Zestaw 1
1.DZIEDZICZEIE GENÓW AUTOSOMALNYCH I SPRZĘŻONYMI Z PŁCIĄ
Geny autosomalne ułożone są w chromosomach w pary. Jeden pochodzi od matki, drugi od ojca. Każdy gen z danej pary nazywany jest allelem. Jeżeli dwa allele danej cechy, za którą odpowiedzialny jest gen, są identyczne, to osobnik jest homozygotyczny. Jeżeli są różne – heterozygotyczny. Każda cecha, czy też inaczej mówiąc produkt danego genu, jest wynikiem działania dwóch alleli, które pochodzą z różnych chromosomów. Geny te mogą być dominujące lub recesywne. Przykładowo brązowy kolor oczu jest cechą dominującą u ludzi, a kolor niebieski recesywną. Jeśli ojciec ma brązowe oczy, a matka niebieskie, to dziecko urodzi się z brązowym kolorem oczu. Są one dziedziczone zgodnie z prawami Mendla.
Geny sprzężone z płcią znajdują się w chromosomach płci, a warunkowane przez nie cechy są związane, sprzężona z płcią. Są to geny leżące na tym samym chromosomie są sprzężone i
nie mogą segregować niezależnie od siebie. Dziedziczenie cech sprzężonych z płcią różni się od dziedziczenia cech autosomalnych. Rozszczepienie cech w potomstwie zależy od tego, czy nosicielem danej cechy jest matka czy ojciec. Czyli dana cecha nie dziedziczy się niezależnie a jest związana z genem płci, co jest odstemstwem od typowego dziedziczenia mendlowskiego, gdzie cechy dziedziczyły się niezależnie od siebie. Należy jednak pamiętać, że cechy związane są tylko z chromosomem X, gdyż chromosom Y jest uważany za psuty i nie niesie istotnych cech związanych z sobą. Przykładem tego dziedziczenia jest dziedziczenie barwy oczu u muszki owocowej.
Aby wykryć , jakąkolwiek cechę sprzeż. Z płcią trzeba wykonać krzyżowanie odwrotne ( wzajemne) które polega na krzyżowaniu form A(ż)x B(m) a odwrotnie czyli A (m) x B(ż). W zależności od kolejności krzyżowanych form uzyskujemy różne wyniki w potomstwie , co nie wystąpi przy cesze autosomalnej.)
2. Czy można przywrócić płodnośc roślinie sterylnej przez przeszczepienie jądra?
Męska niepłodność zależy tylko od genów zlokalizowanych w jądrze komórkowym. Przeszczep jądra warunkującego płodnośc przywróci płodnośc roślinie.
3.. Co to jest grupa sprzężeń?
Grupa sprzężeń to leżące na jednym chromosomie i dziedziczące się łącznie geny. Leżące na jednym chromosomie geny podczas tworzenia gamet przechodzą łącznie do komórek potomnych i dalej do organizmów potomnych. Maksymalna liczba grup sprzężeń równa jest liczbie chromosomów w gamecie organizmu
4..Mutacje nonsensowne- powoduja zmianę kodonu sensownego (odpowiadającemu określonemu aminokwasowi) w kodon nonsensowny (niekodujacy) co może skutkowac skróceniem łańcucha białkowego co prowadzi do utraty jego funkcji. Przykładowo: jeśli do matrycy o sekwencji AAA, na drugim miejscu podstawiony zostanie błędny nukleotyd (np.G), to otrzymamy TGT zamiast prawidłowego TTT. Po przepisaniu tego na mRNA powstanie matryca do syntezy białka o sekwencji UCU (zamiast UUU). UUU oznacza aminokwas fenyloalaninę, UCU natomiast serynę. Otrzymujemy więc inny aminokwas, co może spowodować powstanie niefunkcjonalnego białka. W wyniku takiego podstawienia może też dojść do powstania kodonu nonsensownego, czyli oznaczającego sygnał "stop" dla syntezy białka. Wówczas powstanie białko krótsze niż powinno, bądź nie powstanie ono wcale. Takie mutacje to mutacje nonsensowne. Jednak nie zawsze dochodzi do zmiany sensu.
5.Skutki napraw dla organizmu i populacji
Dzieki naprawom ograniczone jest działanie czyników mutagennych, dzieki czemu nie są one przenoszone na pokolenia potomne.
naprawa przez wycięcie –Uszkodzony nukleotyd zostaje rozpoznany i oznakowany jako wymagajacy naprawy. Nastepnie zostaje usuniety z jego najblizszym otoczeniem, a ubytek nici DNA zostaje zastapiony prawidlowym fragmentem zsyntetyzowanym na matrycy nieuszkodzonej nici komplementarnej. W koncu zostaje przywrocona pierwotna struktura DNA przez poloczenie nowo powstalego odcinka z naprawiona czasteczka.
Naprawa rekombinacyjna zostaje w niwj rozpoznane i usuniete nukleotydy nieprawidlowo sparowane podczas replikacji DNA. Okreslenie enzymu znakuja źle sparowane nukleotydy i naprawiaja blad dzieki zdolnosci do rozrozniania prawidlowej sekwencji nici stanowiacej matryce do zmutowanej nici potomnej.
Naprawa rekombinacyjna- stosowana gdy wystepuje uszkodzenie na obu niciach DNA blisko siebie. Naprwa ta wystepuje, gdy gdy komorki zdolne sa do przeprowadzenia rekombinacji miedzy czastkami DNA. Polega na przywroceniu prawidlowej struktury DNA poprzez wymiane miedzy siostrzanymi chromatydami.
Naprawa SOS- Jest to mechanizm indukcyjny stanowiący odp komórki na trwale uszkodzenie DNA, zagrażające jej zyciu, stad nazwa SOS. System naprawy SOS jest niedoskonaly, pozostawia bledy,a wiec ma działanie mutagenne. System działa wtedy gdy uszkodzeniu ulegną obie nicie DNA. Enzymy naprawcze losowo uzupełniają braki w matrycy, ale i tak jest duże prawdopodobieństwo mutacji. Np. zmiana sensu jest lepsza niż pozostawienie uszkodzenia.
6. Bialka allosteryczne- białko, które może istnieć w dwóch lub więcej konformacjach zależnych od związania innej cząsteczki (liganda) w niekatalitycznym miejscu tego białka.
Białka takie mogą być złożone z wielu podjednostek i mogą kooperować w odpowiedzi na związanie z ligandem.
