Struktura organizacyjna samorządu uczniowskiego i jej funkcjonowanie

Samorząd uczniowski stanowi zorganizowaną formę samodzielnych poczynań ogółu dzieci i młodzieży w szkole. Samorząd w danej szkole tworzy cała społeczność uczniowska szkoły, bez względu na to, jak jest liczna. Potocznie nazywa się to często samorządem uczniowskim, a więc wąską grupę młodzieży, która pełni określone funkcje z ramienia ogółu (bądź też jest często wybierana przez nauczycieli). Zarząd samorządu uczniowskiego powinien być nie tylko organem kierowniczym, podejmującym decyzje za ogół uczniów i sprawującym nad nimi władzę, ale głównie organizatorem życia zbiorowego. Samorząd szkolny ma za zadanie przede wszystkim łączyć społeczność danej szkoły, wytwarzać więź grupową, budzić poczucie wspólnoty, tworzyć określoną atmosferę szkoły, wzbogacać tradycje szkolne, zaspokajać potrzeby ogółu uczniów, zaś wszystko to musi prowadzić do ukształtowania się jednolitego, spójnego kolektywu uczniowskiego w szkole. W ramach samorządu uczniowie pełnią wiele funkcji:

*przewodniczących szkolnych i klasowych,

*skarbników ,

*sekretarzy,

*kronikarzy,

*kierowników poszczególnych sekcji samorządowych w klasach bądź szkole.

Formy rozwijania samorządności uczniowskiej w grupach wiekowych

Wdrażanie wychowanków do samorządnych działań powinno mieć miejsce już w grupie wiekowej dzieci najmłodszych klas I-III. Opiekunowie tej grupy i wychowawcy klas sami organizują samorządne działania dzieci. Samorządność zasadniczo nie wychodzi poza granice klasy. Organizuje się jednak i takie sytuacje w życiu szkoły, w których biorą udział delegaci klas, są oni wybierani przez klasę oraz ich wychowawcę w drodze wyróżnienia.

Rozwijanie samorządności w klasach niższych (I-III) powinno zaczynać się od wyłonienia wspólnie z dziećmi zadań do realizacji, a następnie rozważenia kto nadawałby się do ich wykonania. Samorządność w dosłownym znaczeniu rozwijana jest dopiero w grupie klas wyższych.

Podstawowe założenia dotyczące rozwijania samorządnej działalności dzieci

Do zadań składających się na wychowawcze funkcjonowanie szkoły należą między innymi zadania związane z jej wpływem na dzieci przez rozwijanie życia grup zorganizowanych. Punktem wyjścia do tego kierunku pracy jest założenie, że szkoła powinna być terenem samorzutnego, zbiorowego, społecznego zorganizowanego działania uczniów.

Zasady rozwijania samorządności

Muszyński wskazuje kilka zasad, które są niezbędne do pracy w zespole:

1). Samorządność w społecznym działaniu zespołu musi polegać przede wszystkim na powszechności współzarządzania. „Możność udziału w podejmowaniu decyzji powinien mieć każdy członek zespołu, który musi być w pełni świadom swych uprawnień oraz wiedzieć, w jaki sposób z nich korzystać. Dzięki temu każdy członek zespołu będzie mieć przekonanie, że to co się w zespole dzieje, dzieje się za jego aprobatą, z jego inicjatywy oraz w jego interesie.”

2). Organizacja samorządności w zespole polega na przydzielaniu określonych funkcji jego członkom. Sposób pełnienia tych funkcji objęty jest zasadą demokratycznej reprezentacyjności organów samorządu. Mówi ona, że każdy członek zespołu, któremu powierzono określoną funkcję, musi pełnić jako reprezentant interesów całej gromady. Powinien być on wybierany przez zespół przy pełnej świadomości oczekujących zadań.

3). Następną zasadę rozwijania samorządności można określić jako zasadę systematycznego sprawowania funkcji samorządowych. „ Samorządność nie może pojawiać się w zespole w wyjątkowych okazjach. Musi ona działać w sposób stały. Funkcyjni muszą pełnić swoje role w sposób systematyczny, ciągły, na co dzień.

4). Zasada czwarta nazwana jest zasadą autonomii samorządu. Samorząd musi mieć ściśle określony zakres działania, w którym decyzje jego będą całkowicie wiążące i nikt, z wyjątkiem zebrania ogółu, nie może ich zmienić.

5). Kolejna zasada to zasada jawności funkcjonowania organów samorządu lub zasada częstego i aktywnego występowania funkcyjnych w swych rolach.

Działalność organów samorządu musi być jawna, wybrany aktyw nie może działać sam dla siebie, nie może izolować się. W początkowym etapie powinien pomagać organom opiekun, wychowawca, nauczyciele, dyrekcja szkół.

6). Ostatnią zasadą, czyli szóstą jest zasada możliwie szerokich kompetencji organów samorządowych (zasada ta odnosi się głównie do młodzieży) wiąże się z rodzajem spraw, o których powinna samorządnie decydować młodzież. Niczego, co można zrobić przy udziale wychowanków, nie powinno się robić bez nich.

Zadania organów samorządu uczniowskiego

Zadania powierzane poszczególnym komórkom samorządowym mogą się zmieniać z każdym rokiem, większość jednak z nich pozostaje bez zmian. Dzięki temu funkcyjni przyjmując określoną funkcję, wiedzą, jakie obowiązki wiążą się z jej pełnieniem. Jednak każdy rok może przynieść jakieś zmiany w strukturze samorządu, np. tworzenie nowych lub likwidowanie dotychczas istniejących sekcji. Ich działalność jak wiemy wypływa z warunków, potrzeb oraz dążeń występujących w życiu społeczności uczniowskiej.