Hamlet jest wielkim traktatem filozoficznym, poruszającym rozmaite zagadnienia z tej dziedziny. Hamlet jest bohaterem, który rozmyśla. Jego wywody nie są sentymentalnym wzruszeniem, napuszoną zadumą nad sprawami życia. Hamlet jest w swoich rozterkach przede wszystkim szczery. Czyni to jego rozważania filozoficzne autentycznie przeżywanymi problemami. Nagle okazuje się, że to, czego młodzieniec nauczył się z książek, że wiedza na temat systemów ideowych, wprowadzanych przez kolejne pokolenia filozofów, nierozerwalnie dotyczy jednostkowego życia Hamleta. Królewicz duński traktuje filozofię nie jako naukę oderwaną od życia, od codziennych spraw, od rzeczywistości, ale właśnie na odwrót. Filozofia jawi się w świecie Hamleta jako nauka podstawowa, dotycząca każdego bez wyjątku.
Hamletowskie łapanie za słówka, dwuznaczne sformułowania, połączone z dziwacznymi gestami, nie są pozbawione sensu. Hamlet jest przede wszystkim logiczny. Jest to paradoks, ponieważ wszystkie inne postaci dramatu, poza Horacym, uważają Hamleta za ofiarę choroby umysłowej, za szaleńca. Nawet jego najbliższe osoby – matka i ukochana Ofelia – nie starają się zrozumieć słów bohatera, jego zachowania. Hamlet w swej samotności przeżywa największe wątpliwości, jakie człowiek może mieć w życiu.

Jest to w zasadzie sytuacja graniczna, które tak bardzo lubił Szekspir. Hamlet zostaje postawiony przed kompletną pustką. Miał wszystko, a teraz nie ma nic. Jego ukochany ojciec zmarł nagle, nikt nie był na tę śmierć przygotowany. Matka absolutnie poddała się wpływom stryja, przez co jej więź z Hamletem, tzw. pępowina, została bezpowrotnie przerwana. Ofelia, zupełnie nieświadoma intrygi w zamku, również oddala się emocjonalnie i psychicznie od Hamleta. Młody człowiek, pozbawiony złudzeń, zaczyna siebie pytać o sens tego wszystkiego. Kto ma rację: świat, którym rządzi kłamstwo i zbrodnia, czy Hamlet, który jest przecież sam? Taki kontrast jest nie do zniesienia.

Jest to sytuacja tragiczna, a przecież nie niemożliwa. Hamlet jest postacią skonstruowaną według ścisłych reguł psychologii, w której Szekspir był mistrzem. Jest to bohater, posiadający cechy zarówno indywidualne, jak i uniwersalne, np. wrażliwość, skłonność do pochopnych wniosków, zbuntowanie, zapał, który często gaśnie – są to typowe cechy młodego człowieka. Na takim gruncie łatwo mogą się zrodzić pytania o sens istnienia, o prawdę, o wartości.
Właściwie Hamlet jest w swoich grach słownych realistą. Bohater nie jest nieświadomy tego, o czym mówi. On doskonale zdaje sobie sprawę, jaka filozofia buduje świat. A właściwie zachowanie Hamleta dowodzi, że wiele różnych idei filozoficznych, połączonych z osobistymdoświadczeniem jednostki, okazuje się często być w sprzeczności. Dlatego bohater szuka wyjścia, szuka odpowiedzi. (Warto zauważyć, że każdy młody człowiek przecież czegoś podobnego szuka.)

Hamlet, pod pretekstem rozważań o zemście, jest postacią, która odkrywa skomplikowanie świata i życia; która chce zrozumieć niezwykłe miejsce człowieka w świecie, rządzonym przez niezrozumiałe siły. Młody człowiek naturalnie dziwi się, dlaczego jednostka ludzka jest jednocześnie potężna i marna; nieskończona, a przecież krucha; równa bogom, a zarazem jak daleko jej nawet do mądrości zwierząt.

W tekście tragedii Szekspir umieszcza wątki filozoficzne przede wszystkim w monologach Hamleta. Jest ich siedem. Fragmenty te stanowią bardzo ważne filary konstrukcyjne dramatu. Poza tym wątki filozoficzne przenikają przez krótkie odpowiedzi Hamleta, w jego mówieniu zagadkami w dialogach z innymi bohaterami. Warto zwrócić uwagę na te wypowiedzi głównego bohatera.