7. znaczenie transgresji w rolnictwie-Transgresja genetyczna, pojawienie się wśród pokolenia F2 lub potomstwa krzyżówki wstecznej osobników, u których zakres zmienności cechy przekracza zakres zmienności pokolenia rodzicielskiego; transgresja dotyczy dziedziczenia cech ilościowych, warunkowanych przez kilka lub wiele par alleli. Występuje ona wtedy, gdy krzyżują się 2 formy z jakąś cechą ilościową wykształconą w jednakowym stopniu. W potomstwie krzyżówki u części org cecha ta wyraża się znacznie silniej niż u org rodzicielskich. (+) gdy osobniki potomne posiadają wykształconą cechę silniej niż rodzice. (-) w mniejszym stopniu niż rodzice.
Znaczenie w rolnictwie Powstaja transgeniczne rośliny. Otrzymuje się przez wprowadzenie obcego DNA do protoplastów komórek lub za pośrednictwem infekujących rośliny bakterii zawierających w swoich komórkach plazmidy. Epistaza dominująca- Kształt kłosa pszenicy płaskurki, barwa piór u drobiu związana z wytworzeniem barwy przez drugi allel w obecności pierwszego. Np. LLMM- kłos luźny, llmm zbity,Llmm, LLmm-luźny, llMm, llMM-maczugowaty. Rozszczepienie w stosunku liczbowym 12:3:1 jest typowe dla zjawiska epistazy, kiedy genem epistatycznym jest allel dominujący.
8.Sposoby transformacji komórek roślinnych. Transformacja komórek roślinnych prowadzi do powstania form transgenicznych a więc o zmiennym zasobie informacji genetycznej. Do transformacji można użyć wektorów lub zestawów metody bezwektorowej. W metodzie wektorowej stosuje się dwie grupy wektorów: kointegracyjne i binarne. Pierwszy z nich powstaje w wyniku rekombinacji między wektorem pośrednim (namnażanie w komórkach E-coli) i wektorem pomocniczym pochodzącym z agrobakterium. W przypadku wektorów binarnych występuje system dwóch wzajemnie uzupełniających się plazmidów. Do metod nie wektorowych należy metoda mikroostrzeliwania, która przypomina wprowadzenie obcych genów do całych roślin, określonych ich organów lub tkanek. Metoda ta wymaga dokładnego systemu regeneracji. Dzięki wykorzystaniu strzałki genowej możliwe stanie się wykorzystanie do transformowania obok niedojrzałych zarodków takich eksplantatów jak merystem wierzchołkowy lub młody kwiat. Transformowanie komórek powinno charakteryzować się zdolnością do podziałów oraz wykazywać totipotencje. Na efektywność transformacji roślin mają wpływ takie czynniki jak parametry transformacji i genotyp, duże znaczenie mają też warunki wzrostu roślin ( technika ta to biolistyka). Fuzja protoplastów ( krzyzowanie somatyczne, czyli łaczenie jader i cytoplazmy 2 komorek somatycznych) oraz przenoszenie DNA przez liposomy.
9. Mapowanie chromosomow-ustalanie kolejności genów w chromosomie oraz określanie względnej odległości między genami. Mapę chromosomu tworzy się w oparciu o doświadczalne krzyżówki testowe i analizę częstości zachodzenia rekombinacji.
Zestaw 2
1.DZIEDZICZEIE GENÓW AUTOSOMALNYCH I SPRZĘŻONYMI Z PŁCIĄ
Geny autosomalne ułożone są w chromosomach w pary. Jeden pochodzi od matki, drugi od ojca. Każdy gen z danej pary nazywany jest allelem. Jeżeli dwa allele danej cechy, za którą odpowiedzialny jest gen, są identyczne, to osobnik jest homozygotyczny. Jeżeli są różne – heterozygotyczny. Każda cecha, czy też inaczej mówiąc produkt danego genu, jest wynikiem działania dwóch alleli, które pochodzą z różnych chromosomów. Geny te mogą być dominujące lub recesywne. Przykładowo brązowy kolor oczu jest cechą dominującą u ludzi, a kolor niebieski recesywną. Jeśli ojciec ma brązowe oczy, a matka niebieskie, to dziecko urodzi się z brązowym kolorem oczu. Są one dziedziczone zgodnie z prawami Mendla.
Geny sprzężone z płcią znajdują się w chromosomach płci, a warunkowane przez nie cechy są związane, sprzężona z płcią. Są to geny leżące na tym samym chromosomie są sprzężone i
nie mogą segregować niezależnie od siebie. Dziedziczenie cech sprzężonych z płcią różni się od dziedziczenia cech autosomalnych. Rozszczepienie cech w potomstwie zależy od tego, czy nosicielem danej cechy jest matka czy ojciec. Czyli dana cecha nie dziedziczy się niezależnie a jest związana z genem płci, co jest odstemstwem od typowego dziedziczenia mendlowskiego, gdzie cechy dziedziczyły się niezależnie od siebie. Należy jednak pamiętać, że cechy związane są tylko z chromosomem X, gdyż chromosom Y jest uważany za psuty i nie niesie istotnych cech związanych z sobą. Przykładem tego dziedziczenia jest dziedziczenie barwy oczu u muszki owocowej.
Aby wykryć , jakąkolwiek cechę sprzeż. Z płcią trzeba wykonać krzyżowanie odwrotne ( wzajemne) które polega na krzyżowaniu form A(ż)x B(m) a odwrotnie czyli A (m) x B(ż). W zależności od kolejności krzyżowanych form uzyskujemy różne wyniki w potomstwie , co nie wystąpi przy cesze autosomalnej.)
2. Geny półletalne, subletalne, semiletalne – SA to geny obniżające żywotność organizmu, ale nie powodujące jego śmierci, przykłady: rośliny typu aura – o mniejszej zawartości chlorofilu niż normalna, lub o opóźnionym procesie wytwarzania chlorofilu w siewkach.
3. Epistaza genów recesywnych. przykład.-dominacja allelu recesywnego genu epistatycznego nad allelem dominującym genu hipostatycznego. Przykładem jest dziedziczenie u cebuli barwy łuski. Wystąpienie homozygoty recesywnej cc nie pozwala na wytworzenie barwy łuski. Dopiero allel dominujący C warunkuje ujawnienie się barwy łuski. Barwę łuski zaś określa gen z grupy R- dominujący ujawnia barwę czerwoną a homozygota recesywna, żółtą. Jednak wystąpienie homozygoty recesywnej pod względem genu c nie pozwoli na ujawnienie zabarwienia nawet gdy allel R będzie w dominującej formie. ccR_ i ccrr łuski białe, C_R_ łuski czerwone, C_rr łuski żółte.
