Podstawy komunikacji międzykulturowej – odpowiedzi
1.   Rzeczywistość kolonialna w Jądrze ciemności J.Conrada. Widok Afrykanów. Zmuszani do katorżniczej pracy, wyrwani z własnego środowiska, codziennego życia, są zmuszani do pracy ponad siły. Są przemęczeni, wychudzeni. Pozbawieni godnych warunków do życia często umierają z wycieńczenia – „Czarne kości leżały wyciągnięte na ziemi(...)”. Los tych głodnych, niezdolnych do pracy Murzynów, nie ma większego znaczenia dla kolonizatorów. Bohater dostrzega kontrast między kulturami białych i tubylców. Na jednej ze stacji Marlow spotyka księgowego. Dziwi go jego ubiór. Nie spodziewał się, że spotka człowieka eleganckiego. Był bowiem ubrany w biały garnitur, lakierki i krawat. Podczas rozmowy Charles zauważa obojętność tego człowieka wobec cierpienia Murzynów. Stawia ich niżej od siebie. Dlatego bohater odnosi się z ironią do wyglądu księgowego. Obrazy jakie przedstawia budzą w nim wiele emocji, uczuć. Współczuje tym ludziom i chciałby im pomóc, lecz mówi – „nie miałem pojęcia co mógłbym zrobić dla niego”.
2.   Jurodiwy jako obcy: Rosjanin z „Jądra ciemności” przypominający arlekina to jurodiwy (ros.) – szaleniec chrystusowy. Jurodiwy nie występuje w kulturze Zachodu, ale najbliższym mu w niej jest św. Franciszek. Jurodiwy to postać rozpięta między dwoma porządkami, tragi-komiczna. Jurodiwy z urodzenia to chory psychicznie, z wyboru – to mnich decydujący się na kilka lat szaleństwa. Urąga ludziom, ale poddaje się im. Z jurodiwymi rozprawił się Piotr I. Raskolnikow ze „Zbrodni i Kary” zawdzięcza swoje nazwisko słowu raskoł, czyli rozłam. Jedną z pobudek zabicia lichwiarki jest myślenie, że ktoś kto ma taki porządek w domu, tak czysto, musi być bardzo nikczemną postacią (sam Raskolnikow śpi brudny w barłogu). Owo czyste mieszkanie to Rosja Piotra I przeciwstawiona Rusi, to Oświecenie krytykowane przez szkołę frankfurcką.
3.   O prawdzie i kłamstwie w sensie kulturowym. Nie sposób oddzielać od siebie masek, tak samo, jak nie sposób oddzielać rękopisów, choćby jeden z nich całkowicie negował drugi. Dopiero bowiem wzięte razem składają się one na całość dzieła. Do takich właśnie wniosków doszedł, w kontekście twórczości Malinowskiego. James Clifford. Kłamstwo, ocalające kulturowe kłamstwo jest równorzędnym wyrazem rzeczywistości, co tzw. naga prawda. Dzieło, by było pełne, powinno być polifoniczne; powinno zawierać w sobie wiele różnych dyskursów. Etnograficzna autokreacja zakłada z góry kłamstwa pominięcia i kłamstwa retoryki i czyni ona także możliwym mówienie mocnych prawd.
4.   Globalizacja jako proces społeczno-ekonomiczny w XX wieku:
- deregulacja działań banków USA
- 1984 – prywatyzacja American Telegraph and Telephone Center
   Etapy:
a.   Sprzedaż na całym świecie
b.   Przenoszenie produkcji na cały świat
c.   Kontrola jakościowa, ilościowa, zarządzanie
5.   Wioska globalna wg M. McLuhana
- świat został skurczony czasowo i geograficznie, a nasze zmysły zostały rozszerzone technologią
- wioska globalna to elektroniczna współzależność, sieć mediów elektronicznych oplotła bowiem świat
- nastąpiła nowa plemienność oparta na bliskości zapośredniczonej, co jest zjawiskiem pozytywnym
6.   Globalizacja wg Z. Baumana:
PRZYCZYNY:
a.   Uznanie kobiet an rynku pracy w latach 90.
