Ratownictwo egzamin Semestr II

  1. Łańcuch przeżycia – ogniwa, znaczenie

Łańcuch przeżycia − to kroki, które należy podjąć, by umożliwić poszkodowanemu przeżycie po zatrzymaniu krążenia

Na łańcuch przeżycia składają się:

  1. Wczesne rozpoznanie osoby/osób będących w stanie zagrożenia życia i wezwanie służb ratowniczych.

  2. Wczesne rozpoczęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej.

  3. Wczesna defibrylacja (jeśli zachodzi taka potrzeba).

  4. Szybkie wdrożenie zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych i odpowiednia opieka poresuscytacyjna.

  1. Aspekty prawne udzielania pomocy

Konieczność udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym przez osoby obecne na miejscu zdarzenia wynika nie tylko z zasad etycznych. W Polsce, tak jak w wielu innych krajach, pomoc przedmedyczna została uregulowana prawnie. Wiadomości o tym możemy szukać m.in. w Ustawie o Państwowym Ratownictwie Medycznym, czy Kodeksie Karnym.

Jednak to w tym ostatnim właśnie, w Kodeksie Karnym, a nie Ustawie o Ratownictwie, znaleźć można artykuł kluczowy dla całego zagadnienia.

 Artykuł 162. Kodeksu Karnego

§ 1. Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Jednoznacznie wynika z niego, iż każdy pełnoletni obywatel Polski ma obowiązek udzielenia pierwszej pomocy. Oczywiście pod warunkiem, że nie narazi przez to siebie lub innych na niebezpieczeństwo. Po dokładniejszą definicję czym jest owa "pierwsza pomoc" sięgnąć należało by do wspomnianej wcześniej ustawy o ratownictwie. Znajdziemy tam mniej więcej taki zapis:

pierwsza pomoc - zespół czynności podejmowanych w celu ratowania osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego wykonywanych przez osobę znajdującą się na miejscu zdarzenia, w tym również z wykorzystaniem udostępnionych do powszechnego obrotu wyrobów medycznych oraz produktów leczniczych.

 Jeżeli jednak przystąpienie do udzielania pomocy niosło by ze sobą niebezpieczeństwo dla nas, pamiętajmy, że w takiej sytuacji pierwszą pomocą może być samo wykonanie telefonu alarmowego i wezwanie odpowiednich służb.

  1. Stany utraty przytomności – przyczyny, objawy, postępowanie

Utrata przytomności – to stan, w którym poszkodowany nie reaguje na bodźce zewnętrzne.

Przyczyny utraty przytomności:

Stan utraty przytomności może trwać kilka minut lub nawet wiele dni.

Do oceny stopnia przytomności wykorzystuje się skalę Glasgow

Skala Glasgow (Glasgow Coma Scale, GCS)
Punkty
6
5
4
3
2
1

Ilość zdobytych punktów pozwala na różnicowanie stopnia urazu.
15 – pełna świadomość
3 – głęboko nieprzytomny
W celu oceny progresji/regresji zmian u poszkodowanego badanie należy powtarzać.

Następstwa utraty przytomności:

Rozpoznanie:

Postępowanie:

  1. Wezwanie pomocy

  2. Ocena oddechu. Patrz: Resuscytacja krążeniowo-oddechowa

  3. Analiza przyczyn i możliwych następstw.

  4. Jeżeli poszkodowany oddycha, po wykluczeniu urazów – ułożenie w pozycji bezpiecznej i regularna kontrola oddechu.

  1. Postępowanie wg schematu ABC u dorosłych

Najprostszy schemat "ABC" pochodzi od pierwszych liter najważniejszych etapów RKO:

Natomiast przedstawiony poniżej algorytm postępowania (zawierający "ABC") napisany na podstawie wytycznych Europejskiej Rady Resuscytacji. Ten nieskomplikowany i logiczny schemat jest niezwykle istotny w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia. Ponadto początkowe etapy to uniwersalne postępowanie z poszkodowanym z utratą przytomności.

  1. Postępowanie w ataku padaczki

Pierwsza pomoc w przypadku ataku padaczki.

Padaczka- to przewlekłe zaburzenie pracy mózgu o różnej etiogii, charakteryzuje się przede wszystkim nawracającymi napadami drgawek, którym może towarzyszyć utrata przytomności. Napady występują samoistnie, ale mogą je wyzwolić: alkohol, niektóre leki, stany gorączkowe.

Przy ataku padaczki chory nagle upada, czasami krzycząc. Staje się sztywny wskutek kurczu mięśni. Pojawiają się drgawki. W czasie drgawek może wydobywać się piana z ust, zmieszana niekiedy z krwią, jeśli chory pogryzie sobie język lub wargi. Chory może bezwiednie oddać mocz lub kał. Po ustąpieniu drgawek chory pozostaje przez kilka minut nieprzytomny, mięśnie rozluźniają się, a oddech staje się normalny. Po odzyskaniu przytomności chory może być oszołomiony, nieświadomy przebytego ataku choroby. Może również dziwnie się zachowywać lub zasnąć.

Udzielając pierwszej pomocy w ataku padaczki:

  1. Podtrzymaj upadającego lub złagodź jego upadek.

  2. Ułóż chorego na plecach.

  3. Nie przenoś poszkodowanego, jeśli znajduje się w bezpiecznym miejscu.

  4. Rozluźnij ubranie wokół jego szyi, zdejmij okulary.

  5. Odsuń gapiów.

  6. Usuń wszystkie przedmioty, które znajdują się w pobliżu poszkodowanego, mogące spowodować obrażenia podczas ataku(kamienie, kije, szkło).

  7. Zapewnij ochronę głowy poszkodowanego przed obrażeniami(połóż coć miękkiego pod jego głowę).

  8. Zachowaj spokój, gdyż atak mija najczęściej po 2-3minutach.

  9. Po ustąpieniu drgawek udrożnij drogi oddechowe poszkodowanego(usuń ślinę i wymiociny z jamy ustnej).

  10. Zabezpiecz poszkodowanego przed wpływem warunków atmosferycznych(zapewnij mu komfort termiczny i bezwzględny spokój).

