Bogna Czajka-Marchlewicz
komentarz praktyczny
Przedsięwzięcia wymagające oceny oddziaływania na środowisko
i na obszar Natura 2000 oraz przedmiot tej oceny
Zadaniem niniejszego opracowania jest pomoc inwestorom w dokonywaniu wstępnej samodzielnej kwalifikacji planowanych inwestycji jako wymagających lub mogących wymagać przeprowadzenia uprzedniej oceny oddziaływania na środowisko lub na obszar Natura 2000.
1. Wstęp
Realizacja każdej inwestycji wymaga od inwestora uprzedniego spełnienia szeregu wymogów wynikających z obowiązujących przepisów prawa, w szczególności uzyskania stosownych zezwoleń, uzgodnień, warunków itp. Prawidłowe przygotowanie inwestycji gwarantuje, że jej realizacja przebiegać będzie w sposób niezakłócony, a dalsze funkcjonowanie powstałego obiektu nie będzie zagrożone jakimikolwiek sankcjami. Poprawność procedur poprzedzających realizację inwestycji ma również ogromne znaczenie z uwagi na fakt coraz powszechniejszego korzystania przez inwestorów z dofinansowania unijnego. Nie tylko bowiem warunkuje ona możliwość uzyskania wsparcia finansowego na dane zamierzenie, ale również pozwala inwestorom spać spokojnie, bez obawy o konieczność zwrotu otrzymanej dotacji w wyniku późniejszego wykrycia nieprawidłowości przez władze krajowe lub unijne. Wśród wymogów, jakie mogą poprzedzać realizację danej inwestycji znajduje się obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania danego przedsięwzięcia na środowisko bądź ocena oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000. Na etapie planowania inwestycji kluczowym dla inwestora stanie się zatem ustalenie, czy jego zamierzenie będzie, czy też nie będzie wymagało przeprowadzenia takiej oceny, albowiem wymóg ten oczywiście nie dotyczy wszystkich przedsięwzięć. Zdolność dokonania takiej analizy pozwala lepiej zaplanować inwestycję pod kątem finansowym oraz realnie ocenić czas trwania postępowań prowadzących do uzyskania decyzji administracyjnych warunkujących przystąpienie do planowanych robót.
2. Obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko lub na obszar Natura 2000
Obowiązek przeprowadzania oceny oddziaływania niektórych przedsięwzięć na środowisko oraz na obszar Natura 2000 wynika z przepisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.) – dalej u.o.o.ś., jednak do ustawy tej i wynikających z niej dla inwestorów obowiązków odnoszą się również bezpośrednio przepisy ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.) – dalej pr. bud. Art. 32 ust. 1 pr. bud. wskazuje bowiem, że pozwolenie na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego może być wydane dopiero po uprzednim przeprowadzeniu oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko albo oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000, jeżeli jest ona wymagana przepisami u.o.o.ś. Z przepisu tego wynika, iż organ administracji architektoniczno-budowlanej przed wydaniem pozwolenia na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego jest obowiązany zbadać, czy zostały spełnione warunki, od których u.o.o.ś. uzależnia możliwość wydania decyzji o pozwoleniu na budowę. O powiązaniu obu ustaw świadczy również treść art. 29 ust. 3 pr. bud., który wskazuje, że pomimo wyłączeń zawartych w tym przepisie pozwolenia na budowę wymagają przedsięwzięcia, które wymagają przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, oraz przedsięwzięcia wymagające przeprowadzenia oceny oddziaływania na obszar Natura 2000, zgodnie z art. 59 u.o.o.ś., udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
Wymóg przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko lub oceny oddziaływania na obszar Natura 2000 wynika bezpośrednio z art. 59 u.o.o.ś. Przepis ten wskazuje, że przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wymaga realizacja następujących planowanych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko:
1) planowanego przedsięwzięcia mogącego zawsze znacząco oddziaływać na środowisko;
2) planowanego przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, jeżeli obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko został stwierdzony na podstawie art. 63 ust. 1 u.o.o.ś. Ponadto powołany artykuł w ust. 2 stanowi, że realizacja planowanego przedsięwzięcia innego niż określone w ust. 1 wymaga przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000, jeżeli:
a) przedsięwzięcie to może znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, a nie jest bezpośrednio związane z ochroną tego obszaru lub nie wynika z tej ochrony;
b) obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 został stwierdzony na podstawie art. 96 ust. 1 u.o.o.ś.
3. Ocena oddziaływania na środowisko
Z uwagi na dość skomplikowaną redakcję art. 59 u.o.o.ś., która osobie czytającej go po raz pierwszy może nastręczyć sporo problemów z dokonaniem właściwej interpretacji, zasadnym jest omówienie i wyjaśnienie poszczególnych jego elementów.
Przepis ten w pierwszej kolejności (ust. 1) wymienia rodzaje przedsięwzięć, które wymagają oceny oddziaływania na środowisko. Ocena ta ma zakres szerszy aniżeli ocena oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000, albowiem obejmuje oddziaływanie na środowisko w rozumieniu ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) – dalej u.p.o.ś., a zatem ocenę oddziaływania na ogół elementów przyrodniczych, w tym także przekształconych w wyniku działalności człowieka, a w szczególności powierzchnię ziemi, kopaliny, wody, powietrze, krajobraz, klimat oraz pozostałe elementy różnorodności biologicznej, a także wzajemne oddziaływania pomiędzy tymi elementami. Art. 62 u.o.o.ś. precyzując zakres oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wskazuje, że w jej ramach określa się, analizuje oraz ocenia:
1) bezpośredni i pośredni wpływ danego przedsięwzięcia na:
a) środowisko oraz zdrowie i warunki życia ludzi,
b) dobra materialne,
c) zabytki,
d) wzajemne oddziaływanie między powyższymi elementami,
e) dostępność do złóż kopalin;
2) możliwości oraz sposoby zapobiegania i zmniejszania negatywnego oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko;
3) wymagany zakres monitoringu.
Odnosząc się zaś do pojęcia samej oceny, to zgodnie z definicją zawartą w u.o.o.ś.. przez ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko rozumie postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanego przedsięwzięcia, obejmujące w szczególności:
a) weryfikację raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko,
b) uzyskanie wymaganych ustawą opinii i uzgodnień,
c) zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu.
Procedura przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko oraz oceny oddziaływania na
obszar Natura 2000 będzie jednak przedmiotem odrębnego komentarza.
4. Ocena oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000
Ocena oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 ma w sposób oczywisty węższy zakres, albowiem ogranicza się do badania oddziaływania tylko na te obszary. Ponadto art. 62 ust. 2 u.o.o.ś. wskazuje, że w ramach tej oceny określa się, analizuje oraz ocenia oddziaływanie przedsięwzięć na obszary Natura 2000, biorąc pod uwagę także skumulowane oddziaływanie przedsięwzięcia z innymi przedsięwzięciami. Obszary Natura 2000 są to obszary wyznaczone zgodnie z postanowieniami art. 3 dyrektywy Rady 93/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. WE z 1992 r. nr L206, s. 7), w skład których wchodzą specjalne obszary ochrony siedlisk oraz obszary specjalnej ochrony ptaków. W polskim systemie prawnym obszary te są wyznaczane na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 z późn. zm.) – dalej u.o.p. i zgodnie z tą ustawą należy przez nie rozumieć obszar specjalnej ochrony ptaków, specjalny obszar ochrony siedlisk lub obszar mający znaczenie dla Wspólnoty utworzony w celu ochrony populacji dziko występujących ptaków lub siedlisk przyrodniczych bądź gatunków roślin lub zwierząt będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty Europejskiej. Więcej przydatnych informacji nt. obszarów Natura 2000 oraz interaktywne mapy z oznaczeniem takich obszarów na terenie Polski można znaleźć na stronie internetowej www.natura2000.gdos.gov.pl.
5. Przedsięwzięcia wymagające oceny oddziaływania na środowisko
Jak widzimy art. 59 ust. 1 u.o.o.ś. wskazuje dwie grupy przedsięwzięć wymagające przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko i w tym miejscu należy podkreślić, że jedynie te przedsięwzięcia będą wymagały wystąpienia z wnioskiem o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, w ramach wydawania której dokonywana jest właśnie ocena oddziaływania na środowisko. Przedsięwzięcia należące do obu grup wskazanych w art. 59 ust. 1 u.o.o.ś zostały wymienione w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 257, poz. 2573 z późn. zm.) - dalej r.o.r.p.ś. Rozporządzenie to w § 2 wymienia przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko, które wymagają sporządzenia raportu oddziaływania na środowisko. Są to przedsięwzięcia zaliczane do tzw. I grupy i dla tych przedsięwzięć przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko będzie zawsze wymagane. Przepis ten wymienia 43 kategorie przedsięwzięć, pośród których znajdują się m.in.
– elektrownie konwencjonalne, elektrociepłownie lub inne instalacje spalające paliwa w celu wytwarzania energii elektrycznej lub cieplnej, o mocy cieplnej nie niższej niż 300 MW rozumianej jako ilość energii wprowadzonej w paliwie do instalacji w jednostce czasu przy ich nominalnym obciążeniu;
– instalacje planowane na lądzie wykorzystujące siłę wiatru do produkcji energii, o mocy nominalnej elektrowni nie mniejszej niż 100 MW, lub instalacje planowane w obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej wykorzystujące siłę wiatru do produkcji energii;
– stacje elektroenergetyczne lub napowietrzne linie elektroenergetyczne, o napięciu znamionowym wynoszącym nie mniej niż 220 kV, o długości nie mniejszej niż 15 km;
– instalacje radiokomunikacyjne, radionawigacyjne i radiolokacyjne, emitujące pola elektromagnetyczne, których równoważna moc promieniowana izotropowo wynosi nie mniej niż 100 W, emitujące pola elektromagnetyczne o częstotliwościach od 30 kHz do 300 GHz; instalacje do powierzchniowej obróbki metali lub tworzyw sztucznych z zastosowaniem procesów chemicznych lub elektrolitycznych, gdzie całkowita objętość wanien procesowych przekracza 30 m3;
– koksownie;
– instalacje do przesyłu ropy naftowej, produktów naftowych, substancji chemicznych lub gazu, o średnicy zewnętrznej nie mniejszej niż 800 mm i długości nie mniejszej niż 40 km, wraz z towarzyszącymi tłoczniami lub stacjami redukcyjnymi;
– autostrady i drogi ekspresowe, z wyłączeniem ich remontu i przedsięwzięć polegających na budowie, przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce: zjazdu z drogi publicznej, przejazdu drogowego, pasa postojowego, pasa dzielącego, pobocza, chodnika, ścieżki rowerowej, konstrukcji oporowej, przepustu, kładki oraz obiektów i urządzeń wyposażenia technicznego dróg;
– budowle piętrzące wodę o wysokości piętrzenia nie niższej niż 5 m;
– urządzenia do przesyłu wody, kiedy średni przepływ z wielolecia w zlewni, z której woda jest pobierana, wynosi nie mniej niż 2 mld m3 rocznie oraz ilość przesyłanej wody przekracza 5% tego przepływu;
– instalacje oczyszczania ścieków przewidziane do obsługi nie mniej niż 100.000 równoważnych mieszkańców, w rozumieniu art. 43 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. Nr 115, poz. 1229, z późn. zm.);
– instalacje do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, w tym składowiska odpadów niebezpiecznych;
– stacje demontażu pojazdów, a także zakłady przetwarzania odpadów powstałych z tych pojazdów, w rozumieniu ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. Nr 25, poz. 202);
Z uwagi na bardzo szczegółowy charakter tego wyliczenia, w celu dokonania kwalifikacji swojego przedsięwzięcia koniecznym stanie się każdorazowe sięgnięcie do tego katalogu.