4. Jakie skutki powoduje mutacja sensowna?Mutacje powodujące zmianę jednego lub wiecej aminokwasów w białku noszą nazwę mutacji sensownych. W zależności od tego, jakiego białka dotyczą i w jakim jego miejscu nastąpiłam zmiana, może to nie wywołać zmian fenotypowych, lecz mieć daleko idące konsekwencje ze śmiercią komórki włącznie. Większość białek toleruje kilka zmian sekwencji aminokwasów. Poważne konsekwencje mają zmiany sekwencji w obrębie ważnych dla struktury i funkcji części białka.
5. .Dlaczego w dziedziczeniu pozajądrowym cechy cytoplazmatyczne dziedziczą się po linii matecznej?-Dziedziczenie pozajądrowe jest czasami nazywane matecznym, gdyż cytoplazma osobnika potomnego pochodzi w głównej mierze od komórki jajowej a udział cytoplazmy plemnika jest znikomy, ponieważ jest on znacznie mniejszy i nie zawiera cytoplazmy.
Dziedziczenie cytoplazmatyczne, przekazywanie potomstwu genów zlokalizowanych w strukturach znajdujących się poza jądrami komórkowymi, w cytoplazmie np. w plastydach i mitochondriach, czyli przez geny pozachromosomowe. Geny pozachromosomowe (tak jak chromosomowe) są zbudowane z DNA (kwasy nukleinowe), który ma zdolność do samopowielania się (replikacja DNA), dzięki czemu mogą być powielane i przekazywane w nie zmienionej liczbie komórkom potomnym. Główną cechą odróżniającą je od genów chromosomalnych jest fakt, iż przekazywanie genów odbywa się tu w sposób nieuporządkowany i nie podlega prawom Mendla. Dziedziczenie pozachromosomowe jest czasami nazywane matecznym, gdyż cytoplazma osobnika potomnego pochodzi w głównej mierze od komórki jajowej a udział cytoplazmy plemnika jest znikomy.
6. Czy duplikacja jest zawsze korzystna? dlaczego?Duplikacja jest nie zawsze korzystna.W efekcie duplikacji dochodzi do podwojenia tych samych odcinkow chromosomu. Prowadzi do podwojenia informacji genetycznej zawartej w tym fragmencie oraz wydluzenia chromosomow. Powstaje para chromosomów jeden z delecja drugi z duplikacja. Dodatkowy odcinek chromosomu powoduje powstanie uwypiklenia chromosomow, które powoduje nierownomierne wymiany odcinkowm chromatyd chromosomow homologicznych, co pociąga za soba skutki genetyczne.
7. Efektory – to związki chemiczne niskocząsteczkowe o właściwościach czynników allosterycznych.
8.Dogmat Cricka Centralnym Dogmatem Biologii Molekularnej. Głosi ona, że przepływ informacji odbywa się jednokierunkowo: od DNA, przez RNA (podobny, ale chemicznie nieidentyczny z DNA kwas nukleinowy będący przekaźnikiem informacji) do białek. Ten ciąg procesów nazwano ekspresją genu. Informacja genetyczna w czasie tego przepływu zmienia formę wyrazu, bo zmieniają się cząsteczki – nośniki informacji, ale nie zmienia się jej treść. Czy Centralny Dogmat został kiedykolwiek zakwestionowany? Niektórzy twierdzą, że tak, niektórzy – do tych sama należę – że tylko wzbogacony i zmodyfikowany. Nieporozumienia wiązały się z faktem, że pierwsze uogólnienia biologii molekularnej oparto na wiedzy o bakteriach – ściśle mówiąc o jednej modelowej bakterii Escherichia coli. Kiedy dzięki inżynierii genetycznej udało się rozpocząć badania genów bardziej skomplikowanych organizmów, odkryto wiele nowych zjawisk: geny podzielone, istnienie licznych złożonych struktur komórkowych kontrolujących procesy ekspresji genów, modyfikacje, którym ulegają już po syntezie i RNA, i białka. Okazało się, że informacja może być zakodowana w RNA i przekazywana w drugą stronę – do DNA. Z tą obserwacją wiążą się obszerne badania tzw. retrowirusów – słynnego HIV i innych wywołujących mięsaki i białaczki zwierząt, rzadkie białaczki ludzi. Biologia molekularna zyskała głębokie wymiary medyczne, a na schemacie Centralnego Dogmatu pojawiła się dodatkowa strzałka.
9.Wektory, rola? -mogą być: plazmidy, wirusy, bakterie i sztuczne chromosomy. Wektory, poza genem strukturalnym, muszą zawierać sekwencje umożliwiające prawidłowe wprowadzenie obcego DNA do genomu biorcy, gen wskaźnikowy(markerowy) umożliwiający selekcję transformowanych komórek, a często jeszcze dodatkowe sekwencje ułatwiające transformacje i regulacje funkcji nowego genu. W transformacjach używane są jako nośniki, do których dołącza się obce geny i w ten sposób wprowadza się do komórki gospodarza – jest to metoda wektorowa. Wektory to niewielkie koliste cząstki DNA. Jest w nich miejsce do którego może się przyłączyć polimeraza DNA dlatego też replikują się niezależnie od chromosomu bakteryjnego. Plazmidy można łatwo wyizolować z kom. włączenie fragmentu obcego DNA do cząsteczki DNA plazmidów, jak również niektórych wirusów można przeprowadzić tak, aby nie zakłócać podstawowych funkcji. Wprowadzone do kom gospodarza ze wstawką namnażają się w zwykły sposób. Używane są jak nośniki, do których dołącza się obce geny i w ten sposób wprowadza je do kom gospodarza. Dzięki kilku właściwościom plazmidy są szczególnie dogodne jako wektory do klonowania, ich małe rozmiary ułatwiają ich izolację z hodowli bakteryjnych, co pozwala na łatwe uzyskanie wklonowanego DNA. Dodatkowo plazmidy zawierają geny kodujące białka nadające bakteriom oporność na antybiotyki.
Zestaw 3
1. Sprzężenie genów z płcią i ich zastosowanie
geny sprzężone z płcią, geny znajdujące się w chromosomach płci, warunkujące wykształcenie płci osobnika, ale także innych cech, takich np., jak u człowieka zdolność widzenia barw lub krzepliwość krwi; gdy recesywny gen danej cechy występuje u mężczyzny w chromosomie X, u potomstwa mężczyzny cecha ta nie przejawia się, a potomstwo kobiet z daną cechą jest nosicielami genu; gdy cecha jest dominująca, to występuje u całego potomstwa; g. s. z chromosomem Y dziedziczą się tylko w linii męskiej.
