Seminarium 8IV 2011 UWARUNKWANIA STANU ZDROWIA
Czynniki ryzyka
- brak aktywności fizycznej
- nieumiejętność radzenia sobie ze stresem
- nieracjonalne odżywanie
- stosowanie używek (papierosy, alkohol, narkotyki)
- fizyczne i chemiczne czynniki środowiska
Modala zdrowia Hancoca i Perkinsa
- kompleksowe – holistyczne podejście do zdrowia, wyjaśnienie wielorakich zależności pomiędzy kulturowym, społecznym i fizycznym środowiskiem życia a zdrowiem
- model dynamiczny, w którym człowiek ma wpływ na poszczególne czynniki wpływają na jego stan zdrowia
Czynniki biologiczne
Zachowania indywidualne
Środowisko fizyczne i psycho-sojco-ekonomiczne
Styl życia
System opieki zdrowotnej
Środowisko zmienione przez człowieka – cywilizacja
Kultura
biosfera
Raport na temat zdrowia przygotowany prze bank światowy
Stan zdrowia jest funkcją dwóch głównych czynników
- stan zdrowia
- wykształcenia
Wzrost bogactwa i wykształcenia to najpewniejsze determinanty poprawy stanu zdrowia
Model „pół zdrowia” Lalona
4 pola uwarunkowań zdrowia
- styl życia
- środowisko fizyczne
- czynniki biologiczne
- organizacja opieki zdrowotnej
Determinanty zdrowia
53% styl życia
- aktywność ruchowa
- zwyczaje żywieniowe
- sposób spędzania wolnego czasu
- używki
- zachowania seksualne
21% środowisko życia
- biotyczne: priony, wirusy, bakterie
- abiotyczne:
Chemiczne- dwutlenek siarki, pyły, tlenki azotu, fluor, ołów, kadm, dioksyny, azbest, tlenek węgla
Fizyczne- drgania mechaniczne, wibracje, hałas, promieniowanie, warunki klimatyczne ( temp., wilgotność, światło słoneczne, ruchy powietrza, ciśnienie atmosferyczne)
16% czynniki biologiczne
- uwarunkowania genetyczne
Predyspozycje genetyczne do różnych chorób
Mutacje genowe
Wady rozwoju
- wiek (odmienne zachowania prozdrowotne)
Sprawność psychofizyczna i metaboliczna
Starzenie się organizmu
Zmiany zwyrodnieniowe
Zmiany aktywności hormonalnej
- płeć – Polki częściej niż Polacy realizują wzór zachowań prozdrowotnych
10% opieka zdrowotna
Czynniki psychologiczno-społeczne
- umiejętność radzenia sobie z reakcją stresową
- wykształcenie
- stosunki społeczne
- posiadanie pracy i satysfakcja z niej
- warunki mieszkaniowe
- dochody osobiste
- poczucie bezpieczeństwa
Triada zgonów (dane z 2000 r)
1. choroby krążenia 48%
2. nowotwory 23%
3. wypadki 22%