1 Koncepcja treściowa pedagogiki pracy z lat 70-tych ubiegłego wieku zakładała charakterystyczne dla tego okresu układy odniesienia:
a) układy odniesienia dla pedagogiki pracy początku lat 70 ubiegłego wieku:
• państwowy zakład pracy w którym niemal równoważnie traktowano zadania produkcyjne
i tzw. pozaprodukcyjne (organizacja biletów do teatru, stadiony, domy wypoczynkowe itd.)
• pracownicy konkretyzowanych stanowisk pracy, na których kwalifikacje oraz zmienność zadań wynikająca z postępu naukowo – technicznego nie były cechą dominującą
• dominującą w systemie edukacyjnym szkołą zawodową nastawiono na kształcenie wąskoprofilowe zgodnie z potrzebami gospodarki centralnie sterowanej
b) nowe układy odniesienia dla pedagogiki pracy:
• przemiany ustrojowe, gospodarcze i edukacyjne dokonujące się naszym kraju
• tendencje występujące w innych krajach, takie jak rozwój społeczeństwa informacyjnego, procesy globalizacji, przemiany cywilizacji naukowo – technicznej
• przemiany w nauce, szczególnie pedagogice i naukach o pracy i związane z tym alternatywne podejście do spraw kształcenia i wychowania.
2Pracę człowieka można rozpatrywać w różnych aspektach
1. praca jest działaniem technicznym
2. praca jest działalnością ekonomiczną
3. praca jest procesem fizjologicznym
4. praca jest procesem psychicznym i intelektualnym
5praca jest procesem społecznym
3.. Problemy badawcze dla pedagogiki pracy:
• zagadnienia teleologiczne – cele kształcenia zawodowego i ich analiza w powiązaniu
z przemianami kultury, gospodarki i struktury zatrudnienia
• zawodoznawstwo – podział pracy, wyodrębnienie się zawodów, klasyfikacja zawodów
i specjalności
• dobór i układ treści kształcenia – kryteria doboru treści kształcenia, relacja pomiędzy treściami ogólnokształcącymi i zawodowymi, procedury tworzenia programów kształcenia, korelacje międzyprzedmiotowe
• zagadnienia wychowania – wychowanie ucznia szkoły zawodowej oraz pracownika, a także kształtowanie kultury technicznej
• teoretyczne podstawy opracowań metodycznych – analiza organizacji i przebiegu oraz zmian w procesie kształcenia i doskonalenia zawodowego
• orientacja zawodowa – diagnoza pedagogiczna oraz zagadnienie korelacji zainteresowań
i możliwości jednostek z potrzebami rynku pracy, a także organizacja systemu orientacji
i poradnictwa zawodowego
• dokształcanie i doskonalenie zawodowe – funkcje i efektywność oraz korelacje z rynkiem pracy
• zagadnienie wyposażenia i materialnych warunków realizacji kształcenia i doskonalenia zawodowego – architektura szkolna oraz infrastruktura warsztatów szkolnych, pracowni
i laboratoriów
• zagadnienia organizacji i kierownictwa – jakość kształcenia, pomiar dydaktyczny oraz kryteria oceny pracy szkoły i poszczególnych nauczycieli
• pedeutologia – przygotowanie merytoryczne i metodyczne nauczycieli edukacji zawodowej oraz zagadnienie powinności deontologii pedagogicznej
4. Podział pracowników ze względu na kwalifikacje:
• Bez kwalifikacji
• Przyuczeni do zawodu
• Wykwalifikowani (ze względu na poziom posiadanego wykształcenia)
o Pracownicy z wykształceniem zasadniczym
o Pracownicy z wykształceniem średnim
o Pracownicy z wykształceniem wyższym
• Pracownicy wysoko wykwalifikowani
5. Formy poradnictwa zawodowego:
1. lekcje zawodoznawcze
2. wycieczki zawodoznawcze
3. spotkania zawodoznawcze
4. konsultacje zawodoznawcze
5. zespoły zawodoznawcze
6. kąciki informacji zawodowej
7.giełdy zawodów
6. W pedagogice pracy przyjmuje się, że terminem nadrzędnym jest edukacja permanentna, wyróżnia się 4 procesy:
? wychowanie naturalne
? wychowanie i kształcenie szkolne
? kształcenie równoległe (paralelne)
? kształcenie ustawiczne dorosłych, w ramach którego wyróżniamy:
*dokształcanie (podwyższanie kwalifikacji formalnych – awans w pionie),
*doskonalenie (aktualizowanie, pogłębianie wiedzy i umiejętności w danym zawodzie – awans
w poziomie),
*samokształcenie,
*kształcenie bezinteresowne (nie związane z pracą zawodową, umożliwia rozwój własnych zainteresowań)
7. Biała Księga Kształcenia i Doskonalenia Zawodowego, wymienia 3 podstawowe czynniki przemian mające wpływ na proces edukacji:
- rozwój społeczeństwa informacyjnego
- procesy globalizacji
- przemiany cywilizacji naukowo – technicznej
8. Pomiędzy edukacją i gospodarką opartą na wiedzy zachodzi następująca zależność:
Edukacja dla wszystkich przez całe życie › społeczeństwo wiedzy › gospodarka oparta na wiedzy
9. Wyróżniamy trzy typy uczenia się:
1. pierwotne – polegające na kształtowaniu umysłowości zorientowanej na zachowanie status quo, nie zdolnej do zmian
2. wtórne – które pełni funkcję adaptacyjną
3. uczenie się trzeciego stopnia – czyli zdobywanie umiejętności modyfikowania przyswojonego zestawu alternatyw
10. Przewidywane działania – dominują działania w zakresie edukacji ustawicznej, skupiać się będą na:
* dawaniu drugiej szansy tym wszystkim, którzy z różnych powodów nie uzyskali wykształcenia
w okresie młodzieńczym i zmierzaniu przez to do ograniczenia zjawiska odrzucenia
* przekwalifikowaniu osób będących bez pracy i zagrożonych bezrobociem
* kształcenie w zakresie swobodnego posługiwania się komputerem, zarówno w sferze zawodowej
i pozazawodowej
* nauczaniu języków obcych, umożliwiających swobodne porozumiewanie się
* urozmaicaniu ofert edukacyjnych i stwarzaniu przez to możliwości wyboru oraz upowszechnianiu dostępu do edukacji przez różne grupy społeczne
* popularyzacji zasad kształcenia oraz rozwijaniu form edukacyjnych pomocnych w rozwiązywaniu problemów osobistych poszczególnych osób