Leczenie ostrych zatruć
Badania:
- zawartość hemoglobiny tlenkowęglowej oraz methemoglobiny
- stężenie barbituranów we krwi i moczu
- stężenie salicylanów we krwi (gazometria)
- aktywność cholinoesterazy (zatrucie pestycydami)
- stężenie alkoholu metylowego (gazometria)
Postępowanie:
- usunięcie chorego z atmosfery
- usunięcie trucizny niewchłoniętej
- przyspieszenie wydalania trucizny (kroplówka z bikarbonatem)
- leczenie przyczynowe i objawowe
Płukanie żołądka (jeśli nie upłynęło więcej niż 4 do 8 godzin od podania trucizny, przy grzybach nie ma znaczenia), max 300 ml wody o temp. 30-35 stopni, 10 płukań po 300 ml
Przeciwwskazania: substancje żrące, drgawki, utrata przytomności, zatrucie ropą naftową lub benzyną, wstrząs, żylaki przełyku, tętniak aorty, niewydolność oddechowa
Płukanie:
Do 12 h przy zatruciach salicylanami
Do 8 h przy zatruciach lekami antydepresyjnymi, opiatami oraz środkami psychotropowymi
Do 6 h przy zatruciu substancją stałą
Do 4 h przy zatruciach substancjami płynnymi
Do 20 minut przy zatruciu benzyną, ropą, substancjami żrącymi
Zatrucie substancjami rozpuszczalnymi w tłuszczach (benzyna, glutetinid) to używamy emulsji parafiny płynnej (ok. 100 ml zostawiamy w żołądku), po 30 min lub 1 h odsysamy
Mleko podajemy w zatruciach kwasami wraz z bikarbonatem 2%
Zatrucie zasadami – 1 łyżka octu na szklankę wody lub kwas cytrynowy 1-3%
Węgiel lekarski 5-10% roztwór lub 2-4 łyżek na 500 ml, stosujemy w zatruciach etanolem, strychniną, toksynami grzybów, barwnikami
W zatruciach metalami ciężkimi, alkaloidami, glikozydami stosuje się roztwór 0,5% tiaminy (2,5g na 500 ml) np. mocna herbata
W zatruciach truciznami żrącymi i metalami ciężkimi (z wyjątkiem talu) stosujemy 3-4 białek jaj kurzych na 500 ml
Prowokujemy wymioty rozpuszczając 2 łyżki soli w szklance wody
Środki przeczyszczające: parafina ciekła 3ml/kg, sól glauberska 2-4 łyżek na szklankę wody
Wzmożona diureza 6-12 l moczu/24h – furosemid, 500 ml NaCl czy płynu PWE, Ringera, 5% glukoza 500ml/h, założyć kartę bilansu wodnego, do każdych 2 l płynów dożylnych podajemy 15 miniekwiwalentów potasu
Leczenie przyczynowe:
- desferroksamina – zatrucia żelazem
500-1000 mg dożylnie lub domięśniowo
- dimerkaprol (Sulfactim)
2,5mg/kg co 4h
Zatrucia: rtęć, chrom, złoto, arsen, kadm, bizmut
- nalorfina
5-10 mg/kg dożylnie, domięśniowo lub podskórnie
- obidoksym – zatrucia pestycydami
100-250 mg kilka razy dziennie
- penicylamina
250 mg doustnie kilka razy dziennie
Zatrucie: rtęć, miedź, cynk, ołów
- tiosiarczan sodowy – zatrucie cyjankiem, chlorem, jodem, solami metali ciężkich
Dożylnie 15g w roztworze 10-30%
- wersenian dwusodowowapniowy (Calcium EDTA, Chelaton)
Dożylnie 2mg/kg
Zatrucia: chrom, wanad, ołów
Drgawki z OUN najczęściej w padaczce, także w udarze mózgu, zapaleniu mózgu, zapaleniu opon mózgowych, guz mózgu.
