OPRACOWANIE WYKŁADÓW Z ZWP

WYKŁAD I

1. Co to jest VBM?

Value Based Management jest to koncepcja zarządzania, która polega na maksymalizowaniu wartości przedsiębiorstwa dla akcjonariuszy, budowaniu wartości i dążąca do wzrostu cen akcji. Skupia się na wzmacnianiu pozycji rynkowej danego przedsiębiorstwa na rynku pozyskiwania kapitału. Koncepcja VBM to filozofia działania całego przedsiębiorstwa, a nie jednorazowe działanie zarządu, jest wdrażana i rozwijana w całym przedsiębiorstwie, jest powiązana z systemem motywacyjnym, który łączy interesy menedżerów z akcjonariuszami. Realizacja inwestycji w tym przypadku jest możliwa jeśli stopa zwrotu jest wyższa niż koszt kapitału, koncentruje się na przepływach pieniężnych, a nie na zyskach księgowych. Powstała na początku lat osiemdziesiątych XX, a zdominowała praktykę gospodarczą na początku wieku XXI.

1. Dlaczego VBM zdominowała praktykę zarządzania dużymi przedsiębiorstwami?

-Zmieniły się siły, które napędzają gospodarkę

• Prywatyzacja ( państwowe mienie jest przekazywane prywatnym właścicielom)

• Wzrost funduszy emerytalnych i inwestycyjnych

• Przez wzrost technologii informatycznej i telekomunikacyjnej rośnie konkurencja w sferze pozyskiwania kapitału

• Wzrost znaczenia redukcji kosztów alokacji kapitału

• Wzrost profesjonalnego zarządzania funduszami inwestycyjnymi

-zmieniły się motywy zachowań managementu ( działają w interesie akcjonariuszy)

• Większy udział zarządzających we własności

• Wynagrodzenie powiązane ze stopą zwrotu dla akcjonariuszy

• Pojawiło się zagrożenie wrogiego przejęcia przez lukę wartości, a przez to ucierpią zarządzający, a nie pracownicy czy właściciele

• Większa konkurencja na rynku pracy zarządów

1. Co to jest luka wartości?

Jest to różnica między bieżącą, aktualną wartością przedsiębiorstwa, a wartością jaką mogłoby osiągnąć gdyby dążyło do maksymalizacji wartości dla akcjonariuszy. Dodatnia luka wartości zachęca do przejęcia. Im większa jest luka wartości tym większa jest zachęta aby przejąć przedsiębiorstwo. Uniknąć tego można poprzez zamknięcie luki wartości. A zamknięcie następuje przez maksymalizację wartości dla akcjonariuszy.

1. Dlaczego zysk nie nadaje się do pomiaru ekonomicznej wartości firmy?

Zysk jest kategorią księgową, dotyczy rachunkowości. A rachunkowość nie bierze pod uwagę zmiany wartości pieniądza w czasie, nie widzi potrzeby do inwestowania. A co najważniejsze można wykazywać zysk i być bankrutem. Np. przedsiębiorstwo kupuje materiały za 100 tys. Sprzedaje produkty za 200 tys. Mogłoby się wydawać, że zysk jest 100 tys. Ale przedsiębiorstwo nie otrzymało tych pieniędzy i jest 100 tys na minusie za materiały. Musi jeszcze od zysku zapłacić podatek, zapłaci ten podatek i jest bankrutem. Ale w księgowości jest wykazane, że osiągnął zysk . Różnica między księgowością kasową i memoriałową. W kasie jest -100 tys, a w memoriale jest +200tys. Przychód jest to wielkość memoriałowa, a wpływ wielkość kasowa. Koszt to wielkość memoriałowa, a wydatek wielkość kasowa. Zysk też nie bierze pod uwagę kosztu kapitału własnego czyli nie bierze pod uwagę pieniędzy, które zostały włożone przez właścicieli, gdyż nie wie co to jest. Kolejny problem wynika z tego, że w różnych krajach są różne standardy księgowe. Według Standarów polskich mamy zysk, a według amerykańskich już stratę. Zysk nie uwzględnia także ryzyka. Podsumowując: zysk jest to opinia, a gotówka jest faktem, czymś co naprawdę istnieje. Opinię może każdy mieć inną, a gotówka jaka jest taka jest.

Wykład IV

1. Jak wdrożyć VBM?

pomiar osiągnięć > planowanie strategiczne > wdrożenie

1. pomiar wartości dla akcjonariuszy

2. identyfikacja obszarów odpowiedzialnych za kreowanie wartości

3. opracowanie opcji strategicznych

4. ocena strategii i wybór

5. planowanie i budżetowanie

6. system motywacji

7. pomiar rezultatów

1. Jak mierzyć wartość dodaną dla inwestorów?

Miary wewnętrzne dla akcjonariuszy:

1. Zysk rezydualny - Różnica pomiędzy kontrolowaną marżą pokrycia wygospodarowaną przez ośrodek odpowiedzialności a wielkością wymaganego dochodu, jaki powinny przynieść aktywa zaangażowane w działalność ośrodka.

Dochód rezydualny = zysk netto - koszt kapitału (wg aktualnej stopy %)

1. Zysk ekonomiczny - Zysk ekonomiczny kwota, jaka pozostaje po odjęciu od przychodów firmy wszystkich kosztów, łącznie z kosztem alternatywnym i kosztem ryzyka.

