Zestaw 1.
1) Co jest odziedziczalność i jej praktyczne zastosowanie
miara statystyczna, oznaczająca w jakim stopniu dana cecha fenotypowa (ilościowa) w populacji jest warunkowana zmiennością genetyczną. Miary tej nie należy uogólniać, ponieważ dotyczy jedynie populacji, dla której została obliczona.
Odziedziczalność rozpatrujemy w dwóch wymiarach:
1. sensu lato (ogólna) jest to proporcja efektów genetycznych do całkowitej wariancji fenotypowej w próbie z populacji.
2. sensu stricte (w wąskim sensie) jest stosunkiem zmienności powodowanej przez allele o działaniu addywnym (geny kumulatywne) do ogólnej wariancji fenotypowej. Wyraża stopień, w jakim cecha jest przekazywana z rodziców na potomstwo.
Odziedziczalność podlega ograniczeniom i jest w dużym stopniu zależna od zmienności środowiskowej, ponieważ czym większa zmienność środowiskowa tym mniejsza odziedziczalność, pomimo że efekt genetyczny pozostaje ten sam.
2) Selekcja negatywna wyjaśnij pojęcie i podaj jej zastosowanie w drzewostanach nasiennych
selekcja negatywna – wybór najgorszych osobników z populacji wyjściowej i podejmowanie działań mających na celu ich eliminację. Ten typ selekcji stosowany jest w leśnictwie podczas prowadzenia czyszczeń.
3) wyjaśnij pojęcie ród i klon
Ród-potomstwo drzewa matecznego powstałe w drodze rozmnażania płciowego. Rody tworzą plantacyjne uprawy nasienne, co pozwala uzyskać potomstwo będące mieszanką genetyczną drzew matecznych (drzew doborowych).
Klon-grupa osobników o jednakowym składzie genetycznym, pozyskanych z jednego osobnika w drodze rozmnażania wegetatywnego (bezpłciowego, przez zrzezy, zrazy, odkłady korzeniowe).
Zestaw 2.
1.Pojęcie odziedziczalności
miara statystyczna, oznaczająca w jakim stopniu dana cecha fenotypowa (ilościowa) w populacji jest warunkowana zmiennością genetyczną. Miary tej nie należy uogólniać, ponieważ dotyczy jedynie populacji, dla której została obliczona.
Odziedziczalność podlega ograniczeniom i jest w dużym stopniu zależna od zmienności środowiskowej, ponieważ czym większa zmienność środowiskowa tym mniejsza odziedziczalność, pomimo że efekt genetyczny pozostaje ten sam.
2.Prawo Hardy'ego-Weinberga zasada i twierdzenie,
ZAŁOŻENIA
1. Populacja znajduje się w stałej równowadze ze środowiskiem.
2. Populacja jest panmiktyczna
3. Nie istnieje migracja, mutacja i selekcja.
Gen występuje w 2 allelach: A i a.
TWIERDZENIA
1. Skład genetyczny populacji pozostaje niezmieniony z pokolenia na pokolenie przy braku mutacji, migracji i selekcji
2. Proporcja genotypów AA, Aa:aa wynosi p2:2pq:q2, gdzie „p” jest częstością A, „q” częstością a p+q=1
Rozważanie czysto teoretyczne, w przyrodzie nie występuje, tylko w warunkach laboratoryjnych.
3. Wymień kryteria zagospodarowania drzewostanów nasiennych .
kryteria wyboru
pochodzenie – drzewostany nasienne muszą być rodzime, lokalne
- kiedyś pochodzenie drzew określano w operacie urządzeniowym – planie racjonalizacji gospodarki leśnej,
- rębnia 1a – rębnia zupełna, rębnia 2a – rębnia częściowa, wielkopowierzchniowa,
- potem pochodzenie drzew określano dzięki historii gospodarczej,
- za nasienne uznajemy populacje lokalne ( bez względu czy jest to drzewostan gospodarczy czy wyłączony),
- rodzime populacje, to te co powstały przed rokiem 1860 ( wszystko co po roku 1860 – to drzewostan sztucznie nasadzony)
produkcyjność
- drzewostany nasienne powinny wyróżniać się wyższą produkcyjnością w obrębie tego samego
gatunku, na tym samym terenie i siedlisku,
c) jakość
- niepożądane są krzywizny, sęki, listwy mrozowe, róże, skręt włókien, guzy, rozgałęzienia itp.
