1.Myśl filozoficzna jako źródło inspiracji w tworzeniu koncepcji wychowania.
NATURALIZM- powstał w XVIII w. jest to filozofia przełomowa. Jest to zwrot ku naturze, poznanie przez zmysły. Według niej edukacja powinna być stopniowa i indywidualna. Podstawą jest dobro drugiego człowieka, nie można go krzywdzić. Sensem edukacji jest wychowanie dziecka zgodnie z jego naturalnymi potrzebami, z jego naturą. Liczy się umiejętność poznania rzeczywistości poprzez zmysły, wrażenia. Dziecko ma się uczyć wtedy gdy jest na to gotowe. Naturalizm odrzuca podział na przedmioty, bo ogranicza dziecko, nie łączy się z innymi, neguje to bo nie można wyrazić własnego zdania. Uczniowie naturalizmu będą zdobywać wiedzę elementarną, doświadczenie i jednostkowe wyobrażenia, umiejętność liczenia, określania kształtów i rozwiązywania problemów. Nauczyciel ma być osobą zestrojoną z naturą, zachęcającą dzieci do obserwacji i samodzielnego dochodzenia do wiedzy. Jest osobą cierpliwą i chętną do pomocy. Relacje między nimi mają być przyjazne i bezstresowe. Nauczyciel ma być pomocnikiem.
JAN JAKUB ROUSSEAU – propagator naturalizmu. Sprzeciwiał się nauczycielom, którzy zapewniali sobie autorytet przemocą. Nauczyciel powinien pozwalać dzieciom na swobodne wybory i uczyć się razem z nim. Nauki i sztuki są szkodliwe moralnie, bo utrwalają w człowieku poczucie dumy. Podkreślał także znaczenie emocji i wrażeń, dzięki którym człowiek spotyka się z naturą. Rozwój charakteru powinien postępować zgodnie z naturą, każdy powinien być autorytetem dla siebie samego, a kolejny etap nauki misi byc chciany przez dziecko. Program nauczania musi być dopasowany do fazy rozwojowej dziecka, a dzieciństwo winno trwać jak najdłużej. Edukacja musi być w odpowiednim środowisku. Był przeciwnikiem werbalnej nauki i podręczników.
PRAGMATYZM- filozofia mówiąca, że prawda jest próbnym twierdzeniem, wywiedzionym z ludzkiego doświadczenia. Oceniali konsekwencje działań poprzez metody naukowe. Ma służyć rozwiązywaniu ludzkich problemów.
DEWEY – uważał, że ludzie mają do spełnienia misję. Ich zadaniem jest naprawa świata za pomocą reform i edukacji. W 1896 r założył szkołę eksperymentalną. Wiek dzieci to od 4 do 14 lat. Miała umożliwić dzieciom zdobycie doświadczeń związanych z wzajemną pomocą i współdziałaniem. Preferował uczenie się poprzez działanie. Aktywna umiejętność przebudowy własnych doświadczeń była ważna. Interesował się teorią zabawy jako formą aktywności. Myślenie i działanie jest ważne.
FILOZOFIA NEOHUMANIZMU- podstawa szkolnictwa klasycznego. Powstała na podstawie myślenia o szk średniej. Ważny jest rozwój wewnętrznych umiejętności człowieka: wola, przyzwoitość, grzeczność. W 1802 r wprowadzono egz końcowy – maturę. Uczono 9 języków obcych.
FRYDERYK HARBART- dostosował filozofię do poziomu szkół średnich i nazwał je klasyczną. Zajął się edukacją domową. Uważał, że trzeba wychowywać człowieka konsekwentnego, dobrego i wytrwałego. Wprowadził pojęcie „nauczania wychowującego”.
teoria masy apercepcyjnej: uczeń jest bombardowany wiedzą, wiedza dociera do podświadomości.
Teoria stopni formalnych: człowiek uczy się w 2 fazach: zgłębianie i ogarnianie
KONCEPCJA REALNA- wywodzi się z pozytywizmu. Poznajemy przez sensualizm, empiryzm.
HERBERT SPENCER- „o wychowaniu umysłowym, moralnym i fizycznym”. Człowieka trzeba przygotować do 5 form działalności: samozachowawczość, zawód, prokreacja, społeczność, rekreacja.
Inni przedstawiciele:
KWINTYLIAN – nauczyciel retoryki. Przekonał Rzymian, że najważniejsza jest szkoła mówienia. Człowiek ma być wykształcony, aczkolwiek inaczej syn a inaczej córka. Po 35 roku życia można być mówcą idealnym. Mówca musi być człowiekiem prawym. Istotna jest greka łacina. Nauczyciel otacza dziecko pieką i uczyć poprzez zabawę. Był zwolennikiem wychowania publicznego. Napisał dzieło „O kształceniu mówcy”. Nie preferował kar cielesnych i wolał małe grupy by każdy był traktowany indywidualnie. Retoryka przede wszystkim.
ERRAZM Z ROTERDAMU – książę humanistów. Był kosmopolitą. Jego pisma to uwagi pedagogiczne lub dydaktyczne. Kochał dzieci i młodzież. Nauczyciel ma być pobłażliwy, a nauka miła i przyciągająca. Powinna się opierać na językach klasycznych. Grzeczność jest objawem prawdziwego wychowania. Napisal „o obyczajach chłopięcych”.
MICHAŁ MONTAIGNE – krytykuje humanistyczny system wychowania. Przeciwnik jałowej nauki i książkowych studiów. Uważał za głupców tych którzy wiedzę czerpali z nauki. Przeciwnik nauki na pamięć. Poszczególne nauki to środek do osiągnięcia celu, bo same w sobie nie mają wartości. Studia należy pominąć. Człowieka kształci obserwacja i doświadczenie. Trzeba rozwijać zainteresowanie. Wychowanie jest lepsze niż nauczanie. Kobietom nauka szkodzi ( :D hehehe ;))
JAN LUDVIG VIVES – napisał dzieło „o naukach”. Wychowanie musi stanowić zwarty system oparty na etyce i psychologii. Wg etyki winno się trzymać chrześcijaństwa, a wg psychologii należy dziecko przyjąć do szkoły na próbę i zobaczyć czy się nadaje do kształcenia. Nauka powinna uwzględniać indywidualność wychowanka. 4 razy w roku powinna być zwoływana konferencja, na której byłyby omawiane wysiłki i zdolności uczniów. Greka i łacina są najważniejsze. Ważne jest by wychować na mądrego katolika.
JOHN LOCKE- wychowanie tworzy ludzi. Model angielskiego gentelmana. Uważał, że życie człowieka to pusta biała kartka a wraz z doświadczeniem jest zapisywana. Nasze życie z góry nie jest zaplanowane. Trzeba żyć tak by nie psuć życia innym.
JAN AMOS KOMEŃSKI – „Wielka dydaktyka” – jego dzieło. Chciał uczyć wszystkich. Nauczyciela porównuje do ogrodnika – ma uczyć i pielęgnować. Dążył do empirycznego poznawania wiedzy. Istotny był optymizm pedagogiczny. Dziecka można nauczyć wszystkiego. Opracował system klasowo-lekcyjny. W 7 roku życia wszyscy idą do szkoły, lekcje są od rana i zaczynamy od przedmiotów ścisłych. Rozwój dziecka zgodny z naturą. Wyróżnia cztery okresy: 1: (0-6lat) wczesne dzieciństwo – szkoła macierzysta 2: (6-12lat) pacholęctwo – szkoła języka ojczystego 3: (12-18 lat) okres młodzieńczy – szk. Języka łacińskiego 4: (18-24 lat) – dorastająca męskość – uniwerek ;D