W § 3 r.o.r.p.ś. wymienione zostały z kolei rodzaje przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których sporządzenie raportu oddziaływania na środowisko, a tym samym obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko może być wymagane. O konieczności przeprowadzenia oceny zadecyduje właściwy organ prowadzący postępowanie o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia. Dla inwestora planującego realizację przedsięwzięcia znajdującego się wśród przedsięwzięć wymienionych w § 3 r.o.r.p.ś. oznacza to obowiązek zwrócenia się do właściwego organu z wnioskiem o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla planowanego przedsięwzięcia. Jednakże wskutek przeprowadzenia przez ten organ tzw. screeningu, może się okazać, że przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko nie jest w przypadku danego przedsięwzięcia konieczne. Wówczas organ ten wyda postanowienie o braku potrzeby przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko, a następnie decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, w której również stwierdzi brak potrzeby przeprowadzenia tej oceny. Jak więc widzimy ten katalog przedsięwzięć, które mogą wymagać oceny jest otwarty i to od oceny dokonanej przez organ prowadzący postępowanie będzie zależało, czy danego przedsięwzięcia będzie dotyczył wymóg przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, czy też nie. Inwestor w tym przypadku może jedynie dokonać kwalifikacji swojego przedsięwzięcia na podstawie § 3 r.o.r.p.ś. jako potencjalnie mogącego wymagać oceny i jeżeli takiej kwalifikacji dokona musi zwrócić się o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, a dopiero w ramach tego postępowania zostanie rozstrzygnięta kwestia obowiązku przeprowadzania oceny. Te przedsięwzięcia zaliczane są do tzw. II grupy. Zgodnie z art. 63 u.o.o.ś. obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko dla planowanego przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach stwierdza w drodze postanowienia uwzględniając łącznie następujące uwarunkowania:
1) rodzaj i charakterystykę przedsięwzięcia, z uwzględnieniem:
a) skali przedsięwzięcia i wielkości zajmowanego terenu oraz ich wzajemnych proporcji,
b) powiązań z innymi przedsięwzięciami, w szczególności kumulowania się oddziaływań przedsięwzięć znajdujących się na obszarze, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie,
c) wykorzystywania zasobów naturalnych,
d) emisji i występowania innych uciążliwości,
e) ryzyka wystąpienia poważnej awarii, przy uwzględnieniu używanych substancji i stosowanych technologii;
2) usytuowanie przedsięwzięcia, z uwzględnieniem możliwego zagrożenia dla środowiska, w szczególności przy istniejącym użytkowaniu terenu, zdolności samooczyszczania się środowiska i odnawiania się zasobów naturalnych, walorów przyrodniczych i krajobrazowych oraz uwarunkowań miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego - uwzględniające:
a) obszary wodno-błotne oraz inne obszary o płytkim zaleganiu wód podziemnych,
b) obszary wybrzeży,
c) obszary górskie lub leśne,
d) obszary objęte ochroną, w tym strefy ochronne ujęć wód i obszary ochronne zbiorników wód śródlądowych,
e) obszary wymagające specjalnej ochrony ze względu na występowanie gatunków roślin i zwierząt lub ich siedlisk lub siedlisk przyrodniczych objętych ochroną, w tym obszary Natura 2000 oraz pozostałe formy ochrony przyrody,
f) obszary, na których standardy jakości środowiska zostały przekroczone,
g) obszary o krajobrazie mającym znaczenie historyczne, kulturowe lub archeologiczne,
h) gęstość zaludnienia,
i) obszary przylegające do jezior,
j) uzdrowiska i obszary ochrony uzdrowiskowej;
3) rodzaj i skalę możliwego oddziaływania rozważanego w odniesieniu do uwarunkowań wymienionych w pkt 1 i 2, wynikające z:
a) zasięgu oddziaływania - obszaru geograficznego i liczby ludności, na którą przedsięwzięcie może oddziaływać,
b) transgranicznego charakteru oddziaływania przedsięwzięcia na poszczególne elementy przyrodnicze,
c) wielkości i złożoności oddziaływania, z uwzględnieniem obciążenia istniejącej infrastruktury technicznej,
d) prawdopodobieństwa oddziaływania,
e) czasu trwania, częstotliwości i odwracalności oddziaływania.
Obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko organ stwierdza jednak obligatoryjnie, jeżeli możliwość realizacji przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1, jest uzależniona od ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania w rozumieniu przepisów u.p.o.ś.
W postanowieniu, w którym organ stwierdza obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko określa się jednocześnie zakres raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. W powyższym przypadku organ wydaje postanowienie o zawieszeniu postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach do czasu przedłożenia przez wnioskodawcę raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Na to postanowienie nie przysługuje zażalenie.
6. Przedsięwzięcia wymagające oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszary Natura 2000
Przedsięwzięcia niezaliczające się do żadnej z grup wymienionych w rozporządzeniu r.o.r.p.ś. co do zasady nie wymagają przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko, a tym samym występowania z wnioskiem o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Nie oznacza, to jednak, że dla przedsięwzięć tych nie będzie wymagana ocena oddziaływania na obszary Natura 2000. Do rozstrzygnięć w tym zakresie może dojść jednak dopiero na dalszych etapach procesu inwestycyjnego, gdy inwestor wystąpi z wnioskiem o wydanie którejś z decyzji bezpośrednio warunkujących podjęcie realizacji inwestycji np. decyzji o pozwoleniu na budowę, decyzji o warunkach zabudowy zagospodarowania terenu, pozwolenia wodno prawnego itp. Katalog tych decyzji nie jest zamknięty, jednak będzie tu chodziło głównie o decyzje wskazane w art. 96 ust. 2 w zw. z art. 72 ust. 1 u.o.o.ś. Ten rodzaj przedsięwzięć zaliczany jest do tzw. III grupy.
Konkludując można przyjąć, że wymienione w art. 59 ust. 1 i 2 u.o.o.ś. przedsięwzięcia, których realizacja musi być poprzedzona przeprowadzeniem oceny oddziaływania na środowisko można usystematyzować w dwie podstawowe grupy – pierwszą obejmującą przedsięwzięcia, dla których obowiązek ten wynika bezpośrednio z mocy prawa i drugą obejmującą przedsięwzięcia, w przypadku których obowiązek przeprowadzenia oceny nałożono w formie indywidualnego aktu administracyjnego. Do pierwszej grupy należy zakwalifikować planowane przedsięwzięcia, które mogą zawsze znacząco oddziaływać na środowisko oraz mieć wpływ na obszar Natur 2000, ale nie są związane bezpośrednio z ochroną tego obszaru ani nie wynikają z tej ochrony (przedsięwzięcia wymienione w § 2 rozporządzenia – I grupa). Druga grupa z kolei obejmuje przedsięwzięcia, które mogą potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, a obowiązek przeprowadzenia oceny został stwierdzony przez właściwy organ prowadzący postępowanie w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach w formie postanowienia wydanego na podstawie art. 63 ust. 1 u.o.o.ś. (przedsięwzięcia wymienione w § 3 r.o.r.p.ś. – II grupa) oraz przedsięwzięcia mogące oddziaływać na obszary Natura 2000, dla których obowiązek taki został nałożony przez organ upoważniony do wydania decyzji wymienionych a art. 96 ust. 2 u.o.o.ś (m.in. decyzji o pozwoleniu na budowę, decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu) – III grupa.
7. Przedsięwzięcie
Na koniec warto wskazać, że dla prawidłowej kwalifikacji określonego zamierzenia inwestycyjnego jako wymagającego bądź nie, przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko lub na obszar Natura 2000, koniecznym jest prawidłowe definiowanie samego pojęcia przedsięwzięcie i umiejętność wyznaczania jego granic. Ustawa u.o.o.ś. definiuje przedsięwzięcie jako zamierzenie budowlane lub inną ingerencję w środowisko polegającą na przekształceniu lub zmianie sposobu wykorzystania terenu, w tym również na wydobywaniu kopalin, przy czym przepis ten wskazuje, że przedsięwzięcia powiązane technologicznie kwalifikuje się jako jedno przedsięwzięcie, także jeżeli są one realizowane przez różne podmioty. Wbrew pozorom definicja ta powoduje wiele problemów interpretacyjnych i jest źródłem wielu wątpliwości przy kwalifikacji konkretnych zamierzeń. W szczególności wiele wątpliwości rodzi się na gruncie zagadnień związanych z obowiązkiem wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach w przypadku przedsięwzięć wzajemnie powiązanych lub realizowanych etapowo. Jakkolwiek bowiem w świetle przytoczonego przepisu przedsięwzięcie może w sobie mieścić kilka zamierzeń budowlanych, to aktualne regulacje nie odnoszą się szczegółowo do tego zagadnienia, czyli przedsięwzięć, które mogą być źródłem oddziaływania na środowisko jako element większej całości. Na problem ten zwracano uwagę w orzecznictwie sądów polskich i na gruncie obowiązujących poprzednio przepisów jednak nie znalazł on jednoznacznego rozwiązania w regulacjach prawnych. W konsekwencji większość trudności interpretacyjnych w tym zakresie spada na samych inwestorów. Warto bowiem podkreślić, że jakkolwiek dla przedsięwzięć powiązanych technologicznie możliwe jest wydanie kilku decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu i kilku pozwoleń na budowę, to przedmiotem oceny oddziaływania na środowisko musi być to przedsięwzięcie traktowane jako jedna całość. Przesądza o tym bezpośrednio art. 72 ust. 5 u.o.o.ś., który stanowi, że jedną decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach wydaje się także w przypadku, gdy dla danego przedsięwzięcia jest wymagane uzyskanie więcej niż jednej decyzji, o których mowa w art. 72 ust. 1 u.o.o.ś., lub gdy wnioskodawca uzyskuje odrębnie decyzje dla poszczególnych etapów realizacji przedsięwzięcia. W związku z powyższym za naruszenie powyższych przepisów będzie należało uznać podział przez inwestora przedsięwzięcia na części obejmujące poszczególne zamierzenia budowlane i odnoszenie wymogu oceny oddziaływania na środowisko do każdej tej części z osobna.
Jak widzimy, cytowana wyżej definicja przedsięwzięcia wyznacza bardzo szeroki zakres aktywności mogących mieć wpływ na środowisko, a tym samym wymagających oceny, obejmując nim zarówno działania związane z działalnością gospodarczą, jak i od tej działalności oderwane. Głównym czynnikiem przesądzającym o zakwalifikowaniu przedsięwzięcia jako podlegającego obowiązkowi uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest przekształcenie lub zmiana sposobu wykorzystania terenu. W orzecznictwie ukształtowanym na gruncie podobnie brzmiącej definicji zawartej w u.p.o.ś. przyjęto, że „Użyte w art. 46 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – prawo ochrony środowiska określenie <przedsięwzięcie> zdefiniowane w tym przepisie jako ingerencja w środowisko polegająca na przekształceniu lub zmianie zagospodarowania terenu jest tożsame ze zmianą sposobu zagospodarowania terenu wymagającą ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu w rozumieniu art. 39 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym”. Biorąc pod uwagę, że poprzednia i obecna definicja przedsięwzięcia są do siebie zbliżone, a jednocześnie nie wprowadzono istotnych zmian w rozwiązaniach z zakresu planowania przestrzennego, należy przyjąć, że pogląd ten jest nadal aktualny, jakkolwiek nie pozwala on na wyeliminowanie wszystkich problemów interpretacyjnych, albowiem nie pozwala precyzyjnie ustalić, kiedy występuje jedno przedsięwzięcie, a kiedy kilka. Co prawda z brzmienia przepisów, jak i utrwalonej praktyki wynika, że za jedno przedsięwzięcie należy uważać przedsięwzięcia wzajemnie ze sobą powiązane, a nawet realizowane przez różne podmioty, to brak jest wyraźnych wytycznych oraz reguł, które pozwalałyby inwestorom oraz organom administracji precyzyjnie wyznaczać i oceniać wzajemne powiązania pomiędzy przedsięwzięciami i w sposób nie budzący wątpliwości kwalifikować takie powiązane przedsięwzięcia do przeprowadzenia jednej oceny oddziaływania na środowisko lub na obszar Natura 2000.
Z punktu widzenia realizacji procesów inwestycyjnych warto wskazać, że na gruncie obowiązującej definicji przedsięwzięcia, w praktyce przyjmuje się, że prace polegające na bieżącej konserwacji albo na remoncie, w rozumieniu pr. bud., nie stanowią przedsięwzięcia, status taki będą natomiast posiadać budowa (odbudowa, rozbudowa, nadbudowa obiektu budowlanego) lub przebudowa obiektu budowlanego. Zważywszy jednak na treść Aneksu II do dyrektywy Rady 85/337/EWG z 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne (Dz. Urz. UE Nr L 175, s. 40 z późn. zm.), który posługuje się pojęciem „każdej zmiany”, wydaje się, ze bezwzględne wyłączenie remontu z zakresu pojęcia przedsięwzięcia może w konkretnych okolicznościach faktycznych nie być uzasadnione.
114481
Dz.U.2008.199.1227: art. 59; art. 63; art. 72
Dz.U.2006.156.1118: art. 29 ust. 1 pkt 3; art. 32 ust. 1
Dz.U.2004.257.2573: § 2
WZÓR WNIOSKU
O UDOSTĘPNIENIE INFORMACJI O ŚRODOWISKU
...................., dnia .................... r.
imię i nazwisko
..........................
adres
.........................
Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska
w ......................
ul. ..................., (kod, miasto) ....................,
WNIOSEK
O UDOSTĘPNIENIE INFORMACJI O ŚRODOWISKU
Na podstawie art. 8 i n. ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.) zwracam się o przesłanie mi kserokopii raportu oddziaływania na środowisko opracowanego dla przedsięwzięcia pn. "Budowa zespołu elektrowni wiatrowych w ....................".
........................................
(podpis)
Formularz do wypełnienia
Opracowanie:
Czajka-Marchlewicz B.
Bogna Czajka-Marchlewicz
komentarz praktyczny
Wykorzystanie dostępu do informacji o środowisku
na etapie planowania i realizacji inwestycji
Jedną z podstawowych zasad ogólnych prawa ochrony środowiska jest zasada powszechnego dostępu do informacji o środowisku i jego ochronie nakładająca określone prawa i obowiązki na uczestników procesu budowlanego. Niniejsze opracowanie kierowane jest przede wszystkim do inwestorów, którzy powinni posiadać świadomość przysługujących im uprawnień w zakresie pozyskiwania potrzebnych informacji, jak również tego, że osoby zainteresowane mają dostęp do dokumentów przekazanych przez nich w ramach postępowania administracyjnego, ale także i tego, że mogą oni bronić się przed udostępnianiem osobom nieuprawnionym przekazanych w toku postępowania informacji o wartości handlowej, w tym danych technologicznych, objętych tajemnicą przedsiębiorstwa, jeżeli udostępnienie tych informacji mogłoby pogorszyć ich konkurencyjną pozycję.
