Źródło finansowania- pojęcie

1. Ujecie statyczne- wynika ze struktury kapitałów (pasywów),

2. Ujecie dynamiczne- pochodzenie środków pieniężnych wykorzystywanych do finansowania wydatków danego okresu.

Mechanizm napędzający funkcjonowanie przedsiębiorstwa i jego rozwój

Determinanty wybory źródeł finansowania

1. Wewnętrzne:

2. Wielkość przedsiębiorstwa,

3. Zyskowność,

4. Możliwości i potencjalna dynamika ekspansji,

5. Stabilność prowadzonej działalności,

6. Struktura majątku przedsiębiorstwa,

7. Forma prawna przedsiębiorstwa,

8. Struktura własności przedsiębiorstwa i stopień koncentracji własności.

9. Zewnętrzne:

10. Makroekonomiczne,

11. Stopień rozwoju rynków finansowych,

12. System podatkowy,

13. Prawo upadłościowe,

14. Stopień rozwoju rynku przejęć.

Teoria hierarchii źródeł finansowania zakłada, że:

1. Przedsiębiorstwa preferują wewnętrzne źródła finansowania tj. zysk netto, odpisy amortyzacyjne oraz wpływy ze sprzedaży posiadanych krótkoterminowych papierów wartościowych lub innych zbędnych aktywów.

2. Jeżeli zachodzi konieczność skorzystania z zewnętrznych źródeł finansowania, to w pierwszej kolejności przedsiębiorstwo emituje najbezpieczniejsze papiery wartościowe, np. obligacje zamienne, a na końcu jako wyjście ostateczne- emisja nowych akcji.

Preferencje przedsiębiorstwa w zakresie wykorzystania źródeł finansowania:

1. Zyski zatrzymane (wewnętrzne źródło kapitału własnego),

2. Emisja papierów Dłużnych (zewnętrzne źródło kapitału obcego),

3. Emisja akcji (zewnętrzne źródło kapitału własnego).

Finansowanie- pojecie

1. Proces pozyskiwania kapitału przez przedsiębiorstwo.

2. Dostarczanie środków pieniężnych na rzecz określonego podmiotu na pokrycie jego wydatków lub wykonanie określonych zadań.

3. Dynamiczny proces związany z codziennym podejmowaniem decyzji, które zmierzają do utrzymania równowagi finansowej.

4. Proces, który polega nie tylko na zdobywaniu kapitału, ale również związany jest z kształtowaniem jego optymalnej struktury.

Strategie finansowania

Zbiór kryteriów i reguł postępowania podporządkowanych realizacji strategicznego celu rozwoju, którymi kierują się zarządzający przy podejmowaniu decyzji dotyczących pozyskania środków na działalność bieżącą i rozwojową oraz określenie kierunków i sposobów wykorzystania tych środków przy uwzględnieniu istniejących szans, ograniczeń i związków z otoczeniem.

Obszary decyzyjne strategii finansowania

Strategie finansowania:

1. strategia finansowania

   • Strategia finansowania majątku trwałego

   • Strategia finansowania majątku obrotowego

   • Strategia pozyskiwania kapitałów własnych

   • Strategia pozyskiwania kapitałów obcych

   • Strategia podatkowa

2. Strategie inwestowania w majątek

   • Strategia inwestowania w majątek trwały

   • Strategia inwestowania w środki obrotowe

   • Strategia wykorzystania środków obrotowych

c) Strategie redystrybucji zysku

Strategia finansowania- ujecie kompleksowe

Program długookresowych działań uwzględniający sytuację finansową przedsiębiorstwa, czynniki makrootoczenia i otoczenia konkurencyjnego oraz decyzje związane z pozyskiwaniem kapitału krótkoterminowego i długoterminowego i taką jego alokacje w składniki majątku i inne operacje, które przyczynią się do osiągnięcia zakładanego celu lub celów przedsiębiorstwa.

Elementy strategii finansowania:

1. Zasady,

2. Cele,

3. Środki i metody,

4. Determinanty.

Klasyfikacja źródeł finansowania

Kryteria:

1. Płaszczyzna działania,

2. Cele finansowania,

3. Źródło pochodzenia kapitału,

4. Stan prawny kapitałodawcy,

5. Horyzont czasowy,

6. Możliwość przenoszenia roszczeń,

7. Rodzaj i struktura majątku,

8. Realizowana strategia,

9. Charakter wnoszonego kapitału,

10. Przedmiot i zakres finansowania,

11. Charakter potrzeb finansowych,

12. Cykl życia przedsiębiorstwa.

Płaszczyzna działania:

1. Finansowanie w ujęcie klasycznym (wąskim)- pozyskanie przez przedsiębiorstwo kapitału, który odzwierciedla źródła finansowania majątku (pasywa bilansu) obejmuje:

2. Zmiany struktury pasywów,

3. Zapewnienie płynności finansowej,

4. Lokowanie kapitału na określony czas w konkretnej formie i celu.

5. Finansowanie w ujęcie szerokim- to pozyskiwanie kapitałów oraz wszystkie decyzje dotyczące przeprowadzonych w przedsiębiorstwie procesów rzeczowych i finansowych, ich rezultatem jest właściwe kształtowanie poziomu i struktury aktywów i pasywów.

Cel finansowania

1. Finansowanie bieżących wydatków (regularne)- ma za zadanie synchronizowanie osiąganych przychodów ze sprzedaży z wydatkami generowanymi przez czynności i działania podejmowane w związku z produkcją dóbr i usług (zwroty dopływów środków pieniężnych).

2. Finansowanie pierwotne- obejmuje decyzje dotyczące zwiększenia kwot kapitału związanego z przedsiębiorstwem podejmowane w związku z:

3. Powstaniem przedsiębiorstwa,

4. Racjonalizacją przedsiębiorstwa,

5. Rozbudową,

6. Sanacje finansowe.

Źródło pochodzenia kapitału:

1. Finansowanie zewnętrzne- środki finansowe pochodzą z otoczenia przedsiębiorstwa, w skład tego finansowania wchodzi:

2. Finansowanie udziałowe,

3. Finansowanie wierzycielskie,

4. Finansowanie hybrydowe (pośrednie).

5. Finansowanie wewnętrzne- środki finansowe uzyskuje się z zasobów własnych, w skład tego finansowania wchodzi finansowanie:

6. Z przekształcenia majątku,

7. Z kształtowania kapitału.

Stan prawny kapitałodawcy:

1. Finansowanie własne- dopływ środków następuje poprzez wkłady i udziały właścicieli przedsiębiorstwa,

2. Finansowanie obce- dopływ środków pochodzi z rynku pieniężnego i kapitałowego poprzez obrót towarowy i kredytowy oraz w drodze szczególnych …

Horyzont czasowy

1. Długoterminowe- związane z finansowaniem w długim okresie, głownie majątku trwałego oraz stałej części majątku obrotowego.

2. Krótkoterminowe- służą do finansowania bieżącej (operacyjnej) działalności przedsiębiorstwa; finansuje zmiany struktury majątku obrotowego, zabezpiecza potrzeby transakcyjne podmiotu zapewniając płynność finansową.

3. Bezterminowe- angażowane w działalność przedsiębiorstwa na stałe- kapitały własne.

4. Terminowe- podlegają zwrotowi- kapitały obce.

Elementy składowe kapitału stałego

Kapitał stały

Możliwość przenoszenia roszczeń

1. Finansowanie udokumentowane na podstawie posiadanego dokumentu, jakim jest papier wartościowy- posiadacz tego papieru może zrealizować swoje roszczenia po przedłożeniu tego papieru.