2.Addytywne współdziałanie genów wielokrotnych
Współdziałanie addytywne to inaczej współdziałanie kompromisowe. Efekt fenotypowy powstaje w wyniku sumującego się działania dwóch genów. Cecha przejawia się fenotypowo w różny sposób w zależności od tego, czy w genotypie znajdują się allele dominujące obu genów, allele dominujące tylko jednego z genów, czy też brak jest alleli dominujących. Ten typ współdziałania powoduje powstanie w pokoleniu F2 stosunku rozszczepień fenotypowych 9:6:1. Przykładem może być dziedziczenie kształtu owoców dyni. S_ww lub ssW_ rośliny o owocach okrągłych, S_W_ - owoce spłaszczone, SWW – owoce wydłużone.
3. Prawo Hardy’EGO – WEINBERGA
Częstość występowania różnych genotypów w populacji pozostaje niezmieniona z pokolenia na pokolenie i zależy tylko od częstości występowania alleli w populacji. . Tak wiec: - osobniki kojarzą się całkowicie losowo, - nie występują mutacje, - osobniki nie migrują, - populacja jest duża (kilkaset osobników).
4. POLIPLOIDY - osobniki o zwielokrotnionej, więcej niż dwa razy, liczbie podstawowego zespołu chromosomów. Wyróżniamy dwie grupy poliploidów: autoploidy- zwielokrotniony jest ten sam zespól chromosomów (zwielokrotnione chromosomy są ściśle homologiczne), alleopoliploidy- zawierają sumę diploidalnych liczb chromosomów dwóch form rodzicielskich chromosomach niehomologicznych. Otrzymujemy je zazwyczaj w rezultacie podwojenia liczby chromosomów mieszańców, powst. w wyniku krzyżowania odrębnych gat, których chromosomy nie są homologiczne.
Ważne gospodarczo alloploidy
Allopoliploidami naturalnymi, wytworzonymi przez przyrodę, są ważne gospodarczo rośliny, takie jak rzepak i pszenica. Sztucznie wytworzonym przez człowieka allopoliploidem jest pszenżyto. Rzepak powstał w wyniku połączenia genomów kapusty i rzepy (jest tetraploidem 2n=4). Pszenica zwyczajna w wyniku krzyżowań międzygatunkowych najpierw pomiędzy pszenicą płaskurką a kozieńcem a następnie pomiędzy pszenicą samopszą a pszenicą płaskurką lub kozieńcem (jest heksapolidem 2n=6). Pszenżyto powstało poprzez skrzyżowanie pszenicy z żytem (jest oktaploidem 2n=8)
6. Represor - białko kodowane przez gen regulatorowy, hamujące ekspresję informacji genetycznej
z operonu. Represory blokują syntezę specyficznych białek łącząc się
ze ściśle określonym miejscem DNA (operator), uniemożliwiając jego transkrypcję
na mRNA.
Represory mogą istnieć w postaci aktywnej, albo nieaktywnej zależnie od tego
czy są połączone czy też nie ze specyficznymi cząsteczkami - induktorami
lub korepresorami. Połączenie z induktorem (np. laktoza) powoduje inaktywację
(unieczynnienie) represora, pozwalając na syntezę odpowiedniego enzymu.
Łączenie się korepresora (np. aminokwas) przyczynia się do zwiększenia liczby
aktywnych cząsteczek represora, blokując syntezę enzymu.
Represory łączą się ze specyficznymi dla nich induktorami lub korepresorami
za pomocą słabych wiązań - głównie wodorowych.
7. Regulon – grupa genów ulegajaca transkrypcji oddzielnie zawierajaca genotypy o tej samej specyficzności w przeciwieństwie do operonu, który jest połaczeniem genów transkrybowanych razem jak jedna polisisfronowa inf.
8. Dziedziczenie jadrowe i pozajadrowe
W wyniku dziedziczenia jądrowego osobnik potomny ma połowe dziedzicznego materiału jadrowego po roślinie matecznej a poławe po ojcowskiej. W dziedziczeniu pozajadrowym – cytoplazmatycznym osobnik potomny ma cechy prawie wyłącznie po roślinie matecznej.
9. Niezachodzacy kod genetyczny.
Oznacza to ze ostatnia zasada kodujaca jedne aminokwas nie jest jednocześnie pierwsza zasada sąsiedniej trójki. Czyli aminokwasy nie maja wspolnych zasad.
Zestaw 4
1.Dlaczego ludzie blisko spokrewnieni nie powinni mieć dzieci?
Ponieważ istnieje duze prawdopodobieństwo, że są nosicielami tej samej cechy recesywnej odpowiedzialnej za chorobę i potomstwo tych osób jest w znacznie większym stopniu narażone na choroby.
2. Jak rozpoznać czy cecha warunkowana jest allelami dominującymi czy recesywnymi?
Allele dominujące górują nad recesywnymi. Krzyżując dwa osobniki cecha przewazajaca w pierwszym pokoleniu jest cecha warunkowana przez allel dominujący, cecha recesywna ujawnia się najczęściej dopiero w pokoleniu F2. Osobnika odmiennego od homozygoty recesywnej zalezy z nia skrzyżować i wówczas cecha wystepujaca w przewadze przewadze warunkowana przez osobnika niebedacego homozygota recesywna jest cecha dominujaca.
3. GENY MONARCHICZNE- niektóre cechy fenotypowe warunkowane są przez kilka genów należących do różnych par alleli w ten sposób, że obecność w genotypie któregokolwiek z tych genów wywołuje daną cechę a przy większej ich liczbie nie następują już żadne zmiany w wykształceniu danej cechy. Jeżeli nie jest obecny żaden z tych genów to warunkowana przez nie cecha przybiera inna postać. Np. u tasznika kształt owoców jest warunkowany 2 parami genów przy czym geny dominujące obu par warunkują owoce sercowate (recesywne- owalne). Po skrzyżowaniu podwójnej homozygoty dom. o sercowatym kształcie owoców z podwójna homozygotą recesywną o owocach owalnych w F2 otrzymano rośliny o owocach sercowatych i owalnych w stosunku 15:1.
4. Duplikacja i jak wplywa na populacje- DUPLIKACJA-w efekcie duplikacji dochodzi do podwojenia fragmentu chromosomu wraz ze znajdującymi się w nim genami. Mutacje są mniej szkodliwe niż delecje, a nowo powstała kopia genu może dalej ewoluować i zacząć pełnić nową role. Ostra selekcja wielokrotnych kopii genów zwykle „wyłapuje” komórki ze zduplikowanymi genami.