1. Wstęp
Zasada powszechnego dostępu do informacji o środowisku i jego ochronie i wynikające z niej obowiązki organów administracji, a z drugiej strony uprawnienia przysługujące obywatelom, przedsiębiorcom i wszelkim innym podmiotom są istotne dla inwestorów z dwóch powodów. Po pierwsze, w przypadku jeżeli realizacja planowanej inwestycji wiąże się z kwestiami dotyczącymi szeroko rozumianej ochrony środowiska dokumenty znajdujące się w aktach prowadzonych postępowań administracyjnych będą podlegały udostępnieniu zainteresowanym podmiotom. Do dokumentów takich należy zaliczyć w szczególności wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, wszelkie uzgodnienia i opinie uzyskane w toku takiego postępowania, jak również samą decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach. Udostępnieniu będzie podlegał również opracowywany przez inwestora w ramach tej procedury i składany do akt raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Z drugiej jednak strony instytucja dostępu do informacji o środowisku i jego ochronie stanowi dla przedsiębiorców ważne narzędzie służące pozyskiwaniu informacji niezbędnych do prawidłowego przygotowania dokumentacji potrzebnej na etapie przygotowania inwestycji, zwłaszcza jeżeli jest to inwestycja obejmująca przedsięwzięcia wymagające lub mogące wymagać przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko.
2. Zakres podmiotów uprawnionych do uzyskiwania informacji o środowisku
Generalną zasadę zapewniającą dostęp do informacji o środowisku zawiera art. 4 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.) – dalej u.o.o.ś., natomiast warunki na jakich ów dostęp się odbywa określone zostały w art. 8 i następnych u.o.o.ś. Oba przywołane przepisy określając krąg podmiotów, którym przysługuje dostęp do informacji o środowisku posługują się sformułowaniem „każdemu”. Chcąc doprecyzować to nieostre pojęcie, należałoby się odnieść do przepisów Konstytucji RP i na podstawie jej art. 37 ust. 1 u.o.o.ś. dojść do wniosku, że uprawnienie to będzie przysługiwało każdemu, kto znajduje się pod władzą Rzeczypospolitej Polskiej i korzysta z wolności i praw zapewnionych w Konstytucji, a zatem wszystkie osoby przebywające na terenie Polski, bez względu na to, czy są jej obywatelami, czy nie (zob. Gruszecki K., Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Warszawa 2008). Co więcej, w świetle tak brzmiącej regulacji, aby uzyskać dostęp do informacji o środowisku nie trzeba posiadać pełnej zdolności do czynności prawnych, czyli przykładowo informację taką może uzyskać osoba niepełnoletnia, jak również podmioty nieposiadające osobowości prawnej, czy tzw. ułomnej osobowości prawnej. Jednakże w przypadku, gdyby wniosek skutkował koniecznością wydania przez organ administracji decyzji odmownej, o czym będzie mowa niżej, podmiot, do którego taka decyzja ma zostać skierowana musi legitymować się pełną zdolnością do czynności prawnych.
3. Organy zobowiązane do udzielania informacji o środowisku
Art. 8 u.o.o.ś. stanowi, iż udostępnieniu podlegają informacje o środowisku znajdujące się w posiadaniu organów administracji lub dla nich przeznaczone. Pojęcie organów administracji na potrzeby cytowanej ustawy definiuje z kolei art. 3 pkt 9 u.o.o.ś., który stanowi, iż przez organy administracji rozumie się:
– ministrów, centralne organy administracji rządowej, wojewodów, działające w ich lub we własnym imieniu inne terenowe organy administracji rządowej, organy jednostek samorządu terytorialnego,
– inne podmioty, gdy są one powołane z mocy prawa lub na podstawie porozumień do wykonywania zadań publicznych dotyczących środowiska i jego ochrony.
Jedynie podmioty zaliczające się do wskazanych wyżej kategorii mogą być adresatami wniosków o udostępnienie informacji o środowisku. Mając jednak na uwadze, że do organów tych zostały zaliczone również organy administracji w ujęciu funkcjonalnym, którymi przykładowo mogą być organy osób prawnych, jeżeli w drodze porozumień lub z mocy prawa została im powierzona realizacja zadań publicznych w zakresie ochrony środowiska, identyfikacja tych podmiotów może nastręczać problemy. Nie budzi jednak wątpliwości, że obowiązek udostępniania informacji o środowisku będzie spoczywał na wszystkich organach administracji w ujęciu instytucjonalnym, albowiem ich krąg został szeroko określony w pkt a. Należy jednak mieć na uwadze, że nie każdy organ będzie zobowiązany do udzielania informacji o środowisku w takim samym zakresie, albowiem zakres tego obowiązku zleży od zakresu informacji znajdujących się w ich posiadaniu lub dla nich przeznaczonych. W literaturze wskazuje się, że obowiązek ten spoczywa na organach posiadających informacje w związku z realizacją swoich ustawowych obowiązków, co zwlania z obowiązku udzielenia informacji o środowisku te organy, których zadaniem nie jest ich gromadzenie i posiadanie np. organy podatkowe (B. Rakoczy [w:] J. Ciechanowicz-McLean, Z. Bukowski, B. Rakoczy, Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Warszawa 2008.).
4. Informacje o środowisku podlegające udostępnieniu
Zakres informacji o środowisku podlegających udostępnieniu precyzuje art. 9 u.o.o.ś. wskazując, że udostępnieniu podlegają informacje dotyczące:
1) stanu elementów środowiska, takich jak: powietrze, woda, powierzchnia ziemi, kopaliny, klimat, krajobraz i obszary naturalne, w tym bagna, obszary nadmorskie i morskie, a także rośliny, zwierzęta i grzyby oraz inne elementy różnorodności biologicznej, w tym organizmy genetycznie zmodyfikowane, oraz wzajemnych oddziaływań między tymi elementami;
2) emisji, w tym odpadów promieniotwórczych, a także zanieczyszczeń, które wpływają lub mogą wpłynąć na elementy środowiska, o których mowa w pkt 1;
3) środków, takich jak: środki administracyjne, polityka, przepisy prawne dotyczące środowiska i gospodarki wodnej, plany, programy oraz porozumienia w sprawie ochrony środowiska, a także działań wpływających lub mogących wpłynąć na elementy środowiska, o których mowa w pkt 1, oraz na emisje i zanieczyszczenia, o których mowa w pkt 2, jak również środków i działań, które mają na celu ochronę tych elementów;
4) raportów na temat realizacji przepisów dotyczących ochrony środowiska;
5) analiz kosztów i korzyści oraz innych analiz gospodarczych i założeń wykorzystanych w ramach środków i działań, o których mowa w pkt 3;
6) stanu zdrowia, bezpieczeństwa i warunków życia ludzi, oraz stanu obiektów kultury i obiektów budowlanych - w zakresie, w jakim oddziałują na nie lub mogą oddziaływać:
a) stany elementów środowiska, o których mowa w pkt 1, lub
b) przez elementy środowiska, o których mowa w pkt 1 - emisje i zanieczyszczenia, o których mowa w pkt 2, oraz środki, o których mowa w pkt 3.
W szczególności udostępnieniu będą podlegały dokumenty, o których dane organy administracji mają obowiązek zamieszczać w publicznie dostępnych wykazach, o których mowa w art. 21 u.o.o.ś. Przepis ten nakłada na organy obowiązek umieszczania w publicznie dostępnych wykazach danych o dokumentach takich jak np. prognozy oddziaływania na środowisko, wnioski o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach, postanowienia uzgadniające i opiniujące decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach, raporty o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, analizy porealizacyjne, wyniki prac studialnych z zakresu ochrony środowiska, polityka ekologiczna państwa, wojewódzkie, powiatowe i gminne programy ochrony środowiska i wielu innych. Przepis ten łącznie wymienia 35 kategorii dokumentów, o których dane organy właściwe do prowadzenia spraw związanych z tymi dokumentami zamieszczają w wykazach. Publicznie dostępne wykazy prowadzi się w formie elektronicznej i udostępnia w Biuletynie Informacji Publicznej danego organu.
5. Forma udostępniania informacji o środowisku
Udostępnienie informacji o środowisku powinno nastąpić w formie najbardziej pożądanej przez wnioskodawcę. Art. 15 u.o.o.ś. wskazuje, że udostępnianie informacji o środowisku i jego ochronie następuje w sposób i w formie określonych we wniosku, chyba, że środki techniczne, którymi dysponuje organ administracji, nie umożliwiają udostępnienia informacji w sposób i w formie określonych we wniosku. Formy udostępniania informacji o środowisku wskazuje ust. 2 art. 9 u.o.o.ś. przewidując formę ustną, pisemną, wizualną, dźwiękową, elektroniczną lub inną formę. Jak widzimy katalog ten nie jest zamknięty i uwzględnia nowe formy, które mogą pojawić się wraz z rozwojem technicznym. Przepis formułujący wymóg wskazania we wniosku formy udostępnienia informacji o środowisku przewiduje, że jeżeli informacja o środowisku i jego ochronie nie może być udostępniona w sposób lub w formie określonych we wniosku, organ administracji powiadamia pisemnie podmiot żądający informacji w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku o przyczynach braku możliwości udostępnienia informacji zgodnie z wnioskiem i wskazuje, w jaki sposób lub w jakiej formie informacja może być udostępniona. Jeżeli w terminie 14 dni od dnia otrzymania tego powiadomienia podmiot żądający informacji nie złoży wniosku w sposób lub w formie wskazanych w powiadomieniu, organ administracji wyda decyzję o odmowie udostępnienia informacji w sposób lub w formie określonych we wniosku. Ponadto ustawa przewiduje, że udostępniając informacje o środowisku organ administracji informuje także, na wniosek podmiotu żądającego informacji, o miejscu, w którym znajdują się dane na temat metod przeprowadzania pomiarów, w tym sposobów poboru i przetwarzania próbek oraz sposobów interpretacji uzyskanych danych, które posłużyły do wytworzenia udostępnianej informacji, lub odsyła do stosownych metodyk referencyjnych w tym zakresie. Udostępniając informację o środowisku i jego ochronie przekazane przez osoby trzecie organ dodatkowo wskazuje wnioskodawcy źródło ich pochodzenia. Zaznaczyć należy, że w celu sprawnego przebiegu procedury udzielania informacji o środowisku ustawa zastrzegła obowiązek wyznaczenia w organach administracji osób zajmujących się udostępnianiem informacji o środowisku i jego ochronie, stąd jeżeli chcemy daną informację uzyskać osobiści w siedzibie organu warto dowiedzieć się, kto w danym urzędzie został wyznaczony do tych zadań i skierować się bezpośrednio do takiej osoby.
6. Wniosek o udostępnienie informacji o środowisku i jego ochronie
Jak już wyżej wskazano co do zasady udostępnienie informacji o środowisku i jego ochronie następuje na pisemny wniosek o udostępnienie informacji, który powinien zawierać określenie żądanych informacji oraz wskazywać sposób i formę ich udostępnienia. Jednakże niektóre informacje organ zobowiązany jest udostępniać bez konieczności wniesienia pisemnego wniosku. Kategorie tych informacji zostały wymienione w art. 12 ust. 2 u.o.o.ś, a są to informacje niewymagające wyszukiwania oraz informacje żądane w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej, innej katastrofy naturalnej lub awarii technicznej, o których mowa w ustawie z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (Dz. U. Nr 62, poz. 558, z późn. zm.), lub innego bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia ludzi lub środowiska, spowodowanego działalnością człowieka lub przyczynami naturalnymi - informacje znajdujące się w posiadaniu organów administracji lub dla nich przeznaczone, umożliwiające osobom, które mogą ucierpieć w wyniku tego zagrożenia, podjęcie działań w celu zapobieżenia lub zminimalizowania szkód wynikających z tego zagrożenia. Za informacje niewymagające wyszukiwania uznaje się przede wszystkim informacje zamieszczone w publicznie dostępnych wykazach danych. Taki sam charakter mają informacje opublikowane w Biuletynie Informacji Publicznej prowadzonym na podstawie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 z późn. zm.) - dalej u.d.i.p., a także wszelkiego rodzaju dane udostępniane w myśl art. 11 u.d.i.p., w drodze wyłożenia lub wywieszenia w miejscach ogólnie dostępnych lub umieszczenia w urzędach umożliwiających zapoznanie się z nimi.
Wniosek pisemny, o którym mowa w ustawie stanowi rodzaj podania, w związku z czym powinien odpowiadać wymaganiom przewidzianych dla podań w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) – dalej k.p.a, z tym jednak zastrzeżeniem, że spośród wymienionych w art. 63 k.p.a. form wnoszenia podania (pisemnie, telegraficznie lub za pomocą dalekopisu, telefaksu, poczty elektronicznej albo za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej właściwego organu administracji publicznej, umożliwiającego wprowadzenie danych do systemu teleinformatycznego tego organu, a także ustnie do protokołu) właściwą będzie jedynie forma pisemna. Zgodnie z k.p.a. podanie powinno zawierać co najmniej wskazanie osoby, od której pochodzi, jej adres i żądanie oraz czynić zadość innym wymaganiom ustalonym w przepisach szczególnych, a więc omówionym już wymaganiom wynikającym z u.o.o.ś. Podanie wniesione pisemnie oczywiście powinno być podpisane przez wnoszącego. Gdy podanie wnosi osoba, która nie może lub nie umie złożyć podpisu, podanie podpisuje za nią inna osoba przez nią upoważniona, czyniąc o tym wzmiankę obok podpisu. Organ administracji publicznej obowiązany jest potwierdzić wniesienie podania, jeżeli wnoszący je tego zażąda. W innej formie aniżeli pisemna, a więc przykładowo w formie dokumentu elektronicznego będzie mogło zostać wniesione podanie w opisanych wyżej przypadkach wymienionych w art. 12 ust. 2 u.o.o.ś. Podanie takie będzie jednak musiało zostać opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu, przy zachowaniu zasad przewidzianych w przepisach o podpisie elektronicznym.