2. Finansowanie nieudokumentowane- roszczenia wierzyciela przyjmują postać zapisów księgowych, np. przy kredycie bankowym, kredycie kupieckim, factoringu, forfaitingu, itp.

Rodzaj i struktura majątku

1. Finansowanie majątku trwałego (inwestycji) dokonuje się zazwyczaj z trzech źródeł:

2. Kredyt bankowy,

3. Rynek kapitałowy,

4. Środki własne.

5. Finansowanie środków obrotowych dokonuje się poprzez:

6. Własne zasoby gotówkowe,

7. Kredyt bankowy,

8. Kredyt kupiecki.

Realizowana strategia:

1. Finansowanie aktywne- przedsiębiorstwo kupuje swój kapitał na zewnątrz, np. inwestycje w instrumenty finansowe w celu osiągnięcia dodatkowych korzyści, które następnie mogą być wykorzystane na finansowanie działalności podstawowej,

2. Finansowanie pasywne- polega na finansowaniu własnego przedsięwzięcia, czyli właśnych aktywów kapitałem własnym lub obcym.

Charakter wnoszonego kapitału

1. Finansowanie ze środków pieniężnych,

2. Finansowanie rzeczowe.

Przedmiot i zakres finansowania:

1. Finansowanie przedsiębiorstwa jako całości,

2. Finansowanie pojedynczej transakcji- związanej np. z działalnością sezonową, importową.

Charakter potrzeb finansowych:

1. Finansowanie permanentne- związane ze stałym zapotrzebowaniem na źródła finansowania działalności,

2. Finansowanie sporadyczne (zmienne)- dostarcza dodatkowych źródeł finansowania w przypadku zwiększonych potrzeb finansowych.

Cykl życia przedsiębiorstwa:

1. Finansowanie okresu dziecięcego- przedsiębiorstwo jest finansowane kapitalem własnym (założycielskim)uzupełnionym niewielką kwotą kapitału obcego (kredyt inwestycyjny),

2. Finansowanie okresu młodzieńczego- przedsiębiorstwo dokonuje podwyższenia kapitału własnego w wyniku emisji nowych akcji lub pozyskania nowych udziałowców; oprócz tego pozyskuje krótkoterminowe obce źródła do finansowania bieżącej działalności,

3. Finansowanie okresu dojrzałego- przedsiębiorstwo w związku z prowadzoną działalnością emituje akcje oraz obligacje zamienne,

4. Finansowanie okresu starości- przedsiębiorstwo redukuje swoje kapitały obce w wyniku zamiany długu na akcje oraz sprzedaży zbędnego majątku trwałego.

Etapy procesy finansowania:

1. Określenie potrzeb finansowych przedsiębiorstwa,

2. Kierowanie dopływem środków finansowych do przedsiębiorstwa,

3. Harmonizowanie terminów zwrotu kapitałów obcych z czasem użytkowania aktywów,

4. Kierowanie wykorzystaniem środków finansowych,

5. Badanie i analiza odchyleń pomiędzy przyjętym planem finansowym a jego realizacją.

Kapitał wysokiego ryzyka:

1. Kapitał średnio- i długoterminowy, który inwestowany jest za pomocą nabycia akcji bądź udziałów (rzadziej obligacji zamiennych) MSP charakteryzujących się dużym potencjałem wzrostu, najczęściej działających w oparciu o nowatorskie i unikalne rozwiązania z zamiarem ich późniejszego odsprzedania celem realizacji zysku pochodzącego z przyrostu wartości przedsiębiorstwa,

2. Jest związany z innowacyjnością rozwoju finansowego przedsiębiorstwa.

Kiedy mówimy o kapitale ryzyka?

1. Kiedy jesteśmy gotowi podzielić się firmą,

2. Kiedy brak tańszych źródeł finansowania,

3. Gdy brak zdolności kredytowej,

4. Gdy firma nie ma historii,

5. Gdy biznes obarczony jest ponadprzeciętnym ryzykiem.

Twórcy funduszy ryzyka:

1. Inwestorzy publiczni- agencje rządowe, władze lokalne,

2. Inwestorzy prywatni- banki, towarzystwa ubezpieczeniowe, korporacje, fundusze emerytalne, szkoły wyższe, osoby fizyczne „aniołowie biznesu”.

Główni inwestorzy w Europie (2003-2008):

1. Fundusze emerytalne- 25,2%,

2. Fundusze funduszy- 14,5%,

3. Grupa inwestorów nieznanych- 17,6%,

4. Grupa inwestorów innych- 9,3%,

5. Banki- 6,3%.

Rodzaje kapitału ryzyka:

1. Private equity- nabywanie udziałów i akcji w spółkach nienotowanych na regulowanych rynkach publicznych z zamiarem ich odsprzedaży z zyskiem,

2. Venture capital- (odmiana PE) inwestowanie w przedsiębiorstwo na wczesnych etapach rozwoju w obszarze projektów absorbujących nie więcej niż 3-4 mln zł,

3. Business angels- segment inwestorów nieformalnych,

4. Corporate venturing- działalność inwestycyjna dużych korporacji.

Argumenty „za” kapitałem ryzyka:

1. Mikro:

2. Ich specyfiką jest finansowanie wczesnych faz rozwoju przedsiębiorstwa,

3. Mogą być wykorzystywane jako forma finansowania restrukturyzacji przedsiębiorstwa,

4. Są wnoszone jako kapitały własne, umacniają bazę gwarancyjną przedsiębiorstwa,

5. Marka renomą venture capital umacnia wiarygodność finansową przedsiębiorstwa,

6. Uzyskuje się dostęp do kontaktów biznesowych;

7. Krajowe, strukturalne:

8. Wsparcie MSP jest postrzegane jako narzędzie aktywowania aktywności przedsiębiorców,

9. Realizacja przedsięwzięć inwestycyjnych,

10. Sprzyja rozwojowi rynku kapitałowego.

Formy finansowania venture capital:

1. Finansowanie fazy „zasiewu” (seed ca[ital)- gdy przedsiębiorstwo nie jest jeszcze zarejestrowane,

2. Finansowanie startu (start-up),

3. Finansowanie wczesnego rozwoju oraz finansowanie ekspresji i wzrostu,

4. Finansowanie operacji wykupu menedżerskiego (kierownictwo proponuje odkupienie przedsiębiorstwa od właścicieli).

Inne rodzaje inwestycji funduszy venture capital:

1. Prywatyzacja- charakterystyczny rodzaj inwestycji dla gospodarek Europy Wschodniej. Udział venture capital polega na przeprowadzeniu transakcji prywatyzacji,

2. Restrukturyzacja- venture capital pomaga firmie w przeprowadzeniue restrukturyzacji firm, gdy problemem jest zadłużenie i brak kapitału lub też przygotowuje program restrukturyzacji operacyjnej, kiedy problemem są błędy w zarządzaniu.

Zalety:

1. Jest to kapitał własny, nie podlega zwrotowi,

2. Możliwość finansowania bardzo ryzykownych przedsięwzięć,

3. Nie następuje odpływ pieniądza z przedsiębiorstwa.

Warunki uzyskania kapitału

Kiedy VC- oczekiwania inwestora

1. Sprawny management,

2. Wzrostowy rynek,

3. Innowacyjny produkt.

Kryteria inwestycyjne:

1. Geograficzne,

2. Branżowe,

3. Finansowe:

4. Minimalna/maksymalna wartość inwestycji,

5. Akceptowalny poziom ryzyka,

6. Oczekiwana stopa zwrotu z inwestycji.

Ograniczenia inwestycyjne

1. Produkcja i handel bronią,

2. Produkcja sprzętu używanego do aborcji i usługi aborcyjne,

3. Hazard,

4. Produkcja alkoholu i papierosów,

5. Pornografia.

VC- gdzie szukać?

