Psychologia rehabilitacji 21. 02.13
KSIĄŻKA! Kowalik – psych rehabilitacji
Różnica między psych rehabilitacji a psychoterapią. W psych rehabilitacji jest bliżej do psych wychowawczej, edukacji i rozwojowej niz pysch klinicznej.
Witmer – uniwersytet w Pensylwanii. Pracowal z osobami gluchymi, niewidomymi lub niewidacymi i tymi, ktore maja zaburzenia w zachowaniu.
Psycholoogia w rehabilitacji. Europa po IIWŚ w wynikiu koniecznosci udzielania pomocy medycznej inwalidom wojennym. U znacznej ilosci osob – zolnierzy i ludnosci cywilnej – doszlo w wyniku dzialan wojennych do uszkodzen ciala (najcxesciej: utrata konczyn, uszkodzenia wzroku, slychu, poparzenia ciala). Wielkosc tego problmeu sklonila lekarzy do wyodrebnienia specjalnego dzialy medycyny – rehabilitacji leczniczej.
Wczesneij niepelnosprawnym stalali sie pomagac lekarze i pedagodzy.
Starozytnosc – para –wzorce dla wspolczesniej dzialalnosci rehab.
Demostenes – slynny moca, ktory poradzil sobie z wada wymowy poprez stosowanie odpowiednich cwiczen
Klaudiusz - cesarz rzymski, ktorego deformacje ciala kompenoswał zdbywaniem ogromnej wiedzy, co sprawilo , ze objal najwazniejszy urząd w panstwie rzymskim.
Hipokrates – ojciec medycyny w jednym ze swych dziel uogolnil te doswiadcenia : „Nalezy pamietac, ze cwieczniea wzmacniaja, a nieczynnosc oslabia cialo”
Jako pierwszsy pojeciem „rehbailitacja” posluzyl sie w 1918 McMurtie, dyr Instytutu Czerwonego Krzyza dla Inwalidów w NY. W osrodku szkoleniowym dla inwalidow wojennych uczyl on osoby z uszkodzeniem narzadu ruchu i narzadow wzroku umiejetnosci zycia codziennego. Nawiazal do pomyslu Henrika Linka, ktory jescze w XIX opracowal cwiczenia fiz, zeby mogli oni funkocjonowac w zyciu codziennym.
Osoba niepelnoscprawa, terminy okr ich i konsekwncje dla zycia spol
Defektologia – nauka o defektach, zwracala ona uwafe na defekt czł. Jego ułomnosc, koncentorwwla sie na tym, aby usunac defekt.
Osoby ułomne – również zwraca uwage na braki danej osoby
Inwalida- z łac. Oznacza tego, który jest zdrowy, niepelnosprawnosc rozumiana jako choroba, do pol. XX nie roznicowano miedzy choroba a niepelnosprawnoscia. Termionoloicznie pojecie to nie jest zgodne , ale jest uzywane w terminologii prawnej, bardzo gleboko wrylo sie w regulacje prawne i ma pejoratywna konotację
Nienormlany – określenie to nie dotyka sedna sprawy, przedstawia osobę niepełnopsrawną w niewlasciwy sposob – os. Niepelnospeawne sa normalne i tak pownno sie ja trakotwac
Jako okreśniea pejoratywne umacniaja spoleczne stereotypy na temat ludzi nieplnisprawnych, koncenturja sie na ulomosci osoby, a nie na podstawowej kwestii, ktora powinna laczyc ludzi, na tym, ze wszyscy jestesmy osobami i mamy prawdo do godnosci.
Pojecia te prowadxa do stygmatyzacji osob niepelnosprawnych w spol., trakotwania ich jako gorszej kat. Ludzi (bledne przekonania tj. Kateogirii ludzi skazanych na porazke) tworza podzialy na my i oni.
Prowadza do wyizolowania grupy osob niepelnosprawnych i usunięcia na margines ich potrzeb.
