kierunkach wychowania estetycznego. Najczęstsze się spośród nich wychowanie plastyczne, muzyczne, literackie, teatralne i filmowe. Wychowanie estetyczne a wielostronny rozwój dzieci i młodzieży. Istnieje wiele funkcji, jakie pełni sztuka w życiu człowieka. Są to funkcje: poznawcza, kształtująca, ludyczna, katartyczna, terapeutyczna,kompensacyjna, moralna, estetyczna, społeczna i afirmatywna. Rozwojem sztuki interesowała się filozofia starożytna (np.Pitagoras, Platon, Arystoteles), filozofia nowożytna ( Shaftesbury, Immanuel Kant, Fryderyk Schiller), filozofia XIX w.(Auguste Comte, John Ruskin, William Morris, Tommaso Campanella), filozofia XX w. (John Dewej, Thmas Munro, Celestin Freint) Wymagania stawiane wychowaniu estetycznemu. Sprzyja kształtowaniu postawy „otwartego umysłu”. Jest to stosunek człowieka do życia, siebie i innych ludzi.Wychowanie estetyczne pozwala zauważyć otaczającą rzeczywistość w sposób „maksymalnie wyostrzony i wysubtelniony”, zdobywane doświadczeń, odkrywanie swojej psychiki. Umożliwia przejawianie aktywności twórczej – w dzieciństwie jest odkrywanie zdolności plastycznych i muzyczno-ruchowych. Nie oznacza to jednak, że wychowanie estetyczne dąży tylko do rozwijania umiejętności artystycznych. Własna działalność twórcza to zajmowanie nią nie na tyle po to, by się wykazać wysokim poziomem artyzmu, ile głównie w tym celu, aby zadośćuczynić swym zainteresowaniom i pragnieniom tworzenia czegoś własnego. Wychowanie estetyczne wzbogaca wiedzy o kulturze i jej dorobku – poznanie dorobków kulturowych, ich twórców itp. Zmienia to sposób widzenia rzeczywistości, ułatwia znalezienie w nich piękna i dobra.

s. 274-280

Czym jest wychowanie estetyczne?

Wychowanie estetyczne występuje w dwóch znaczeniach: szerszym i węższym. W znaczeniu węższym oznacza „kształcenie do sztuki”, inaczej jest to kształtowanie wrażliwości i kultury, która jest konieczna dla poznawania zjawisk estetycznych. Ogólnie, wychowanie estetyczne zajmuje się rozwijaniem wrażliwości dzieci i młodzieży na piękno i kulturę.

W szerszym znaczeniu wychowanie estetyczne odnosi się do kształcenia osobowości człowieka, nie tylko w sferze wrażliwości estetycznej, obejmuje także oddziaływanie na sferę: intelektualną i moralno-społeczną; jest to także rozwijanie wyobraźni i pobudzanie dyspozycji twórczych”.

Warto sobie uświadomić, że wychowanie estetyczne odnosi się do różnych wytworów i działań artystycznych. W zależności od takich lub innych wytworów i działań mówi się o różnych kierunkach wychowania estetycznego. Najczęstsze się spośród nich wychowanie plastyczne, muzyczne, literackie, teatralne i filmowe.

Wychowanie estetyczne a wielostronny rozwój dzieci i młodzieży.

Istnieje wiele funkcji, jakie pełni sztuka w życiu człowieka. Są to funkcje: poznawcza, kształtująca, ludyczna, katartyczna, terapeutyczna,kompensacyjna, moralna, estetyczna, społeczna i afirmatywna. Rozwojem sztuki interesowała się filozofia starożytna (np.Pitagoras, Platon, Arystoteles), filozofia nowożytna ( Shaftesbury, Immanuel Kant, Fryderyk Schiller), filozofia XIX w.(Auguste Comte, John Ruskin, William Morris, Tommaso Campanella), filozofia XX w. (John Dewej, Thmas Munro, Celestin Freint)

Wymagania stawiane wychowaniu estetycznemu.

