Dobrobyt państwa mierzony jest za pomocą PKB.
Dobra konsumpcyjne – nabywane przez gospodarstwa domowe
Dobra inwestycyjne – nabywane przez przedsiębiorstwa.
Dobra nabywane przez państwo / rząd.
PKB to suma następujących wydatków:
-wydatki konsumpcyjne (C)
-wydatki inwestycyjne (I)
-wydatki rządowe (G)
-eksport netto (NX = E – Z)
Gospodarka prosta zamknięta:
PKB = C + I
Gospodarka zamknięta z udziałem Państwa:
PKB = C + I + G
Gospodarka otwarta:
PKB = C + I + G + NX
Autarkia – system gospodarczy państwa dążący do samowystarczalności gospodarczej rezygnując z kontaktów eksportowo – importowych z zagranicą.
Embargo – zerwanie kontaktów handlowo – gospodarczych.
Produkt narodowy brutto (PNB) – to PKB powiększony o dochody netto gospodarstw omowych z tytułu własności czynników wytwórczych zainwestowanych za granicą.
Dochody netto gospodarstw domowych – to nadwyżka dochodów z tytułu własności czynników wytwórczych zainwestowanych za granicą nad dochodami z tytułu własności czynników wytwórczych uzyskanych przez cudzoziemców w danym kraju.
Produkt narodowy netto – to PNB pomniejszony o wielkość amortyzacji.
Amortyzacja / zużycie kapitału trwałego – miara szybkości zmniejszania się wartości istniejącego zasobu kapitału w danym okresie, będącego wynikiem jego fizycznego lub ekonomicznego zużycia.
Dochód narodowy (DN) – to PNN pomniejszony o podatki pośrednie i cła (VAT, akcyza).
Osobiste dochody ludności (ODL) – to dochód narodowy pomniejszony o nie rozdzielone zyski przedsiębiorstw przeznaczone na inwestycje oraz podatki bezpośrednie od dochodów przedsiębiorstw, ale jednocześnie powiększony o różnego rodzaju transfery rządowe.
Dyspozycyjne (rozporządzalne) dochody ludności – to osobiste dochody ludności pomniejszone o podatki bezpośrednie. Reprezentują potencjalną siłę nabywczą społeczeństwa (przeznaczone są np. na bieżącą konsumpcję i na oszczędności).
PKB nominalny – to produkt krajowy brutto wyrażony w bieżących cenach rynkowych.
PKB realny – to PKB wyrażany w cenach stałych.
Ceny stałe – to ceny z wybranego roku (tzw. roku bazowego) zastosowane do danego dobra nie tylko w tym roku, w którym obowiązywały, ale również w latach następnych, kiedy bieżące ceny rynkowe uległy zmianom.
Dobra | Rozmiary produkcji | Cena jednostkowa | PKB nominalny | PKB realny |
---|---|---|---|---|
2005 | 2008 | 2005 | 2008 | |
A | 100 | 150 | 2 | 4 |
B | 100 | 140 | 4 | 6 |
RAZEM | 600 | 1440 | 600 | 860 |
Deflator PKB – to wskaźnik informujący o zmianie cen dóbr i usług wliczonych do PKB w kolejnych latach w stosunku do roku bazowego.
Deflator PKB = $\frac{\text{PKB\ nominalny}}{\text{PKB\ realny}}$ 100
Wnioski:
1.Dla rynku bazowego PKB nominalny = PKB realny
2.PKB nominalny odzwierciedla zmiany zarówno cen jak i wielkości produkcji.
3.PKB realny odzwierciedla wyłącznie zmiany wielkości produkcji.
4.Dla roku bazowego Deflator PKB zawsze równy jest 100.