1. PSIK- WWW.ppea.pl

2. EVCA- WWW.evca.com

3. NVCA- WWW.nvca.com

4. Banki inwestycyjne,

5. Międzynarodowe koncerny- corporate venture capital (corporate partnering),

6. Specjalistyczne firmy doradcze,

7. Stowarzyszenia aniołów biznesu.

Procedura inwestowania VC:

1. Akceptacja dla idei biznesu,

2. Analiza wstępnych danych,

3. Szczegółowa ocena biznesu (biznesplan),

4. Wycena,

5. Określenie struktury transakcji,

6. Złożenie oferty,

7. Realizacja inwestycji.

Dokumenty:

1. Plan biznesowy,

2. Informacje o przedsiębiorcy,

3. Informacje o osobach zarządzających,

4. Aktualne sprawozdanie finansowe,

5. Dane finansowe za ostatnie lata,

6. Dokumenty formalne spółki.

List intencyjny:

1. Zamierzenia obu stron,

2. Organizacja i harmonogram negocjacji:

3. Przedmiot negocjacji,

4. Kalendarz negocjacji,

5. Procedura negocjacyjna,

6. Zobowiązania do sporządzenia określonej dokumentacji,

7. Podział kosztów negocjacji,

8. Zapewnienie czasowej ekskluzywności oraz poufności,

9. Warunki dające prawo do odstąpienie od dalszych negocjacji,

10. Dotychczasowe uzgodnienia.

Analiza szczegółowa:

1. Badanie stanu przedsiębiorstwa,

2. Przygotowanie projektu wzrostu wartości,

3. Określenie sposobu wyjścia z inwestycji.

Wycena:

1. Wartość księgowa,

2. DCF zdyskontowane przepływy pieniężne (Discounted Cash Flow).

Struktura transakcji:

1. Udział we własności poszczególnych stron,

2. Rodzaj zastosowanych instrumentów finansowych,

3. Prawa i obowiązki stron,

4. Koszt uzyskania kapitału.

Z puktu widzenia funduszu ważne jest to, aby określić udział w zysku inwestora proporcjonalnie do poniesionego przez niego ryzyka.

Inwestor VC interesuje się minimalizacją obciążeń podatkowych.

Przedsiębiorca zainteresowany jest zakres decyzyjnym, zarządczym, zdobyciem doświadczenia oraz odpowiednim wynagrodzeniem za poniesione ryzyko, a także minimalizacją obciążeń podatkowych.

Inwestor VC przeprowadza analizę sytuacji prawnej spółki, przedsiębiorstwa, podjętych decyzji, uchwał, które w przyszłości mogą skutkować (regulaminy, instrukcje), analiza licencji, patentów, koncesji.

Umowa przedwstępna:

1. Pełny opis transakcji,

2. Szczegółowy opis praw i obowiązków stron,

3. Zobowiązanie do zawarcia umowy,

4. Oświadczenia i zapewnienia stron,

5. Uregulowania dotyczące sposobu wykonywania nadzoru,

6. Określenie prawa właściwego dla umowy,

7. Określenie warunków zawieszających (opcja).

Oferta funduszu w stosunku do przedsiębiorstwa:

1. Wartość i cele inwestycji,

2. Struktura transakcji,

3. Ścieżka wyjścia z inwestycji,

4. Wymogi sprawozdawczości i sposób nadzoru,

5. System motywacji kierownictwa,

6. Zapisy regulujące zamknięcie inwestycji,

7. Charakter oferty.

Współpraca w trakcie inwestycji

Wyjście VC odbywa się najczęściej poprzez wejście na rynek akcji.

Publiczna emisja akcji

1. Spółka akcyjna

2. Spółka komandytowo-akcyjna

Rodzaje publicznej emisji akcji:

1. IPO (Inition Public Offer)- pierwsza emisja akcji na publicznym rynku papierów wartościowych,

2. Akcje kolejnych emisji.

Rynek kapitałowy

Rynek kapitalów średnio- i długo terminowych, na których kapitał jest pozyskiwany przez emisje instrumentów finansowych, głównie papierów wartościowych.

Instrumenty finansowe:

1. Akcje,

2. Obligacje,

3. Instrumenty pochodne.

Kategorie uczestników: inwestorzy i emitenci.

Motywy wejścia spółek na giełdę:

1. Pozyskiwanie kapitału,

2. Podnoszenie wiarygodności,

3. Sprzedaż akcji przez dotychczasowych właścicieli,

4. Wiarygodna wycena wartości rynkowej,

5. Efekt marketingowy,

6. Uzyskanie prestiżu spółki giełdowej,

7. Inne.

Motywy nieformalne:

1. Podążanie śladami konkurencji, która wcześniej weszła na giełdę,

2. Zapewnienie transparentności procesowi prywatyzacji przedsiębiorstwa, którego właścicielem jest Skarb Państwa.

Przygotowanie do oferty publicznej:

1. Dostosowanie formy organizacyjno-prawnej i dokumentacji przedsiębiortsa do zasad rynku publicznego.

2. Wybór profesjonalnych doradców wspierających przeprowadzenie oferty publicznej (obowiązkowych- biegły rewident, firma inwestycyjna; nieobowiązkowych- doradcy finansowi, prawni, agencje investor relations).

3. Przeprowadzenie analizy finansowej i prawnej na potrzeby wstępnej wyceny przedsiębiorstwa i ustalenia ceny emisyjnej akcji.

4. Określenie podstawowych parametrów emisji, tj. termin emisji, wartość emisji, struktura emisji.

5. Zaprezentowanie spółki inwestorom przez jasny opis jej działalności oraz perspektyw rozwojowych.

Metoda zdyskontowanych przyszłych przepływów pieniężnych-> do wyceny akcji; jako uzupełnienie-> metoda porównawcza (przy ustalaniu wartości emisyjnej akcji bazujemy na wartości spółek podobnych)

Struktura emisji: inwestorzy instytucjonalni/inwestorzy indywidualni

Schematy/typy oferty:

1. Nowa emisja akcji w trybie publicznej subskrypcji,

2. Publiczna oferta sprzedaży akcji,

3. Publiczna subskrypcja oraz publiczna oferta sprzedaży,

4. Wprowadzenie akcji do obrotu bez przeprowadzania oferty.

Prospekt emisyjny- warianty:

1. Prospekt jednolity (pojedynczy),

2. Prospekt trzyczęściowy w formie odrębnych dokumentów:

3. Dokument rejestracyjny,

4. Dokument ofertowy,

5. Dokument podsumowujący.

Prospekt jednolity (pojedynczy)

Spis treści, podsumowanie-streszczenie, opis czynników ryzyka (związanych z samym emitentem, ale też związanych z rodzajem emitowanego papieru wartościowego) dla inwestorów, zestawienie osób odpowiedzialnych za przygotowanie emisji i prospektu, historia, opis działalności emitenta, opis struktury organizacyjnej, informacja o kapitale podstawowym, ukaz praw i obowiązków akcjonariuszy (statut spółki), analiza ekonomiczno-finansowa, informacja, kto zarządza, nadzoruje, informacja o akcjonariuszach +roczne sprawozdanie finansowe za trzy ostatnie lata działalności, przy czym ostatnie sprawozdanie z zachowaniem standardów rachunkowości, które będą zapewnione potem; opis zasad emisji, dystrybucji akcji, koszt emisji

Prospekt trzy-elementowy

1. Dokument rejestracyjny- charakterystyka przedsiębiorstwa,

2. Dokument ofertowy- elementy charakteryzujące ofertę,

3. Dokument podsumowujący- streszczenie, 2,5tys. Słów.

Zatwierdzenie prospektu przez KNF jest 3-etapowe:

1. Wniosek o zatwierdzenie prospektu,

2. Postępowanie,

3. Decyzja o zatwierdzeniu/niezatwierdzeniu prospektu.

Upublicznienie prospektu- trzy formy:

1. Zamieszczenie w ogólnopolskiej gazecie,

2. Drukowana,

3. Elektroniczna.

Metody ustalania ceny emisyjnej

1. Subskrypcja z „ceną sztywną”,

2. Subskrypcja z „ceną nominalną” (kupujący proponuje cenę),

3. Budowa księgi popytu (deklaracje na temat ceny emisyjnej i ilości akcji),

4. Submisja usługowa (bez ceny emisyjnej),

5. Submisja inwestycyjna (bez ceny emisyjnej, objęcie akcji, na które inwestorzy nie złożyli zapisów).

Działania związane z publiczną emisją akcji

Korzyści z publicznej emisji akcji:

1. Pozyskanie nowych źródeł finansowania.

2. Zwiększenie prestiżu i wiarygodności spółki jako spółki giełdowej.

3. Większe prawdopodobieństwo sukcesu kolejnych emisji akcji jak i obligacji czy bonów komercyjnych.

4. Obiektywna rynkowa wycena wartości spółki.

5. Uporządkowanie działalności przedsiębiorstwa oraz sformułowanie realnej strategii rozwoju spółki.

6. Możliwość konstruowania programów motywacyjnych ukierunkowanych na wyniki i poczucie własności.

7. Ułatwia realizację strategii rozwoju przez połączenie lub nabycie spółek notowanych na giełdzie.

8. Zwiększenie płynności akcji.

Korzyści dla debiutantów:

1. Większa wiarygodność spółki,

2. Zwiększenie rozpoznawalności spółki i jej produktów,

3. Dostęp do finansowania kolejnych emisji akcji,

4. Przejrzystość systemu zarządzania,

5. Inne.

Koszty publicznej emisji akcji:

1. Koszty (wydatki):

2. Obligatoryjne dotyczą:

3. przygotowania prospektu emisyjnego,

4. Badania sprawozdań finansowych,

5. Opłat na rzecz KDPW, KNF, GPW,

6. Opłat sądowych i administracyjnych;

7. Fakultatywne dotyczące:

8. Obsługi prawnej,

9. Wynagrodzenia subemitenta usługowego lub inwestycyjnego,

10. Promocji,

11. Spotkań z analitykami, inwestorami, mediami;

12. Obowiązki informacyjne,

13. Ryzyko niepożądanego przyjęcia kontroli nad spółką,

14. Ryzyko niedojścia emisji do skutku, zgromadzenie kapitału niższego niż zamierzany.

Obawy przez wejściem na GPW:

1. Obowiązki informacyjne,

2. Uciążliwość procedury,

3. Wypełnienie standardów,

4. Koszty upublicznienia,

5. Utrata kontroli nad spółką,

6. Inne.

Szczególna uciążliwość:

1. 75% ankietowanych spółek-> żaden z czynników,

2. Koszty upublicznienia,

3. Procedura upublicznienia,

4. Obowiązki informacyjne.

Emisja obligacji w zastępstwie kredytu

Obligacje korporacyjne oraz komercyjne papiery dłużne (Commercial Papers)

Obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, poświadczającym wierzytelność, czyli zobowiązanie dłużne emitenta wobec jej właściciela (obligatoriusza) na określoną sumę wraz ze zobowiązaniem do wypłaty oprocentowania w ustalonych terminach.

Świadczenie niepieniężne

Polega na realizacji przyznanego obligatoriuszowi prawa do:

1. Udziałów w przyszłych zyskach emitenta,

2. Zamiany obligacji na akcje spółki będącej emitentem (obligacje zamienne),

3. Pierwszeństwa do objęcia emitowanych w przyszłości akcji (obligacje z prawem pierwszeństwa).

Obligacje mogą emitować:

1. Podmioty prowadzące działalność gospodarczą posiadające osobowość prawną a także spółka komandytowo-akcyjna,

2. Jednostki samorządu terytorialnego, związki tych jednostek oraz miasto stołeczne Warszawa,

3. Inne podmioty posiadające osobowość prawną upoważnione do emisji obligacji na podstawie ustaw.

Cechy pożyczki obligatoryjnej:

1. Jej przedmiotem mogą być tylko pieniądze,

2. Forma pisemna,

3. Odpłatna,

4. Korzyści dla pożyczkodawcy narzucone przez emitenta obligacji,

5. Gwarancje i zabezpieczenia określone ustawowo,

6. Personifikacja pożyczkobiorcy,

7. Zasięg i dostępność nieograniczona (przy charakterze publicznym),

8. Przeznaczenie zgodne ze ściśle określonym celem,

9. Najczęściej oznaczony termin zwrotu.

Zalety pożyczki obligatoryjnej:

1. Umożliwia zgromadzenie kapitału w dużej kwocie,

2. Stabilne źródło finansowania, często udzielana na okres powyżej 10 lat,

3. Z reguły występuje 5-letnie odroczenie terminu spłaty pożyczki do czasu osiągnięcia docelowych mocy produkcyjnych,

4. Bardziej stabilne koszty pozyskania kapitału niż przy innych formach finansowania obcego przy założeniu, że stałe jest oprocentowanie.

Wady:

1. Nie każde przedsiębiorstwo może korzystać z tej formy finansowania,

2. Odsetki od pożyczonego kapitału, wypłacone wierzycielom niezależnie od jego sytuacji finansowej,

3. Nie zawsze możliwa jest synchronizacja terminów spłaty pożyczki z terminem realizacji inwestycji, na którą została ona zaciągnięta,

4. W celu ochrony praw wierzycieli emitent obligacji musi dopełnić wielu czynności formalnych, które wymagają odpowiednich nakładów pracy i czasu.

Rynek obligacji nieskarbowych w 2008 r.:

1. Obligacje nieskarbowe:

2. Około 10% wartości rynku długu ogółem,

3. Około 3% w relacji do PKB;

Cechy rynku obligacji nieskarbowych:

1. Brak emisji publicznych,

2. Brak rynku wtórnego,

3. Brak płynności,

4. Brak rynkowej wyceny,

5. Brak przejrzystości.

Rynek obligacji nieskarbowych Catalyst- nowa inicjatywa GPW

„Window of opportunity” dla obligacji nieskarbowych:

1. Potencjał polskiego rynku,

2. Kryzys finansowy jako katalizator rozwoju obligacji nieskarbowych w warunkach względnego osłabienia pozycji sektora bankowego,

3. Potrzeby inwestycyjne polskich przedsiębiorstw i samorządów.

Catalyst- oferta dla emitenta:

1. Nowe możliwości finansowania potrzeb,

2. Kreowanie wizerunku i wzmacnianie wiarygodności emitentów,

3. Konkurencyjne warunki wobec innych sposobów pozyskania środków na finansowanie rozwoju,

4. Wycena rynkowa,

5. Przejrzystość.

Krótkoterminowe papiery dłużne (skrypty dłużne lub papiery komercyjne)

Są to krótkoterminowe instrumenty rynku pieniężnego z terminem zwrotu od 1 miesiąca do 1 roku (najczęściej 3 miesiące).

Pozwalają głównie na pozyskanie kapitału obrotowego, ale dzięki procesowi ich rolowania przedsiębiorstwa mogą finansować swoją działalność także w okresie średnim.