Sprzyja kształtowaniu postawy „otwartego umysłu”. Jest to stosunek człowieka do życia, siebie i innych ludzi.Wychowanie estetyczne pozwala zauważyć otaczającą rzeczywistość w sposób „maksymalnie wyostrzony i wysubtelniony”, zdobywane doświadczeń, odkrywanie swojej psychiki. Umożliwia przejawianie aktywności twórczej – w dzieciństwie jest odkrywanie zdolności plastycznych i muzyczno-ruchowych. Nie oznacza to jednak, że wychowanie estetyczne dąży tylko do rozwijania umiejętności artystycznych.

Własna działalność twórcza to zajmowanie nią nie na tyle po to, by się wykazać wysokim poziomem artyzmu, ile głównie w tym celu, aby zadośćuczynić swym zainteresowaniom i pragnieniom tworzenia czegoś własnego. Wychowanie estetyczne wzbogaca wiedzy o kulturze i jej dorobku – poznanie dorobków kulturowych, ich twórców itp. Zmienia to sposób widzenia rzeczywistości, ułatwia znalezienie w nich piękna i dobra.

Wychowanie estetyczne	Łobocki M. Teoria wychowania w zarysie, Kraków 2003
s. 280	Ważną rolę odgrywa tu nauczyciel. Najważniejsze jest, aby inspirował innych, rozmawiał i robił to samo. Zadaniem jego jest pokazywanie dzieciom i młodzieży rożnych dokonań artystycznych, powodujących zaciekawienie, podziw i emocję.” Ważne jest również aby wychowanie estetyczne było skuteczne, nauczyciel powinien ukazywać je poprzez środki masowego przekazu, np. telewizja, radio, audycje literackie, teatralne, filmowe.

s. 280

Ważną rolę odgrywa tu nauczyciel. Najważniejsze jest, aby inspirował innych, rozmawiał i robił to samo. Zadaniem jego jest pokazywanie dzieciom i młodzieży rożnych dokonań artystycznych, powodujących zaciekawienie, podziw i emocję.”

Ważne jest również aby wychowanie estetyczne było skuteczne, nauczyciel powinien ukazywać je poprzez środki masowego przekazu, np. telewizja, radio, audycje literackie, teatralne, filmowe.

Wychowanie estetyczne	Nowak M. Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008
s. 407- 408 s. 408 s. 409-411	Wychowanie estetyczne to wychowanie, które realizuje się poprzez przeżywanie przyjemności z powodu piękna, do czego większość ludzi jest przecież zdolna. Aby móc rozpoznawać piękno należy wykonywać pewne ćwiczenia i techniki. „Sztuka sama w sobie jest wartością, a dodatkowo przekazuje pewne wartości, wskazując na rzeczywistość godną poszukiwania i niezbędną do rozwoju życia duchowego. Ma zatem walor pedagogiczny i specyficzne cele wychowawcze […].” Wychowanie estetyczne zawsze jest łączone z wychowaniem ogólnym. Wychowanie estetyczne włącza oryginalność dla człowieka. Sztuka pozwala połączyć człowieka z kulturą, pomaga rozwijać osobowość. Sztuka w procesie nauczania i wychowania („wychowanie przez sztukę”) W szkołach występują przedmioty takie jak muzyka i plastyka, pomaga to na ćwiczenie własnej twórczości. W Hamburgu zapoczątkowano „Ruch wychowania przez sztukę” zwrócił uwagę na znaczenie samorzutnej twórczości dzieci podczas rysowania, lepienia itp. „Wychowanie przez sztukę” nie miało na rzeczy kształcenia przyszłych artystów, a zapoznania z wartościami wyższymi i rozwojem potencjalności wychowanka. Postulowane są trzy drogi wychowania do sztuki i przez sztukę współczesną: Droga programu nauczania i wychowania Droga dydaktyki Droga laboratorium, czyli doświadczania sztuki Cele i wartości „wychowania przez sztukę” Dziecko uczy się dostrzegania, słuchania i nawiązywania kontaktu z rzeczami. W dziecku budzi się sfera emocje i życie duchowe.Wychowanek jest wrażliwy na swoje otoczenie, kulturę i dzieła sztuki. To wszystko nabywa poprzez aktywność twórczą.