b.   Zastąpienie produkcji przez usługi (cywilizacja węgla ◊ cywilizacja krzemu)
CECHY:
a.   Ruchomość, mobilność KONTRA wspólnota lokalna
b.   Zajmowanie przestrzeni przez slumsy ORAZ gated communities
c.   Figura turysty A figura włóczęgi
d.   Więzienia: panopticon◊synopticon
e.   Glokalizacja:  I. likwidacja, II. Przetwarzanie
7.   Różnice między McLuhanem a Baumanem wobec opisu rzeczywistości globalnej:
a.   Bauman jest strukturalistą, kontynuuje linię Durkheima i Levi-Straussa [RÓŻNICA◊BINARNY PODZIAŁ◊PAZA OPOZYCJI BINARNYCH = STRYKTURA]
b.   Bauman skupia się na negatywnych aspektach globalizacji, a McLuhan na pozytywnych
c.   Wg McLuhana wykluczeni są nieobecni (by być częścią globalnej wioski trzeba mieć dostęp do portu), wg Baumana są obecni.
8.   Kultura wg Edwarda Burnetta Tylora (1832-1917), profesora antropologii społecznej, to złożona całość nabyta przez człowieka jako jednostki społecznej. W skład kultury wchodzą wiedza, wierzenia, sztuka – tworzą one sferę mentalną. Tylor zastąpił słowo cywilizacja słowem kultura, o obcych społecznościach nie mówił jako o dzikich, lecz jako o kulturach również.
9.   Atomizm i holizm w antropologii i filozofii:
a.   Atomizm zakłada, że kultura (w antropologii) lub rzeczywistość w filozofii) jest złozona z nierozkładalnych elementów pierwotnych, które należy traktować w oddzieleniu
b.   Holizm zakłada, ze kultura/rzeczywistość składa się z elementów podzielnych wciąż na inne, nie można traktować ich w oderwaniu
Atomistą był Durkheim uznający, że potrzeby fizjologiczno-biologiczne zaspokajamy bez odniesień kulturowych, holistą był Malinowski sądzący, że odwrotnie – wraz z potrzebami wtórnymi (społeczno-kulturowymi)
10.   Kultura wg Malinowskiego to funkcja potrzeb i instytucji. Kultura to całokształt dziedzictwa społecznego:
INSTYTUCJE: magia, nauka, religia
ZACHOWANIA: zwyczaje, obyczaje, normy, dyrektywy
MATERIALNOŚĆ: dobra i zdobycze techniczne
11.   Impakt kulturowy – jednokierunkowy wpływ kulturowy. W przypadku Afryki badanej przez Malinowskiego: wpływ Europejczyków na Afrykanów. Od lat 50. XX wieku antropologia amerykańska proponowała modele wpływu dwukierunkowego.
12.   Współpraca a konflikt: efekt kontaktu międzykulturowego w Afryce wg Malinowskiego:
Świat kontaktu międzykulturowego Europejczyków i Afrykanów, który spowodował, że dziś Afryka jest kontynentem zdegradowanym.
13.   Przekonania a kultura wg Kmity:
Przekonanie składa się z normy oraz dyrektywy, a kultura to zbiór przekonań normatywno-dyrektywalnych powszechnie respektowanych przez daną społeczność, regulujący jej praktykę społeczną

14.   Przedmiotowy i podmiotowy charakter kultury wg J. Kmity
•   Przedmiotowe – człowiek jest kierowany przez kulturę. Kultura to software (np. nabyliśmy zdolność mówienia i nie zastanawiamy się nad pochodzeniem języka). Można je sprawdzić na zasadzie sądu. Aspekty przedmiotowe – czyjeś działanie jest segmentowane względem drugiego (np. wszyscy mają komórkę, więc ja też muszę). Działanie warunkowane przez społeczeństwo.
