GEOGRAFIA EKONOMICZNA wykłady 11-10-2008
Wykorzystanie metody rangowej w regionalizacji społeczno-ekonomicznej województw.
Metoda rangowa w przypadku zjawisk wielocechowych polega na uporządkowaniu badanej zbiorowości wg rosnących lub malejących wartości jednej cechy (zmiennej) i nadaniu tak wypisanym obserwacją kolejnych numerów (1, 2, 3, … itd. do 16)
Liczby te charakteryzuj badane zjawiska ze względu ba relatywną pozycję (miejsce) zajmowaną przez poszczególne jednostki przestrzenne w pełnym uporządkowanym ciągu zjawisk.
Przy zastosowaniu tej metody można w zależności od postawionego celu badań porządkować można zjawiska na podstawie tylko jednej cechy lub ich dowolnej kombinacji. Porównanie poszczególnych jednostek ze względu na mnogość cech charakteryzujących rozwój społeczno-gospodarczy wymaga ustalenia miejsca każdej jednostki administracyjnej ze względu na poszczególne cechy a następnie utworzenia ciągu średnich miejsc każdej jednostki przemiennej.
Dalsze postępowanie sprowadza się do uporządkowania badanych jednostek przestrzennych wg wzrastających wyrazów utworzonego wcześniej ciągu. Im średnia miejsca jednostki przestrzennej jest mniejsza, tym zajmuje ona wyższe pozycje w rozwoju społeczno-gospodarczym.
Metoda ta pozwala stosunkowo szybko przeprowadzić klasyfikację wielo cechową. Podstawową wadą tej metody jest to, że uwzględnia tylko rangi cech (kolejność) pomijając stopień zróżnicowania poziomu cech.
TABELA 1
Wskaźniki poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego województw.
TABELA 2
Miejsce jednostek przestrzennych ze względu na cechę.
TABELA 3
Klasyfikacja jednostek przestrzennym wg poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego
Tabela nr 1
Lp. |
Jednostki przestrzenne |
wskaźniki (cechy, zmienne) |
|||||
|
|
X1 |
X2 |
X3 |
X4 |
X5 |
X6 |
1 |
zachodniopomorskie |
8 |
2.450 |
800 |
|
|
|
2 |
wielkopolskie |
25 |
2.620 |
2.300 |
|
|
|
3 |
mazurskie |
12 |
1.950 |
1.200 |
|
|
|
4 |
pomorskie |
15 |
2.020 |
|
|
|
|
… |
|
4 |
2.500 |
|
|
|
|
16 |
|
7 |
|
|
|
|
|
X1- stopa bezrobocia w %
X2- przeciętne wynagrodzenie w gospodarstwie
X3- nakłady inwestycyjne w przemyśle
X6- …..
stymulanty - im większa wartość wskaźnika tym większa wartość ???
destymulanty - na odwrót
Tabela nr 2
Lp. |
Jednostki przestrzenne |
wskaźniki (cechy, zmienne) |
Σ |
średnia ?? |
|||||
|
|
X1 |
X2 |
X3 |
X4 |
X5 |
X6 |
|
|
1 |
zachodniopomorskie |
2 |
3 |
4 |
1 |
10 |
7 |
27 |
4,50 |
2 |
wielkopolskie |
6 |
1 |
2 |
2 |
7 |
4 |
22 |
3,67 |
3 |
mazurskie |
3 |
5 |
3 |
9 |
4 |
8 |
32 |
5,33 |
4 |
pomorskie |
4 |
4 |
1 |
|
|
|
|
|
… |
|
1 |
2 |
5 |
|
|
|
|
|
16 |
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
X1- stopa bezrobocia w %
X2- przeciętne wynagrodzenie w gospodarstwie
X3- nakłady inwestycyjne w przemyśle
X6- …..
Tabela nr 3
Lp. |
Jednostki przestrzenne |
Średnie miejsce |
Typ |
1 |
zachodniopomorskie |
4,5 |
I |
2 |
wielkopolskie |
5,0 |
II |
3 |
mazurskie |
7,0 |
III |
4 |
pomorskie |
8,5 |
IV |
… |
|
|
|
16 |
|
|
|
Typ I - wysoki rozwój społeczno-gospodarczy do 5,0 średniego miejsca
Typ II - średni rozwój społeczno-gospodarczy od 5,1 do 10,0 średniego miejsca
Typ III - słaby rozwój społeczno-gospodarczy od 10,1 do 15,0 średniego miejsca
Typ IV - bardzo słaby rozwój społeczno-gospodarczy od 15,1 średniego miejsca