s. 407- 408
s. 408

s. 409-411

Wychowanie estetyczne to wychowanie, które realizuje się poprzez przeżywanie przyjemności z powodu piękna, do czego większość ludzi jest przecież zdolna. Aby móc rozpoznawać piękno należy wykonywać pewne ćwiczenia i techniki. „Sztuka sama w sobie jest wartością, a dodatkowo przekazuje pewne wartości, wskazując na rzeczywistość godną poszukiwania i niezbędną do rozwoju życia duchowego. Ma zatem walor pedagogiczny i specyficzne cele wychowawcze […].” Wychowanie estetyczne zawsze jest łączone z wychowaniem ogólnym. Wychowanie estetyczne włącza oryginalność dla człowieka. Sztuka pozwala połączyć człowieka z kulturą, pomaga rozwijać osobowość.

Sztuka w procesie nauczania i wychowania („wychowanie przez sztukę”)

W szkołach występują przedmioty takie jak muzyka i plastyka, pomaga to na ćwiczenie własnej twórczości. W Hamburgu zapoczątkowano „Ruch wychowania przez sztukę” zwrócił uwagę na znaczenie samorzutnej twórczości dzieci podczas rysowania, lepienia itp. „Wychowanie przez sztukę” nie miało na rzeczy kształcenia przyszłych artystów, a zapoznania z wartościami wyższymi i rozwojem potencjalności wychowanka.
Postulowane są trzy drogi wychowania do sztuki i przez sztukę współczesną:

Droga programu nauczania i wychowania
Droga dydaktyki
Droga laboratorium, czyli doświadczania sztuki

Cele i wartości „wychowania przez sztukę”

Dziecko uczy się dostrzegania, słuchania i nawiązywania kontaktu z rzeczami. W dziecku budzi się sfera emocje i życie duchowe.Wychowanek jest wrażliwy na swoje otoczenie, kulturę i dzieła sztuki. To wszystko nabywa poprzez aktywność twórczą.

Wychowanie estetyczne	Nowak M. Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008
s. 412-414 s. 416-418	Wychowanie i sztuka są połączone z religią. Sztuka to prawdziwe dzieła. Mówiąc o sztuce sakralnej, akcentujemy sztukę, która powstaje, gdy człowiek wyraża uczucia i ideały. Sztukę często łączono z boskością i wartościami najwyższymi. Sztuka sakralna ukazuje swoje wartości i tajemnice. Sztuka pozwala nam widzieć przynależność człowieka do jakiegoś czasu i przestrzeni i, kształtuje charakter, zdolności, relacje z innymi. Wobec sztuki wszyscy jesteśmy równi i tak jak bogaty jest jej świat, tak zróżnicowana jest rzeczywistość życia społecznego i osobowość człowieka. Występują implikacje pedagogiczne, które płyną z zastosowania sztuki w wychowaniu: Aspekt moralny Osiąganie wewnętrznej prawości, szczerości Kształtowanie sumienia Teren sztuki, zwłaszcza sztuki sakralnej, jest jedyny, gdzie wszyscy są równi. Umożliwia on wszystkim – dzieciom, młodzieży, dorosłym, ludziom postrzeganym jako „inni” – zmierzenie się z życiem i samym sobą. Dlatego na obecność sztuki w pracy wychowawczej należy kłaść coraz większy nacisk. Zabawa w teatr ukazuję widok na przeżycia i doświadczenia uczestników. Taką zabawę wykorzystuje się w pracy z młodzieżą, szczególnie specjalnej troski. W takim teatrze nie ma widzów, scala się on jedynie do zabawy, a jednocześnie edukacji i uczenia się. Jedną formą jest „teatrzyk” zaproponowany przez ks. Jana Bosko. Teatrzyk ten nie powinien być kierowany do szerszej publiczności, aby nie był kojarzony ze spektaklami publicznymi. Teatrzyk ten jest środkiem socjalizacji i wychowania. Wychowankom wmawiano, że dzięki teatrzykowi są równi z innymi i mają pełne prawo do rozwijania się i edukacji. Istnieje coś takiego jak teatroterapia, która pomaga w zwalczaniu trudności.
Wychowanie estetyczne	Nowak M. Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008
s. 418	Dzięki teatroterapii dążymy do: poprawy sprawności dykcyjnej zwiększenia koordynacji słuchowo-ruchowej stopniowego zwiększania się wiary we własne siły i możliwości poczucia przynależności do określonej grupy W sztuce, a zwłaszcza w teatrze występuje „inność”. Wszyscy są tak samo ważni i ciekawi. Dlatego na zajęcia teatralne i parateatralne szkoła powinna kłaść taki sam nacisk jak na inne przedmioty nauczania.