•   Podmiotowe – kultura jest abstraktem, który postulujemy. Jest ponadjednostkowa, ma intersubiektywny charakter (że dwoje ludzi wierzy i uznaje te same przekonania). Obiektywna rzeczywistość społeczna (np. mężczyzna ściąga czapkę przy wejściu do kościoła. Podanie się takiemu przymusowi oznacza, że ma jakieś przekonania). Działania warunkowane przez przekonania
15.   Działanie i jego rodzaje wg Habermasa
Działanie –szczególny przypadek zdarzeń (związek przyczynowo – skutkowy). Ekspresja symboliczna(relacje, które łączy działanie lub przedmiot ze strefą ponadindywidualną, którą może być np. pojęcie. Sfera pozazmysłowa. Osoba odnosi się do jednego z trzech światów, w tym zawsze do świata obiektywnego. Działanie:
•   Niespołeczne – instrumentalne (robię coś sama, ingerując)
•   Działania społeczne (więcej niż 1 jednostka):
a)   Strategiczne – działanie ze względu na cel
b)   Komunikacyjne – ze względu na wspólny cel
16.   Lokucja, illokucja, perlokucja wg J.Austina
Lokucja – wypowiedzenie (ex. Dzień dobry)
Illokucja – działanie za pomocą wypowiedzi (ex. Zrealizowanie aktu przywitania się)
Perlokucja – efekt osiągnięty za pomocą wypowiedzi (ex. Odpowiedź: Dzień dobry)
17.   trzy królestwa Gottloba Fregego:
A.   królestwo rzeczy zewnętrznych,
B.   królestwo przedstawień
C.   królestwo myśli
trzy światy Karla Poppera:
a)   Świat 1 - świat stanów fizycznych, obiektów fizykalnych postrzegalnych zmysłowo
b)   Świat 2 – świat przedstawień owych faktów (stanów wewnętrznych), jest subiektywny, bo ludzie inaczej widzą i słyszą; tak jak rzeczy (1. Św.) są przed nami, tak przedstawienia (2. Św.) są w naszych umysłach
c)   Świat 3 – świat idei w sensie obiektywnym; jest to świat możliwych przedmiotów myśli: świat teorii samych w sobie, ich relacji logicznych, argumentów i sytuacji problemowych samych w sobie
Między pierwszymi dwoma światami u Fregego i Poppera nie ma zasadniczej różnicy, jest ona w 3., wg Fregego myśli istnieją niezależnie od ludzi, Frege patrzy filozoficznie, Popper socjologicznie.
18.   Podwójne kłamstwo słów wg Nietzschego to inaczej podwójna metaforyzacja, a metafora to powiązanie dwóch niewspółmiernych światów. Te zaś to: świat fizykalny (odbierany przez mózg) i świat obrazów wywołanych (mentalny, bytujący w umyśle).
19.   Prawda wg Nietzschego jest "Ruchliwą armią metafor, metonimii, antropomorfizmów, krótko - sumą ludzkich stosunków, które zostały poetycko i retorycznie wzmocnione, przetransponowane i upiększone"
20.   Sinn i Bedeutung wg Fregego. Sinn to znaczenie, a Bedeutung to to odniesienie przedmiotowe. Gwiazda wieczorna i gwiazda zaranna mają to samo Bedeutung, którym jest niepoprawnie nazwana planeta Wenus, ale róznią się znaczeniem.
21.   Ekstensja i intencja wg Fregego. Ekstensja to zakres (1. Św.) a intencja to treść (2. Św.). Są to dwa rodzaje zdań, oba odnoszą się do świata 3.
22.   Nazwa – wyrażenie odnoszące się do rzeczy (desygnujące rzecz)
Predykat – zbiór albo relacja (denotowanie) (1,0 wartość logiczna)
Zdanie - wypowiedź, która stwierdza określony stan rzeczy, może być prawdziwa lub fałszywa.
23.   Asercja wg Fregego to przekonanie o prawdziwości/fałszywości zdania.
24.   Zdanie elementarne jest funkcją prawdziwościową samego siebie
25.   /
26.   Gra językowa wg Wittgensteina to posłużenie się danym słowem w zaplanowany dla odbioru sposób
Forma życia – Lebensform.
Gra jezykowa – całość złożona z języka i czynności, w jaką on jest wpleciony (Wittgenstein,str.12)
gry jezykowe ze słowami, a wiec zestawy reguł uzycia, do zachowan regularnych wpajanych jednostkom w trakcie treningu kulturowego, czyli uczenia jezyka i sensownych (dopuszczalnych) sposobów działania w obrebie danej społecznosci. Forma zycia —
w mysl §19 i §23 Dociekan — jest raczej ogółem zachowan regularnych
charakterystycznych dla społecznosci jako całosci, a nie
dla poszczególnych jej członków. Jest przestrzenia podstawowej
zgodnosci w jezyku, która jest miedzy innymi zgodnoscia pewnego
fundamentalnego obrazu swiata (§241). Jest to zgodnosc reguł
gramatycznych, kryteriów stosowania poszczególnych wyrazen i rozumowan.
             „Wyobrazic sobie jezyk to wyobrazic sobie pewna forme zycia”
27.   /
28.   Nie istnieje język prywatny wg Wittgensteina, nie można sobie samemu zdawać relacji z własnego stanu psychicznego; język jest wyłącznie społeczny.