  11. Jeśli poszkodowany nie odzyskuje przytomności, ułóż go w pozycji bezpiecznej.

  12. Pozostań z poszkodowanym do czasu odzyskania przez niego całkowitej świadomości.

  13. Regularnie kontroluj jego czynności życiowe.

  14. Wezwij pomoc specjalistyczną, jeśli:

    • poszkodowany jest bez osoby towarzyszącej;

    • napad drgawkowy trwał dłużej niż 5 minut lun nawraca;

    • chory ma trudności z oddychaniem;

    • chory doznał obrażeń;

    • zaburzenia świadomości trwają dłużej niż 5 minut po ustąpieniu drgawek.

  1. Resuscytacja, reanimacja

Terminów reanimacja i resuscytacja używa się często w języku potocznym zamiennie, jako równoznacznych określeń zabiegów ratunkowych mających na celu przywrócenie funkcji życiowych. Tymczasem czynnikiem różnicującym te pojęcia jest stan świadomości chorego.

Jeżeli w wyniku czynności ratowniczych oprócz przywrócenia krążenia, oddychania i czynności układu nerwowego, choremu wraca świadomość, to jest to stan reanimacji.

Jeżeli uzyskamy tylko przywrócenie podstawowych funkcji życiowych bez powrotu świadomości, to jest to stan resuscytacji. Występuje on wtedy, gdy czynności ratownicze zostały podjęte po upływie dłuższego okresu czasu od momentu zaniknięcia objawów życia

  1. Urazy głowy - rodzaje, objawy, postępowanie

U każdego poszkodowanego należy podejrzewać uraz czaszkowo-mózgowy w następujących przypadkach

Obrażenia powłok czaszki

Uszkodzenie w obrębie powłok czaszki może spowodować masywne krwawienie, ponieważ okolica ta jest obficie unaczyniona.
Postępowanie:
Założenie opatrunku na miejsce krwawienia i jego uciśnięcie.

Złamania kości czaszki

Mogą dotyczyć:

Objawy złamania podstawy czaszki:

Postępowanie:

  1. Założenie opatrunku na miejsce uszkodzenia, ale przy złamaniu otwartym – bez stosowania ucisku

  2. Jeśli wycieka płyn mózgowo-rdzeniowy nie należy hamować wpływu, gdyż grozi to wzrostem ciśnienia wewnątrzczaszkowego – można tylko przyłożyć jałowy opatrunek

  3. Jeśli u poszkodowanego stwierdza się obecność penetrujących w głąb czaszki ciał obcych, nie wolno ich usuwać – tylko zabezpieczyć w miejscu, w którym się znajdują (przy użyciu opatrunku). Ciała obce o takim umiejscowieniu mogą być usunięte tylko w warunkach sali operacyjnej.

Wstrząśnienie mózgu

Jest to taki stan, w którym na skutek nagłego zadziałania siły (przyśpieszenie, hamowanie) dochodzi do przeniesienia się drżeń na mózgowie i jego czasowych odkształceń. W tym przypadku nie ma uszkodzenia mózgu.

Objawy:

Stłuczenie mózgu

Jest to różnego stopnia uszkodzenie mózgu (wynaczynienie krwi, rany, rozerwanie) powstające na skutek znacznej różnicy ciśnień w jamie czaszki.

Objawy:

Krwawienie wewnątrzczaszkowe

Jest to wyciekanie krwi poza naczynia krwionośne i w konsekwencji gromadzenie się jej (powstawanie krwiaka) w następujących przestrzeniach wewnątrz czaszki:

W zależności od szybkości narastania krwawienia wyróżnia się:

Skutki:
Niezależnie od miejsca powstawania krwiaka wewnątrzczaszkowego – wskutek dodatkowej objętości jaką zajmuje – dochodzi do wzrostu ciśnienia wewnątrz jamy czaszki. Wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego powoduje utratę przytomności, zmiany w oddychaniu (zwolnienie), pracy serca (zwolnienie) oraz ciśnieniu tętniczym krwi (wzrost) – co określane jest triadą Cushinga.
Poniższa tabela przedstawia porównanie objawów towarzyszących wzrostowi ciśnienia wewnątrzczaszkowego z objawami towarzyszącymi wstrząsowi hipowolemicznemu.

Oceniane parametry Wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego Wstrząs hipowolemiczny
Przytomność Spadek Spadek
Częstość oddechów Spadek Wzrost
Czynność serca Spadek Wzrost
Ciśnienie tętnicze krwi Wzrost Spadek

Narastanie krwiaka wewnątrzczaszkowego może powodować rozszerzenie źrenicy po tej samej stronie, po której narasta krwawienie.

Ostry krwiak nadtwardówkowy

Krew gromadzi się między czaszką, a oponą twardą. Najczęściej jest to krew tętnicza z uszkodzonej tętnicy oponowej środkowej. Często współistnieje linijne uszkodzenie kości czaszki.

Objawy:

Ostry krwiak podtwardówkowy

Krew – najczęściej żylna z naczyń uchodzących do zatok opony – gromadzi się między oponą twardą a mózgiem. Narastanie krwiaka nie jest gwałtowne (ponieważ jest to krwawienie żylne). Często miejsce powstawania krwiaka odpowiada miejscu złamania czaszki.
Objawy:

Krwiak śródmózgowy

Krew gromadzi się w różnych miejscach w obrębie mózgu. Krwiak śródmózgowi może być spowodowany tępymi urazami czaszki lub też penetrującymi ciałami obcymi.

Objawy:
Zależą od rozległości urazu oraz od miejsca, w którym powstaje krwiak:

Postępowanie w przypadku urazu głowy

  1. Ocena zagrożenia poszkodowanego i ratownika na miejscu zdarzenia, oraz w przypadku grożącego niebezpieczeństwa, przeniesienie poszkodowanego w inne, bezpieczne miejsce

  2. Wezwanie pomocy

  3. Bardzo istotne dla dalszego postępowania jest dokładne zebranie wywiadu dotyczącego mechanizmu urazu oraz tego, czy doszło do utraty przytomności, jeśli tak – to na jaki okres czasu

  4. Zbadanie poszkodowanego:

    • w przypadku sytuacji wysokiego ryzyka uszkodzenia odcinka szyjnego kręgosłupa

    • wykonanie stabilizacji szyi i głowy z równoczesnym udrożnieniem dróg oddechowych (rękoczyn wysunięcia żuchwy, bez odginania głowy ku tyłowi)

    • ocena oddechu i tętna i w razie konieczności rozpoczęcie resuscytacji krążeniowo – oddechowej

    • ocena ryzyka wymiotów i zabezpieczenie dróg oddechowych – jeśli poszkodowany ma prowadzoną stabilizację głowy i kręgosłupa, to w przypadku wystąpienia wymiotów należy cały czas kontynuując stabilizację obrócić go na bok

    • ocena i zatamowanie ewentualnych krwawień, unieruchomienie złamań.