5. Dziedziczenie cytoplazmatyczne (pozachromosomowe), przekazywanie potomstwu genów zlokalizowanych w strukturach znajdujących się poza jądrami komórkowymi, w cytoplazmie np. w plastydach i mitochondriach, czyli przez geny pozachromosomowe. Geny pozachromosomowe (tak jak chromosomowe) są zbudowane z DNA (kwasy nukleinowe), który ma zdolność do samopowielania się (replikacja DNA), dzięki czemu mogą być powielane i przekazywane w nie zmienionej liczbie komórkom potomnym. Główną cechą odróżniającą je od genów chromosomalnych jest fakt, iż przekazywanie genów odbywa się tu w sposób nieuporządkowany i nie podlega prawom Mendla. Dziedziczenie pozachromosomowe jest czasami nazywane matecznym, gdyż cytoplazma osobnika potomnego pochodzi w głównej mierze od komórki jajowej a udział cytoplazmy plemnika jest znikomy.
6. Ważne gospodarczo alleloploidy. Allopoliploidami naturalnymi, wytworzonymi przez przyrodę, są ważne gospodarczo rośliny, takie jak rzepak i pszenica. Sztucznie wytworzonym przez człowieka allopoliploidem jest pszenżyto. Rzepak powstał w wyniku połączenia genomów kapusty i rzepy (jest tetraploidem 2n=4). Pszenica zwyczajna w wyniku krzyżowań międzygatunkowych najpierw pomiędzy pszenicą płaskurką a kozieńcem a następnie pomiędzy pszenicą samopszą a pszenicą płaskurką lub kozieńcem (jest heksapolidem 2n=6). Pszenżyto powstało poprzez skrzyżowanie pszenicy z żytem (jest oktaploidem 2n=8). Ważne gospodarczo alloploidy: europejska malina, jeżyna popielica, pszenica zwyczajna, owies, bawelna, trzcina cukrowa.
7. Mutacje, zmiana ramki odczytu -Mutacje: nagła, skokowa, bezkierunkowa, dziedzicząca się lub nie dziedzicząca, zmiana w materiale genetycznym organizmu. Mutacja jest zjawiskiem losowym, podlegającym jednak wpływom środowiska (mutagenom - np. chemicznym, promieniowaniu). Częstość mutacji nie jest stała pomiędzy gatunkami (np. RNA wirusa HIV mutuje bardzo szybko, ) i zależy między innymi od doskonałości aparatu powielania DNA i jego naprawy. Ze względu na mechanizm wyróżnia się trzy główne rodzaje mutacji:
mutacje genowe zwane także nukleotydowymi (zmiany na poziomie pojedynczych nukleotydów) :Delecja, Insercja, Tranzycja, Transwersja
mutacje genomowe dotyczące zmiany liczby chromosomów
Ze względu na fenotypowy efekt (z punktu widzenia określonej cechy) wyróżnia się:
niekorzystne - powodują obniżenie zdolności organizmu do przeżycia
obojętne - nie wpływają na organizm
korzystne - pojawia się względnie rzadko. Przykładowo - u owada wskutek takiej mutacji pojawia się inne zabarwienie ochronne, które okazuje się skuteczniejsze w jego miejscu życia
letalne - prowadzą do śmierci
subletalne - prowadzą do upośledzenia organizmu
8. Różnorodność u procariota i eukariota
Procariota: Regulacja aktywności genów u bakterii polega na wytwarzaniu tylko tych produktów genów, które są w danym momencie niezbędne do funkcjonowania komórki. Ten typ regulacji pozwala komórce prokariotycznej reagować na zmiany otoczenia. Zmiana w ilości wytwarzanego produktu genu może być potencjalnie uzyskiwana poprzez zmianę tępa transkrypcji, okresu półtrwania mRNA i zmianę wydajności translacji. U prokariotów kontrolę funkcjonowania pokrewnych genów (jednego szlaku metabolicznego) zapewniają operony. Regulacja genów prokariotycznych może zachodzić również na etapie translacji: na zasadzie sprzężenia zwrotnego ujemnego (hamowanie przez produkt końcowy szlaku), przez zmianę szybkości przebiegu translacji.
Eukariota: ekspresja genów komórki eukariotycznej podlega bardzo złożonej regulacji. W pojedynczej komórce tylko około 15% genów ulega ekspresji, przy czym w różnych typach komórek aktywowane są różne geny. - Regulacja genów eukariotycznych jest bardziej skomplikowana i odbywa się na wielu poziomach. Większość genów eukariotycznych nie występuje w zgrupowaniach typu operonów. Wiele genów podstawowego metabolizmu, zwanych genami konstytutywnymi, jest stale czynnych. Kontrola na poziomie transkrypcji odbywa się: poprzez zróżnicowaną wydajność promotora, zależną od liczby i rodzaju określonych sekwencji zasad w DNA znajdujących się przed promotorem, przez zmianę szybkości transkrypcji (przez fragmenty DNA, tzw. sekwencje wzmacniające), przez białka regulatorowe, które wiążą się z różnymi rejonami promotora, blokując transkrypcję, przez zmianę struktury chromosomów, zwiększenie liczby kopii genu w chromosomie (amplifikacja), zróżnicowanie na heterochromatynę i euchromatynę. Kontrola potranskrypcyjna w czasie obróbki cząsteczki RNA: zmienne składanie eksonów, regulacja stabilności mRNA. Kontrola potranslacyjna: przez przekształcenie nie aktywnych prekursorów białka w formy aktywne, przez degradację białek niepotrzebnych komórce.
- W organizmach wielokomórkowych regulacja genetyczna ma na celu zapewnić specyficzność struktury i funkcji komórek w poszczególnych tkankach. Komórka każdego typu zawiera pewne geny aktywne, a inne nie aktywne.
- Komórka może uzyskać nowe funkcje w wyniku: kontroli procesów metabolicznych na podstawie posiadanej informacji genetycznej, zmiany informacji genetycznej na drodze mutacji.
9. Operon - Operony są zespołami genów występujących u bakterii (org, wyższe nie posiadają operonów, a zespoły genów istnieją w postaci rodzin wielogenowych). Zbiór wspólnie transkrybowanych i regulowanych genów nazywamy operonem. Poza genami kodującymi białka, w skład pojedynczego operonu wchodzą też dwa odcinki DNA niekodujące białka, czyli promotor i operator. Promotor to miejsce przyłączania polimerazy RNA. Operator zaś jest miejscem przyłączenia białka- regulatora, które jak sama nazwa wskazuje, reguluje operon. Ten mechanizm regulacji polega na włączeniu lub wyłączeniu transkrypcji. Przykładem jest operon laktozowy czy tryptofanowy.