29.   Semiotyka logiczna – nauka o znakach:
a)   Semantyka – ogólna teoria znaków, bada relacje pomiędzy znakiem, a rzeczywistością pozajęzykową, do której ten znak się odnosi
b)   Pragmatyka – bada relacje między znakiem, a nadawcą i odbiorcą (podmiotem) tego znaku
c)   Syntaktyka – nie odnosi się do rzeczywistości; bada relacje między znakani wewnątrz języka, które mają charakter formalny, tj.takie, że aby je stwierdzić nie musimy znać znaczenia poszczególnych wyrażeń, a jedynie reguły ich stosowania
30.   Zdania
o   Zdanie analityczne a priori – aprioryzm (zdanie równościowe, przyjęte z góry; ex. Kultura=cywilizacja)
o   Zdanie syntetyczne a posteriori – empiryzm (zdanie nierównościowe, zależne od doświadczenia)
o   Zdanie syntetyczne a priori – umiarkowany empiryzm (zdanie nierównościowe, przyjęte z góry)
31.   Sąd w sensie psychologicznym a sąd w sensie logicznym wg Ajdukiewicza
a.   Sąd psych. – wyrażenie treści, jaka ma miejsce w naszych umysłach, towarzyszy coś nieuchwytnego, odwołuje się do artykułowanego procesu sądzenia
b.   Sąd log. – relacja umieszczana w szerszej strukturze, ma charakter formalny; znaczenie jakie przysługuje zdaniu w danym języku
32.   Znaczenie wg Ajdukiewicza – coś intersubiektywnego, co przysługuje jakiemuś dźwiękowi mowy ze względu na język, nie zaś ze względu na jakąś jednostkę ludzką
33.   Sens, znaczenie, odniesienie przedmiotowe. Jeśli Sinn przetłumaczymy jako sens, to Bedeutung jako znaczenie, jeśli Sinn jako znaczenie, to Bedeutung jako odniesienie przedmiotowe
34.   Przekład radykalny W.V.O. Quine’a
dla Quine’a zagadnienie przekładu radykalnego stanowi przede wszystkim część dociekań epistemologicznych. Holizm w filozofii nauki Quine rozciąga na filozofię języka za pomocą słynnego eksperymentu myślowego na temat przekładu radykalnego (Word and Object 1960, polski przekład, bardzo niedobry, Słowo i przedmiot). Samo pojęcie przekładu radykalnego (radical translation) jest przełożone dość niefortunnie, jako że nie idzie o przekład skrajny, ani zideologizowany, lecz o przekład z języka egzotycznego plemienia, którego do tej pory nikt obcy nie poznał. Nie ma więc żadnych słowników, ani podręczników, i jedyną podstawą przekładu jest obserwacja uczestnicząca językoznawcy terenowego.   Wyraz radical pochodzi od łacińskiego radix = korzeń, idzie więc o przekład „od samego korzenia”, przekład od podstaw (propozycja Joanny Szulińskiej). Językoznawca polega wyłącznie na obserwacji zachowań werbalnych tubylców oraz okoliczności towarzyszących ich wypowiedziom, na gestach ostensji (wskazujących) oraz na odróżnieniu potakiwania od zaprzeczania. W miarę gromadzenia obserwacji językoznawca formułuje hipotezy na temat trafnego przekładu wypowiedzi tubylców na własny język i testuje je zadając tubylcom pytania połączone z gestem ostensji.

35.   Epistemologia znaturalizowana wg Quine’a. Naturalizm Quine’a przejawia się też w jego programie epistemologii znaturalizowanej. Traktuje on epistemologię nie jako aprioryczne badanie warunków prawomocności wyników nauki, które daje naukom podstawy, ale jako jedną z nauk, która razem z innymi naukami (zgodnie z tezą holizmu) tworzy pewien system. W ten sposób epistemologia jest dyscypliną współzależną z psychologią poznawczą, neurofizjologią, a nawet fizyką.
36.   Hipotezy analityczne nie są ustalonymi funkcjami językowego zachowania. Wykraczają one poza wszystko, co kryje się we wszelkich dyspozycjach krajowca do zachowania werbalnego. Stosowanie tych hipotez pociąga za sobą przypisanie umysłowi krajowca naszego poczucia językowej analogii. Konkurencyjne systemy analitycznych hipotez mogą zgadzać się całkowicie z ogółem zachowania werbalnego, a mimo to podawać wzajemnie niezgodne przekłady niezliczonych zdań, nie podlegających niezależnej kontroli.