Przyczyniaja sie jednoczeniscie do spadku poczucia wlasnej wartosci osob niepelnosprawnych i ich bliskich (bycie gorszym, innym).
U osob tych moze roznac lek spolczny.
Skutki dla spolecznsntwa to poprzez utrunianie integracji spolecznosci sprawnej z niepelnosprawna, moze zwiekszyc brak tolerancji, a nawet pojawic sie przemoc (przezywanie, dokuczanie itd)
Istotne jest ze sposob w jaki sie wyrazamy (słownictwo), myslimy (niewerbalne sygnaly) o osobach niepelnosprawnych wyplywa na nasz postawy wobec niepelnosprwanych moze zamykac nas na nia albo otwierac, pokazujac roznice – dzielic, stygmatyzowac, czy obrazac lub laczyc, spajac, integorwac.
Osoby niepelnosprawne
Osoby niepelnosprawne nie stanowia jednolitej grupy.
Jest to grupa liczaca prawie 5,5mln osob (14%)
Najmiejszy odsetek -10-11% w woj. Opolskie i mazowieckie
Ponad 18% woj. Lubelskie, lubskie i malopolskie
Kryteria różnicujące osoby niepełnosprawne
Wiek
Odsetek os. Niepełnosprawnych wzrasta wraz z wiekiem i jest to naturlane – gdyz jedna z przyczyn jest proces starzenia sie, duzy skok obseruje sie ok. 50rż – ilość osób niepełnosprawnych wzrasta 3krotnie
Zakres niepełnosprawnosci
Istnieje3 grupy inwalidztwo
Osoby z I grupa maja najwiekszy zakres dysfunkcjonalnosc
II i III grupa najwiecej 1/5
Status
Prawny – osoba niepelnosprawna prawenieorzeczona, tylko na papierze bez przyczyn biologicznych
Biologiczne i prawnie – tytuł prawyny zgodny z biologicznymi przyczynami
Biologiczne – głównie osoby starsze, ktore nabywaja ograniczenie ze wzgeldu na proces starczy, ale nie zabiegają o dodatkowe świadczenia
Niektóre środki rehabilitachyjne dostępne są tylko dla osób z orzeczonym prawnie stopniem niepełnosprawności
Przyczyny niepelnosprawnosci
Uszkodznia i choroby narzdow ruchu ok. 50%
Chorzenia neurologiczne
Schorzenia psychiczne
Schorzenia ukł krążenia
Uszkodzenia i choroby oczu i sluchu
Upośledzenia
Inne schorzenia
Ponad 3% dzieci w wieku 0-14 sa to dzieci niepelnosprawne
Poziom wykształcenia
Wyżdze 4.6%
Średnie i policealne 23.2
Zasadnicze zawodowe 22%
Pozosałe 50% (ale azmiejsza sie odsetek osób z niskim wykształceniem)
Zatrudnienie
Różnica między zatrudnieniem osób sprawnych a zatr osób niepełnosprawnych – tylko 30% niepełnosrpawnych jest w syt zatrudnienia. Stopa bezrobocia jest zdecydowanie wyższa w przydapku osób niepełnosrpawnych.
Czynniki warunkujące zmiany stosunku do osob niepelnosprawncyh i mozliwosci ksztaltowania pozytynych postaw
By zmienić sostunek do osoby niepełnosprawnej należy zmienić sposób myślenia:
- czyli pojęcia, którymi określamy osoby niepłenosprawne
- Inwalida – pojęcie, które próbuje sie usunąc. Oznacza oso
Osoba niepełnosprawna lub osoba z niepełnosprawnością.
Zdlaczego odoba niepełnosprawna?
Nie dotyczny ona bytu osobowego –duszy
Zycie wew czł może toczyć się niezależnie od procesów psychicznych
Jest przede wszyskim osona i w tym nie ma różnic między ludźmi.