Rodzaje KDP

Postać krótkoterminowych papierów dłużnych przedsiębiorstw:

1. Bony komercyjne,

2. Komercyjne weksle inwestycji terminowych (tzw. KWIT-y).

Bon komercyjny (weksel komercyjny)

Jest zobowiązaniem emitenta do zapłaty jego posiadaczowi w terminie zapadalności nominalnej kwoty. Bon komercyjna ma charakter dyskontowy, co oznacza, że jego nabywca kupuje go po cenie niższej od wartości nominalnej.

Komercyjne weksle inwestycji terminowych- KWIT-y:

Stanowią swoistą formę weksla finansowego. Inwestor kupujący weksel może otrzymać:

1. Weksel własny emitenta lub

2. Udział w wekslu globalnym (zakup prawa do określonej części weksla).

Wszystkie weksle globalne mają awal (gwarancję) poręczyciela.

Cechy obligacji:

1. Wartość obligacji (nominalna, emisyjna, rynkowa),

2. Termin zapadalności,

3. Odsetki (kupony).

Wartość nominalna- przypisana każdej pojedynczej obligacji danej emisji, jednakowa kwota pieniędzy (np. 100 czy 1000 j.p.)oznaczająca wielkość udzielonej emitentowi pożyczki z tytułu nabycia obligacji.

Wartość nominalna jest stała w okresie do wykupu, a po terminie wykupu podlega spłacie według tej wartości przez emitenta (tworzy podstawę do naliczania odsetek należnych inwestorowi).

Wartość emisyjna- cena sprzedaży obligacji na rynku pierwotnym, czyli jest to cena, jaką musi zapłacić pierwszy nabywca obligacji (płacona bezpośrednio emitentowi lub reprezentującemu go pośrednikowi.

Może ona być wyższa, równa lub niższa od wartości nominalnej obligacji. Poza tym obligacje występujące na rynku wtórnym (na giełdzie) mają cenę rynkową, która kształtowana jest przez mechanizm rynkowy.

Termin zapadalności (wykupu) wyznacza okres od daty emisji do momentu, w którym powinien nastąpić wykup jej wartości nominalnej, czyli zwrot zaciągniętej przez emitenta pożyczki.

Odsetki- albo inaczej kupony od obligacji- to wypłacane systematycznie obligatoriuszowi w wyznaczonych przez warunki emisji terminach do wykupu obligacji, płatności naliczone w stosunku do jej wartości nominalnej według zapisanej w warunkach emisji stopy procentowej.

Odsetek nie płaci się systematycznie, jedynie w przypadku obligacji zerokuponowych.

Odsetki naliczane są albo według stałej stopy, albo według zmiennej stopy, odniesionej zazwyczaj do jednej ze stóp procentowych rynku finansowego, np. stopy redyskontowej banku centralnego, stopy inflacji.

Obligacje- kryterium obrotu:

1. Imienne- wystawiane na określonego nabywcę,

2. Na okaziciela

Obligacje- przedmiot zobowiązania:

1. Zawierające wierzytelności o charakterze wyłącznie pieniężnym,

2. Zawierające zobowiązania do świadczeń niepieniężnych,

3. Zawierające zobowiązania zarówno o charakterze pieniężnym jak i niepieniężnym

Obligacje - Sposobu obliczania oprocentowania:

1. O stałym oprocentowaniu,

2. O oprocentowaniu zmiennym,

3. Indeksowane- oprocentowanie obliczane w danym okresie przy użyciu parametrów np. rentowności 52-tygodniowych bonów skarbowych,

4. kuponie zerowym- emitowane z dyskontem w stosunku do wartości nominalnej

Obligacje – Zabezpieczenia:

1. Zabezpieczone całkowicie- zabezpieczono wartość nominalną i oprocentowanie obligacji, np. poprzez ustanowienie zastawu na majątku własnym jednostki samorządu terytorialnego,

2. Zabezpieczone częściowo,

3. Niezabezpieczone

Obligacje - Sposobu przeprowadzania emisji:

1. Rozprowadzane w ofercie publicznej- oferta jest rozpowszechniona przez publiczne środki przekazu,

2. Rozprowadzane w ofercie niepublicznej- oferta jest wówczas kierowana do indywidualnych adresatów (max 99 osób),

3. W emisji zagranicznej (euroobligacje)

Obligacje – Emitenta:

1. Obligacje skarbowe- emitowane przez Skarb Państwa,

2. Obligacje komunalne- emitowane przez samorządy terytorialne,

3. Obligacje przedsiębiorstw (komercyjne)

Obligacje- Terminu wykupu:

1. Krótkoterminowe- do 5 lat,

2. Średnioterminowe- 5-10 lat,

3. Długoterminowe- powyżej 10 lat

Uchwała o emisji:

1. Podejmuje organ uprawniony według zapisów statutu lub umowy,

2. Najczęściej walne zgromadzenie, rzadziej rada nadzorcza,

3. Nie może zawężać kompetencji organów wykonawczych.

Cel emisji:

1. Brak nadzoru bezpośredniego,

2. Warto wskazać, gdyż inwestorzy chętniej kupują obligacje inwestycyjne niż na spłatę długu,

3. Wskazanie uniemożliwia wydatkowanie środków na inny cel,

4. Wskazanie obowiązkowe w przypadku emisji publicznej lub wprowadzonej na rynek regulowany, dla której sporządza się prospekt emisyjny.

Zabezpieczenie interesów obligatoriuszy:

1. Za zobowiązanie odpowiada emitent całym swoim majątkiem- obecnym i przyszłym,

2. Zakres zabezpieczenia:

3. W pełni,

4. Częściowo,

5. Niezabezpieczone,

6. Zabezpieczenia majątkowe:

7. Hipoteka na nieruchomości,

8. Poręczenia,

9. Zastaw,

10. Gwarancja.

Determinanty kosztu kapitału:

1. Ryzyko związane z inwestycją w obligacje,

2. Koszty organizacji emisji,

3. Koszty wprowadzenia emisji do obrotu na rynku publicznym.

Czynniki ryzyka inwestycji:

1. Wewnętrzne:

2. Aktualna i przyszła sytuacja gospodarcza emitenta- wynik finansowy,

3. Ocena ratingowa,

4. Poziom zabezpieczenia emisji,

5. Debiut czy kolejna emisja.

6. Zewnętrzne:

7. Sytuacja makroekonomiczna w kraju i na świecie,

8. Oczekiwania inflacyjne,

9. Sytuacja na giełdzie (zmiana wartości rynkowej akcji).

Uczestnicy runku obligacji przedsiębiorstw

• przedsiębiorstwo emitujące

• organizator emisji (agent)

• inwestor

Etapy emisji- I (okres 2-3 miesięcy):

1. Uchwała właściwego organu o emisji,

2. Nawiązanie współpracy z domem lub biurem maklerskim,

3. Sporządzenie sprawozdań finansowych oraz ich badanie przez biegłego rewidenta,

4. Przeprowadzenie analizy i studium wykonywalności emisji obligacji, kompletacja dokumentów,

5. Opracowanie dokumentu informacyjnego (prospekt emisyjny, memorandum),

6. Złożenie dokumentu informacyjnego do KNF celem zatwierdzenia,

7. Zatwierdzenie dokumentów przez KNF.

Etap emisji II (3-4 tygodnie do notowania):

1. Złożenie do GPW wniosku o autoryzację emisji obligacji,

2. Złożenie wniosku do KDPW o rejestrację i nadanie obligacjom kodu ISIN,

3. Podpisanie umowy z GPW dotyczącej podziału obligacji przy pomocy systemu informatycznego Giełdy,

4. Przekazanie do GPW informacji o oferującym oraz listy domów maklerskich,

5. Przekazanie do GPW upoważnienia dla pracowników oferującego do wykonania czynności związanych z przydziałem obligacji,

6. Podanie do publicznej informacji ceny lub przedziału cenowego, po jakiej lub w jakim będą przyjmowane zapisy na obligacje.