  5. Zabezpieczenie poszkodowanego przed utratą ciepła

  6. Okresowa kontrola funkcji życiowych

  7. Można ocenić źrenice oraz przeprowadzić badanie według skali Glasgow.

Algorytm stabilizacji kręgosłupa szyjnego:

  1. ratownik klęka za głową poszkodowanego, pochyla się, chwyta za głowę oburącz w okolicach skroniowych, wykonując jednocześnie lekki naciąg w osi długiej ciała, łokcie opiera o podłoże

  2. może jednocześnie udrożnić drogi oddechowe

  3. jeśli sytuacja tego wymaga i np. konieczne jest prowadzenie masażu serca, a ratownik jest sam, musi wtedy klęknąć z boku poszkodowanego. Dlatego w dalszej kolejności stabilizuje głowę poszkodowanego między swoimi kolanami – ma wtedy wolne ręce i z obu stron głowy przykłada prowizoryczne materiały, które mają uniemożliwić wykonywanie głową ruchów na boki – odzież, ręczniki, buty, albo jeśli umożliwia to podłoże, na którym leży poszkodowany – podsypuje piasek, ziemię itp.

  4. jeśli jest dwóch ratowników, to jeden z nich przez cały czas stabilizuje głowę i szyję i jednocześnie udrażnia drogi oddechowe, a drugi prowadzi czynności ratownicze.

  1. Urazy brzucha - rodzaje, objawy, postępowanie

Urazy brzucha mogą spowodować uszkodzenia powłok jamy brzusznej oraz narządów wewnętrznych. Skutkiem urazów wątroby i śledziony może być krwawienie prowadzące do powstania wstrząsu hipowolemicznego. Uszkodzenie narządów posiadających światło, takich jak żołądek i jelita powoduje wydostanie się ich zawartości do jamy brzusznej, co zwiększa ryzyko zakażenia – zapalenia otrzewnej. Są to stany bezpośredniego zagrożenia życia.

Objawy:

Postępowanie:

  1. Wezwanie pomocy

  2. Jedlinie stwierdza się objawów wstrząsu – ułożenie poszkodowanego w pozycji półleżącej ze zgiętymi kończynami dolnymi

  3. W przypadku wstrząsu – ułożenie w tzw. pozycji przeciwwstrząsowej – z uniesionymi kończynami dolnymi o 30st.

  4. W razie potrzeby udrożnienie dróg oddechowych oraz kontrola oddechu i tętna

  5. Jeśli ma miejsce wytrzewienie, tzn. narządy wydostają się na zewnątrz jamy brzusznej – często są to jelita – należy pokryć je wilgotnym, jałowym opatrunkiem. Nie wolno wprowadzać ich do jamy brzusznej!

  6. Jeśli widoczne są tkwiące w powłokach jamy brzusznej ciała obce – nie wolno ich usuwać, należy zabezpieczyć je opatrunkiem!

  1. Złamania – rodzaje, objawy, postępowanie

Złamanie ma miejsce, gdy nastąpi przerwanie ciągłości kości. Najczęściej takiemu urazowi towarzyszy ból, obrzęk i nienaturalny wygląd (wykręcenie) kończyny.

Złamanie może być zamknięte lub otwarte, z przemieszczeniem lub bez przemieszczenia. Przy złamaniu zamkniętym kość ulega złamaniu, ale nie przebija skóra, jak ma to miejsce przy złamaniu otwartym.
Przy złamaniu bez przemieszczenia kość ulega złamaniu, ale jej części pozostają na swoich miejscach. Przy złamaniu z przemieszczeniem fragmenty kości przesuwają się względem siebie. Ponieważ przemieszczenie można stwierdzić tylko po wykonaniu zdjęcia rentgenowskiego, choremu należy ostrożnie udzielać pierwszej pomocy.

W pierwszej kolejności trzeba wezwać pogotowie ratunkowe. Czekając na przyjazd lekarza, lepiej nie ruszać poszkodowanego, jeśli nie jest to konieczne.

Nie należy prostować wykręconej kończyny ani sprawdzać, jak poważne jest złamanie. Kończynę należy unieruchomić, ale w takiej pozycji, w jakiej się znajduje, nie wolno próbować samodzielnie nastawiać kości. W przypadku złamania kości długich, trzeba unieruchomić unieruchomić tę kość i dwa sąsiednie stawy. Jeśli do złamania doszło w stawie, należy unieruchomić ten staw oraz dwie sąsiadujące z nim kości.

Unieruchomienie powinno polegać na usztywnieniu, można złamaną kończynę ułożyć na desce lub kiju i niezbyt mocno obwiązać. W ostateczności, gdy nie ma niczego odpowiedniego pod ręką, wystarczy lekko przywiązać złamaną nogę do drugiej. Uszkodzone ramię najlepiej umieścić na temblaku, który można zrobić nawet z odpowiednich części garderoby. Unieruchomienie złamanej kości jest ważne, ponieważ podczas poruszania kończyną odłamki kości mogą się przemieścić względem siebie, a czasami nawet kruszyć się dalej, co powoduje powstanie jeszcze większych urazów.

W przypadku złamania otwartego, kiedy pęknięta kość przebija skórę, pod żadnym pozorem nie należy
próbować wpychać wystających kości do rany. Jeśli istnieje taka możliwość, trzeba tylko ranę przykryć
jałowym opatrunkiem, starając się nie przemieścić odłamków kostnych.