Z powodu niedoboru wapnia (objaw: ręka położnika), hipoglikemii, gestozie ciężarnej
Mogą wystąpić w wysokiej ciepłocie ciała, a także przy abstynencji.
W zatruciu lekami, w niedotlenieniu mózgu.
Objawowe leczenie:
- diazepam 10mg dożylnie co 30 minut do dawki 30mg lub wlew dożylny tego leku 100 mg w 500 ml 0,9% NaCl
- fenytoina 15 mg/kg z szybkością podania 15 mg/min
- barbiturany:
Tiopental 3-5 mg/kg dożylnie, tylko u osób zaintubowanych
Fenobarbital 5-10 mg/kg dożylnie (dawka całkowita), 1/5 tej dawki podajemy co 10 minut
- leki porażające płytki motoryczne
Suksametomium 0,5-1,5 mg/kg, dawka podtrzymująca 30-100 mg, 8 minut działania
Parkuronium – ok. 45 minut działania, 0,04-0,08 mg/kg, dawka podtrzymująca 1,5-2,5 mg
- chlorek wapnia 10% w ampułce po 10 ml
- w gestozie ciężarnych stosuje się MgSO4 20%
- w hipoglikemii podajemy glukozę 40%
Kolka nerkowa
- podajemy leki spazmolityczne i przeciwbólowe
- spazmolityczne
Nitrogliceryna 0,5 mg pod język
Papaweryna
Atropina 0,5 mg podskórnie
Aminofilina 250 mg dożylnie albo 360 mg podjęzykowo
Skopolamina 20 mg domięśniowo (Buscopan) albo 10 mg per rectum
- przeciwbólowe
Pyralgina (metamizol, noramidopiryna) 1-2,5 g
Spazmargol
Petydyna 100 mg domięśniowo
Fentanyl 0,05-0,1 mg
Tramadol
- z wymiotami
Aviomarin
Chloropromazyna 25-50 mg dożylnie, domięśniowo
Prochlorperazyna 25 mg
Napad dychawicy oskrzelowej (astma)
- skurcze oskrzeli, obrzęk błony śluzowej, zwiększone wydzielanie lepkiego śluzu
- aminifilina dożylnie lub wlew (2 ampułki w 500 ml NaCl), dawka nasycająca 6-30 mg/kg przez 3 minuty, dawka podtrzymująca 0,5 mg/kg przez 1 h
- betadrenergiki
salbutanol
terbutalina
fenoterol (Berotec)
orcyprenalina 0,5-1 mg domięśniowo, doustnie 10-20 mg kilka razy dziennie
adrenalina
izoprenalina
efedryna
- kortykoterapia
hydrokortyzon 200-400 mg dożylnie lub domięśniowo
metyloprednizon (Fenicord) 25 mg domięśniowo
betametazon 0,5-1,5 mg doustnie lub domięśniowo
- podać leki uspokajające
Diazepam 5-10 mg
Hydroksyzyna (Ataraks) 100 mg domięśniowo
- podać tlen
- nawodnienie pacjenta i leczenie kwasicy
- tlenek azotu (jeśli na nic nie reaguje)
Polekowy wstrząs anafilaktyczny
- po surowicach
- po insulinie
- po heparynie
- po preparatach jadowych
- po antybiotykach
- po środkach kontrastowych
- po środkach miejscowo znieczulających
Objawy:
- duszność, sinica
- tachykardia
- obrzęk krtani
- spadek ciśnienia
Płaskie ułożenie chorego
Nogi do góry
Udrożnienie dróg oddechowych
Adrenalina domięśniowo
Podłączenie PWE
Hydrokortyzon 500-1000 mg, młodzieży 500 mg, u dzieci 100 mg
Lub pregnizon
Antazolina 100 mg domięśniowo, dożylnie
Calcium polpha
250 mg aminofiliny
Dopamina, jeżeli spadek ciśnienia poniżej 85 mmHg
Dekstran 40000, jeżeli jest wstrząs
Intubacja lub tracheostomia