Co istotne, we wniosku o udostępnienie informacji o środowisku nie trzeba wskazywać interesu prawnego lub faktycznego w otrzymaniu takich informacji.
7. Termin udostępnienia informacji o środowisku i jego ochronie
Kwestie terminów jakie organy administracji mają na udostępnienie żądanych informacji reguluje art. 14 u.o.o.ś. Zgodnie z tym przepisem organ administracji udostępnia informację o środowisku i jego ochronie bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ciągu miesiąca od dnia otrzymania wniosku. Termin ten może jednak zostać przedłużony do 2 miesięcy ze względu na stopień skomplikowania sprawy. Jednakże dokumenty, o których dane są zamieszczane w publicznie dostępnych wykazach, organ obowiązany jest udostępnić w dniu złożenia wniosku. W dniu złożenia wniosku należy również udostępnić informacje w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej, innej katastrofy naturalnej lub awarii technicznej, o których mowa w art. 12 ust. 2 u.o.o.ś. Powyższe terminy należy również stosować w przypadku odmowy udostępnienia informacji o środowisku.
8. Odmowa udostępnienia informacji o środowisku
Zasadą jest udostępnianie informacji o środowisku na wniosek zainteresowanych. Odmowa udostępnienia powinna mieć charakter wyjątkowy i może nastąpić jedynie w przypadkach szczegółowo określonych w ustawie. Podstawy odmowy udostępnienia decyzji zostały szczegółowo sformułowane w art. 16 u.o.o.ś. i jako stanowiące wyjątek od reguły nie mogą być interpretowane rozszerzająco. Zgodnie z tym przepisem organ administracji nie udostępnia informacji o środowisku i jego ochronie, jeżeli informacje dotyczą:
1) danych jednostkowych uzyskiwanych w badaniach statystycznych statystyki publicznej chronionych tajemnicą statystyczną, o której mowa w ustawie z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. Nr 88, poz. 439 z późn. zm.);
2) spraw objętych toczącym się postępowaniem sądowym, dyscyplinarnym lub karnym, jeżeli udostępnienie informacji mogłoby zakłócić przebieg postępowania;
3) spraw będących przedmiotem praw autorskich, o których mowa w ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.), lub patentowych, o których mowa w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 z późn. zm.), jeżeli udostępnienie informacji mogłoby naruszyć te prawa;
4) danych osobowych, o których mowa w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 z późn. zm.), dotyczących osób trzecich, jeżeli udostępnienie informacji mogłoby naruszać przepisy o ochronie danych osobowych;
5) dokumentów lub danych dostarczonych przez osoby trzecie, jeżeli osoby te, nie mając obowiązku ich dostarczenia i nie mogąc być takim obowiązkiem obciążone, dostarczyły je dobrowolnie i złożyły zastrzeżenie o ich nieudostępnianiu;
6) dokumentów lub danych, których udostępnienie mogłoby spowodować zagrożenie dla środowiska lub bezpieczeństwa ekologicznego kraju;
7) informacji o wartości handlowej, w tym danych technologicznych, dostarczonych przez osoby trzecie i objętych tajemnicą przedsiębiorstwa, jeżeli udostępnienie tych informacji mogłoby pogorszyć konkurencyjną pozycję tych osób i złożyły one uzasadniony wniosek o wyłączenie tych informacji z udostępniania;
8) przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, realizowanych na terenach zamkniętych, co do których nie prowadzi się postępowania z udziałem społeczeństwa, zgodnie z art. 79 ust. 2 u.o.o.ś;
9) obronności i bezpieczeństwa państwa;
10) bezpieczeństwa publicznego.
Warto zwrócić szczególną uwagę na przesłankę odmowy wskazaną w pkt 7. Otóż odmowa udostępnienia informacji przedstawiającej dla podmiotu, którego dotyczy wartość handlową może nastąpić tylko w przypadku, gdy podmiot ten uprzednio złożył wniosek o wyłączenie tych informacji z udostępniania. Inwestor, przed złożeniem dokumentacji do organów administracji winien zatem się zastanowić, czy nie zawiera ona informacji, których ujawnienie osobom nieuprawnionym mogłoby pogorszyć jego pozycję konkurencyjną, a jeżeli tak, wnioskować o ich wyłączenie z udostępniania. Odmowa uwzględnienia wniosku o wyłączenie informacji z udostępniania następuje w drodze decyzji, od której wnioskodawca oczywiście może się odwołać na zasadach k.p.a.
Organ administracji może odmówić udostępnienia informacji o środowisku i jego ochronie również wówczas, jeżeli:
1) wymagałoby to dostarczenia dokumentów lub danych będących w trakcie opracowywania;
2) wymagałoby to dostarczenia dokumentów lub danych przeznaczonych do wewnętrznego komunikowania się;
3) wniosek jest w sposób oczywisty niemożliwy do zrealizowania;
4) wniosek jest sformułowany w sposób zbyt ogólny.
Jeżeli wniosek dotyczy informacji nieznajdującej się w posiadaniu organu administracji, organ ten niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku:
1) przekazuje wniosek organowi administracji, w którego posiadaniu znajduje się żądana informacja, i powiadamia o tym wnioskodawcę;
2) zwraca wniosek wnioskodawcy, jeżeli nie można ustalić organu, o którym mowa w pkt 1.
Z kolei jeżeli wniosek jest sformułowany w sposób zbyt ogólny, organ administracji niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku, wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku, udzielając stosownych wyjaśnień, w szczególności informuje o możliwości skorzystania z publicznie dostępnych wykazów, o których mowa w art. 21 ust. 1 u.o.o.ś. Uzupełnienie wniosku nie wyłącza możliwości odmowy udostępnienia informacji wobec sformułowania go w sposób zbyt ogólny.
Odmowa udostępnienia informacji o środowisku i jego ochronie następuje w drodze decyzji, w której uzasadnieniu organ musi wskazać jakimi kryteriami kierował się podejmując decyzję negatywną w stosunku do wniosku. Od decyzji tej służy odwołanie do organu drugiej instancji na zasadach ogólnych przewidzianych w k.p.a.
Ustawa wprowadziła również odstępstwa od zasad rządzących zaskarżaniem aktów administracji do sądów administracyjnych na podstawie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, z późn. zm.), polegające na tym że:
1) przekazanie akt i odpowiedzi na skargę następuje w terminie 15 dni od dnia otrzymania skargi;
2) skargę rozpatruje się w terminie 30 dni od dnia otrzymania akt wraz z odpowiedzią na skargę.
Ponadto ustawa wprowadziła zapis, że odmowa udostępnienia informacji o stanie i ochronie środowiska:
– stanowiących jednocześnie dane osobowe w rozumieniu ustawy o ochronie danych osobowych, dotyczące osób trzecich, jeżeli udostępnienie tych informacji mogłoby stanowić naruszenie przepisów o ochronie danych osobowych (art. 16 ust. 1 pkt 4 u.o.o.ś.);
– będących dokumentami lub danymi dostarczonymi przez osoby trzecie, jeżeli osoby te nie były zobowiązane do ich dostarczenia i złożyły zastrzeżenie o ich nieudostępnieniu (art. 16 ust. 1 pkt 5 u.o.o.ś.);
– mających wartość handlową, w tym dane technologiczne dostarczone przez osoby trzecie, i objętych tajemnicą przedsiębiorstwa, jeżeli udostępnienie tych informacji mogłoby pogorszyć konkurencyjną pozycję tych osób i złożyły uzasadniony wniosek o wyłączenie tych danych z udostępnienia, podlega na podstawie art. 22 ust. 3 u.d.i.p. kontroli sądu rejonowego właściwego do orzekania w sprawach odmowy dostępu do informacji publicznej ze względu na siedzibę podmiotu, który odmówił udostępnienia informacji publicznej. Dlatego też, "Jeżeli organ odmówił decyzją udostępnienia żądanych danych, powołując się na tajemnicę handlową (przedsiębiorcy), czyli inną tajemnicę niż wymieniona w art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej [...] właściwy rzeczowo w sprawie udzielenia tych informacji jest sąd powszechny" (postanowienie WSA z dnia 20 lipca 2006 r., IV SA/Gl 442/06, ONSAiWSA 2007, nr 4, poz. 93).
9. Opłaty za udostępnianie informacji o środowisku
Kwestię wysokości opłat za udostępnianie informacji o środowisku i jego ochronie oraz sposobu uiszczania tych opłat reguluje rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 czerwca 2007 r. w sprawie szczegółowych stawek opłat za udostępnianie informacji o środowisku i jego ochronie oraz sposobu uiszczania opłat (Dz. U. Nr 114, poz. 788). Zgodnie z tym rozporządzeniem opłata za wyszukiwanie informacji wynosi 5 zł, jeżeli wymaga wyszukania do dziesięciu dokumentów i ulega zwiększeniu o 0,50 zł za każdy kolejny dokument, jeżeli informacja wymaga wyszukania więcej niż dziesięciu dokumentów. Pozostałe opłaty kształtują się następująco:
Za sporządzanie kopii dokumentów lub danych w formacie 210 mm x 297 mm (A4) wynoszą:
1) 0,30 zł za stronę kopii czarno-białej;
2) 3 zł za stronę kopii kolorowej.
Za sporządzanie kopii dokumentów lub danych w formacie:
1) 297 mm x 420 mm (A3) pobiera się opłaty, o których mowa wyżej, mnożąc je przez współczynnik różnicujący 2;
2) 420 mm x 594 mm (A2) pobiera się opłaty, o których mowa wyżej, mnożąc je przez współczynnik różnicujący 4;
3) 594 mm x 841 mm (A1) pobiera się opłaty, o których mowa wyżej, mnożąc je przez współczynnik różnicujący 8;
4) 841 mm x 1.189 mm (A0) pobiera się opłaty, o których mowa wyżej, mnożąc je przez współczynnik różnicujący 16.
Za przekształcanie informacji w formę zawartą we wniosku o udostępnienie pobiera się opłatę nie wyższą niż 1,50 zł za każdy informatyczny nośnik danych.
Za przesłanie kopii dokumentów lub danych drogą pocztową pobiera się opłatę w wysokości podanej w obowiązującym cenniku powszechnych usług pocztowych operatora publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. Nr 130, poz. 1188, z późn. zm.) za przesyłkę danego rodzaju i danej kategorii wagowej, zwiększoną o:
1) 2 zł - w przypadku kopii dokumentów lub danych w formie wydruku lub kserokopii;
2) 5 zł - w przypadku kopii dokumentów lub danych na nośniku elektronicznym dostarczonym przez wnioskodawcę.
Opłaty za przygotowanie informacji publicznych uiszcza się po jej ustaleniu, przez wpłatę do kasy lub na rachunek bankowy właściwego organu administracji, natomiast opłaty za przesyłkę przy odbiorze tej przesyłki. Przesłanie kopii dokumentów lub danych następuje po przedstawieniu przez wnioskodawcę dowodu uiszczenia opłaty.
116024
Dz.U.2008.199.1227: art. 12; art. 14; art. 15; art. 16; art. 79
Dz.U.2001.112.1198: art. 11
Ewa Florkiewicz
komentarz praktyczny
Postępowanie w sprawie
oceny oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć
Artykuł ma na celu kompleksowe omówienie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć. Autor, w oparciu o obowiązujące w tym zakresie przepisy prawne, prezentuje tu poszczególne etapy przedmiotowej procedury, wyjaśniając przy tym wszelkie kwestie, które mogą budzić wątpliwości interpretacyjne. Materiał ten może być polecany zarówno praktykom (pracownikom urzędów administracji publicznej odpowiedzialnych za kwestie związane z ocenami oddziaływania na środowisko), jak i inwestorom przystępującym do realizacji przedsięwzięć zaliczonych do kategorii mogących znacząco oddziaływać na środowisko.
Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć (zwane skrótowo oceną oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko), uregulowane jest w Dziale V (art. 59-103) ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, z późn. zm.) - dalej u.o.o.ś., obowiązuje od dnia 15 listopada 2008 r.
W tym zakresie ustawa transponuje przepisy dyrektywy Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne (Dz. Urz. WE L 175 z 05.07.1985, s. 40, z późn. zm.) oraz dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. WE L 206 z 22.07.1992, s. 7, z późn. zm.).
Przepisy u.o.o.ś. definiują pojęcie „oceny oddziaływania na środowisko” wskazując, iż pod tym terminem należy rozumieć postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanego przedsięwzięcia, obejmujące w szczególności weryfikację raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, uzyskanie wymaganych u.o.o.ś. opinii i uzgodnień oraz zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu (art. 3 ust. 1 pkt 8 u.o.o.ś.).
W ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko określa się, analizuje oraz ocenia:
- bezpośredni i pośredni wpływ danego przedsięwzięcia w szczególności na środowisko oraz zdrowie i warunki życia ludzi, a także na zabytki i dobra materialne;
- możliwości oraz sposoby zapobiegania i zmniejszania negatywnego oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko;
- wymagany zakres monitoringu (art. 62 ust. 1 u.o.o.ś.).
Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla planowanych przedsięwzięć zasadniczo przeprowadzane jest na etapie wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 61 ust. 1 pkt 1 u.o.o.ś.). Decyzja ta, jak wskazuje jej nazwa, określa środowiskowe uwarunkowania realizacji przedsięwzięcia. Dla danego przedsięwzięcia wydawana jest tylko jedna tego typu decyzja (art. 72 ust. 5 u.o.o.ś.).
Dodatkowo możliwe jest ponowne przeprowadzenie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko – w ramach wydawania decyzji o pozwoleniu na budowę albo decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (postępowanie to zostało omówione odrębnie).
Ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, stanowiącą część postępowania w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, przeprowadza organ właściwy do wydania tej decyzji (art. 61 ust. 2 u.o.o.ś.).
Przed wszczęciem postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko konieczne jest przesądzenie, czy dane przedsięwzięcie powinno być takiej procedurze poddane.
Zgodnie z art. 59 u.o.o.ś., przeprowadzenie przedmiotowego postępowania konieczne jest dla planowanych przedsięwzięć:
- mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko (są to przedsięwzięcia wymienione w § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko; Dz. U. Nr 257, poz. 2573, z późn. zm.);
- mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, jeżeli konieczność przeprowadzenia przedmiotowego postępowania została stwierdzona w procedurze tzw. screeningu, które jednocześnie wymagają uzyskania decyzji określonych w art. 72 ust. 1 u.o.o.ś.
Dodatkowo, dla przedsięwzięć, które nie należą do kategorii mogących znacząco oddziaływać na środowisko i które niekoniecznie wymagają decyzji określonych w art. 72 u.o.o.ś., ale które mogą znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 i jednocześnie nie są bezpośrednio związane z ochroną tego obszaru lub nie wynikają z tej ochrony, może zostać stwierdzony obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 (postępowanie to zostało omówione odrębnie). Należy tu podkreślić, iż dla tego typu przedsięwzięć nie wydaje się decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.
Decyzje, przed którymi należy uzyskać decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, to:
- decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (przez którą rozumie się decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz decyzję o warunkach zabudowy);
- decyzja o pozwoleniu na budowę, decyzja o zatwierdzeniu projektu budowlanego oraz decyzja o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych;
- decyzja o pozwoleniu na rozbiórkę obiektów jądrowych;
- koncesja na poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin, na wydobywanie kopalin ze złóż, na bezzbiornikowe magazynowanie substancji oraz składowanie odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych;
- decyzja określająca szczegółowe warunki wydobywania kopalin;
- pozwolenie wodnoprawne na wykonanie urządzeń wodnych;
- decyzja ustalająca warunki prowadzenia robót polegających na regulacji wód oraz budowie wałów przeciwpowodziowych, a także robót melioracyjnych, odwodnień budowlanych oraz innych robót ziemnych zmieniających stosunki wodne na terenach o szczególnych wartościach przyrodniczych, zwłaszcza na terenach, na których znajdują się skupienia roślinności o szczególnej wartości z punktu widzenia przyrodniczego, terenach o walorach krajobrazowych i ekologicznych, terenach masowych lęgów ptactwa, występowania skupień gatunków chronionych oraz tarlisk, zimowisk, przepławek i miejsc masowej migracji ryb i innych organizmów wodnych;
- decyzja o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany gruntów;
- decyzja o zmianie lasu na użytek rolny;
- decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej;
- decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej;
- decyzja o ustaleniu lokalizacji autostrady;
- decyzja o ustaleniu lokalizacji przedsięwzięć Euro 2012,
- decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego.
Termin na złożenie wniosku o wydanie ww. decyzji wynosi cztery lata od dnia, w którym decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach stała się ostateczna (art. 72 ust. 3 u.o.o.ś.). Istnieje możliwość wydłużenia tego okresu o kolejne dwa lata dla przedsięwzięć realizowanych etapowo, pod warunkiem, że nie ulegną zmianie określone w tej decyzji środowiskowe warunki realizacji danego przedsięwzięcia. Złożenie wniosku o wydanie decyzji określonych w art. 72 ust. 1 u.o.o.ś. może więc, w niektórych przypadkach, nastąpić nawet tuż przed upływem sześciu lat od dnia uprawomocnienia się decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Do wniosku o wydanie wspomnianych decyzji należy dołączyć decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 72 ust. 3 u.o.o.ś.).
Inicjatywa wystąpienia z wnioskiem o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach należy do inwestora. W przypadku przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko oraz tych przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, dla których będzie ustalany zakres raportu, do wniosku o wydanie decyzji dołącza się kartę informacyjną przedsięwzięcia, zawierającą podstawowe informacje o planowanym przedsięwzięciu, określone w art. 3 ust. 1 pkt 5 u.o.o.ś. Dla pozostałych przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, do wniosku dołącza się raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko (spełniający wymagania określone w art. 66 u.o.o.ś.). Dokumenty te należy dołączyć w trzech egzemplarzach, wraz z ich zapisem na elektronicznym nośniku danych (art. 74 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 2 u.o.o.ś.).
Dodatkowo, bez względu na rodzaj przedsięwzięcia, do wniosku o wydanie decyzji dołącza się:
- poświadczoną przez właściwy organ kopię mapy ewidencyjnej obejmującej przewidywany teren, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie, oraz obejmującej obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie, albo – dla przedsięwzięć wymagających koncesji geologiczno–górniczej - mapę sytuacyjno-wysokościową sporządzoną w skali umożliwiającej szczegółowe przedstawienie przebiegu granic terenu, którego dotyczy wniosek, oraz obejmującą obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie;
- wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeżeli plan ten został uchwalony, albo informację o braku takiego planu – jeżeli postępowanie w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach prowadzi regionalny dyrektor ochrony środowiska. Wymóg ten nie dotyczy drogi publicznej, dla linii kolejowej o znaczeniu państwowym, dla przedsięwzięć Euro 2012 oraz dla przedsięwzięć wymagających koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż kopalin;
- wypis z ewidencji gruntów obejmujący przewidywany teren, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie oraz obejmujący obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie (art. 74 ust. 1 pkt 3 - 6 u.o.o.ś.).
W przypadku przedsięwzięcia, które wymaga decyzji o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany gruntów, postępowanie w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wszczyna się z urzędu (art. 73 ust. 2 u.o.o.ś.).
W przypadku, gdy liczba stron postępowania w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przekracza 20, o wszystkich czynnościach podejmowanych w ramach tego postępowania można zawiadamiać w drodze obwieszczenia zgodnie z art. 49 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeksu postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.) - dalej k.p.a. (art. 73 ust. 3 u.o.o.ś.).
Organem właściwym do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest zasadniczo wójt, burmistrz, prezydent miasta. Dla scalania, wymiany lub podziału gruntów – starosta. Dla dróg, linii kolejowych, napowietrznych linii elektroenergetycznych, instalacji do przesyłu ropy naftowej, produktów naftowych, substancji chemicznych lub gazu, a także dla sztucznych zbiorników wodnych, zmiany lasu, stanowiącego własność Skarbu Państwa na użytek rolny, dla przedsięwzięć polegających na realizacji inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego oraz dla przedsięwzięć realizowanych na terenach zamkniętych lub obszarach morskich, decyzję tę wydaje regionalny dyrektor ochrony środowiska (art. 75 ust. 1 u.o.o.ś.).
Szczegółowy podział właściwości w przypadku gdy dane przedsięwzięcie podlega właściwości więcej niż jednego organu określa art. 75 ust. 2 - 7 u.o.o.ś.
Wstępnym etapem oceny oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć jest określenie zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko (tzw. scoping). Zakres raportu ustala się głównie na podstawie wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach oraz karty informacyjnej przedsięwzięcia.
W przypadku przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko określenie zakresu raportu jest fakultatywne i następuje na wniosek inwestora (art. 69 u.o.o.ś.). Jednakże jeżeli przedsięwzięcie może transgranicznie oddziaływać na środowisko, ustalenie zakresu raportu jest obowiązkowe (art. 69 ust. 2 u.o.o.ś.).
W takim przypadku inwestor dołącza wniosek o ustalenie zakresu raportu wraz z kartą informacyjną przedsięwzięcia do wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Zakres raportu ustala organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach w drodze postanowienia (jest ono niezaskarżalne). Postanowienie to powinno być wydane w terminie 30 dni od dnia otrzymania wniosku. Jednocześnie organ wydaje dodatkowe postanowienie o zawieszeniu prowadzonego przez siebie postępowania do czasu przedłożenia przez wnioskodawcę gotowego raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.
Postanowienie ustalające zakres raportu wydaje się po zasięgnięciu opinii regionalnego dyrektora ochrony środowiska oraz (w niektórych przypadkach) organu państwowej inspekcji sanitarnej – wydawanej na podstawie wniosku o decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach oraz karty informacyjnej przedsięwzięcia (art. 70 ust. 1 i 2 u.o.o.ś.). Na wydanie takiej opinii organy mają 14 dni.
Dla przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, określenie zakresu raportu następuje wraz ze stwierdzeniem obowiązku sporządzenia takiego dokumentu (tzw. screening). Obowiązek sporządzenia raportu stwierdza organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, w drodze postanowienia. Postanowienie wydaje się także w przypadku, gdy nie zostanie stwierdzona potrzeba sporządzenia takiego dokumentu (art. 63 ust. 1 i ust. 2 u.o.o.ś.).
Stwierdzenie obowiązku sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko dla przedsięwzięć mogących potencjalnie oddziaływać na środowisko jest równoznaczne z koniecznością poddania ich procedurze oceny oddziaływania na środowisko. Jednakże nawet brak oceny oddziaływania na środowisko nie wyłącza obowiązku wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla tego typu przedsięwzięć.
Obowiązek sporządzenia raportu stwierdza się obligatoryjnie, jeżeli możliwość realizacji przedsięwzięcia jest uzależniona od ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania (art. 63 ust. 3 u.o.o.ś.).
Organ rozważając, czy w danym przypadku konieczne jest sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, a tym samym poddanie tego przedsięwzięcia ocenie oddziaływania na środowisko, i określając zakres tego dokumentu, powinien wziąć pod uwagę:
- wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach;
- kartę informacyjną przedsięwzięcia;
- opinię regionalnego dyrektora ochrony środowiska oraz (w niektórych przypadkach) organu państwowej inspekcji sanitarnej (art. 64 ust. 1 u.o.o.ś.) oraz uwzględnić - szczegółowe uwarunkowania określone w art. 63 ust. 1 u.o.o.ś. (art. 63 ust. 1 u.o.o.ś.).
Zwracając się o wydanie ww. opinii organ powinien przedłożyć (art. 64 ust. 2 u.o.o.ś.):
- wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach;
- kartę informacyjną przedsięwzięcia;
- wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo informację o braku takiego planu (wymóg ten nie obowiązuje w sprawach prowadzonych dla dróg, linii kolejowych o znaczeniu państwowym, przedsięwzięć Euro 2012 oraz przedsięwzięć wymagających koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż kopalin).
Organy opiniujące również obowiązane są do uwzględnienia szczegółowych uwarunkowań określonych w art. 63 ust. 1 u.o.o.ś. W przypadku stwierdzenia potrzeby sporządzenia raportu powinny one także w swojej opinii wypowiedzieć się co do zakresu tego dokumentu. Na wydanie opinii przeznaczone jest 14 dni (art. 64 ust. 3 i 4 u.o.o.ś.).
Zarówno w przypadku stwierdzenia obowiązku sporządzenia raportu, jak i braku takiej potrzeby, uzasadnienie postanowienia powinno, oprócz informacji wymaganych w art. 107 k.p.a., zawierać informacje o uwarunkowaniach uwzględnionych przy ich wydawaniu. Spełnienie tego wymogu ma szczególne znaczenie dla przedsięwzięć, które ubiegają się o dofinansowanie ze środków Funduszu Spójności, ponieważ pozwala ono na udowodnienie prawidłowego przeprowadzenia procedury screening'u. Na wydanie tych postanowień organ ma 30 dni od daty otrzymania kompletu dokumentów. Należy tu podkreślić, iż zażalenie przysługuje tylko na postanowienie stwierdzające obowiązek sporządzenia raportu (art. 65 ust. 2 u.o.o.ś.).
Obie opinie, zarówno ta wydawana na potrzeby postanowienia określającego zakres raportu, jak i ta konieczna do wydania postanowienia o obowiązku sporządzenia raportu i jego zakresie, wydawane są albo w formie pisma, albo w formie postanowienia, na które nie przysługuje zażalenie (w trybie art. 123 k.p.a.).
Określając zakres raportu, zarówno dla przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, jak i dla przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, organ może odstąpić od niektórych ustawowych wymagań co do zawartości tego dokumentu (określonych w art. 66 ust. 1 pkt 4, 13, 15 i 16 u.o.o.ś.), kierując się usytuowaniem, charakterem i skalą oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Możliwość taka jest jednak wyłączona w odniesieniu do dróg publicznych oraz linii kolejowych – będących przedsięwzięciami mogącymi zawsze znacząco oddziaływać na środowisko. Organ może także wskazać rodzaje wariantów alternatywnych wymagających zbadania, rodzaje oddziaływań oraz elementy środowiska wymagające szczegółowej analizy, a także zakres i metody badań (art. 68 u.o.o.ś.).