Złamaniu kości zazwyczaj towarzyszy ból, poszkodowany może też stracić przytomność lub przestać oddychać (złożoność kontuzji może być bardzo duża), trzeba więc liczyć się z koniecznością podjęcia reanimacji. Jeśli z ofiarą jest kontakt, nie ma potrzeby stosowania dodatkowych działań.
Poszkodowanemu warto zapewnić ciepłe okrycie, jeśli jest to konieczne (np. śnieg i mróz na dworze), warto też z nim porozmawiać i uspokoić, bo przeżywa wielki stres. Dalsze działania należy pozostawić fachowym służbom medycznym.

  1. Krwawienia, krwotoki – rodzaje, objawy, postępowanie

KRWAWIENIE: wydostanie się krwi poza obręb uszkodzonego naczynia krwionośnego.
KRWOTOK: gwałtowna utrata krwi z organizmu będąca następstwem uszkodzenia naczyń krwionośnych w wyniku urazu lub choroby.

Każdy ratownik powinien być świadomy ryzyka infekcji, na jakie naraża się w kontakcie z krwią lub innymi płynami ustrojowymi poszkodowanego. Bardzo wiele chorób zakaźnych jest przenoszonych przez krew. Zdrowa skóra stanowi wystarczającą barierę dla bakterii i wirusów, ale zawsze istnieje ryzyko skaleczenia lub innego mikrourazu powodującego przerwanie tej bariery.

Priorytetową więc sprawą jest stosowanie odpowiednich środków ochronnych, zwłaszcza w sytuacji zewnętrznego krwawienia. Środki ochrony stosowane przez ratownika to rękawiczki, maska i okulary ochronne jak również mycie i dezynfekowanie rąk.

Po powstaniu rany krew ulega wynaczynieniu – zjawisko to nazywane jest krwawienie lub

krwotokiem. Intensywność krwawienia zależy od wielkości rany i zdolności organizmu do

naturalnego ograniczania lub zatrzymania krwawienia.

Krwawienie może być zewnętrzne lub wewnętrzne. Zarówno jedno jak i drugie grozi

wstrząsem i jego następstwami, ze śmiercią włącznie.

Krwawienie zewnętrzne

Ze względy na źródło krwawienia można wyróżnić trzy rodzaje krwawień zewnętrznych:

1. tętnicze

2. żylne

3 kapilarne (włośniczkowe)

Krwawienie tętnicze – krew tętnicza z powodu dużej zawartości tlenu ma kolor

jasnoczerwony. Wypływa pod znacznym ciśnieniem , zwykle w postaci pulsującego

strumienia. Krwawienie takie jest trudniejsze do opanowania niż pozostałe rodzaje krwawień

ze względu na wysokie ciśnienie krwi tętniczej. Jest także groźniejsze od pozostałych typów

krwawień, gdyż w wyniku większej masywności krwotoku szybciej może doprowadzić do

utraty znacznej objętości krwi krążącej (wstrząsu hipowolemicznego) i ostatecznie do zgonu.

Bardzo ważne jest zatem jak najszybsze zatamowanie takiego krwotoku.

Krwawienie żylne – krew żylna, w odróżnieniu od tętniczej, zawiera mało tlenu, ma barwę

ciemnoczerwoną, a jej wypływ z rany jest wolniejszy i jednostajny. Ze względu na niskie

ciśnienie w żyłach masywność krwotoku zwykle jest mniejsza, co pozwala na jego łatwiejsze

opanowanie. Niemniej jednak, podobnie jak krwawienie tętnicze, krwawienie żylne może

również doprowadzić do wykrwawienia, wstrząsu i zgonu.

Krwawienie włośniczkowe – objawia się jako powolne sączenie krwi z powierzchniowych

ran o charakterze otarcia skóry. Zwykle ustaje samoczynnie i jest najmniej groźne.

Sposoby opanowania krwawienia zewnętrznego

1. Ucisk palcem lub dłonią

Zwykle główne krwawienie pochodzi z uszkodzonego pojedynczego większego naczynia

tętniczego lub żylnego. Najszybszą metodą jest w takim przypadku uciśnięcie miejsca

krwawienia palcem (w rękawiczce) z użyciem jałowego gazika.

W sytuacji krytycznej i przy braku środków ochronnych należy bezzwłocznie zastosować

ucisk samym palcem i utrzymywać go do czasu zastosowania opatrunku uciskowego z

jałowych gazików.

W wypadku ran większych lub kilku pojedynczych na niewielkiej przestrzeni potrzebny jest

ucisk większej powierzchni – skuteczne jest wówczas uciśnięcie dłonią poprzez jałową

chustę gazową i , jest to możliwe, utrzymanie tego ucisku przez kilka minut. Następnie

należy nałożyć kolejne warstwy jałowej gazy w ilości wystarczającej do zastosowania

odpowiedniego ucisku na ranę i umocować opatrunek za pomocą opaski elastycznej

(bandaża)

2. Opatrunek uciskowy

Jest najkorzystniejszym sposobem zatrzymania krwawienia, umożliwiającym dalsze

swobodne zaopatrzenie poszkodowanego i jego transport. Zakłada się go bezpośrednio na

krwawiącą ranę lub po wstępnym zatamowaniu krwawienia środkami doraźnymi.

Opatrunek uciskowy złożony jest z kilku warstw jałowych gazików lub chust jałowych (w

zależności od wielkości rany), umocowanych opaską elastyczną. Korzystne jest dodatkowe

utrzymanie ucisku palcem lub dłonią przez kilka minut, do czasu wytworzenia skrzepu;

uzyskuje się wtedy efektywne zmniejszenie krwawienia lub nawet jego zatrzymanie.

3. Tamponada rany

W przypadku, obficie krwawiącej rany należy wypełnić (wytamponować) ranę jałową gazą i

dopiero wtedy zastosować typowy opatrunek uciskowy.

4. Ucisk tętnicy powyżej rany

Gdy nie jest możliwe założenie opatrunku uciskowego na krwawiącą ranę kończyny lub

opatrunek nie jest skuteczny, należy ucisnąć główną tętnicę zaopatrującą daną kończynę.

Dochodzi wtedy do wyraźnego zmniejszenia krwawienia, lecz rzadko do jego zatrzymania,

gdyż zwykle istnieje jeszcze inna, mniejsza tętnica zaopatrująca (która pozostaje

nieuciśnięta), jak również utrzymuje krwawienie z naczyń żylnych.