Zysk ekonomiczny = K • (ROIC - WACC) = NOPAT - WACC • K

gdzie: K - zainwestowany kapitał

ROIC - stopa zwrotu z zainwestowanego kapitału

WACC - średni ważony koszt kapitału

ROIC = NOPAT : K

1. EVA - Ekonomiczna wartość dodana (Economic Value Added) - Miara ta informuje czy dana firma kreuje wartość dla właścicieli. Właściciel firmy (np. akcjonariusz spółki giełdowej) oczekuje wzrostu jej wartości. Wzrost wartości przedsiębiorstwa następuje gdy w toku bieżącej działalności i inwestycyjnej działalności stopa zwrotu od zainwestowanego kapitału będzie wyższa od kosztu pozyskania i dysponowania tym kapitałem (ROIC > WACC).

EVA = NOPAT_S - K_S x WACC =

=[(NOPAT_S/K_S - WACC) x K_S] = (ROIC_S – WACC) x K_S

NOPAT_S - skorygowany zysk operacyjny po opodatkowaniu

K_S - skorygowany kapitał

EVA = NOPAT - C • WACC

EVA - skorygowany zysk operacyjny po opodatkowaniu - (skorygowany kapitał zainwestowany) • (WACC)

WACC- Weighted Average Cost of Capital - Średni ważony koszt kapitału

Nie ma żadnej standardowej definicji EVA. Każda firma potrzebuje definicji dopasowanej do:

• struktury organizacyjnej,

• profilu działalności,

• systemu motywacyjnego,

• systemu rachunkowości itp.,

która jest kompromisem między prostotą a precyzją.

1. EBO – (Edwards – Bell – Ohlson) - Model ten opiera się na metodach EVA i MVA i koncentruje się na przyroście wartości dla akcjonariuszy

EBO = (ROE - K_E) • K_W

K_{E -} koszt kapitału własnego w %

K_{W -} zainwestowany kapitał własny

Miary zewnętrzne / rynkowe dla akcjonariuszy:

1. MVA - Rynkowa wartość dodana  - Market Value Added -  to nadwyżka wartości rynkowej przedsiębiorstwa nad całkowitą wartością zainwestowanego kapitału. 

MVA = K_V- K_E

K_{V -} rynkowa wartość kapitału własnego = x • p

K_{E -} księgowa (skorygowana) wartość kapitału własnego

1. TSR - Całkowita stopa zwrotu dla akcjonariuszy - Total Shareholder Return - łączący wewnętrzne i zewnętrzne podejście do analizy przedsiębiorstwa. Określa stopę zwrotu inwestorów z posiadania akcji danego przedsiębiorstwa w danym okresie

TSR = C_t - C_t-1+ D_{(t; t -1)}

C_{t –} cena akcji w roku t

C_{t-1 –} cena akcji w t - 1

D_{(t; t -1) –} dywidenda w okresie t - 1, t

Initial public offering (IPO) – Wprowadzenie akcji spółki do obrotu giełdowego

WYKŁAD 5:

Wykład 6

1. Na czym polega istota teorii optymalnej alokacji kapitału?

Krańcowe efektywności zaangażowania kapitału powinny być sobie równe. Stopa zwrotu osiąga ekstremum wówczas, gdy krańcowe stopy zwrotu zaangażowania kapitału w różne spółki są sobie równe, tzn. pierwsze pochodne cząstkowe funkcji dochodu muszą być równe sobie jeśli maksymalizujemy dochód przy ograniczonej wartości kapitału.

2. Co to jest VAR?

VAR – Value At Risk – wartość narażona na ryzyko. Maksymalna kwota jaka można stracić w rezultacie inwestycji w portfel przy założonym poziomie prawdopodobieństwa i w określonym czasie.

Wartość narażona na ryzyko (VAR) to:

· maksymalna kwota, którą można stracić w rezultacie inwestycji w portfel,

· przy założonym poziomie prawdopodobieństwa,

· w określonym czasie.

3. Co to jest RAPM?

RAPM – Risk Adjusted Performance Measurement = dochody / VAR

• odpowiada na pytanie - ile dochodu przypada na jednostkę ryzyka?

• jest to najprostszy sposób adjustowania ryzykiem dochodów jednostek budżetowych

4. Co to jest RAROC i RARORAC?

RAROC (risk adjusted return on capital). Jest to zwrot na kapitale ekonomicznym obliczany jako iloraz wyniku finansowego (przychód – koszt) pomniejszonego o

oczekiwane straty do kapitału ekonomicznego.

np.

RAROC=5

INTERPRETACJA: każda złotówka kapitału ryzyka (ekonomicznego) zaangażowanego w projekt inwestycyjny zapewni 5 złotych zysku (ew. gdy „–” to straty) skorygowanego o ryzyko

RARORAC (risk-adjusted return on risk-adjusted capital). Jest to zwrot na kapitale ekonomicznym obliczany jak relacja ekonomicznej wartości dodanej (EVA) do kapitału ekonomicznego.

np.

RARORAC=5

INTERPRETACJA: każda złotówka kapitału ryzyka (ekonomicznego) zaangażowanego w projekt inwestycyjny zapewni 5 złotych ekonomicznej wartości dodanej (EVA)

5. Co to jest koszt kapitału własnego?

Koszt kapitału własnego jest to minimalna stopa zwrotu jaką oczekują inwestorzy lub akcjonariusze przedsiębiorstwa, aby zrekompensować im koszt związany z ponoszonym ryzykiem i koszt utraconych możliwości.