Etap emisji III:

1. Przekazanie przez GPW informacji o warunkach przyjmowania zleceń maklerskich kupna obligacji oraz o zasadach sporządzania i przekazania zleceń sprzedaży,

2. Przyjmowanie przez domy maklerskie zleceń zakupu obligacji oraz przekazywanie ich na Giełdę,

3. Przydział obligacji przy pomocy systemu informatycznego Giełdy,

4. Złożenie przez emitenta wniosku do GPW o dopuszczenie i wprowadzenie obligacji do obrotu na rynku regulowanym,

5. Pierwsze notowanie obligacji.

Korzyści z obecności na Catalyst:

1. Dostęp do kapitału (większe dla emisji publicznych),

2. Bezpieczeństwo i płynność (związana z wiarygodnością emitenta i dostępem do informacji),

3. Korzyści z płynności- obniżenie kosztów pozyskania kapitału (niższa cena za kapitał),

4. Budowanie wiarygodności,

5. Tworzenie szans na przyszłość,

6. Promocja.

Koszty wprowadzenia obligacji na Catalyst:

1. Opłata na rzecz GPW oraz KDPW

2. Jednorazowa opłata za nadanie kodu ISIN,

3. Roczna opłata za utrzymanie kodu;

4. Jednorazowa opłata na rzecz GPW za uzyskanie autoryzacji dla danej emisji,

5. Jednorazowa opłata na rzecz GPW za wprowadzenie obligacji do obrotu zależna od wartości nominalnej danej emisji,

6. Roczna opłata za notowania.

Opłaty na rzecz KDPW:

1. Jednorazowa z tytułu rejestracji od każdej serii,

2. Roczna za uczestnictwo,

3. Z tytułu obsługi wykupu obligacji oraz wypłaty odsetek.

Fundusze pożyczkowe i doręczeniowe jako instytucje wsparcia mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw

„kapitał dla przedsiębiorczych”

Cel programu- budowa zintegrowanego, efektywnego systemu regionalnych i lokalnych instytucji finansowych służących wzmacnianiu dostępu do finansowania zewnętrznego przedsiębiorstwom sektora MŚP.

Jeden podmiot nie może być jednocześnie funduszem pożyczkowym i doręczeniowym.

Fundusz pożyczkowy:

1. Wyodrębniony księgowo fundusz osoby prawnej, która nie działa w celu osiągnięcia zysku lub przeznacza zyska na cele statutowe służące tworzeniu korzystnych warunków dla rozwoju przedsiębiorczości przez udzielenie pożyczek:

2. Mikroprzedsiębiorstwom,

3. Małym lub średnim przedsiębiorcom,

4. Osobom, które rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej.

Osoba wnioskująca o kapitał musi:

1. Określić cel przeznaczenia pożyczki,

2. Nie był obciążony zobowiązaniami wobec państwa,

3. Nie może prowadzić działalności niezgodnej z prawem,

4. Musi posiadać siedzibę.

Cele pożyczki:

1. Współfinansowanie na kapitał obrotowy,

2. Inwestycje,

3. Inwestycyjno-obrotowe.

Max wartość pożyczki: 120 tys. Zł

Okres zwrotu: 36 miesięcy

Wymaga się od wnioskodawcy wkładu własnego do 20% wysokości pożyczki.

Cena za pożyczkę ustalona jest poprzez rynkową stopę procentową.

Wnioskodawcy wnoszą przy każdej pożyczce opłatę manipulacyjną 1-3% wartości wnioskowanej pożyczki.

Zabezpieczenie pożyczki najczęściej przez weksel in blanco, dodatkowo może być zabezpieczona poręczeniem bankowym, poręczeniem przez osobę.

Korzyści dla przedsiębiorców:

1. Ułatwiony dostęp do zewnętrznych źródeł finansowania w przypadku, gdy nie można skorzystać z oferty banków komercyjnych,

2. Minimalny wkład własny,

3. Elastyczne formy zabezpieczenia spłaty pożyczki,

4. Uproszczona procedura uzyskania pożyczki.

Charakterystyka funduszy pożyczkowych (30.06.2009):

1. Powstały w latach 1992-2005,

2. 64 instytucje prowadziły też 70 FPOŻ,

3. Kapitał pożyczkowy 978 mln zł,

4. Łączna ilość udzielonych pożyczek od początku działalności 180 tys. o wartości 2994,9 mln zł,

5. Średnia wartość pożyczki 16,6 tys. zł.

Struktura kapitału pożyczkowego według źródła pochodzenia kapitału:

1. Dotacje z samorządu 6,8%,

2. Dotacje z budżetu państwa 14%,

3. SPO WKP (sektorowy program operacyjny Wzrost Kapitalizacji Przedsiębiorstw) 34,9%,

4. Środki prywatne i/lub zagraniczne 8,7%,

5. Kredyty/pożyczki 8,1%,

6. Środki własne 25,6%,

7. Inne 2%.

Rozkład występowania funduszy pożyczkowych:

1. Najwięcej: mazowieckie, śląskie,

2. Najmniej: opolskie, świętokrzyskie, lubelskie.

Przeznaczenie pożyczek:

1. Cele inwestycyjne 61,3%,

2. Cele obrotowe 25,6%,

3. Cele obrotowo-inwestycyjne 12,1%.

Pożyczki według sektora działalności:

1. Usługi (w tym transport) 39,3%,

2. Handel 36,7%,

3. Produkcja 17,3%,

4. Budownictwo 2,3%,

5. Rolnictwo 1,3%,

6. Inne.

Struktura pożyczek według liczby zatrudnionych:

1. Do 9 osób- 85,3%,

2. 10-49 osób 12,7%,

3. 50-249 osób 2%,

4. Powyżej 250 osób 0%.

Fundusze doręczeniowe:

1. To wyodrębniona organizacyjnie i finansowo jednostka w rozumieniu przepisów prawa, docelowo działająca w formie spółki kapitałowej, którą jedyną działalnością jest świadczenie usług finansowych polegających na udzielaniu poręczeń,

2. Jest organizacją nie działającą dla zysku lub wyprowadzany zysk przeznacza na cele statutowe związane z rozwojem przedsiębiorczości, które są zgodne z celami statutowymi Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.

Rola- ułatwienie terminowego zwrotu długu.

Oferta funduszu:

1. Możliwość poręczenia:

2. Pożyczek,

3. Kredytów,

4. Wadiów przetargowych.

Dla kogo?

1. Mikroprzedsiębiorstwa,

2. Małe przedsiębiorstwa,

3. Średnie przedsiębiorstwa.

O poręczenie może się starać przedsiębiorca, który:

1. Spełnia kryteria definicji mikro-, małego lub średniego przedsiębiorcy,

2. Złożył wniosek o kredyt lub pożyczkę w instytucji finansowej (banku lub funduszu pożyczkowym), z którą dany fundusz ma podpisaną umowę o współpracy,

3. Posiada zdolność kredytową.

Termin obowiązywania poręczenia jest zbieżny z terminem wykorzystania pożyczki/długu (może być wydłużony max o 3 miesiące).

Fundusz pobiera opłaty od przedsiębiorcy za okres poręczenia.

Max poręcza do 80% wartości nominalnej zaciągniętego długu.

Zabezpieczenie- weksel in blanco lub inne formy zabezpieczenia.