5. Uniesienie kończyny

Dodatkową metodą zwiększenia skuteczności tamowania krwotoku jest uniesienie kończyny.

Często ograniczeniem jej zastosowania może być obecność widocznych zniekształceń,

obrzęków lub wyraźnej bolesności kończyny, co wykazuje na możliwość złamania lub innego

poważnego uszkodzenia. Należy wtedy zachować należytą ostrożność.

Często możliwe jest i wskazane zastosowanie wszystkich wymienionych metod razem. W

ten sposób można zatrzymać praktycznie każdy krwotok.

Po opanowaniu krwawienia należy ponownie sprawdzić stan poszkodowanego, zwracając

szczególną uwagę na oddychanie i krążenie, oraz ponownie oszacować stopień utraty krwi.

Następnie należy opatrzyć ewentualne inne obrażenia. Ocenę stanu pacjenta należy

przeprowadzać co kilka minut, aż do czasu przybycia karetki pogotowia.

Krwawienie wewnętrzne

Krwawienie wewnętrzne, w odróżnieniu od zewnętrznego, nie jest oczywiste i nie daje

spektralnych objawów. W każdym wypadku stwierdzenia symptomów wstrząsu

hipowolemicznego przy braku objawów krwawienia zewnętrznego (lub nawet przy niewielkim krwawieniu zewnętrznym) należy rozważyć możliwość uszkodzeń wewnętrznych i wynikającego z nich krwawienia.

Krew może ulec wynaczynieniu do jamy brzusznej, miednicy, klatki piersiowej, przestrzeni

śródtkankowych w obrębie kończyn (zwłaszcza uda).

Podejrzenie krwawienia wewnętrznego nasuwa deformację i znaczny obrzęk kończyn, ból w

klatce piersiowej połączony z dusznością, ból brzucha (zwłaszcza po doznanym urazie) przy

współistnieniu objawów wstrząsu. Ewentualne objawy krwawienia zewnętrznego są często

niewielkie i zawsze współmierne do obserwowanych objawów wstrząsu.

Możliwe objawy krwawienia zewnętrznego

-deformacja tkanek: przebarwienie, tkliwość i wzmożona spoistość (twardość), np.

przypominająca

-duży siniak;

- uczucie duszności;

- ból w obrębie jamy brzusznej;

- dodatkowe objawy w przypadku krwawienia zewnętrznego – przyśpieszony oddech,

tachykardia, zasinienie warg, blada i zimna skóra, nudności, wymioty, uczucie pragnienia,

zaburzenia świadomości (spowolnienie akcji, senność lub pobudzenie, a nawet agresja).

Krwawienie wewnętrzne stwarza co najmniej takie samo niebezpieczeństwo, jak zewnętrzne,

ale jego opanowanie jest o wiele trudniejsze. Wymaga niezwłocznego leczenia szpitalnego.

Należy pamiętać o podstawowych zasadach postępowania:

-zastosować podstawowe środki ostrożności

-ocena bezpieczeństwa własnego i poszkodowanego;

-ocenić wydolność oddechu w razie konieczności udroŜnić drogi oddechowe;

-opanować ewentualne większe krwawienia, w razie potrzeby rozpocząć akcję

resuscytacyjną;

-opatrzyć pozostałe miejsca krwawienia;

-pacjenta ułożyć wygodnie, zwracając uwagę na możliwe urazy kręgosłupa;

-chronić go przed utratą ciepła;

-uspokajać i zapewniać o nadchodzącej pomocy.

  1. Ciało obce nosie, tchawicy, oku, uchu - objawy, postępowanie

Ciała Obce w Organizmie

W oku
Nie wolno zaciskać powiek ani przecierać oka
Należy odchylić najpierw górną , a później dolną powiekę i spróbować delikatnie usunąć obce ciało narożnikiem złożonej chusteczki lub gazy
Jeżeli ciało obce wbiło się w gałkę oczną należy unieruchomić obydwoje oczu na oko w którym utkwiło obce ciało, nałożyć tampon z gazy obandażować je, stosując obwój kolisty głowy i niezwłocznie udać się po pomoc do okulisty lub najbliższego lekarza

W nosie
Jeżeli utkwiło w przewodzie nosowym niedawno warto spróbować je wydmuchać, zatkawszy uprzednio palcem przewód drożny jeśli próba się nie powiedzie, należy udać się po pomoc lekarską
Jeśli znajduje się w nosie dłużej zapewne spęczniało wydmuchanie staje się zatem niemożliwe konieczna jest wówczas interwencja lekarza

W uchu
Samodzielnie usuwać można wyłącznie drobne owady przepłukując ucho letnią wodą zdecydowana większość przypadków wymaga interwencji lekarza

W przełyku
Należy spróbować wywołać wymioty skuteczność takiego postępowania jest jednak niewielka w razie niepowodzenia należy jak najszybciej uzyskać pomoc lekarską

W tchawicy
Osobę krztuszącą się należy uderzyć otwartą dłonią między łopatkami zadbawszy uprzednio by jej głowa znajdowała się poniżej klatki piersiowej , można również przełożyć poszkodowanego przez kolano, a małe dzieci ułożyć na ręku, głowa w dół w razie niepowodzenia należy zastosować rękoczyn Heimlicha

W skórze
Wiór, drzazgę lub opiłek metalu można usunąć pęseta lub wysterylizowaną igłą, następnie należy lekko ucisnąć okolice rany, aby spowodować krwawienie i odkazić ranę wodą utlenioną lub innym dostępnym środkiem (spirytusowym salicylowym wodą kolońską lub czystym alkoholem)
Rany powstałe po usunięciu drzazgi lub opiłków często ropieją należy stosować miejscowe kąpiele zranionych części ciała w ciepłej wodzie z mydłem
Obce ciała które tkwią blisko stawów lub dużych naczyń krwionośnych albo których rozmiar jest znaczny mogą wywoływać dodatkowe objawy np. przykurcz, drżenie niezbędną jest wówczas interwencja lekarska
Pomoc lekarska jest niezbędna także wtedy, gdy usuniecie obcego ciała sprawia trudność.