- 1 – drzewostan ma idealną zasobność ( do 30% drzew wadliwych )
0,7 – do 10% drzew wadliwych
zdrowotność
- drzewa, które chorują na hubę korzeniową lub zgniliznę opieńkową pnia lub korzenia nie mogą być drzewami nasiennymi,
wiek – samoistne kryterium
- za nasienne uznajemy drzewostany dojrzałe i dojrzewające ( rębne i bliskorębne )
- wiek bezpieczny do oceny drzewostanu nasiennego to wiek bliskorębny ( ok. 70 lat ),
wielkość
- drzewostan nasienny nie powinien być większy niż ,
- często odchodzi się od tego kryterium, bo jest to niemożliwe do spełnienia, np. modrzew jako drzewo domieszkowe zajmuje max. do ,
otoczenie
- wymagane jest otoczenie wysokiej jakości, które daje dobry pyłek pochodzący z migracji,
- nie ma np. drzewostanu nasiennego sosny w pow. otoczonego buczyną ( wskazywałoby to na to, że jest to drzewostan sztuczny ).
zestaw 3
1) czym się charakteryzuje materiał rozmnożeniowy z plantacji klonowej i z planatcji rodowej?
a) Plantacja rodowa
- posiadają allele rodu i dodatkowo allele ojców( nieokreślonej liczby)
- rody produkujemy rozmnażając nasiona drzew matecznych
-jest to materiał pochodzący ze źródła znanego nam tylko połowicznie, gdyż nasiona powstały z rozmnażania znanego nam osobnika z innym nieznanym. W szkółkach dokonuje się selekcji drzew o najlepszej jakości.
- większa zmienność genetyczna.
b) Plantacja klonowa
- ma tylko te allele, które mają drzewa mateczne
- produkcja klonowa- też zbieramy materiał z drzew matecznych, ale musimy jeszcze wyhodować szczepy
- rozmnożona wegetatywnie
2) dlaczego w plantacjach zapobiegamy samozapyleniu?
Ponieważ samozapylenie może doprowadzić do eliminacji osobników, gdy spotkają się osobniki obciążone genetycznie, spotkają się allele recesywne – letalne.
Depresja wsobna – polega na występowaniu samozapylenia prowadzi do skarlenia potomstwa, jeśli wcześniej nie dojdzie do jego śmierci. Bardzo negatywne zjawisko. Depresja wsobna wywołana jest przez chów wsobny.
3) od jakiego momentu można zbierać nasiona po wyznaczeniu drzewostanu nasiennego?
WDN GDN
3 lata – So 3 lata – So, Limba, Czarna, Jałowiec
2 lata – inne 2 lata – reszta
Zestaw 4
1. Co to jest zysk genetyczny -podaj definicję,
iloczyn intensywności selekcji i współczynnika odziedziczalności
ΔG=ih2
ΔG – zysk genetyczny
i – intensywność selekcji
h2 – współczynnik odziedziczalności.
2. Charakterystyka Leśnego Materiału podstawowego,
Przez leśny materiał podstawowy rozumie się przeznaczone do produkcji leśnego materiału rozmnożeniowego obiekty (rodzje LMP):źródło nasion, drzewostan, plantację nasienną, drzewo mateczne, klon lub mieszankę klonów.
powinien spełniać następujące wymagania:
1.stanowić źródło nasion lub drzewostan;
2.znajdować się w jednym regionie pochodzenia;
3.składać się z osobników, których cechy fenotypowe wskazują na przynależność do jednej populacji;
4.być wolnym od organizmów szkodliwych;
5. odpowiadać cechom jakościowym, nie niższym niż średnia cech jakościowych dla tego samego gatunku w tym samym regionie pochodzenia
6. znajdować się w wieku umożliwiającym ocenę cech fenotypowych i produkcyjnych;
7. być przystosowanym do warunków środowiska panujących w regionie pochodzenia
3. Kiedy możemy dokonać zbioru nasion z drzewostanu nasiennego i dlaczego?
(?)
