Płyta pilśniowa (potocznie dykta) wyrób z drewna w postaci płyty wykonanej z rozwłóknionej tkanki drzewnej przez spilśnienie (spilśnianie to proces łączenia włókien w zwartą masę) i uformowanie w odpowiedniej temperaturze i pod odpowiednim ciśnieniem.
Płyty pilśniowe wytwarza się z włókien drzewnych – w zależności od typu płyty z dodatkiem środków chemicznych np.: kalafonii, emulsji parafinowej, siarczanu glinu.
Surowcem przeznaczonym do produkcji płyt pilśniowych jest drewno małowymiarowe, odpady przemysłowe powstałe podczas obróbki drewna oraz drobnica leśna i inne surowce zawierające włókna lignocelulozowe.
Skład strukturalny płyt pilśniowych: 85-90% - sucha masa drzewna, 0-5% substancji chemicznych, woda do 10%.
Masa tworzywa płytowego jest, zatem mniej lub bardziej zwarta w zależność od typu płyty pilśniowej.
Rodzaje płyt pilśniowych
Płyty pilśniowe twarde– prasowane o gęstości od 800 do 900 kg/m3. Płyty te stanowią uniwersalny materiał konstrukcyjny, okładzinowy, dekoracyjny. Mają zastosowanie między innym w:
Meblarstwie
Wyposażeniu wnętrz
Galanterii drzewnej
Płyty pilśniowe twarde dzielimy na lakierowane i laminowane.
Płyty lakierowane w zależności od sposobu lakierowania i stopnia wykończenia powierzchni płaszczyzny wyróżnia się dwa typy:
L1 – lakierowanie o stopniu wykończenia 1 – z prawą powierzchnią pokrytą dwiema warstwami lakieru, jest jednobarwna, gładka i nie wymaga dalszego wykończenia.
L2 – lakierowane o stopniu wykończenia 2 – z prawą powierzchnią płyty pokrytą dwiema lub więcej warstwami lakieru termoutwardzalnego, przy czym wierzchnią warstwę stanowi lakier bezbarwny lub emalia.
Płyty laminowane są to uszlachetnione płyty twarde, których prawa powierzchnia płaszczyzny pokryta jest powłoką laminowaną przez naprasowanie na gorąco (w temperaturze około 150˚C) i pod ciśnieniem (około 4,5 MPa) papieru nasyconego żywicą termoutwardzalną.
Płyty pilśniowe porowate – nie prasowane o gęstości poniżej 400 kg/m3. Płyty porowate stosuje się w budownictwie, jako materiał izolacyjny i dźwiękochłonny do izolacji ścian, dachów i podłóg oraz jako wypełnienie szczelin dylatacyjnych. Stosuje się je, jako wykładziny sufitowe i izolacje dźwiękochłonną pomieszczeń. Ze względu na swoje parametry techniczne i użyte komponenty (90 % to włókna drewniane) coraz częściej wypiera z rynku styropian czy wełnę mineralną, jako materiał bardziej ekologiczny i o lepszym współczynniku przenikania ciepła.
Płyty pilśniowe półtwarde o gęstości od 650 do 850 kg/m3. Są to produkty drewnopochodne, powstałe w wyniku sprasowania włókien drzewnych z dodatkiem organicznych związków łączących i utwardzających, w warunkach wysokiego ciśnienia i temperatury. Jest to materiał o jednorodnej gęstości i składzie surowcowym w całym przekroju, dzięki czemu posiada doskonałą obrabialność mechaniczną w procesie skrawania. Płyty półtwarde są produkowane w trzech odmianach: LDF, MDF i HDF.
MDF – (Medium Density Fibreboard) - jest to średniogęsta płyta z włókien drzewnych. Jest podstawowym materiałem do produkcji mebli oraz artykułów wykańczania wnętrz takich jak listwy ozdobne, panele ścienne, kasetony a także do produkcji artykułów stolarki budowlanej np. drzwi. Ze względu na walory powierzchni nadają się do uszlachetniania poprzez pokrywanie cienkimi filmami melaminowymi, lakierowanie oraz oklejanie sztuczną i naturalną okleiną.
LDF – (Low Density Fibreboard) - jest to płyta z włókien drzewnych, charakteryzująca się zmniejszoną gęstością. Płyta LDF jest materiałem bazowym do produkcji paneli ściennych użytkowanych w pomieszczeniach suchych. Stanowią one również materiał bazowy do produkcji płyt poszyciowo-izolacyjnych.
HDF – (Hight Density Fibreboard) - jest to płyta z włókien drzewnych, charakteryzująca się dużą twardością i podwyższoną gęstością. Płyty HDF są przeznaczone do produkcji paneli podłogowych. Są także materiałem nośnym do powlekania laminatami HPL i CPL, papierami żywicznymi i okleinami naturalnymi. Produkty wykonane na bazie płyty HDF są przeznaczone do użytkowania w pomieszczeniach suchych.
Magazynowanie płyt pilśniowych
Płyty pilśniowe przechowuje się w pomieszczeniach zamkniętych i przewiewnych. Układa się je poziomo w stosy bez przekładek na suchym, równym i mocnym podłożu. Spodnia strona stosu powinna leżeć lewą stroną powierzchni ku dołowi a wierzchnia płyta stosu powinna być skierowana lewą stroną ku górze. Płyt złożonych w magazynie nie należy kierować bezpośrednio po ich dostawi do produkcji, lecz dopiero po 2-3 dniowym okresie sezonowania. Czas ten niezbędny jest do przywrócenia równowagi higroskopijnej między wilgotnością płyty a wilgotnością powietrza w magazynie.