  1. Oparzenia, odmrożenia - przyczyny, objawy, postępowanie

1. OPARZENIA

Wszelkie oparzenia mogą być bardzo niebezpieczne w skutkach. Wyróżnia się, zależnie od przyczyny powstania oparzenia, oparzenia termiczne, oparzenia wywołane energią elektryczną oraz oparzenia chemiczne.

Oparzenia klasyfikuje się na trzystopniowej skali:

Stopień niebezpiecznych następstw dla zdrowia wszelkich oparzeń nie zależy jedynie od tego, jakiego stopnia oparzenia wystąpiły u pacjenta. Bardzo ważne jest to, jak duża powierzchnia została poparzona. Nawet oparzenia I stopnia mogą być bardzo groźne, jeżeli są one rozległe.

A) Oparzenia termiczne.

Ten rodzaj oparzeń powstaje pod wpływem wysokiej temperatury. Oparzenia takie mogą powstać przez kontakt skóry z gorącymi przedmiotami lub substancjami albo przez bezpośredni kontakt z ogniem.

PIERWSZA POMOC PRZY OPARZENIACH

Poparzone miejsca należy szybko schłodzić, najlepiej podziałać na nie około 10 minut bieżącą, chłodną wodą. Nie można poparzonych miejsc niczym smarować. Po ochłodzeniu wodą zakłada się jedynie jałowy opatrunek i jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. Jeżeli dochodzi do rozległych oparzeń konieczne jest jak najszybsze zawiezienie chorego do najbliższego szpitala, gdzie zostaje on otoczony fachową opieką. Oparzeń nie należy lekceważyć. Nawet jeżeli chory nie czuje silnego bólu lub nawet wcale go nie boli, należy pamiętać, że oparzenia mogą być bardzo głębokie i mogło dojść do uszkodzenia zakończeń nerwowych w skórze, które za odczuwanie bólu odpowiadają.

Ważne jest poznanie zasad pierwszej pomocy w przypadku zapalenia się odzieży na człowieku. Jeżeli nie będziemy wiedzieć, jak prawidłowo w takiej sytuacji zareagować, może dojść do rozległych oparzeń III stopnia oraz do oparzeń płuc i nieodwracalnych zmian w całym układzie oddechowym.

Człowiek w palącej się odzieży odruchowo ucieka. Będąc w ruchu nasila rozprzestrzenianie się ognia. Ofiarę należy przewrócić na ziemię, okryć czymkolwiek i turlać nim po ziemi tak, aby przydusić ogień nie pozwalając na dostanie się tlenu pod koc czy inną materię, którą obwijamy palącego się człowieka. Kiedy ogień zagaśnie nie wolno nigdy zdejmować z ofiary ani odzieży ani materiału, którym go obwinęliśmy tłumiąc ogień. Może to doprowadzić do dalszych uszkodzeń skóry. Bardzo ważne jest aby nie pozwolić palącemu się człowiekowi stać. Jeżeli go przewrócimy nie tylko prędzej ugasimy ogień ale nie dopuścimy również do oparzeń górnych dróg oddechowych wywoływanych wdychaniem dymu i gorącego powietrza.

Jeżeli oparzone są powieki i okolice oczu należy przemywać je chłodną wodą.

B) Oparzenia spowodowane energią elektryczną

Oparzenia wywołane porażeniem prądem głęboko niszczą nie tylko skórę ale i mięśnie, naczynia krwionośne oraz kości. Początkowo są one niebolesne (zniszczona tkanka nerwowa). W ciągu kilku, kilkunastu dni po porażeniu istnieje bardzo duże ryzyko wystąpienia rozległych wewnętrznych krwotoków.

PIERWSZA POMOC:

Należy odizolować ofiarę od źródła prądu zachowując wszelkie środki ostrożności. W razie zatrzymania akcji serca należy podjąć akcję reanimacyjną. Reanimację należy podjąć nawet wówczas, gdy minęło już dużo czasu od samego momentu porażenia.

C) Oparzenia wywołane substancjami chemicznymi.

Do najczęstszych oparzeń chemicznych należą oparzenia kwasami lub zasadami (ługami).

OPARZENIA KWASAMI - zarówno nieorganicznymi (siarkowym, solnym, itp.), jak i organicznymi (octowym, karbolowym) skutkują suchą martwicą tkanek.

PIERWSZA POMOC- należy obmyć oparzone miejsca bieżącą wodą przez około 10-15 minut. Po obmyciu wodą powinno się polać ranę 3% roztworem sody oczyszczonej.

OPARZENIA ZASADAMI - najczęstsze są oparzenia zasadą sodową, zasadą potasową oraz niegaszonym wapnem, które wywołują rozpływną martwicę dotkniętych oparzeniami tkanek.

PIERWSZA POMOC- należy obmywać oparzone miejsca bieżącą wodą przez około 10-15 minut po wcześniejszym dokładnym mechanicznym oczyszczeniu rany z resztek zasad. Następnie ostrożnie zobojętnia się ranę, najczęściej okładem ze słabym roztworem kwasu borowego, cytrynowego albo octowego.

2. ODMROŻENIA

Uszkodzenia skóry i leżących pod nią tkanek, które wywołało działanie niskich temperatur, nazywane są odmrożeniami. Najbardziej narażone na odmrożenia są palce nóg i rąk, nos, uszy i policzki.

Odmrożenia klasyfikuje się na trzystopniowej skali:

I stopień odmrożenia - zaczerwienienie, obrzęki, uczucie pieczenia i drętwienia odmrożonych części ciała.

II stopień odmrożenia - Tkanki są o wiele bardziej zaczerwienione, są rozległe obrzęki oraz pęcherze z surowicą albo z płynem surowiczo-krwistym

III stopień odmrożenia - martwica zsiniałej skóry.

PIERWSZA POMOC- ofiarę odmrożeń należy jak najszybciej przenieść w ciepłe miejsce i zdjąć z niego uciskające odmrożone miejsca ubrania. Odmrożeń nie można niczym nacierać. Poszkodowanemu należy podać do picia cieple płyny (nie alkohol!). Na silne odmrożenia należy założyć jałowy opatrunek. Odmrożone części ciała można moczyć w chłodnej wodzie i bardzo powoli zwiększać jej temperaturę aż do temperatury pokojowej. Konieczne jest badanie lekarskie.

