Płazy

Cechy umożliwiające życie w wodzie

- Palce z błonami pławnymi ułatwiające pływanie

- Ogon służący jako napęd u ogoniastych

- Ażurowa, płaska czaszka z wyłupiastymi oczami ułatwia obserwacje otoczenia spod powierzchni wody

- Skóra naga, silnie ukrwiona. Uczestniczy w oddychaniu

- Śluz na ciele ułatwia pływanie

Cechy umożliwiające życie na lądzie

- Cztery kończyny rozstawione na boki

- szyja połączona z czaszką dwoma kłykciami potylicznymi

- Workowate płuca umożliwiające oddychanie powietrzem

- Dwa obiegi krwi

- Skóra pokryta śluzem ogranicza wysychanie

- Wydalają mocznik

- Ucho środkowe z strzemiączkiem umożliwia odbieranie dźwięków

- Powieki ochraniają oczy

Szkielet

- kręgosłup podzielony na część: szyjną, tułowiową krzyżową (1 krąg) i ogonową ( 1 krąg)

- Brak żeber i klatki piersiowej

- pas barkowy połączony z kręgosłupem ( u ryb z czaszką)

- pas miednicowy połączony z kregosłupem ( u ryb brak połączenia)

Układ pokarmowy

- Mięsisty język. Silnie umięśniony

- Jama gębowo-gardzielowa, przełyk, żołądek, wątroba i trzustka

- Jelito zakończone kloaką

Kloaka – Wspólne ujście układów

- ząbki na szczękach i podniebieniu

- przełykanie wspomagane przez popychanie pokarmu gałkami ocznymi

- postacie dorosłe zawsze drapieżne

Układ oddechowy

- workowate płuca

- oddychanie skórne

- u larw skrzela (zew. Lub wewnętrzne)

- wentylacje płuc umożliwia ruch dna jamy gębowo-gardzielowej. Gdy dno się obniża, to powietrze przez otwarte nozdrza wnika do jamy. Gdy dno się podnosi, nozdrza zamykają się a powietrze przenika do płuc. Jest to tzw. Pompa gardzielowa

Układ krążenia

-serce składa się z dwóch przedsionków i jednej komory.

- występuje stożek tętniczy i zatoka żylna

- W stożku tętniczym występuje zastawka spiralna która zapobiega mieszaniu się krwi utlenionej i odtlenionej

- Pojawiają się 2 krwioobiegi: mały (płucny) i duży. [u larw 1 obieg]

Układ nerwowy

- niewielkie mózgowie o małej masie

- ułożone liniowo

- Płazy mają zmysł węchu i smaku

Kresomózgowie – mocno wydłużone i podzielone na 2 półkule

Międzymózgowie – w pełni wykształcone. Występuje szyszynka

Śródmózgowie – tworzy ośrodek analizy wzrokowej i koordynacji mózgowia

Móżdżek – stanowi cienką płytkę za śródmózgowiem. Płazy nie wykazują dużej lokomocji.

Układ wydalniczy

- parzyste podłużne nerki

- mocz spływa z nerek moczowodami do pęcherza moczowego będącego uchyłkiem kloaki

Rozmnażanie

- parzyste gonady

Skrzek – złoża jaj zlepione w galaretowate sznury

- układ rozrodczy uchodzi do kloaki

- u bezogonowych zapłodnienie zewnętrzne. W wodzie; u ogoniastych i beznogich wewnętrzne

- rozwój w wodzie, z przeobrażeniem

- czasami opieka nad potomstwem

- czasem rozwijają się formy larwalne (neotenia)

Neotenia – zdolnośćdo rozmnażania się przed larwy (np. Aksolotl meksykański)

- masowe gody (np. rechot żab)

Larwy

- żyją w wodzie

- przypominają ryby

- oddychają skrzelami i poruszają się za pomocą płetwy ogonowej.

- ogoniaste pierwsze dojrzewają. Jako pierwszym wyrastają im kończyny przednie

- U bezogonowych dopiero krótko przed wyjściem na ląd nastepuje przeobrażenie. Wyrastają kończyny i zanika ogon

Ogoniaste - skrzela zewnętrzne, drapieżniki, pierwsze wyrastają kończyny przednie

Bezogonowe – skrzela wewnętrzne, roślinożerne, pierwsze wyrastają kończyny tylne

Przegląd płazów

1. Ogoniaste

Salamandry (plamista, olbrzymia) traszki, (zwyczajna, górska, karpacka)

1. Bezogonowe

Ropuchy (szara, zielona, paskówka) rzekotka, grzebiuszka, kumaki (nizinny, górski), żaby (trawna, moczarowa, jeziorowa, wodna) liściołaz straszliwy

1. Beznogie

- marszczelec

Znaczenie płazów

- walczą z szkodnikami

- stanowią przysmak

- pokarm dla zwierzyny

- Wszystkie polskie gatunki płazów objęte są ochroną