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach wydawana jest po przeprowadzeniu uzgodnienia z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska oraz po zasięgnięciu opinii właściwych organów inspekcji sanitarnej (art. 77 ust. 1 u.o.o.ś.).
Uzgodnienie następuje w drodze postanowienia, na które nie przysługuje zażalenie (art. 77 ust. 3 i 7 u.o.o.ś.). Uzgodnieniu temu podlegają środowiskowe uwarunkowania realizacji danego przedsięwzięcia. W swoim postanowieniu uzgadniającym regionalny dyrektor ochrony środowiska przedstawia również, biorąc pod uwagę kryteria określone w art. 77 ust. 5 u.o.o.ś., swoje stanowisko odnośnie konieczności ponownego przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko na etapie wydawania decyzji o pozwoleniu na budowę, decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego albo decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (art. 77 ust. 3 i 4 u.o.o.ś.).
Opinia wydawana jest natomiast albo w formie pisma, albo w formie postanowienia, na które nie przysługuje zażalenie (art. 77 ust. 7 u.o.o.ś.).
Podstawę do dokonania uzgodnienia i wydania opinii stanowią wyłącznie dokumenty wymienione w art. 77 ust. 2 u.o.o.ś., przedłożone przez organ prowadzący postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, tj. wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wraz raportem o oddziaływaniu na środowisko oraz wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (albo informacji o braku takiego dokumentu). Ten ostatni wymóg nie dotyczy drogi publicznej, linii kolejowej o znaczeniu państwowym, przedsięwzięć Euro 2012 oraz przedsięwzięć wymagających koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż kopalin.
Na dokonanie uzgodnienia oraz wydanie opinii organy mają 30 dni, licząc od dnia otrzymania ww. dokumentów (art. 77 ust. 6 u.o.o.ś.).
Jednocześnie, zgodnie z art. 6 u.o.o.ś., wymogu uzgodnienia lub opiniowania nie stosuje się, jeżeli organ prowadzący postępowanie jest jednocześnie organem uzgadniającym lub opiniującym. W praktyce dotyczy to przedsięwzięć, dla których decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach wydaje regionalny dyrektor ochrony środowiska – a więc dużych inwestycji infrastrukturalnych, jak drogi i linie kolejowe zawsze wymagających raportu o oddziaływaniu na środowisko czy też lotniska użytku publicznego. Uważa się, iż regionalny dyrektor ochrony środowiska dysponuje kompleksową wiedzą w dziedzinie ochrony środowiska i jako organ ochrony środowiska nie musi zasięgać opinii innych tego typu organów.
Dodatkowo należy tu odnieść się do kwestii ograniczenia możliwości zażalenia się na postanowienia wydawane w toku postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, w tym zwłaszcza na postępowania uzgadniające. Należy tutaj podkreślić, iż wszelkie ograniczenia w tym zakresie mają na celu maksymalne usprawnienie i skrócenie przedmiotowego postępowania, a tym samym całego procesu inwestycyjnego.
Jeżeli chodzi natomiast o opinie właściwych organów państwowej inspekcji sanitarnej (co do obowiązku sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko lub zakresu tego dokumentu oraz co do uzgodnienia warunków środowiskowych realizacji przedsięwzięcia), to są one wydawane w toku postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko jedynie dla przedsięwzięć, dla których wymagane jest uzyskanie pozwolenia na budowę, decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego i decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych, decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej, decyzji o ustaleniu lokalizacji autostrady oraz decyzji o ustaleniu lokalizacji przedsięwzięć Euro 2012 oraz decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego.
W przypadku, gdy decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach wydaje wojewoda oraz w przypadkach określonych w ustawie z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 122, poz. 851, z późn. zm.), organem opiniującym jest państwowy wojewódzki inspektor sanitarny. W pozostałych przypadkach opinia wydawana jest przez państwowego powiatowego inspektora sanitarnego (art. 78 u.o.o.ś.). Brak wydania opinii w ustawowym terminie uznaje się za brak zastrzeżeń (art. 78 ust. 4 u.o.o.ś.). Rozwiązanie to stanowi kolejny mechanizm zabezpieczający sprawne i terminowe zakończenie całego postępowania.
Kolejnym elementem oceny oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć jest postępowanie z udziałem społeczeństwa (art. 79 ust. 1 u.o.o.ś.). Postępowanie to polega zasadniczo na udostępnieniu wszystkim zainteresowanym wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach oraz raportu o oddziaływania na środowisko, wraz z dostępnymi w tym czasie postanowieniami organu prowadzącego postępowania oraz stanowiskami innych organów, na okres dwudziestu jeden dni i umożliwieniu im składania uwag i wniosków do ww. dokumentów (art. 33 i 34 u.o.o.ś.). Uwagi i wnioski złożone po tym terminie pozostawia się bez rozpatrzenia (art. 35 u.o.o.ś.). Wyniki konsultacji społecznych powinny być przez organ rozpatrzone i omówione w uzasadnieniu do decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 37 u.o.o.ś.). Organ może, w drodze postanowienia, odstąpić od przeprowadzenia postępowania z udziałem społeczeństwa w odniesieniu do przedsięwzięć realizowanych na terenach zamkniętych, jeżeli jego przeprowadzenie mogłoby mieć niekorzystny wpływ na cele obronności i bezpieczeństwa państwa (art. 79 ust. 2 u.o.o.ś.).
W zakresie przepisów regulujących postępowanie z udziałem społeczeństwa sukcesywnie podejmowano kroki zmierzające do pewnego „zdyscyplinowania” jego uczestników, a zwłaszcza organizacji ekologicznych. W u.o.o.ś. wszystkie istniejące dotychczas ograniczenia dotyczące możliwości udziału organizacji ekologicznych w postępowaniu na prawach strony, które stawiały organizacje w gorszej sytuacji niż strony postępowania, zostały usunięte.
Zgodnie z art. 44 u.o.o.ś., wszystkie organizacje ekologiczne, które zgłoszą chęć udziału w danym postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, uczestniczą w nim na prawach strony, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi danej organizacji. Zgłoszenie takie nie jest już ograniczone okresem konsultacji społecznych, ani uwarunkowane wniesieniem uwag i wniosków w ramach tych konsultacji. Na postanowienie o odmowie dopuszczenia organizacji ekologicznej do udziału w postępowaniu na prawach strony służy zażalenie.
Dodatkowo, u.o.o.ś. przyznaje organizacjom ekologicznym uprawnienie do wniesienia odwołania oraz skargi na decyzję wymagającą udziału społeczeństwa, nawet jeżeli organizacje te nie brały wcześniej udziału w postępowaniu.
Końcowym etapem postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko jest wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Decyzja ta określa miejsce realizacji danego przedsięwzięcia, planowany sposób zagospodarowania terenu, wymagania dotyczące ochrony środowiska konieczne do uwzględnienia w projekcie budowlanym, a także w miarę potrzeby, wymogi w zakresie przeciwdziałania skutkom awarii przemysłowych oraz w zakresie ograniczania transgranicznego oddziaływania na środowisko.
W drodze decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach mogą być nałożone na wnioskodawcę obowiązki dotyczące zapobiegania, ograniczania oraz monitorowania oddziaływania na środowisko, przeprowadzenia kompensacji przyrodniczej, przedstawienia analizy porealizacyjnej, a także może być wskazana konieczność utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania (art. 82 ust. 1 u.o.o.ś.).
Kluczowym elementem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest stwierdzenie konieczności przeprowadzenia powtórnej oceny na etapie wydawania decyzji o pozwoleniu na budowę, decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego albo decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. W tym celu organ jest obowiązany do wzięcia pod uwagę w szczególności okoliczności, gdy posiadane na etapie wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dane na temat przedsięwzięcia nie pozwalają wystarczająco ocenić jego oddziaływania na środowisko, istnieje możliwość kumulowania się oddziaływań przedsięwzięć znajdujących się na obszarze, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie, bądź też istnieje możliwość oddziaływania przedsięwzięcia na obszary wymagające specjalnej ochrony. W tym zakresie organ wydający decyzję, inny niż regionalny dyrektor ochrony środowiska, w praktyce będzie kierował się w tym zakresie, zawierającym to samo rozstrzygnięcie, postanowieniem uzgadniającym.
Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest najważniejszym etapem postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko. W niej to bowiem mają znaleźć odzwierciedlenie wyniki wszystkich etapów przedmiotowej procedury, począwszy od złożenia wniosku, po uzgodnienia, analizę dołączonej do wniosku dokumentacji oraz konsultacje społeczne i transgraniczne, jeżeli zostały one przeprowadzone. Na konieczność uwzględnienia ww. elementów przy wydawaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wyraźnie wskazuje przepis „zbierający” wszystkie te wymagania (art. 80 u.o.o.ś.).
Obowiązkowym załącznikiem do decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest charakterystyka planowanego przedsięwzięcia (art. 82 ust. 3 u.o.o.ś.).
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zawsze wymaga uzasadnienia, które oprócz informacji określonych w art. 107 k.p.a. powinno także zawierać informacje o przeprowadzonym postępowaniu z udziałem społeczeństwa oraz o tym, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę, i w jakim zakresie zostały uwzględnione zgłoszone w nim uwagi, wnioski, informacje, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę i w jakim zakresie zostały uwzględnione ustalenia zawarte w raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, uzgodnienia regionalnego dyrektora ochrony środowiska oraz opinie organu inspekcji sanitarnej oraz wyniki postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli zostało przeprowadzone, a także uzasadnienie stanowiska w sprawie potrzeby przeprowadzenia ponownej oceny oddziaływania na środowisko (art. 85 ust. 2 pkt 1 u.o.o.ś.).
W przypadku, gdy nie została przeprowadzona ocena oddziaływania na środowisko (dla przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, dla których w procedurze screening'u nie została uznana konieczność przeprowadzenia tego typu oceny), w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach stwierdza się brak potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. Załącznikiem do takiej decyzji jest charakterystyka przedsięwzięcia oraz karta informacyjna przedsięwzięcia (art. 84 u.o.o.ś.), a w uzasadnieniu do niej powinna znaleźć się informacja o określonych w art. 63 u.o.o.ś. uwarunkowaniach wziętych przez organ pod uwagę przy stwierdzaniu braku konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko (art. 85 ust. 2 pkt 2 u.o.o.ś.).
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach wydawana jest po stwierdzeniu zgodności proponowanej przez wnioskodawcę lokalizacji przedsięwzięcia z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, jeżeli taki plan został uchwalony. Wymóg ten nie dotyczy drogi publicznej, linii kolejowej o znaczeniu państwowym, przedsięwzięć Euro 2012 oraz przedsięwzięć wymagających koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż kopalin.
Informacja o wydaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach oraz o możliwości zapoznania się z jej treścią oraz z niezbędną dokumentacją sprawy, powinna być podana do publicznej wiadomości (art. 85 ust. 3 u.o.o.ś.).
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach wiąże organy wydające dla danego przedsięwzięcia późniejsze decyzje o charakterze inwestycyjnym, określone w art. 72 u.o.o.ś.
Wyjaśnienia wymagają również regulacje przejściowe obowiązujące dla spraw wszczętych, a nie zakończonych przed wejściem u.o.o.ś.
Jedną z podstawowych – i najprostszych zarazem kwestii stanowi tu nowa terminologia dotycząca planowanych przedsięwzięć. Uregulowania u.o.o.ś. wprowadzają nowe nazewnictwo przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dzieląc je na:
1) przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko – przez które należy rozumieć dotychczasowe przedsięwzięcia z tzw. I grupy, zawsze wymagające sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko;
2) przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko – przez które należy rozumieć dotychczasowe przedsięwzięcia z tzw. II grupy, dla których obowiązek sporządzenia raportu może być ustalony.
Kolejną istotną – zwłaszcza dla beneficjentów funduszy wspólnotowych - kwestię stanowi tu status wydanych już na podstawie przepisów dotychczasowych decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Aby zniwelować obawy co do potrzeby uzyskiwania nowych decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach na gruncie nowych przepisów, ustawodawca wyraźnie wskazał (w art. 155 u.o.o.ś.), iż przepisów u.o.o.ś. zobowiązujących podmiot planujący podjęcie realizacji przedsięwzięcia do uzyskania takich decyzji nie stosuje się w odniesieniu do podmiotów posiadających decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach wydane na podstawie przepisów dotychczasowych. Posiadane decyzje zachowują swoją ważność i bez żadnych przeszkód mogą być wykorzystywanych na dalszych etapach procesu inwestycyjnego danego przedsięwzięcia.
W okresie przejściowym istotne jest również uregulowanie kwestii dalszego postępowania w sprawach wszczętych jeszcze pod rządami dotychczasowych przepisów i nie zakończonych przed wejściem w życie przepisów nowych.
Zgodnie z art. 153 u.o.o.ś., do spraw wszczętych na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.), a nie zakończonych decyzją ostateczną przed wejściem w życie u.o.o.ś., stosuje się przepisy dotychczasowe. Jednakże dotychczasowe kompetencje ministra właściwego do spraw środowiska przejmuje Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska, a wojewodów, marszałków województw i dyrektorów urzędów morskich - regionalni dyrektorzy ochrony środowiska.