37.   Michel Foucault wymienia dwa dyskursy na temat pierwotnej natury człowieka – postać dzikiego i postać barbarzyńcy, z tymi dwoma postaciami połączone są 2 sposoby komunikowania – wymiana i wojna.
DYSKURS FILOZOFICZNO-HISTORYCZNY: model barbarzyńcy i wojny
DYSKURS SPOŁECZNO-PRAWNY: model dzikiego i wymiany
38.   Jak wyżej
39.   Interpretacja radykalna-możliwość włączenia czyjejś wypowiedzi do zbioru czyjejś wypowiedzi dzięki zasadzie życzliwości (korespondencja i spójność). Obie strony wzajemnie się interpretują.
40.   Zdanie produkuje wypowiedz, wypowiedzi sa relacjami miedzy zdaniem, osoba i czasem.
41.   Zasada życzliwości (charity principle) Donalda Davidsona (1917-2003). W myśl tejże zasady, gdy w dziele pojawia się coś, co wydaje się absurdalne, jawnie błędne, nieprawdziwe lub sprzeczne z ogólnym tokiem wywodu, to należy zinterpretować to właśnie w sposób życzliwy. Postępowanie to nie jest jednak tożsame z bagatelizowaniem wykrytego błędu czy też całkowitą, ślepą zgodnością badacza z autorem. Chodzi jedynie o to, by umiejscowić dany błąd na innej płaszczyźnie. Tym samym, nie przekreśla się całkowicie słuszności, prawdziwości bądź też sensowności danego twierdzenia.
42.   Holizm tego, co mentalne wg Davidsona: Postawy propozycjonalne, w kategoriach których zdarzenia mentalne są charakteryzowane nie mają tożsamości w oderwaniu od innych postaw propozycjonalnych, a są dookreślane dzięki sieci innych przekonań, intencji itd.
43.   Metajęzyk to te elementy języka, które służą do przekazywania informacji o samym języku. dowolny język służący do opisu innego języka. Język opisywany za pomocą danego metajęzyka nazywa się językiem przedmiotowym. Podobnie język, w którym bada się dany język przedmiotowy nazywa się językiem podmiotowym, jako język którym posługuje się badający podmiot. Metajęzyki mogą tworzyć hierarchię: dany metajęzyk może być opisywany przez metajęzyk wyższego stopnia itd.
44.   Komunikacja dla Davidsona to intencjonalne czynienie swojej wypowiedzi możliwą do zinterpretowania.
45.   Zasada triangulacji wg Davidsona. Komunikacja językowa stanowi zarazem proces dochodzenia do wiedzy, który Davidson nazywa triangulacją. Trzem „wierzchołkom trójkąta” odpowiadają trzy rodzaje wiedzy: wiedza obiektywna (o świecie realnym), wiedza subiektywna (o naszych własnych postawach propozycjonalnych) i wiedza intersubiektywna (o postawach propozycjonalnych drugiego człowieka). Żaden z wymienionych rodzajów wiedzy nie może być zredukowany do pozostałych ani nie może powstać niezależnie od pozostałych.
46.   Kultura jako zbiór postaw propozycjonalnych. Postawy propozycjonalne to systemy przekonaniowe, a skoro przekonanie = norma + dyrektywa, a kultura to zbiór tych przekonań, to kultura jest zarazem zbiorem postaw propozycjonalnych.
47.   /
48.   Komunikacja międzykulturowa występuje, gdy zachodzi porozumienie pomimo odmiennych postaw propozycjonalnych .
49.   Koniunkcja◊możliwie najsilniejsze połączenie dwóch zbiorów. Żeby doszło do komunikacji dwa zbiory muszą zawierać elementy które się wzajemnie nie znoszą. Komunikacja jest możliwa ale nieprawdopodobna gdyż rzadko zdarza się by dwa dystynktywnie różne zbiory przekonaniowe uzupełniały się.
50.   W efekcie komunikacji międzykulturowej pojawia się nowa kultura-nowych jakości i innych zubożenia. Świat kulturowy jest dynamiczny, gdyż zbiory przekonań są nieustannie uzupełniane i zubożane.

47. Komunikacja a język : ludzie mogą się komunikować nawet wtedy gdy nie mówią tym samym językiem. Posiadają już jakiś podzbiór przekonań i przekładają wyrażenia na własne języki. Gdy ludzie mają różny system przekonań i mówią różnymi językami to nie mogą się porozumieć. Różnice kulturowe są między przekonaniami a nie językami. Komunikacja międzykulturowa to możliwość jednoczesnego powiązania znaczeń i przekonań.