Zestaw 5 :
1. Wymień jakie rodzaje selekcji zachodzą w populacjach hodowlanych lub rodowych.
Selekcja stabilizująca- Skierowana na korzyść osobników przeciętnych; taka populacja jest doskonale dostosowana do warunków zewnętrznych, wszelkie mutacje są eliminowane (populacja naturalna).
Selekcja kierunkowa- powoduje regularną zmianę populacji w określonym kierunku pod względem określonych cech adaptacyjnych. Zmienia się średnia arytmetyczna; zmniejsza się zmienność. Dzieli się na:
-pozytywną, gdy wybieramy z populacji osobniki do dalszej hodowli. Selekcja przez drzewa doborowe.
-negatywną, gdy wybieramy z populacji osobniki, aby się nie rozmnażały. Selekcja przez cięcia sanitarno-selekcyjne
Zachodzi w warunkach naturalnych, ma również zastosowanie w warunkach hodowlanych – uszlachetnianie.
Selekcja różnicująca- prowadzi do rozerwania pierwotnie jednolitej populacji na dwie lub więcej odrębnych populacji o odrębnych właściwościach adaptacyjnych. Zjawisko to występuje, jeśli obszar zajmowany przez dużą populację zostaje zróżnicowany tak, że w różnych jego częściach działają inne czynniki selekcyjne lub takie same czynniki działają w innych kierunkach. Wtedy pierwotnie jednolita populacja rozpada się na szereg subpopulacji o odrębnych pulach genowych
- najpierw dochodzi do populacji kierunkowej, dopiero później stabilizującej.
-gdy środowisko jest korzystne większość alleli ma szanse przetrwać, w ekosystemach wiele ginie- te populacje są zubożałe, ale silnie dostosowane.
2 Opisz zagospodarowanie drzewostanów nasiennych.
- cięcia selekcyjne –usunięcie drzew wadliwych ( selekcja negatywna )
- usuwa się drzewa z krzywiznami, skrętem włókien, guzami i bardzo rozgałęzione, ponieważ te wady są odziedziczalne,
- bierzemy pod uwagę drzewa górujące i panujące,
- przy cięciach zwracamy uwagę na piętra górne, bo drzewa opanowane nie kwitną ( nie dają pyłku).
- drzewostan wyłączony powinien trwać, dopóki „się nie rozsypie”,
- nie można lekceważyć stanu sanitarnego, dlatego zwraca się też uwagę na dolne piętra lasu dokonując tam cięć sanitarnych
cięcia sanitarne : - cięcia w dolnej partii lasu, - dokonywane w celu zachowania drzewostanu,
- pozbywamy się drzew z dolnego piętra, drzew opanowanych,
cięcia sanitarno – selekcyjne - akcent kładziemy na selekcję,
- u sosny ze zbiorem szyszek czekamy 2 sezony wegetacyjne (24 miesiące), po to, aby zginęła informacja genetyczna u drzew wadliwych,
- u świerka nasiona zbieramy po 1 okresie wegetacyjnym
- cięcia rozluźniające- stworzenie wybranym drzewom warunków do wzrostu i obrodzenia nasion
-cięcia w otulinie- cięcia selekcyjne wśród drzew tego samego gatunku co drzewostan nasienny.
- porządkowanie podrostów
3 Warunki jakie musi spełniać plan zagospodarowania na uprawach nasiennych
- 3-4 lata gleba w czarnym ugorze.
- wiosna 4 lub 5 roku – wyrównanie gleby wysiew traw szlachetnych.
- koszenie traw kilka razy w roku.
- nawożenie.
- usuwanie odbitek z podkładek (3 pierwsze lata).
- kontrola powiązana szczepów i palików.
- gdy osiąga – podkrzesujemy gałęzie do wysokości.
- rozluźnienie – cięcia – usuwa się 25%, aż zostanie 25%