Temat: System obronności RP oraz rola i zadania sił zbrojnych w systemie obronności.

1. Cele i zadania:

1. Cele:

Celem strategicznym rzeczpospolitej Polskiej w dziedzinie obronności jest zapewnienie bezpiecznych warunków realizacji interesów narodowych przez ich obronę przed zewnętrznymi zagrożeniami kryzysowymi i wojennymi, w sprężeniu z systemem bezpieczeństwa NATO.

1. Zadania:

Od systemu obronności oczekuje się, że dzięki niemu nie tylko będzie zagwarantowana zdolność do prowadzenia działań o różnej skali, intensywności i charakterze lecz także reagując w sposób elastyczny zapewni on bezproblemowe przejście kraju od funkcjonowania w warunkach pokojowych do działania w warunkach kryzysowych i wojennych.

1. Struktura:

• podsystem kierowania - przeznaczony do przygotowywania i zapewnienia sprawnego funkcjonowania państwa zarówno w okresie zagrożenia jak i wojny; tworzą go organy państwowe oraz samorządowe: Sejm i Senat RP, Prezydent PR, Premier wraz z Radą Ministrów, Ministrowie, centralne organy administracji państwowej, wojewodowie, samorządy terytorialne oraz elementy dowodzenia Siłami Zbrojnymi RP ( SG WP, dowództwa OW i Rodzaju Sił Zbrojnych, dowództwa związków taktycznych i oddziałów).

• podsystem militarny - tworzą Siły Zbrojne RP ( podstawowy element systemu obronnego państwa). Siły Zbrojne RP są przygotowane do wykonywania trzech rodzajów zadań strategicznych: zadań obronnych w razie wojny, zadań reagowania kryzysowego oraz zadań stabilizacyjnych w czasie pokoju. Ponadto są one gotowe do udziału w reagowaniu na zagrożenia poza militarne. Trzema zasadniczymi rodzajami Sił Zbrojnych RP są: wojska lądowe, wojska lotnicze i obrony powietrznej oraz marynarka wojenna. We wszystkich rodzajach sił zbrojnych występują: wojska operacyjne - przygotowane do wydzielenia w podporządkowanie dowództw NATO do działania w strukturach wielonarodowych oraz wojska obrony terytorialnej - pozostawiające pod dowództwem narodowym przeznaczone do prowadzenia działań na obszarze kraju.

• podsystem poza militarny Ustawa Konstytucyjna stanowi, że organizacje władz państwa na czas stanu wojennego i skutki prawne jego wprowadzenia określa ustawa. Może być ona przyjęta w czasie pokoju lub narastania zagrożenia wojennego. Tymczasem przedsięwzięcia związane z przygotowaniem i tworzeniem warunków sprawnego kierowania obroną państwa na czas wojny. Szczególnie delikatna materia jaką jest układ poza militarny, nie może funkcjonować bez zasadniczych ustaleń. Tak więc system poza militarny powinien stworzyć warunki niezbędne do przygotowywania oraz działania sił zbrojnych, a także przetrwania ludności w czasie zagrożenia i wojny. W skład systemu poza militarnego wchodzą wszystkie ogniwa wykonawcze administracji publicznej z wyjątkiem Sił Zbrojnych RP, inne instytucje państwowe, a także przedsiębiorcy i stowarzyszenia, na których się nakłada lub którym zaleca się wykonywanie zadań obronnych w warunkach obowiązujących przepisów prawnych.