10. Mutageneza- zastosowanie w hodowli, jest stosowana jako jedyn szansa dla hodowcy by uzyskać pożądaną cechę nieobecna w dostępnym mu materiale hodowlanym. Stosowane jest także w przypadku ulepszenia odmiany pod względem jednej określonej cechy, np. odporność na choroby.
Zestaw 5
1. Różnica miedzy dziedziczeniem ilościowym a jakościowym SKRYPT 55
Różnica jest taka, że cechy ilościowe ( np. ciężar ziarna, wzrost człowieka), to takie, które da się wyrazić za pomocą liczb i mogą one wykazywać zmienność ciągła i zmienność skokową. Na cechę ilościową dość duży wpław ma środowisko Zaś cechy jakościowe ( np. grupa krwi, barwa kwiatów) nie możemy zapisać za pomocą liczb, możemy zaś wydzielić wyraźnie zróżnicowane klasy potomstwa - na tą cechę głównie wpływają czynniki genetyczne.
2.Calkowite sprzezenie genow, przykład.- - polega na łącznym przekazywaniu do potomstwa niektórych genów oraz cech warunkowanych przez te geny. W wyniku występowania sprzężenia w potomstwie obserwuje się znaczną przewagę takich kombinacji cech, jakie obecne były obecne u form rodzicielskich, natomiast nowe kombinacje tych cech są niezwykle rzadkie.
3.Czy to prawda, ze chromosom Y jest pusty? Chromosom Y (męski)nie jest pusty i zawiera nieliczne (choć bardzo istotne) geny, tzw. geny holandryczne (które mają wpływ na kształtowanie się płci). U człowieka na chromosomie Y znajduje się czynnik warunkujący płeć męską - SRY (Sex Determining Region of the Y Chromosome). Charakteryzuje się on bardzo konserwatywną sekwencją 240 par zasad, a koduje pewną domenę białkową, która wiążąc się do DNA, w sposób pośredni reguluje ekspresję innych genów. SRY to bardzo konserwatywny ewolucyjnie gen. Jest obecny w chromosomach Y wszystkich ssaków płci męskiej.
4. 6. Bialka allosteryczne- białko, które może istnieć w dwóch lub więcej konformacjach zależnych od związania innej cząsteczki (liganda) w niekatalitycznym miejscu tego białka.
Białka takie mogą być złożone z wielu podjednostek i mogą kooperować w odpowiedzi na związanie z liganiem.
5. Skutki napraw dla organizmu i populacji
Dzieki naprawom ograniczone jest działanie czyników mutagennych, dzieki czemu nie są one przenoszone na pokolenia potomne.
naprawa przez wycięcie –Uszkodzony nukleotyd zostaje rozpoznany i oznakowany jako wymagajacy naprawy. Nastepnie zostaje usuniety z jego najblizszym otoczeniem, a ubytek nici DNA zostaje zastapiony prawidlowym fragmentem zsyntetyzowanym na matrycy nieuszkodzonej nici komplementarnej. W koncu zostaje przywrocona pierwotna struktura DNA przez poloczenie nowo powstalego odcinka z naprawiona czasteczka.
Naprawa rekombinacyjna zostaje w niwj rozpoznane i usuniete nukleotydy nieprawidlowo sparowane podczas replikacji DNA. Okreslenie enzymu znakuja źle sparowane nukleotydy i naprawiaja blad dzieki zdolnosci do rozrozniania prawidlowej sekwencji nici stanowiacej matryce do zmutowanej nici potomnej.
Naprawa rekombinacyjna- stosowana gdy wystepuje uszkodzenie na obu niciach DNA blisko siebie. Naprwa ta wystepuje, gdy gdy komorki zdolne sa do przeprowadzenia rekombinacji miedzy czastkami DNA. Polega na przywroceniu prawidlowej struktury DNA poprzez wymiane miedzy siostrzanymi chromatydami.
Naprawa SOS- Jest to mechanizm indukcyjny stanowiący odp komórki na trwale uszkodzenie DNA, zagrażające jej zyciu, stad nazwa SOS. System naprawy SOS jest niedoskonaly, pozostawia bledy,a wiec ma działanie mutagenne. System działa wtedy gdy uszkodzeniu ulegną obie nicie DNA. Enzymy naprawcze losowo uzupełniają braki w matrycy, ale i tak jest duże prawdopodobieństwo mutacji. Np. zmiana sensu jest lepsza niż pozostawienie uszkodzenia.
7.. Euploidy- organizmy o zwielokrotnieniu całego genomy. Mogą powstawac poprzez zwielokrotnienie liczby chromosomow (poliploidyzacja), polączenia się gamet niezredukowanych, zwielokrotnienia liczby charomosomow u mieszańców międzygatunkowych. Wyróżniamy:
A). autopoliploidy – zwielokrotnienie liczby tych samych genomow, maja wiecej niż dwa takie same genomy. Powstaja przez zwielokrotnienie liczby chromosomow w kom potomnych podczas mitozy lub w mejozie prowadzacej do wytworzenia gamet o niezredukowanej liczbie chromosomow,tu wyst nieprawidlowa cytokineza. Poliploidy o nieparzystej liczbie genomow tworza się w wyniku krzyzowania organizmow o roznej liczbie genomow i sa czesciowo lub całkowicie nieplodne.
B). allopoliploidy – organizmy powstale przez polaczenie roznych genomow (= krzyzowanie międzygatunkowe); mieszance te sa bezpłodne,gdyz nie posiadaja w jadrze chromosomow homologicznych. Przez poliploidyzacje (podwojenie liczby chromosomow) można zaradzic bezpłodności. Np. rzepak = kapusta + rzepa (tetraploidem 2n=4); pszenica = pszenica plaskurska + kozieniec, a nastepnie pszenica samopsza + pszenica plaskurka i kozieniec (heksaploidem 2n=6); a sztucznie wytworzone przez człowieka to pszenżyto= pszenica +zyto (oktaploidem 2n=8).
8. Rosliny GMO genetycznie modyfikowane organizmy. Transgeniczne rośliny otrzymuje się przez wprowadzenie obcego DNA do protoplastów komórek lub za pośrednictwem infekujących rośliny bakterii zawierających w swoich komórkach plazmidy. Epistaza dominująca- Kształt kłosa pszenicy płaskurki, barwa piór u drobiu związana z wytworzeniem barwy przez drugi allel w obecności pierwszego. Np. LLMM- kłos luźny, llmm zbity,Llmm, LLmm-luźny, llMm, llMM-maczugowaty. Rozszczepienie w stosunku liczbowym 12:3:1 jest typowe dla zjawiska epistazy, kiedy genem epistatycznym jest allel dominujący.