W praktyce w zakresie dotyczącym ocen oddziaływania na środowisko dla planowanych przedsięwzięć na Generalnego Dyrektora przejdą wszystkie kompetencje związane z procedurą w kontekście transgranicznym oraz (przejściowo, do czasu zakończenia postępowań) kompetencje w zakresie opiniowania i uzgadniania warunków realizacji przedsięwzięć drogowych z tzw. grupy I, a także odwołania od decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wydanych przez wojewodów. Zgodnie z art. 153 ust. 3 u.o.o.ś. odwołania od decyzji wydanych przez wojewodów w sprawach, w których kompetencje zostały przekazane regionalnym dyrektorom ochrony środowiska, rozpatruje Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska.
Regionalni dyrektorzy przejmą zaś kompetencje związane z uzgadnianiem i opiniowaniem w ramach oceny oddziaływania na środowisko dla pozostałych przedsięwzięć z I grupy, przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 oraz przedsięwzięć realizowanych na terenach zamkniętych i obszarach morskich, a także przysługujące dotychczas wojewodzie kompetencje związane z wydawaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Brakuje tutaj uregulowania kwestii przejścia kompetencji starostów w zakresie procedury oceny oddziaływania na środowisko. W świetle nowych przepisów przysługują one regionalnym dyrektorom ochrony środowiska. Jednakże w okresie przejściowym, do czasu zakończenia prowadzonych postępowań, sprawy wszczęte przez starostów mają być przez nich kontynuowane.
Dodatkowo, z uwagi na szeroki zakres kompetencji przyznanych regionalnym dyrektorom ochrony środowiska na mocy u.o.o.ś. oraz ze względu na fakt, iż są to zupełnie nowe organy mogące mieć w początkowym okresie problemy z zapewnieniem wystarczającego zaplecza kadrowego, ustawodawca uznał, iż w terminie roku od dnia wejścia w życie nowych przepisów, większość zadań regionalnych dyrektorów będzie wykonywana przez starostów (art. 156 u.o.o.ś.). Do zadań tych należy opiniowanie w sprawie potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko i zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko oraz uzgadnianie warunków realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko – z wyłączeniem przypadków, kiedy w grę wchodzi znaczące oddziaływanie na obszar Natura 2000. Regulacja ta dotyczy oczywiście nowych postępowań, wszczętych na podstawie nowych przepisów.
Przyjęcie takiego rozwiązania ma jedną negatywną konsekwencję: z formalnego punktu widzenia zagrożona będzie możliwość przeprowadzenia tzw. ponownej oceny oddziaływania na środowisko na etapie wydawania pozwolenia na budowę, jeżeli organem właściwym do wydania pozwolenia będzie starosta. Starosta jako organ prowadzący sprawę będzie tu jednocześnie organem uzgadniającym, a w przypadkach takiego zbiegu właściwości organów obowiązek uzgadniania jest ustawowo wyłączony (art. 6 u.o.o.ś.).
Zgodnie z art. 168 u.o.o.ś., w toczących się postępowaniach sądowych i administracyjnych w zakresie zadań i kompetencji podlegających przekazaniu na podstawie ustawy, w których stroną jest wojewoda, marszałek województwa lub dyrektor urzędu morskiego, stroną staje się odpowiednio właściwy regionalny dyrektor ochrony środowiska albo Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska, zaś niezakończone postępowania administracyjne w zakresie zadań i kompetencji podlegających przekazaniu toczą się nadal przed organami, które przejęły zadania i kompetencje.
Jednocześnie u.o.o.ś. wyłącza możliwość wnoszenia wniosków o ponowne rozpatrzenie sprawy i zażaleń na postanowienia wydane w ramach oceny oddziaływania na środowisko odpowiednio przez ministra właściwego do spraw środowiska oraz przez wojewodów, marszałków województw, organy inspekcji sanitarnej, dyrektorów urzędów morskich i starostów (art. 153 ust. 2 u.o.o.ś.). Przepis ten jest konsekwencją wyłączenia, w drodze u.o.o.ś., zażaleń na postanowienie wydawane w toku postępowań w sprawie oceny oddziaływania na środowisko.
Z przejęciem kompetencji organów wiąże się także obowiązek przekazania stosownych akt spraw, które ma nastąpić niezwłocznie po wejściu w życie ustawy ooś. Kwestia ta uregulowana jest art. 160 u.o.o.ś. Niestety przepis ten zawiera pewne luki i nie obejmuje wszystkich kategorii spraw, których prowadzenie przejmuje inny organ. Nie ulega wątpliwości, iż w celu zapewnienia sprawnego działania administracji należy stosować tu wykładnię rozszerzającą i przepis ten stosować per analogium do wszystkich akt, które powinny być przekazane w związku z przeniesieniem kompetencji.
W pozostałym zakresie, nie objętym regulacjami przejściowymi, stosuje się nowe przepisy u.o.o.ś.
68589
Bogna Czajka-Marchlewicz
komentarz praktyczny
Wniosek o wydanie decyzji
o środowiskowych uwarunkowaniach
W przypadku, gdy planowane przedsięwzięcie zaliczane jest do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko bądź przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko niezbędnym elementem ubiegania się inwestora o pozwolenie na budowę lub inną decyzję zezwalającą na realizację inwestycji jest uprzednie uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Komentarz omawia ten etap postępowania, w którym składany jest wniosek.
1. Zagadnienia ogólne
Postępowanie w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wszczyna się na wniosek podmiotu planującego podjęcie realizacji inwestycji, a od poprawności i kompletności takiego wniosku zależy czas, w jakim nastąpi uzyskanie takiej decyzji. Jakkolwiek organy administracji są związane terminami Ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) - dalej k.p.a. w zakresie załatwiania spraw, to należy mieć na uwadze, że zgodnie z art. 35 ust. 5 k.p.a. do terminów tych nie wlicza się okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu. W związku z powyższym niekompletność wniosku i spowodowana tym konieczność domagania się od inwestora uzupełnień i wyjaśnień będzie miała wpływ na czas trwania postępowania, a tym samym okres przygotowania inwestycji od strony formalnej. Stąd istotna jest znajomość wymogów formalnych wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, co pozwoli uniknąć niepotrzebnych opóźnień realizacji inwestycji i umożliwi lepsze planowanie przebiegu całego procesu inwestycyjnego.
2. Etap procesu inwestycyjnego, na którym wymagane jest uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
Uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgodnie z art. 71 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.) – dalej u.o.o.ś. wymagają planowane przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko oraz mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Szczegółowo przedsięwzięcia należące do obu tych kategorii zostały wymienione w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 257, poz. 2573 z późn. zm.) - dalej r.r.p.o.ś. Rozporządzenie w § 2 r.r.p.o.ś. wymienia przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko, które wymagają sporządzenia raportu oddziaływania na środowisko. Są to przedsięwzięcia zaliczane do tzw. I grupy. W § 3 r.r.p.o.ś. wymienione zostały z kolei rodzaje przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których sporządzenie raportu oddziaływania na środowisko, a tym samym obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko może być wymagane, czyli przedsięwzięcia z tzw. II gr. W przypadku, gdy planowane przedsięwzięcie kwalifikuje się do którejkolwiek kategorii przedsięwzięć wymienionych w powołanym rozporządzeniu, bezwzględnie koniecznym staje się wystąpienie z wnioskiem o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Decyzję taką należy uzyskać na etapie poprzedzającym uzyskanie następujących decyzji:
1) decyzji o pozwoleniu na budowę, decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanegooraz decyzji, decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych oraz decyzji o pozwoleniu na zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części - wydawanych na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118, z późn. zm.) - dalej pr. bud.
2) decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę obiektów jądrowych - wydawanej na podstawie pr. bud.;
3) decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu - wydawanej na podstawie ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.) - dalej u.p.z.p.;
4) koncesji na poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin, na wydobywanie kopalin ze złóż, na bezzbiornikowe magazynowanie substancji oraz składowanie odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych - wydawanej na podstawie ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz. 1947 z późn. zm.) - pr. geol.;
5) decyzji określającej szczegółowe warunki wydobywania kopaliny - wydawanej na podstawie pr. geol.;
6) pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie urządzeń wodnych - wydawanego na podstawie ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 z późn. zm.) - pr. wod.;
7) decyzji ustalającej warunki prowadzenia robót polegających na regulacji wód oraz budowie wałów przeciwpowodziowych, a także robót melioracyjnych, odwodnień budowlanych oraz innych robót ziemnych zmieniających stosunki wodne na terenach o szczególnych wartościach przyrodniczych, zwłaszcza na terenach, na których znajdują się skupienia roślinności o szczególnej wartości z punktu widzenia przyrodniczego, terenach o walorach krajobrazowych i ekologicznych, terenach masowych lęgów ptactwa, występowania skupień gatunków chronionych oraz tarlisk, zimowisk, przepławek i miejsc masowej migracji ryb i innych organizmów wodnych - wydawanej na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 z późn. zm.) - dalej u.o.p.;
8) decyzji o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany gruntów - wydawanej na podstawie ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów (Dz. U. z 2003 r. Nr 178, poz. 1749 z późn. zm.) - dalej u.s.w.g.;
9) decyzji o zmianie lasu na użytek rolny - wydawanej na podstawie ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2005 r. Nr 45, poz. 435, z późn. zm.) - dalej u.l.;
10) decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej - wydawanej na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.) - dalej u.z.p.r.i.d.;
11) decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej - wydawanej na podstawie ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 16, poz. 94, z późn. zm.) - dalej u.t.k.;
12) decyzji o ustaleniu lokalizacji autostrady - wydawanej na podstawie ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2571, z późn. zm.) - dalej u.a.p.;
13) decyzji o ustaleniu lokalizacji przedsięwzięć Euro 2012 - wydawanej na podstawie ustawy z dnia 7 września 2007 r. o przygotowaniu finałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012 (Dz. U. Nr 173, poz. 1219 z późn. zm.) - dalej u.u.l.p.e.;
14) decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 12 lutego 2009 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego (Dz. U. Nr 42, poz. 340) - dalej u.s.p.r.i.l.;
15) decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie terminalu wydawanej na podstawie ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r. o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu (Dz. U. Nr 84, poz. 700).
16) decyzji o ustaleniu lokalizacji regionalnej sieci szerokopasmowej - wydawanej na podstawie ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. Nr 106, poz. 675) - dalej u.w.r.u.s.t., wymóg uzyskania decyzji środowiskowej przed tą decyzją zaczął obowiązywać 17 lipca 2010 r.;
17) decyzji o zezwolenie na prowadzenie obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych - wydawanej na podstawie ustawy z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych (Dz. U. Nr 138, poz. 865 z późn. zm.) - dalej u.o.w.
Ponadto uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, poza wskazanymi już wyżej przypadkami, jest wymagane również przed dokonaniem zgłoszenia budowy lub wykonania robót budowlanych oraz przed zgłoszeniem zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części. Oczywiście uzyskanie takiej decyzji jest wymagane jedynie wówczas, gdy roboty budowlane, których dotyczy zgłoszenie stanowią przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko lub przedsięwzięcie mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, a zatem przedsięwzięcie, o którym mowa w art. 71 ust. 1 u.o.o.ś. i które zostało wymienione w powołanym wyżej rozporządzeniu.
W obowiązującym do niedawna stanie prawnym uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wymagała również większość zmian dokonywanych w powołanych wyżej decyzjach już po ich wydaniu. Jedyne wyjątki w tym zakresie, a więc sytuacje, gdy zmiana decyzji zezwalającej na realizację inwestycji nie wymagała uzyskania decyzji środowiskowej zawierał art. 72 ust. 2 u.o.o.ś. przewidujący, że wymogu uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach nie stosuje się w przypadku zmiany:
1) powołanych wyżej decyzji polegających na:
a) ustaleniu lub zmianie formy lub wielkości zabezpieczenia roszczeń mogących powstać wskutek wykonywania działalności objętej decyzją.
b) zmianie danych wnioskodawcy
2) decyzji, o których mowa wyżej w pkt 4 i 5, polegających także na zmniejszeniu powierzchni, w granicach której ma być prowadzona działalność,
3) przeniesieniu decyzji na inny podmiot.
Przepis ten należało interpretować w ten sposób, że wszelkie inne zmiany w decyzjach zezwalających na realizację inwestycji, choćby zupełnie nieistotne z punktu widzenia środowiskowego, wymagały uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.
Przepis ten uległ istotnej zmianie wskutek wejścia w życie dnia 20 lipca 2010 r. ustawy z dnia 21 maja 2010 r. o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 119, poz. 804). Wprowadzone tą ustawą zmiany mają doniosłe znaczenie dla procesu inwestycyjnego, albowiem m.in. poszerzają katalog sytuacji, w których uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach nie będzie wymagane, jak bowiem widzimy z dokonanego wyżej wyliczenia, zakres takich okoliczności był do tej pory sformułowany nader restrykcyjnie. Po zmianie ustawy wymogu uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach nie stosuje się do decyzji o pozwoleniu na budowę, decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego, decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych oraz decyzji o pozwoleniu na zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, polegających na odstąpieniu od zatwierdzonego projektu budowlanego dotyczącym:
a) charakterystycznych parametrów obiektu budowlanego: kubatury, powierzchni zabudowy, wysokości, długości, szerokości i liczby kondygnacji,
b) zapewnienia warunków niezbędnych do korzystania z tego obiektu przez osoby niepełnosprawne
– które nie spowodują zmian uwarunkowań określonych w wydanej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.