s. 412-414

s. 416-418

Wychowanie i sztuka są połączone z religią. Sztuka to prawdziwe dzieła. Mówiąc o sztuce sakralnej, akcentujemy sztukę, która powstaje, gdy człowiek wyraża uczucia i ideały.

Sztukę często łączono z boskością i wartościami najwyższymi. Sztuka sakralna ukazuje swoje wartości i tajemnice. Sztuka pozwala nam widzieć przynależność człowieka do jakiegoś czasu i przestrzeni i, kształtuje charakter, zdolności, relacje z innymi.

Wobec sztuki wszyscy jesteśmy równi i tak jak bogaty jest jej świat, tak zróżnicowana jest rzeczywistość życia społecznego i osobowość człowieka. Występują implikacje pedagogiczne, które płyną z zastosowania sztuki w wychowaniu:

Aspekt moralny
Osiąganie wewnętrznej prawości, szczerości
Kształtowanie sumienia

Teren sztuki, zwłaszcza sztuki sakralnej, jest jedyny, gdzie wszyscy są równi. Umożliwia on wszystkim – dzieciom, młodzieży, dorosłym, ludziom postrzeganym jako „inni” – zmierzenie się z życiem i samym sobą. Dlatego na obecność sztuki w pracy wychowawczej należy kłaść coraz większy nacisk.

Zabawa w teatr ukazuję widok na przeżycia i doświadczenia uczestników. Taką zabawę wykorzystuje się w pracy z młodzieżą, szczególnie specjalnej troski. W takim teatrze nie ma widzów, scala się on jedynie do zabawy, a jednocześnie edukacji i uczenia się.

Jedną formą jest „teatrzyk” zaproponowany przez ks. Jana Bosko. Teatrzyk ten nie powinien być kierowany do szerszej publiczności, aby nie był kojarzony ze spektaklami publicznymi. Teatrzyk ten jest środkiem socjalizacji i wychowania. Wychowankom wmawiano, że dzięki teatrzykowi są równi z innymi i mają pełne prawo do rozwijania się i edukacji. Istnieje coś takiego jak teatroterapia, która pomaga w zwalczaniu trudności.

Wychowanie
estetyczne

Nowak M. Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008

s. 418

Dzięki teatroterapii dążymy do:

poprawy sprawności dykcyjnej
zwiększenia koordynacji słuchowo-ruchowej
stopniowego zwiększania się wiary we własne siły i możliwości
poczucia przynależności do określonej grupy

W sztuce, a zwłaszcza w teatrze występuje „inność”. Wszyscy są tak samo ważni i ciekawi. Dlatego na zajęcia teatralne i parateatralne szkoła powinna kłaść taki sam nacisk jak na inne przedmioty nauczania.