Korzyści dla przedsiębiorców;

1. Możliwość uzyskania kredytu lub pożyczki przy nie wystarczających zabezpieczeniach własnych,

2. Niskie koszty poręczenia w porównaniu do innych form zabezpieczenia,

3. Uproszczona procedura pozyskania poręczenia.

Liczba poręczeń udzielanych rocznie rośnie dynamicznie:

1. 2000 r. około 500,

2. 2008 r. około 6000.

Poręczenia udzielane w ciągu 2008 r. (60% udzielanych poręczeń) przez 10 największych funduszy

Struktura poręczeń według poręczonego zobowiązania:

1. Pożyczka obrotowa 1%,

2. Pożyczka inwestycyjna 2%,

3. Kredyt obrotowy 77%,

4. Kredyt inwestycyjny 20%.

Struktura poręczeń według sektorów działalności:

1. Handel 36%,

2. Usługi i transport 32%,

3. Produkcja 14%,

4. Budownictwo 13%,

5. Inne 5%.

Struktura poręczeń według liczby zatrudnionych pracowników:

1. Do 10 osób 67,38%,

2. 11-49 osób 28,17%,

3. 50-250 osób 4,4%,

4. Od 250 osób 0,05%.

Źródła finansowania FPOŻ i FPOR w latach 2007-2013:

1. Środki zarezerwowane w Regionalnych Programach Operacyjnych (każde województwo ma swój),

2. Programy (np. program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacyjności CIP) i inicjatywy europejskie (np. JEREMIE),

3. Sroki Banku Gospodarstwa Krajowego m. in. poprzez obejmowanie lub nabywanie udziałów/akcji Funduszu.

Mezzanine

Hybrydowa (pośrednia) forma finansowania

Dług o podwyższonym ryzyku, udzielany przedsiębiorcy na realizację jego zamierzenia inwestycyjnego i zapewniający udział w zyskach w przypadku powodzenia przedsięwzięcia.

Oznacza instrument pośredni pomiędzy finansowaniem dłużnym (np. zaciągnięcie kredytu) a finansowaniem kapitałowym (np. emisja akcji).

Posiada zarówno cechy typowe dla długu jak i kapitału własnego.

Cechy mezzanine:

1. Jest najczęściej spłacane jednorazowo, na koniec okresu finansowania,

2. Mniejsze obciążenia przepływów pieniężnych podmiotu w trakcie finansowania,

3. Finansujący akceptuje podwyższony bądź wysoki poziom ryzyka, oczekując korzyści, na poziomie niższym niż właściciele są fundusze private equity,

4. Nie ma ściśle określonej dokumentacji i warunków, każdy przypadek jest rozważany indywidualnie,

5. Nie „konsumuje” zdolności kredytowej przedsiębiorstwa.

Mezzanine vs dług i kapitał własny

Kapitał własny: instrumenty finansowe:

- Zyski zatrzymane

-Akcje (udziały)

-Wkłady kapitałowe

-Venture capital

-Private equity

Mezzanine _ instrumenty finansowe:

-Pożyczki podporządkowane z warrantem zakupu udziałów

-Obligacje zamienne

Zobowiązanie – inst. Finansowe:

-Kredyt bankowy

-Pożyczka

-Emisja obligacji

-Kredyt dostawcy

-Kredyt odbiorcy

Adresaci mezzanine:

1. Średnie i duże przedsiębiorstwa o dobrej kondycji finansowej, których zdolność kredytowa nie jest jednak wystarczająca dla realizacji wszystkich planów inwestycyjnych,

2. Podmioty, które zamierzają nabyć przedsiębiorstwa w dobrej sytuacji finansowej,

3. Przedsiębiorstwa posiadające:

4. Określoną strategię,

5. Doświadczony zarząd,

6. Stabilny Cash flow,

7. Ugruntowaną pozycję rynkową,

8. Potencjał wzrostu.

Najpopularniejsze wykorzystania, do:

1. Wspomagania ekspansji przedsiębiorstwa poprzez fuzje i przejęcia,

2. Zwiększenie wartości spółki przed sprzedażą jej akcji na giełdzie (IPO lub kolejne),

3. Finansowania inwestycji, które znacząco wpłyną na potencjał przedsiębiorstwa,

4. Wykupu udziałów od udziałowca, który postanowił opuścić spółkę,

5. Finansowania wykupów lewarowanych (LBO) w tym wykupów spółki przez menedżerów (MBO (aktualni) lub MBI (zewnętrzni)).

Instrumenty finansowania mezzanine

Są dobrane tak, aby uzależniały koszt finansowania od wyników planowanego przedsięwzięcia, umożliwiały spłatę kapitału na koniec okresu finansowania oraz minimalizowały koszty obsługi w pierwszych okresach po emisji:

1. Pożyczka z prawem do udziału w kapitale,

2. Pożyczka z prawem do udziału w zyskach,

3. Obligacje zamienne,

4. Obligacje z warrantem,

5. Obligacje zerokuponowe/dyskontowe,

6. PIK (pay-in-kind) securities,

7. Increasing rate bond,

8. Extendible bond.

Pożyczka z prawem do udziału w kapitale

Spółka ponosi koszt odsetek w okresie finansowania, pozostałe koszty są ponoszone, gdy przedsięwzięcie zakończy się powodzeniem-> dawca kapitału ma prawo do akcji lub udziałów (zazwyczaj kilka procent w kapitale własnym).

Pożyczka z prawem do udziału w zyskach

Pożyczka dająca pożyczkodawcy prawo do części zysku z inwestycji. Udział w zysku może być np. ustalony jako procent rocznego zysku netto za określony z góry okres czasu.

Obligacje z warrantem

Finansowanie, w ramach którego spółka ponosi koszt finansowania w postaci kuponu odsetkowego, pozostałe koszty ponoszone są przez właścicieli podobnie jak w przypadku pożyczki z prawem do udziału w kapitale w postaci warranta.

Obligacje zamienne

Spółka-emitent obligacji ponosi koszty kuponu odsetkowego. Finansujący mezzanine ma prawo do

zamiany wyemitowanych przez spółkę obligacji na akcje/udziały, według z góry ustalonych reguł.

Obligacje wymienne

Instrument bardzo podobny do obligacji zamiennych, podstawową różnicą jest fakt, że zamiana obligacji następuje na akcje/udziały podmiotu innego niż emitent obligacji.

PIK (pay-in-kind) securities

Obligacje lub akcje uprzywilejowane, od których odsetki (lub dywidendy) są wypłacane bezgotówkowo- w postaci nowych papierów wartościowych. O formie zapłaty decyduje emitent, przy czym bezgotówkowa forma spłaty długu jest zwykle możliwa tylko w ciągu pierwszych okresów.

Increasing rate bond

Obligacje o rosnącym kuponie. W tym przypadku emitent określa wartość kuponu w pierwszym okresie oraz zasady jego wzrostu w kolejnych okresach.

Extendible bond

Obligacja o przedłużonym terminie wykupu. W przypadku tych papierów emitent zawiera w umowie klauzurę zezwalającą mu na przedłużenie czasu wykupu o określone okresy (np. o 1, 2, 3 lata) z zaznaczeniem, iż łącznie nie mogą one przekraczać maksymalnej wyznaczonej wartości.

Wskaźniki finansowe do oceny bezpieczeństwa inwestycji (bazują na zysku operacyjnym):

1. EBITDA- zysk operacyjny powiększony o amortyzację,

2. ZN- zysk netto,

3. A Netto- wartość aktywów netto,

4. Dług (kredytowy)/EBITDA,

5. Płynność finansowa.

Koszty finansowania mezzanine:

1. Prowizja przygotowawcza,

2. Odsetki gotówkowe,

3. Odsetki kapitalizowane,

4. Wynagrodzenie dodatkowe (tzw. equity kicker), PDA, prawo do zamiany obligacji na instrumenty właścicielskie, prawo do zysku itp.

