Polityka rynku pracy!

1. Polityka rynku pracy: Kształtowanie procesów związanych z przygotowaniem, włączeniem do sfery pracy, alokacją oraz racjonalnym spożytkowaniu zasobów ludzkich. Wśród celów polityki zatrudnienia wyróżnia się pełne i racjonalne zatrudnienie.

2. Porównanie polityki zatrudnienia i polityki rynku pracy:

Polityka zatrudnienia: działalność państwa, które przejawia się w postaci wykorzystywania form oddziaływania na funkcjonowanie rynku pracy.

Polityka rynku pracy: działania, które mają charakter bardziej bezpośredni i dotyczą usprawniania funkcjonującego rynku pracy przy danym popycie na pracę i określonej podaży pracy.

Rynek pracy: Miejsce konfrontacji podaży pracy zgłaszanej przez osoby aktywne zawodowo i popytu na siłę roboczą zgłaszanego przez przedsiębiorstwa. Zgłoszenie przez nich zapotrzebowanie na produkty i usługi (popyt) wywiera wpływ na wielkość produkcji oferowanej przez zakłady pracy (podaż). W zależności od zamiarów przedsiębiorstwa co do wolumenu wytwarzanych dóbr kształtowane jest zapotrzebowaniem na siłę roboczą (popyt na pracę).

3. Podział na aktywnych i biernych zawodowo:

Aktywni zawodowo: Zaliczamy pracujących i zarejestrowanych bezrobotnych

Bierni zawodowo: Ludzie, którzy z jakiegoś powodu nie szukają pracy. (Uczniowie, Leniwi, Oligarchowie)

Za pracujących uważa się osoby, które w badanym tygodniu wykonywały pracę zarobkową minimum przez 1 godzinę, tzn. prowadziły własną działalność gospodarczą, pracowały na własny rachunek, były zatrudnione w charakterze pracownika najemnego.

Za osoby bezrobotne uznaje się ludzi, którzy spełniają łącznie trzy warunki:

• Nie pracowały w ciągu badanego tygodnia!

• Przez 4 tygodnie (wliczając jako ostatni tydzień badany) aktywnie poszukiwały pracy!

• Były gotowe podjąć pracę w ciągu dwóch tygodni następujących po tygodniu badanym

Do bezrobotnych zalicza się również osoby, które znalazły pracę i czekają na jej rozpoczęcie ( do 30 dni).

Bezrobocie: Brak równowagi między stroną podażową a stroną popytową rynku pracy, lub jako sytuacja w której część zasobów pracy w wieku produkcyjnym jest skłonna podjąć pracę, a nie znajduje zatrudnienia.

Współczynnik aktywności zawodowej: Udział osób aktywnych zawodowo w liczbie ludności ogółem (w wieku 15 lat i więcej)
Wskaźnik zatrudnienia: Udział osób pracujących w liczbie ludności ogółem (w wieku 15 lat i więcej)

Bezrobotny zarejestrowany to osoba:

• W wieku od 18 do 65 (kobieta) 67 (mężczyzna)

• nie zatrudniona

• poszukująca zatrudnienia i innej pracy zarobkowej

• zdolna i gotowa do podjęcia pracy w pełnym wymiarze czasu pracy, (niepełnosprawni w połowie czasu pracy)

• zarejestrowana we właściwym dla miejsca zamieszkania powiatowym urzędzie pracy

4. Rodzaje bezrobocia:

Bezrobocie przymusowe: Mimo chęci podjęcia pracy, osoby poszukujące nie mogą jej znaleźć. (Akceptując dany poziom płac realnych).

Bezrobocie naturalne: Jest wyznaczone przez popyt i podaż pracy. Przecięcia tych prostych wyznaczają bezrobocie naturalne, które jest możliwe do zaakceptowania z punktu widzenia ekonomii.

Bezrobocie dobrowolne: Brak chęci do podjęcia pracy ( lenistwo).

4.2 Bezrobocie powstałe ze względu na przyczynę powstania:

• Bezrobocie frykcyjne: Ma charakter krótkookresowy i związane jest z naturalną ruchliwością pracowników. Oznacza stan okresowej dezaktywacji zawodowej ludności spowodowanej nie brakiem miejsc pracy, ale przejściowym niedostosowaniem struktury podaży pracy do potrzeb rynku. Bezrobocie frykcyjne jest trwałym elementem dynamicznie rozwijającej się gospodarki, a jego umiarkowany poziom (3,5% ogółu ludności aktywnej zawodowo) może spełnić pozytywną rolę jako czynnik elastyczności rynku pracy, hamowania nadmiernego wzrostu płac i umacniania dyscypliny pracy.

• Bezrobocie strukturalne: Wynika z niedopasowań struktury podaży siły roboczej do struktury popytu na pracę. Pojawia się wtedy gdy nie tylko ilość, ale również kompetencje i inne cechy potencjalnych pracowników rozmijają się z potrzebami i oczekiwaniami pracodawców.

• Bezrobocie koniunkturalne (cykliczne): Pojawia się w okresie recesji gospodarczej, podczas gdy w czasie rozwoju może być częściowo lub całkowicie zlikwidowane, przyczyny powstania leżą po stronie cykliczności rozwoju gospodarczego (wahania koniunktury gospodarczej i spadku globalnego popytu na towary i usługi). Spadek prowadzi do konieczności obniżenia produkcji, a to z kolei do zmniejszenia zatrudnienia.

• Bezrobocie sezonowe: Dotyczy niektórych gałęzi przemysłu (np. budownictwo) Jest zależne od warunków klimatycznych.

