USYTUOWANIE PŁODU W MACICY

Odróżnia się 3 zasadnicze terminy na określenie usytuowania płodu w macicy

• położenie (situs)

• ustawienie (positio)

• ułożenie (habitus)

POŁOŻENIE

stosunek długiej osi płodu do długiej osi macicy, może być:

• położenie podłużne główkowe (situs longitudinalis cranialis) – gdy długa oś płodu pokrywa się z długą osią macicy, a nad wchodem znajduje się główka płodu

• położenie podłużne miednicowe (situs longitudinalis pelvicus) – gdy długa oś płodu pokrywa się z długą osią macicy, a nad wchodem znajduje się miednica płodu

• położenie poprzeczne (situs transversus) – gdy długa oś płodu przebiega pod kątem 90^o w stosunku do długiej osi macicy

• położenie skośne (situs obliguus) – gdy długa oś płodu przebiega pod kątem ostrym
  w stosunku do długiej osi macicy

USTAWIENIE

stosunek grzbietu płodu do wewnętrznych ścian macicy

Przy położeniach podłużnych:

• I – gdy grzbiet płodu jest po stronie lewej macicy

• II – gdy grzbiet płodu jest po stronie prawej macicy

W położeniu poprzecznym określa się ustawienie w zależności od tego gdzie znajduje się główka płodu.

• w ustawieniu poprzecznym I – po lewej stronie

• w ustawieniu poprzecznym II – po prawej stronie

Według ustawienia grzbietu:

• grzbietowa przednia (1A) – kiedy grzbiet płodu jest zwrócony ku przodowi, bliżej powłok brzusznych

• grzbietowa tylna (1B) – kiedy grzbiet płodu jest zwrócony ku tyłowi, bliżej ściany tylnej macicy, od strony kości krzyżowej

• grzbietowa górna – kiedy grzbiet płodu jest zwrócony w kierunku dna macicy

• grzbietowa dolna – kiedy grzbiet płodu zwrócony jest w kierunku miednicy

UŁOŻENIE

stosunek poszczególnych części płodu względem siebie

Przy ułożeniu podłużnym główkowym najbardziej istotne jest ułożenie główki względem tułowia.

Wyróżniamy 2 rodzaje ułożenia:

• przymuszone – kiedy główka jest przygięta do klatki piersiowej

• nieprzymuszone – kiedy główka nie jest ani przygięta ani odgięta

W takim ułożeniu główka znajduje się w czasie ciąży, kiedy nie styka się z granicą wchodu.

W momencie zetknięcia się główki z granicą wchodu, główka prawidłowo powinna dokonać przygięcia bródką do klatki piersiowej.

Przy zetknięciu z granicą wchodu główka może dokonać odgięcia. Wyróżniamy 3 stopnie odgięcia główki:

• wierzchołkowe

• czołowe

• twarzyczkowe

W ułożeniu miednicowym mamy do czynienia z:

• ułożeniem miednicowym zupełnym – kiedy nad wchodem znajduje się miednica płodu wraz ze stópkami

• ułożeniem miednicowym niezupełnym

• pośladkowym (nad wchodem pośladki płodu)

• kolanowym

• stópkowym

WSTAWIANIE SIĘ

stosunek części przodującej do kanału rodnego. Jest wynikiem położenia, ułożenia i wstawiania się płodu.

• w ułożeniu przygięciowym wstawia się potylica i ciemię małe

• w ułożeniu odgięciowym 1^o wstawia się wierzchołek główki i ciemię duże

• w ułożeniu odgięciowym 2^o wstawia się czoło płodu

• w ułożeniu odgięciowym 3^o wstawia się twarzyczka płodu

Wstawianie się miednicy płodu:

• pośladki i stópki razem

• pośladki

• kolanka

• stópki

W poprzecznym położeniu może wstawiać się bark płodu. Najbardziej korzystne usytuowanie płodu w macicy to płód w położeniu podłużnym główkowym, przy przedniej odmianie ustawienia i ułożeniu przygięciowym.