9. kompensacyjne działanie, przykład – rzadko spotykane, wystepuje efekt kompensacyjny alleli dominujących 2 genów. Mają one przeciwstawne kierunki działania, zatem ich efekty znosza się a cecha nie wystepuje. Ten typ współdziałania powoduje powstanie w pokoleniu F2 stosunku rozszczepień fenotypowych 10:3:3. Przykładem może być kształt straczków grochu jadalnego. Dominujące allele genów N i Cv powoduje wykształcenie się włókien w straczkach grochu, albo po ich przeciwnych stronach. W efekcie roslina o genotypie N_cvcv- strak wklęsły, nnCv_ strak wypukły podwójne heterozygoty maja straki proste. Homozygota recesywna – strak prosty, gdyz nie wytwarza włokien.
Zestaw VI
1. Dziedziczenie cech sprzężonych z płcia a dziedziczenie cech autosomalnych. Geny autosomalne ( cechy dziedziczone sa niezależnie od siebie) ułożone są w chromosomach w pary. Jeden pochodzi od matki, drugi od ojca. Każdy gen z danej pary nazywany jest allelem. Jeżeli dwa allele danej cechy, za którą odpowiedzialny jest gen, są identyczne, to osobnik jest homozygotyczny. Jeżeli są różne – heterozygotyczny. Każda cecha, czy też inaczej mówiąc produkt danego genu, jest wynikiem działania dwóch alleli, które pochodzą z różnych chromosomów. Geny te mogą być dominujące lub recesywne. Przykładowo brązowy kolor oczu jest cechą dominującą u ludzi, a kolor niebieski recesywną. Jeśli ojciec ma brązowe oczy, a matka niebieskie, to dziecko urodzi się z brązowym kolorem oczu. Są one dziedziczone zgodnie z prawami Mendla.
Geny sprzężone z płcią znajdują się w chromosomach płci, a warunkowane przez nie cechy są związane, sprzężona z płcią. Są to geny leżące na tym samym chromosomie są sprzężone i nie mogą segregować niezależnie od siebie. Dziedziczenie cech sprzężonych z płcią różni się od dziedziczenia cech autosomalnych. Rozszczepienie cech w potomstwie zależy od tego, czy nosicielem danej cechy jest matka czy ojciec. Czyli dana cecha nie dziedziczy się niezależnie a jest związana z genem płci, co jest odstemstwem od typowego dziedziczenia mendlowskiego, gdzie cechy dziedziczyły się niezależnie od siebie. Należy jednak pamiętać, że cechy związane są tylko z chromosomem X, gdyż chromosom Y jest uważany za psuty i nie niesie istotnych cech związanych z sobą.
(JAK ODRÓŻNIĆ GENY AUTOSOMALNE OD GENÓW SPRZĘŻONYCH Z PŁCIĄ; aby wykryć , jaką , kolwiek cechę sprzeż. Z płcią trzeba wykonać krzyżowanie odwrotne ( wzajemne) które polega na krzyżowaniu form A(ż)x B(m) a odwrotnie czyli A (m) x B(ż). W zależności od kolejności krzyżowanych form uzyskujemy różne wyniki w potomstwie , co nie wystąpi przy cesze autosomalnej.)
2.. Epistaza, polega na wzajemnej nadrzędności i podrzędności genów nieallelicznych.gen wykazujący nadrzędność w stosunku do genów z innej pary alleli to gen epistatyczny. Zaś para alleli wykazująca podrzędnośc do genu z innej pary alleli nazywana jest genem hipostatycznym. W obecności genu epistatyczniego nie występuje efekt fenotypowy henu hipostatycznego, a ujawnia się tylko efekt fenotypowy genu epistatycznego. Gen epistatyczny albo hamuje działanie aleli hipostatycznych albo jego działanie przesłania efekt działania alleli hipostatycznych. Epistaza Dominująca: Allel dominujący jednego genu, zwanego epistatycznym, dominuje nad allelami dominującymi drogiego genu, hipostatycznego. Dopiero kiedy organizm będzie homozygotą recesywną genu epistatycznego, może ujawnić się dominujące działanie gonu hipostatycznego. Przykład: dziedziczenie kształtu kłasa pszenicy płaskurki. Cecha warunkowana przez współdziałanie dwóch genów Li M, gdzie L jest epistatyczny. W pokoleniu F2 rozszczepienie cech będzie w stosunki 9:3:4 L_M_ i L_m_ kłos luźny, llM_ kłos maczugowaty, llmm kłos zbity
3.Kod genetyczny niezdeterminowany – jeden aminokwas kodowany jest przez wiecej niż jedna trojke zasad.
4. Co to jest i jaka jest funkcja fotolizy w komórce. Fotoliaza jest enzymem wiążącym komplementarne nici DNA i rozbijającym dimery pirymidynowe, które zazwyczaj powstają wskutek ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe. Dimery pirymidynowe powstają, gdy para tymin lub cytozyn tej samej nici DNA połączy się ze sobą, tworząc zniekształcenie struktury podwójnej helisy w miejscu uszkodzenia. Fotoliaza wykazuje wysokie powinowactwo do tych zmienionych fragmentów DNA i odwracalnie wiąże zmienioną cząsteczkę DNA, a następnie rozbija dimer wykorzystując zaabsorbowaną energię świetlną. Fotoliazy jako enzymy naprawy DNA działają, gdy na komórkę pada promieniowanie świetlne (preferencyjnie niebieska i fioletowa część pasma). Ten proces naprawy nazywany jest fotoreaktywacją.
5. Czym różni sie cytoplazma typu Texas (s) od cytoplazmy normalnej (N)
Cytoplazma typu Teksas jest meskosterylna, gdyz nie przenosi ona mitochondriów.
6. Rola intronów u Procaryota i Eucaryota.
Introny są to odcinki niekodujace polipeptydu.. Sa one wycinane z łańcucha DNA. U Procaryota introny nie wystepują a u eukaryota pełnia funkcje regulatorowe .
7. Atenuator- znajduje się za miejscem inicjacji transkrypcji, zawiera sekwencje kodujące początkowy peptyd, zawiera struktury które umożliwiają lub uniemożliwiają polimerazie RNA transkrypcje strukturalnych genów w operonie , w zależności od poziomu tryptofanu.