1. Powinności obronne władz

• znajomość i akceptacja zadań obronnych przez organ samorządowy ( w niezbędnym zakresie) realizowanym na terenie administrowanym;

• przygotowanie stanowisk umożliwiających kierowanie działaniami na terenie administrowanym, w reżimie doraźnym i kryzysowym;

• wdrożenie jednolitych procedur osiągania gotowości do działania przez organy samorządowe, zespoły reagowania kryzysowego, podsystem poza militarny, siły zbrojne;

• organizowanie wykonania zadań na terenie administrowanym, przez podsystem militarny;

• przygotowywanie do dyspozycji wojska niezbędnych urządzeń wsparcia logistycznego podsystem poza militarny;

• przygotowanie do dyspozycji wojska:

• baz danych dotyczących całokształtu działalności samorządu,

• niezbędnej ilości ludności cywilnej do inżynieryjnej rozbudowy terenu,

• przygotowanie systemu ochrony ważnych obiektów o znaczeniu lokalnym;

• przygotowanie i utrzymanie do dyspozycji wojska punktów pobierania wody;

• ustalenie możliwości przekazania do dyspozycji wojska niezbędnych źródeł zaopatrzenia w artykuły żywnościowe;

• przygotowanie do dyspozycji wojska niezbędnych nośników energii;

• udostępnienie organom wojskowym niezbędnych informacji o możliwościach podsystemu poza militarnego;

• uwzględnienie w odpowiednim stanie technicznym istniejących budowli obronnych;

• nadzorowanie opracowania planu świadczeń osobistych i rzeczowych na rzecz wojska i innych jednostek organizacyjnych (gminy, miasta);

• wdrożenie jednolitych procedur alarmowania i wzajemnego informowania.

1. Świadczenia na rzecz obywateli w czasie pokoju, mobilizacji i wojny.

Obrona ojczyzny jest obowiązkiem wszystkich obywateli Rzeczypospolitej Polskiej i jest ona realizowana w ramach powszechnego obowiązku obrony co oznacza także, że obywatele są zobowiązania świadczyć na rzecz tejże. Obejmują one:

1. świadczenia osobiste - wykonywanie prac na rzecz: przygotowania obrony państwa lub zwalczania klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków; czas wykonywania ich w okresie pokoju nie może przekraczać 12 godzin (dla kurierów lub osób dostarczających przedmioty świadczeń osobistych - 48 godzin). Taki rodzaj świadczeń może być nakładany najwyżej 3 razy w roku. W czasie mobilizacji i podczas wojny - świadczenia osobiste obejmują te same czynności a czas ich wykonywania nie może przekraczać jednorazowo 7 dni.

2. świadczenia rzeczowe - przekazanie posiadanych nieruchomości i rzeczy ruchomych do dyspozycji sił zbrojnych, OC lub jednostek organizacyjnych wykonujących zadania dla potrzeb obrony państwa. Świadczenia te dzielimy ze względu na przeznaczenie przedmiotów świadczeń na:

• doraźne - obejmujące świadczenia przeznaczone do użytkowania przez siły zbrojne, formowanie OC i świadczeń nie wchodzą w skład owych struktur organizacyjnych,

• etatowych - obejmują przedmioty świadczeń takie jak np.: pojazdy, maszyny, urządzenia, budynki itp. i są przeznaczone do uzupełnienia etatowego sił zbrojnych i państwowych jednostek organizacyjnych.

Czas wykonywania świadczeń rzeczowych w okresie pokoju nie może przekraczać jednorazowo: 24 godz. w związku z ćwiczeniami powszechnej samoobrony; 48 godz. w celu sprawdzenia gotowości mobilizacyjnej oraz 7 dni w związku z ćwiczeniami wojskowymi.

1. świadczenia szczególne - to odpłatne zobowiązania realizowane przez administrację rządową i samorządową (publiczną), instytucje państwowe oraz przedmioty gospodarcze. Polegają one na:

1. adaptacji posiadanych nieruchomości i rzeczy ruchomych do potrzeb obrony państwa, przy czym nie następuje w tym przypadku zmiana ich przeznaczenia i właściwości;

2. przystosowaniu obiektów będących w budowie i wytwarzanych rzeczy ruchomych do potrzeb obrony państwa - bez zmiany ich właściwości i przeznaczenia;

3. gromadzeniu, przechowywaniu i konserwacji przedmiotów niezbędnych do wykonywania zadań obronnych;

4. wykonywaniu zadań mobilizacyjnych na rzecz sił zbrojnych.