Kapitałodawcy mezzanine:

1. Fundusze funduszy,

2. Fundusze private equity,

3. Banki,

4. Firmy ubezpieczeniowe,

5. Fundusze inwestycyjne,

6. Przedsiębiorstwa,

7. Inwestorzy prywatni- anioły biznesu.

Korzyści:

1. Finansowanie tańsze niż private equity lub emisja akcji na giełdzie,

2. Finansowanie dopasowane do indywidualnych potrzeb,

3. Finansowanie dostępne pomimo braku standardowej zdolności kredytowej,

4. Finansowanie dostępne mimo braku zabezpieczeń na aktywach przedsiębiorstwa,

5. Finansowanie oparte na zweryfikowanym biznes planie,

6. Szanse na sfinansowanie niestandardowego przedsięwzięcia,

7. Spłata kapitału na koniec okresu finansowania.

FAKTORING

• finansowanie krótkoterminowe

• rzadko wykorzystywane

• Charakterystyka usługi finansowej:

Polega na tym ,że wykwalifikowane instytucje finansowe wykupują od przedsiębiorstw nieprzeterminowane zależności, należne im od ich odbiorców.

Obok wykupu należności przedmiotem factoringu jest świadczenie dodatkowych usług.

• cesja należności: wykup należności bez 2 dodatkowych usług

Dodatkowe usługi: np kierowanie upomnień do dłużników, inkasowanie należności, prowadzenie kont dłużników, przejęcie ryzyka niewypłacalności dłużników, ocena wypłacalności finansowej dłużników.

Instytucje faktoringowe: najczęściej banki, konglomeraty finansowe (bank + usługi finansowe).

Przedmiot faktoringu: wierzytelności nieprzeterminowane, z krótkoterminowym okresem odroczenia płatności (14-270 dni)

Transakcje faktoringowe: uczestniczą bezpośrednio:

• faktorant: przedsiębiorstwo sprzedające należności

• faktor: firma skupująca

• odbiorcę przedsiębiorstwa: dłużnik

Odmiany faktoringu:

1. właściwy ( pełny, bez prawa regresu)

b)niewłaściwy ( z prawem regresu)

3. mieszany

Właściwy: Sprzedaż należności ma charakter bezwarunkowy, faktor nabywając należności przejmuje też na siebie ryzyko niewypłacalności dłużnika lub nieterminowej zapłaty.

Umowa o faktoring jest zawiązywana przed zawiązaniem umowy np z dostawcą. Umowa dotyczy transakcji między przedsiębiorstwem a więcej niż 1 klientem.

Dla faktora ważna jest wypłacalność odbiorcy towaru – ocenia ich wypłacalność.

Faktorant realizuje na rzecz klienta dostawę. Dostarcza fakturę (czas zapłaty od momentu dostarczenia faktury). Odbiorca dostarcza faktorantowi fakturę z potwierdzeniem odbioru (usankcjonowanie należności). Następuje zamrożenie kosztów sprzedaży na czas odroczenia terminu spłaty. Żeby przyspieszyć dopływ środków finansowych z tytułu należności ze sprzedaży może sprzedaż należności. Nie musi mieć zgody dłużnika, ale musi go poinformować o sprzedaży (zmiana komu płacimy). Nie zmienia się kwota ani termin spłaty. Faktorant daje faktorowi fakturę z potwierdzeniem odbioru, następuje przelew faktor-> faktorant ( jednorazowo lub transzami). Faktor potrąca sobie prowizję za świadczone usługi.

Następuje termin płatności odbiorca musi uregulować płatności na rzecz faktora. ( Jeśli to nastąpiło to faktor wypłaca faktorantowi resztę należności.)

To samo jest z faktoringiem niezupełnym gdy należności uregulowane są terminowo.

Nieterminowa płatność:

1. właściwy: przelew od faktora nie jest uzależniony od terminu dokonania płatności przez klienta. Całe ryzyko jest na faktoranta. Droższa odmiana faktoringu; pobierana jest premia za ryzyko.

2. Niewłaściwy: Jeżeli płatność nie jest w terminie faktor występuje do przedsiębiorstwa z roszczeniem o zwrot otrzymanej kwoty; płatność faktora na rzecz faktoranta ma charakter warunkowy. Między faktorem a dłużnikiem jest ewentualna windykacja. Ustalona zostaje dodatkowa liczba dni w jakich oczekuje się spłaty długu; jeśli w dodatkowym czasie brak jest spłaty to występuje się do przedsiębiorstwa o zwrot środków.

Gdy faktorant nie ma funduszy to musi zerwać lokaty terminowe, wziąć kredyt obrotowy lub sprzedać aktywa finansowe.

Jest to tańsza odmiana faktoringu. Windykacja spoczywa na przedsiębiorstwie (faktorant).

1. mieszany: łączy faktoring właściwy i niewłaściwy.

Faktor określa kwotę graniczną do wysokości, której przejmuje na siebie ryzyko niewypłacalności klienta. Powyżej limitu to przelew jest na rzecz faktoranta w formie faktoringu niewłaściwego ( charakter warunkowy).

Funkcje faktoringu:

1. finansowa: związane z tym, że faktor udziela kredytu faktoringowego (upłynnia należności); poprawia to płynność przedsiębiorstwa. Umożliwia oferowanie faktur z odroczonym terminem płatności, zwiększenie rozmiarów sprzedaży.

   2. Usługowa: świadczenie co najmniej 2 dodatkowych usług. Zmniejsza to koszty administracyjne dla faktoranta: związane z obsługą windykacyjną, księgową dla swoich klientów (robi je faktor).

   3. Gwarancyjna: w pełni ( bez regresu), w części ( mieszany). Faktor gwarantuje wpływ należności.

Jakie przedsiębiorstwa powinny wykorzystywać faktoring:

• zalecana dla przedsiębiorstw prowadzących sprzedaż z odroczonym terminem spłaty ( kredyt handlowy)

• przedsiębiorstwa posiadających duże należności

• przeds z ograniczonym kapitałem własnym

• przeds niespełniające do końca warunki zdolności kredytowej

• przeds które realizują agresywną strategię sprzedaży ( dłuższe terminy odroczenia niż konkurencja)

• przeds, które prowadzą transakcje z podmiotami zagranicznymi

Korzyści:

• upłynnienie należności: przyspieszenie poborów należności ze sprzedaży

• upłynnienie należności przedsiębiorstwo może wykorzystać do finansowania cyklu operacyjnego (skraca cykl kapitału obrotowego brutto)

• oszczędności na wydatkach administracyjnych dla faktoranta

• Wzrost płynności finansowej

• Nie pogarsza się zdolność kredytowa przedsiębiorstwa

• Zmiana w aktywach obrotowych

Koszty:

• droższy od kredytu obrotowego ( koszty są porównywalne)

• odsetki płacone za okres wykorzystywania przez faktoranta zaliczki: naliczone wg stopy procentowej (wibor jednomiesięczny plus marża firmy faktoringowej)

• prowizja faktoringowa ( obowiązuje dla każdej transakcji; 0,15 do 3% wartości należności)

• opłaty za usługi dodatkowe (zróżnicowane; poziom niższy niż rynkowe ceny w danym zakresie)

• faktoring pełny: reasekuracja transakcji (0,3- 0,49% wartości transakcji)

• opłaty za niewykorzystany limit (0,2-0,3% limitu)

Stały przyrost wartości firm faktoringowych.

Dominacja faktoringu krajowego (75% obrotów firm faktoringowych)

Krótkoterminowe źródła finansowania:

• kredyty obrotowe

• pożyczki