  1. Zawał mięśnia sercowego – przyczyny, objawy, postępowanie

Zawałem serca nazywamy ostre niedokrwienie ściany mięśnia sercowego spowodowane najczęściej niedrożnością naczynia wieńcowego. Niedokrwienie powodujące niedotlenienie doprowadza do martwicy i dysfunkcji.

Przyczyny

Skutki

Objawy

Rozpoznanie

Wywiad zebrany od poszkodowanego, jego rodziny lub świadków wypadku obejmujący wcześniejszy stan zdrowia poszkodowanego a także okoliczności i zdarzenia, które poprzedziły wypadek (stres, sytuacja rodzinna, w pracy), jest pomocny w rozpoznaniu.

Postępowanie

  1. Ułożenie w pozycji siedzącej lub półsiedzącej – zmniejsza powrót krwi żylnej obwodowej do serca i obniża jego obciążenie.

  2. Ograniczenie ruchów poszkodowanego. Wysiłek zwiększa zapotrzebowanie na tlen także w obrębie niedotlenionego obszaru serca – powiększenie zmian martwiczych.

  3. Zapewnienie komfortu psychicznego – stres zwiększa zapotrzebowanie na tlen.

  4. Rozluźnienie krawata, rozpięcie kołnierzyka koszuli.

  5. Dostęp świeżego powietrza

  6. Jeżeli poszkodowany leczy się na serce i posiada nitroglicerynę, podać podjęzykowo, jeżeli ból nie ustąpi w ciągu 5 minut, dawkę powtórzyć.

  7. Można podać aspirynę doustnie (przeciwwskazania: choroba wrzodowa, alergia).

  8. Wezwanie pomocy.

  9. Kontrola stanu poszkodowanego z uwagi na możliwość gwałtownego pogorszenia się.

  10. W przypadku zatrzymania oddechu i krążenia – Resuscytacja krążeniowo-oddechowa

  1. Astma oskrzelowa – przyczyny, objawy, postępowanie

Astma oskrzelowa jest zespołem chorobowym wywołanym odwracalnym, napadowym zwężeniem dróg oddechowych. Zwężenie spowodowane jest skurczem nadwrażliwych oskrzeli, obrzękiem błony śluzowej i zwiększoną produkcją wydzieliny przez gruczoły śluzowe.

Przyczyny:

Objawy:

Postępowanie:

  1. Posadzić poszkodowanego. Dzięki temu łatwiej będzie mu oddychać

  2. Zapewnić dostęp świeżego powietrza

  3. Podać choremu leki wziewne – jeśli zażywał je wcześniej i są dostępne podczas ataku

  4. Zawiadomić pogotowie ratunkowe

  5. Oceniać regularnie podstawowe funkcje życiowe

  1. Cukrzyca – rodzaje, objawy, powikłania, postępowanie

Cukrzyca to zaburzenie metabolizmu glukozy spowodowane całkowitym bądź częściowym spadkiem produkcji insuliny. Insulina jest hormonem produkowanym w trzustce. Odpowiada za transport glukozy z krwi do komórki, gdzie produkowana jest energia.

W cukrzycy dochodzi do wzrostu poziomu glukozy we krwi. Nie może być ona wykorzystana do produkcji energii, gdyż organizm nie może wprowadzić jej do wnętrza komórek.

Rozróżnia się cukrzycę typu I i typu II:

1. W pierwszym typie dochodzi do całkowitego zaprzestania produkcji i wydzielania insuliny przez trzustkę. Brak tego hormonu musi być wyrównany wstrzyknięciami insuliny.
2. W drugim typie uwalnianie bądź działanie insuliny na receptory w komórkach jest zmniejszone. Gdy stopień zaawansowania choroby jest nieduży, leczenie może ograniczać się do odpowiedniej modyfikacji diety i zalecenia większej ilości ruchu. Przy wzroście zaawansowania potrzebne stają się doustne leki hipoglikemizujące. W bardziej zaawansowanym stadium choroby (gdy nie da się już bardziej wystymulować trzustki do zwiększania produkcji insuliny) konieczne staje się podawanie insuliny jak w cukrzycy pierwszego typu.

Hiperglikemia (Śpiączka cukrzycowa)

Cukrzyca dotychczas nierozpoznana lub niedostatecznie leczona może doprowadzić do utraty przytomności. Śpiączka cukrzycowa jest ciężkim, ostrym powikłaniem cukrzycy.

Przyczyny hiperglikemii:

Skutki:

Energia produkowana jest więc z tłuszczów, których metabolity (są nimi ciała ketonowe) powodują śpiączkę i charakterystyczny zapach acetonu z ust!

Rozpoznanie:

A. Jeśli pacjent jest przytomny to:

B. Jeśli jest nieprzytomny, to:

Postępowanie:

Udzielający pomocy z reguły nie ma możliwości oznaczenia poziomu cukru na miejscu zdarzenia. Przy trudnościach w rozpoznaniu, czy ma się do czynienia z hiper- czy z hipo-glikemią, należy:

1. Jeśli poszkodowany ma zachowaną świadomość- podajemy cukier. Może być rozpuszczony w herbacie, nigdy zaś w postaci suchego proszku!

2. Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny to:

Hipoglikemia (niedocukrzenie)

Do tego stanu dochodzi u cukrzyków, u których poziom cukru we krwi jest obniżony, najczęściej w wyniku zbyt wysokiego poziomu insuliny.
W sytuacji zbyt niskiego poziomu cukru we krwi dochodzi do utraty przytomności jak w przypadku omdlenia, z tą różnicą, że tutaj przyczyną jest „niedożywienie” mózgu a nie niedotlenienie.

Objawy:

Z początku:

Później dołączają się objawy wstrząsu:

W końcu – utrata przytomności.

Postępowanie:

Jak przy śpiączce hiperglikemicznej:

1. Jeśli poszkodowany ma zachowaną świadomość- podajemy cukier. Może być rozpuszczony w herbacie, nigdy zaś w postaci suchego proszku!

2. Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny to:

  1. Wstrząs - rodzaje, objawy, postępowanie

Wstrząs jest stanem zagrożenia życia, który najogólniej wynika z niedostatecznego zaopatrzenia narządów w krew.

Szerzej, stan ten polega na zaburzeniu przepływu krwi na poziomie mikronaczyń, co powoduje niedobory zaopatrzenia tkanek w tlen i substancje odżywcze oraz zaburza odbieranie szkodliwych produktów przemiany materii. Wstrząs jest stanem który wygląda podobnie do niewydolności krążenia, ale postępuje gwałtowniej.

Potoczne określenie „szok” nie powinno być stosowane zamiennie, gdyż oznacza jedynie reakcję układu nerwowego na traumatyczne przeżycia i wyraża się w postaci drżenia mięśni i bladości skóry.

Wyróżniamy 3 etapy wstrząsu:

  1. Niepostępujący, gdy uruchomione mechanizmy kompensacyjne są wydolne i zapewniają minimalny przepływ krwi przez narządy obwodowe.

  2. Postępujący, gdy wydolność mechanizmów kompensacyjnych ulega zmniejszeniu lub jest niewystarczająca dla przeciwdziałania utrzymującej się przyczynie wstrząsu (np. trwającej utracie krwi), co doprowadza do postępującego niedokrwienia narządów obwodowych.

  3. Nieodwracalny, gdy niewydolność mechanizmów kompensacyjnych powoduje niedokrwienie, niedotlenienie i martwicę komórek prowadzącą do niewydolności narządów.

Na początku organizm radzi sobie ze wstrząsem dzięki tzw. centralizacji krążenia. Polega ona na ograniczeniu zaopatrzenia w krew mniej ważnych dla przeżycia części ciała (skóry, mięsni kończyn, jelit) i zapewnienia go dla życiowo ważnych narządów: mózgu, serca i płuc. Co ważne, usunięcie przyczyny wstrząsu w dwóch pierwszych etapach umożliwia przywrócenie prawidłowej funkcji układu krążenia.

W zależności od mechanizmu powstania, wyróżniamy:

Wstrząs hipowolemiczny

Wynika ze zmniejszonej zawartości krwi w naczyniach.

Przyczyny:

Objawy:

Postępowanie:

  1. Jeśli to możliwe, należy usunąć przyczynę wstrząsu, np. zatamować krwotok.

  2. Ułożyć poszkodowanego w pozycji przeciwwstrząsowej, tj. płasko na wznak z nogami uniesionymi około 30cm wyżej (można podłożyć wałek z koca itp.)

  3. Zapobiegać utracie ciepła, poszkodowany powinien leżeć na kocu i być też nim przykryty.

  4. Uspokoić poszkodowanego i starać się zachować spokój w jego otoczeniu.

  5. Wezwać karetkę pogotowia.

  6. Regularnie kontrolować ważne funkcje życiowe.

Wstrząs kardiogenny

Spowodowany jest ostrym spadkiem wydajności pracy serca.

Przyczyny:

Objawy:

Często dotyczy osób już leczonych z powodu chorób serca.
Postępowanie:

  1. Sprawdzić podstawowe funkcje życiowe

  2. Ułożyć poszkodowanego z lekko uniesioną górną połową ciała (patrz: Zawał mięśnia sercowego)

  3. Uspokoić poszkodowanego

  4. Chronić go przed wyziębieniem

  5. Wezwać karetkę

W tym rodzaju wstrząsu NIE WOLNO stosować pozycji przeciwwstrząsowej! Może ona obciążyć dodatkowo już i tak przeciążone serce!

Wstrząs anafilaktyczny

Jest ostrą, zagrażającą życiu reakcją alergiczną całego organizmu. Z reguły występuje natychmiast po kontakcie z substancjami wyzwalającymi, mogą to być np. leki, preparaty krwi, jad owadów (patrz: Użądlenie przez owady)

Objawy:

Postępowanie:

  1. Przerwać kontakt z alergenem (np. zaprzestać podawania leku!)

  2. Skontrolować podstawowe funkcje życiowe

  3. Ułożyć poszkodowanego w pozycji bezpiecznej

  4. Wezwać karetkę pogotowia.

Pamiętać należy, że poszkodowany we wstrząsie jest na ogół przytomny!
Obciążenia psychiczne, jak strach czy ból mogą nasilać wstrząs.


Nie należy stosować ułożenia przeciwwstrząsowego w przypadku:

Inne rodzaje wstrząsu:


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Patofizjologia - pytania na egzamin, - PIERWSZA POMOC - ZDROWIE, - Ratownictwo Medyczne, Semestr II
TEST PATOLOGIA 2008, - PIERWSZA POMOC - ZDROWIE, - Ratownictwo Medyczne, Semestr II, Patofizjologia
Patofizjologia L(1) - toksykologia leków, - PIERWSZA POMOC - ZDROWIE, - Ratownictwo Medyczne, Semes
Chirurgia - Rany 16[1].X.04, - PIERWSZA POMOC - ZDROWIE, - Ratownictwo Medyczne, Semestr II, Ratown
E-1, - PIERWSZA POMOC - ZDROWIE, - Ratownictwo Medyczne, Semestr II, Ergonomia
Pediatria - SKAZY KRWOTOCZNE - wikad I, - PIERWSZA POMOC - ZDROWIE, - Ratownictwo Medyczne, Semestr
Chłoniaki złośliwe - ściąga, - PIERWSZA POMOC - ZDROWIE, - Ratownictwo Medyczne, Semestr II, Mikrob
Test MR II sem.2008r, - PIERWSZA POMOC - ZDROWIE, - Ratownictwo Medyczne, Semestr II, Medycyna Ratu
Dermatologia egzamin Semestr II
Medycyna Ratunkowa wykład 2, - PIERWSZA POMOC - ZDROWIE, - Ratownictwo Medyczne, Semestr II, Ratown
wyklad 1, - PIERWSZA POMOC - ZDROWIE, - Ratownictwo Medyczne, Semestr II, Ratownictwo Medyczne - og
Osie, - PIERWSZA POMOC - ZDROWIE, - Ratownictwo Medyczne, Semestr II, Anatomia Prezentacje i prace

więcej podobnych podstron