Ponadto przedmiotową zmianą ustawy przywrócono organowi właściwemu do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach możliwość przeniesienia tej decyzji, za zgodą strony, na rzecz której decyzja została wydana, na rzecz innego podmiotu, jeżeli przejmuje on warunki zawarte w tej decyzji. O rozwiązaniu takim, prawdopodobnie przez niedopatrzenie, zapomniano tworząc u.o.o.ś. w jej dotychczasowym brzmieniu.
3. Uprawniony do wystąpienia z wnioskiem o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
Jak już wspomniano, postępowanie w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wszczyna się na wniosek podmiotu planującego podjęcie realizacji przedsięwzięcia. Jedyny wyjątek w zakresie wszczynania tego rodzaju postępowania na wniosek przewiduje art. 73 ust. 2 u.o.o.ś., który z urzędu nakazuje wszcząć postępowanie w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia, dla którego zgodnie z odrębnymi przepisami jest wymagana decyzja o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany gruntów. Należy podkreślić, że wśród obowiązujących przepisów prawa nie ma przepisu, który wprowadzałby obowiązek legitymowania się przez wnioskodawcę tytułem prawnym do nieruchomości, na której zamierza realizować przedsięwzięcie. W związku z powyższym należy uznać, że z wnioskiem takim może wystąpić praktycznie każdy podmiot zainteresowany realizacją przedsięwzięcia, bez względu na to, czy posiada tytuł prawny do nieruchomości, na której ma być ono zrealizowane czy też nie.
4. Treść wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
Wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach powinien spełniać ogólne wymagania przewidziane dla podań w k.p.a., a zatem powinien wskazywać osobę, od której pochodzi, jej adres i żądanie skierowane do organu. Ponadto, jeżeli wnioskujący działa przez pełnomocnika, do wniosku winno być załączone pełnomocnictwo. Zgodnie z k.p.a. wniosek winien czynić zadość innym wymaganiom ustalonym w przepisach szczególnych. W tym zakresie art. 74 u.o.o.ś wymienia dokumenty, jakie winny zostać dołączone do wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Są to:
1) w przypadku przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko - raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, a w przypadku gdy wnioskodawca wystąpił o ustalenie zakresu raportu w trybie art. 69 u.o.o.ś. - kartę informacyjną przedsięwzięcia;
2) w przypadku przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko - kartę informacyjną przedsięwzięcia;
3) poświadczoną przez właściwy organ kopię mapy ewidencyjnej obejmującej przewidywany teren, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie, oraz obejmującej obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie;
4) w przypadku przedsięwzięć wymagających decyzji, o której mowa w art. 72 ust. 1 pkt 4 lub 5 u.o.o.ś., prowadzonych w granicach przestrzeni niestanowiącej części składowej nieruchomości gruntowej oraz przedsięwzięć dotyczących urządzeń piętrzących I, II i III klasy budowli, zamiast kopii mapy, o której mowa w pkt 3 - mapę sytuacyjno-wysokościową sporządzoną w skali umożliwiającej szczegółowe przedstawienie przebiegu granic terenu, którego dotyczy wniosek, oraz obejmującą obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie;
5) dla przedsięwzięć, dla których organem prowadzącym postępowanie jest regionalny dyrektor ochrony środowiska - wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeżeli plan ten został uchwalony, albo informację o jego braku; nie dotyczy to wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla drogi publicznej, dla linii kolejowej o znaczeniu państwowym, dla przedsięwzięć Euro 2012, dla przedsięwzięć wymagających koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż kopalin oraz dla inwestycji w zakresie terminalu;
6) wypis z ewidencji rejestru gruntów obejmujący przewidywany teren, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie oraz, oraz obejmujący obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie, jednakże jeżeli liczba stron w postępowaniu o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przekracza 20, dla przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko oraz dla przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, dla których stwierdzono obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, wypis z rejestru przedkłada się wraz z raportem o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Ponadto jeżeli liczba stron w postępowaniu o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przekracza 20, dla przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, dla których nie stwierdzono obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, wypis z rejestru przedkłada się w terminie 14 dni od dnia, w którym postanowienie stało się ostateczne. Dołączenie tego załącznika nie jest natomiast wymagane, jeżeli liczba stron w postępowaniu o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przekracza 20, a przedsięwzięcie jest przedsięwzięciem wymagającym decyzji, o którym mowa w art. 72 ust. 1 pkt 4 i 5 u.o.o.ś. bądź przedsięwzięciem dotyczącym urządzeń piętrzących I, II i III klasy budowli.
Zgodnie z orzecznictwem i stanowiskiem reprezentowanym przez komentatorów, braki w zakresie powyższych dokumentów, winny być traktowane jako braki formalne i w przypadku ich wystąpienia organ winien wzywać do ich uzupełnienia w trybie art. 64 § 2 k.p.a. (por. K. Gruszecki, Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Komentarz, Wrocław 2009.)
5. Karta Informacyjne Przedsięwzięcia
Pojęcie karty informacyjnej przedsięwzięcia wyjaśnia art. 3 ust. 1 pkt 5 u.o.o.ś., wskazując że jest to dokument zawierający podstawowe informacje o planowanym przedsięwzięciu, w szczególności dane o:
a) rodzaju, skali i usytuowaniu przedsięwzięcia,
b) powierzchni zajmowanej nieruchomości, a także obiektu budowlanego oraz dotychczasowym sposobie ich wykorzystywania i pokryciu nieruchomości szatą roślinną,
c) rodzaju technologii,
d) ewentualnych wariantach przedsięwzięcia,
e) przewidywanej ilości wykorzystywanej wody, surowców, materiałów, paliw oraz energii,
f) rozwiązaniach chroniących środowisko,
g) rodzajach i przewidywanej ilości wprowadzanych do środowiska substancji lub energii przy zastosowaniu rozwiązań chroniących środowisko,
h) możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko,
i) obszarach podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, znajdujących się w zasięgu znaczącego oddziaływania przedsięwzięcia.
119490
Dz.U.2008.199.1227: art. 71; art. 72; art. 73
Dz.U.2004.257.2573: § 2; § 3
Karta informacyjna
przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko
zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.)
1. Rodzaj, skala i usytuowanie przedsięwzięcia.
/W punkcie tym należy wskazać na rodzaj przedsięwzięcia zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 257, poz. 2573 z późn. zm.), jego podstawowe parametry techniczne (wymiary, średnice, moc), a także lokalizację względem istniejącej zabudowy./
2. Powierzchnia zajmowanej nieruchomości, a także obiektu budowlanego oraz dotychczasowy sposób ich wykorzystywania i pokrycie szatą roślinną.
...
/W punkcie tym należy podać gabaryty planowanych obiektów budowlanych wraz ze wskazaniem jaki procent powierzchni działki zostanie wyłączony z powierzchni biologicznie czynnej (zabudowany). Ponadto wskazane jest także porównanie dotychczasowego użytkowania terenu z planowanym jego zagospodarowaniem. Zalecane jest także wskazać, czy w ramach prowadzonych prac planuje się zniszczenie szaty roślinnej (np. wycinkę drzew, a jeśli tak to jaki jej %)./
3. Rodzaj technologii
...
/W punkcie tym należy opisać technologię, jaka zostanie zastosowana do realizacji przedsięwzięcia. Dotyczy on tylko niektórych przedsięwzięć (instalacji)./
4. Ewentualne warianty przedsięwzięcia
...
/Przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach może okazać się konieczne przeprowadzenie analizy wariantów planowanego przedsięwzięcia (jeśli będzie przeprowadzana ocena oddziaływania na środowisko). Najczęściej porównuje się ekologiczne skutki inwestycji z sytuacją, która miałaby miejsce, jeśli by jej nie zaplanowano (tzw. wariant zerowy). Nie jest to jednak wystarczająca analiza alternatyw. W wielu przypadkach np. inwestycji liniowych, wariantuje się ich lokalizację - przedstawiając np. wariant najkorzystniejszy przyrodniczo, społeczny czy inwestorski. Wariantowanie może też dotyczyć rodzajów technologii, rozwiązań technicznych, itp., przy czym musi być jasne które z tych rozwiązań są przedmiotem wniosku./
5. Przewidywana ilość wykorzystywanej wody, surowców, materiałów, paliw oraz energii
Szacunkowe zapotrzebowanie na wodę wynosi: ....................
Szacunkowe zapotrzebowanie na surowce wynosi: ....................
Szacunkowe zapotrzebowanie na paliwa wynosi: ....................
Szacunkowe zapotrzebowanie na energię wynosi:
* elektryczną: /........../ kW/MW
* cieplną: /........../ kW/MW
* gazową: /........../ m3/h
/Informacje tu zawarte będą wynikać zarówno z przyjętej technologii i zaprojektowanej zdolności produkcyjnej, jak również z uzgodnień zawartych pomiędzy wnioskodawcą a zakładem energetycznym, wodociągami, itp. Wskazane jest, aby szczegółowość tych danych była na poziomie założeń do projektu budowlanego lub innej dokumentacji technicznej (operatu wodnoprawnego, projektu prac geologiczno-górniczych itp.)./
6. Rozwiązania chroniące środowisko
...
/Z punktu widzenia wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach informacje zawarte w tym punkcie będą miały kluczowe znaczenie. Należy tu wskazać działania, rozwiązania techniczne czy technologiczne, których zastosowanie ma zapewnić, że oddziaływanie planowanego przedsięwzięcia nie przekroczy standardów jakości środowiska poza granicami terenu, do którego posiada tytuł prawny inwestor lub nie spowoduje uciążliwości, tam gdzie tych standardów nie ustalono (np. w przypadku odorów). Rozwiązania te muszą być spójne z założeniami projektu budowlanego (lub innych dokumentów, jak operaty wodnoprawne). Oznacza to, że rozwiązania takie jak osłony przeciwhałasowe, wentylacja, elektrofiltry, instalacje do odsiarczania, odazotowania spalin, separatory, osadniki, hermetyzacja obiektu, itp. zostaną tu wymienione, jeśli urządzenia, instalacje czy technologia, która zostaną zastosowane (wskazane później w projekcie budowlanym) może powodować ponadnormatywne oddziaływanie na środowisko (w przypadku hałasu, zanieczyszczeń powietrza, zanieczyszczeń wód czy pól elektromagnetycznych)./
7. Rodzaje i przewidywane ilości wprowadzanych do środowiska substancji lub energii przy zastosowaniu rozwiązań chroniących środowisko
* ilość i sposób odprowadzania ścieków bytowych: ....................;
* ilość i sposób odprowadzania ścieków technologicznych: ....................;
* ilość i sposób odprowadzania wód opadowych z zanieczyszczonych powierzchni utwardzonych (parkingi, drogi, itp.): ....................;
* rodzaj, przewidywane ilości i sposób postępowania z odpadami (segregacja, gromadzenie w szczelnych pojemnikach): ....................;
* ilość, rodzaje zainstalowanych i planowanych urządzeń emitujących hałas, zanieczyszczenia powietrza, odpady, ścieki, pola elektromagnetyczne lub innych elementów powodujących uciążliwości (np. odory): .................... .
/Należy tu uwzględnić konieczność dotrzymania standardów jakości środowiska, a tam gdzie ich nie ustalono, konieczność ograniczania uciążliwości (związanej choćby z odorami)./
8. Możliwe transgraniczne oddziaływanie na środowisko
...
/Punkt ten wypełnia się tylko wtedy, gdy zgodnie z Konwencją o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym (Dz. U. z 1999 r. Nr 96, poz. 1110) i art. 58-70 ustawy - Prawo ochrony środowiska (tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) zachodzą przesłanki do przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym. Punkt ten nie dotyczy innych przypadków./
9. Obszary podlegające ochronie na podatnie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody znajdujące się w zasięgu znaczącego oddziaływania przedsięwzięcia
...
/W punkcie tym należy odnieść się do wszystkich form ochrony przyrody (parki narodowe, rezerwaty, parki krajobrazowe, pomniki przyrody, obszary Natura 2000, itp.), które znajdują się w pobliżu planowanego przedsięwzięcia lub mogą zostać narażone na jego oddziaływanie. W przypadku obszarów Natura 2000 zawsze należy wskazać odległość, w której znajdują się najbliższe siedliska i gatunki chronione w ramach Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000. Ponadto, w przypadku braku możliwości oddziaływania na te siedliska i gatunki zawsze należy ten fakt uzasadnić (nawet jeśli planowane przedsięwzięcie polega na budowie 50 m odcinka kanalizacji wzdłuż asfaltowej drogi, a najbliższy obszar Natura 2000 znajduje się 20 km dalej./
......................................
/podpis wnioskodawcy/
Wzór pochodzi z opracowania pt. "Postępowania administracyjne w sprawach określonych ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko - Zeszyty metodyczne GDOŚ Nr 1, opublikowanego na stronie www.gdos.gov.pl.
Formularz do wypełnienia
Skan wzoru (PDF)
Opracowanie:
Czajka-Marchlewicz B.