8. Do metod nie wektorowych należy metoda mikroostrzeliwania, która przypomina wprowadzenie obcych genów do całych roślin, określonych ich organów lub tkanek. Metoda ta wymaga dokładnego systemu regeneracji. Dzięki wykorzystaniu strzałki genowej możliwe stanie się wykorzystanie do transformowania obok niedojrzałych zarodków takich eksplantatów jak merystem wierzchołkowy lub młody kwiat. Transformowanie komórek powinno charakteryzować się zdolnością do podziałów oraz wykazywać totipotencje. Na efektywność transformacji roślin mają wpływ takie czynniki jak parametry transformacji i genotyp, duże znaczenie mają też warunki wzrostu roślin ( technika ta to biolistyka). Fuzja protoplastów ( krzyzowanie somatyczne, czyli łaczenie jader i cytoplazmy 2 komorek somatycznych) oraz przenoszenie DNA przez liposomy. Co to jest i jakie ma znaczenie fuzja protoplastów?
Kultury in- vitro protoplastów czyli komórek macierzystych roślin pozwalaja na sterowanie rozwojem rośliny, umożliwiają one także tworzenie fuzji protoplastów róznych gatunków roślin dzięki czemu powstają mieszańce somatyczne. Wyizolowane protoplasty łączy się za pomocą pola elektromagnetycznego lub substancji chemicznej. W wyniku fuzji powstają kompleksy hybrydowe zawierające materiał obu gatunków. Hybrydowe protoplasty rozwijają się w rośliny będące mieszańcami somatycznymi posiadającymi cechy charakterystyczne dla obu gatunków. W ten sposób jeżeli jeden gatunek jest odporny na choroby grzybowe i wirusowe, tolerancyjny na niskie temp. oraz odporny na nicienie, a drugi nie( pomidor uprawny) to w mieszańcu będą geny gwarantujące występowanie tych właściwości. Mieszańce także są płodne i dzięki temu właściwości te mogą być przenoszone do odmian uprawnych przez ich krzyżowanie.
9. Geny letalne: geny powodujące śmierć zygoty następują najczęściej w okresie rozwoju embrionalnego lub wkrótce po urodzeniu zwierząt i w stadium zarodka lub po skiełkowaniu rośliny. Najczęściej dostrzegalnymi cechami u roślin są częściowe lub zupełne braki chlorofilu opisane przez Baura- forma wyżlinu odznacza się żółtym zabarwieniem liści. Rośliny tej formy maja mniejszą zawartość chlorofilu. Po skrzyżowaniu dwuch form uzyskuje się rozszczepienie w F1 na 50% ma bawrę żółtą, 25% zieloną i 25% barwy białej które po pewnym czasie giną. Geny półletalne, subletalne, semiletalne – SA to geny obniżające żywotność organizmu, ale nie powodujące jego śmierci, przykłady: rośliny typu aura – o mniejszej zawartości chlorofilu niż normalna, lub o opóźnionym procesie wytwarzania chlorofilu w siewkach.
zestaw I
1 czym sie rozni dziedziczenie autosomalne od sprzezonego z plcia
2 co to sa grupy sprzezen
3 czy mozna przywrocic plodnosc rosliny sterylnej przez przeszczepienie jadra
4jakie skutki mutacji typu non sense
5 jakie sa skutki napraw dla organizmu i dla populacji
6 bialka allosteryczne
7 jakie ma znaczenie transgresja w rolnictwie
8 rodzaje transformacji gentycznych
9 czym jest mapowanie chromosomow
ZESTAW II
1.Jak odróżnić, że cechy są warunkowane przez geny autosomalne a nie przez geny na chromosomie X?
2.Co to są geny subletalne? Jak wpływa na osobnika(nosiciela tego genu)?a jak na populacje w ktorej występuje?
3.Epistaza genów recesywnych. przykład.
4.Jakie skutki powoduje mutacja sensowna?
5.Dlaczego w dziedziczeniu pozajądrowym cechy cytoplazmatyczne dziedziczą się po linii matecznej?
6.czy duplikacja jest zawsze korzystna? dlaczego?
7.Co to są efektory, rola?
8.Czy "dogmat Cricka" nadal jest aktualny?
9.Co to są wektory, rola?
zestaw III
1.co oznaczaja geny calkowicie sprzezone z plcia. przyklady
2.wspoldzialanie addytywne. przyklady
3.prawo hardy weinberga
4.co to jest i rola dna intronowego
5.wazne poliploidy rolniczo. dlaczego poliploidalne sa wazne gospodarczo
6.co ro sa geny represtoreny(?)
7.co to jest regulon i funkcje
8jak rozroznic dziedziczenie jadrowe od pozajadrowego9co oznacza ze kod genetyczny jest niezachodzacy
ZESTAW IV
1. Dlaczego zabronione są małżeństwa ludzi pokrewnych?
2. Jak można sprawdzić czy cecha warunkowana jest genem dominującym czy recesywnym?
3. Geny monarchiczne
4. Wyjaśnij dlaczego duplikacja odgrywa ważną rolę w ewolucji życia
5. Wyjaśnij termin: dziedziczenie cytoplazmatyczne
6. Ważne gospodarczo Allopoliploidy jak powstały?
7. Wyjaśnij jakąs mutacje coś „zmiana …. ramki"nie pamiętam:)jak ktoś wie niech napisze
8. Regulacja kontroli genów u Eucaryota to co pamietam moze cos pokrecilam...
9 operon
10. mutageneza
zestaw IV
1.dziedziczenie jakosciowe/ilosciowe rozznice
2.calkowite sprzezenie genow/przyklad
3.czy Y jest "pusty" ...odrazu mówie ze NIE
4.regulacja bialkiem allosterycznym
5.jakie znaczenie ma naprawa dna dla 1 organizmu,a jakie dla populacji
6.co to sa euploidy?znaczenie gospodarcze?dlaczego?
7.kompensacyjne współdzialanie.przyklad
8.rosliny GMO
VI zestawu....
1.Jak odroznic czy geny aurtosomalne od sprzeżone
2.Epistza genów dominujących, Przykłady
3.Co znaczy , że kod genetyczny jest niezdeterminowany
4. Co to są fotolizy
5. Czym różni sie cytoplazma typu Texas (s) od cytoplazmy normalnej (N)
6.Co to są introny i jaką pełnią funkcję u Procaryota i eucaryota
7.Co to jest atenuator
8.Sposoby transformowanie komórek roślinnych bezwektorowe
9. jak wykryć geny subletalne i letalne....