• Bezrobocie klasyczne (płacowe): Powstaje w wyniku zbyt wysokich płac realnych, które z kolei mogą wynikać z działalności związków zawodowych, przejawiającej się wymuszaniem wysokiego poziomu płac w skali krajowej bez uwzględnienia różnic. Bezrobocie klasyczne może być spowodowane również przez ustawodawstwo, które określiło wysokość płac minimalnych na poziomie wyższym od poziomu równowagi.

4.3 Bezrobocie powstałe ze względu na formę:

• Bezrobocie jawne: Ujmuje osoby widniejące w rejestrach odpowiednich urzędów

• Bezrobocie ukryte: Osoby pracujące, ale zajmujące stanowiska zbędne z punktu widzenia ekonomii (przeludnienie warsztatów rzemieślniczych).

4.4 Bezrobocie powstałe ze względu na czas trwania:

• Bezrobocie krótkookresowe: Osoba zostaje bez pracy do 3 miesięcy

• Bezrobocie średniookresowe: Osoba zostaje bez pracy od 3-6 miesięcy

• Bezrobocie długotrwałe: osoba zostaje bez pracy ponad1 rok!

• Bezrobocie globalne, regionalne, krajowe: Obejmuje świat, region, państwo

5. Skutki bezrobocia:

• Pogorszenie standardu życia ;/

• Zagrożenie egzystencji :(

• Zagrożenie w sferze psychicznej jednostki :D

• Zakłócenie w życiu rodzinnym :P

• Szkody moralno etyczne! :<

• Powstanie patologii społecznych ...

• Napięcia i konflikty społeczne ;|

Konsekwencją bezrobocia z perspektywy ekonomicznej jest niewątpliwie utrata możliwości wykorzystania potencjału pracy jako czynnika wzrostu gospodarczego, stratę tę wyraża tzw. luka PNM czyli różnica między potencjalnym poziomem produktu narodowe brutto, jaki można by osiągnąć w normalnych warunkach pełnego zatrudnienia. Wzrost wydatków budżetowych na zasiłki dla bezrobotnych oraz na świadczenia socjalne.

Polityczny wydźwięk negatywnych skutków bezrobocia może być także wykorzystany przez opozycję w walce o władzę (tron :D) i przyczynić się do sukcesu wyborczego.

6. Cele polityki pracy!

• Pełne i produktywne zatrudnienie

• Rozwój zasobów ludzkich

• Osiąganie wysokiej jakości pracy

• Wzmacnianie integracji oraz solidarności społecznej

• Zwiększenie mobilności na rynku pracy

Zamierzenia UE: Wartość wskaźnika zatrudnienia osób w wieku 20-64 lat w 2020r. wyniosła 75%.

7. Instrumenty rynku pracy:

Przez "instrumenty rynku pracy" należy rozumieć rozwiązania systemowe (reguły, parametry ekonomiczne, decyzje administracyjne), oraz doraźne działania i przedsięwzięcia mające istotne znaczenie dla gospodarowania czynnikiem ludzkim i wywołujące określone zmiany w sferze zatrudnienia. Wszystkie instrumenty rynku pracy może podzielić na dwie grupy: Pasywne i Aktywne

Instrumenty pasywne: Służą stymulowaniu czasowej lub stałej dezaktywacji części podaży siły roboczej (instrumenty dezaktywizujące) albo łagodzeniu skutków bezrobocia przez częściowe zastąpienie dochodu z pracy. (instrumenty socjalne)

Dzielenie miejsc pracy: Pełnoetatowe stanowisko, zajmowane przez jedną osobę, jest dzielone tak, że pracuje na nim kilka osób, ale w niepełnym wymiarze czasu pracy. Jest to rozwiązanie korzystne np. dla kobiet wychowujących dzieci, czy osób starszych.

Wydłużenie okresu obowiązkowej nauki szkolnej: Jest sposobem na zmniejszenie podaży pracy, ponieważ angażuje młodzież w innym obszarze niż rynek pracy. Rozwiązanie to powoduje jednak tylko przesunięcie w czasie.

Obniżenie wieku emerytalnego: Zmniejsza podaż siły roboczej trwale, ale tylko wtedy, gdy istnieje przymus przejścia na emeryturę po osiągnięciu wieku emerytalnego oraz zakaz łączenia pobierania świadczenia emerytalnego z płacą.

Obowiązkowa służba wojskowa: Ma służyć czasowej dezaktywacji rynku pracy, zwłaszcza mężczyzn.

Ochrona rynku pracy przed napływem pracowników z zewnątrz: Utworzenie ustawodawstwa ograniczającego napływ cudzoziemców na rynek pracy lub zabraniającego zatrudniania ich, może to być całkowity zakaz, lub może mieć charakter pośredni, wynikający z tworzenia barier administracyjnych.

Popieranie emigracji: Rozwiązanie polegające na zachęcaniu ludności w wieku produkcyjnym do poszukiwania pracy za granicą i zmniejszania tym samym presji na własny rynek

Zasiłki dla bezrobotnych: Wypłacane ludziom, którzy nie mają pracy. Mają dwie funkcje: dochodową i motywacyjną. Mają zapewnić bezrobotnym środki do utrzymania, ale jednocześnie motywować ich do szukania pracy.

Instrumenty aktywne: Mają za zadanie sprzyjać dopasowaniu struktury siły roboczej, do potrzeb rynku m.in. poprzez szkolenia czy doradztwo zawodowe.

Pośrednictwo pracy: Jest to instrument ułatwiający poszukiwanie pracy i oferującym pracę zaspokojenie oczekiwań.

Poradnictwo zawodowe: Ma na celu pomoc osobom bezrobotnym i poszukującym pracy w planowaniu i organizowaniu ścieżki zawodowej przez udzielanie informacji zawodowych, wskazówek.

Dofinansowania tworzenia nowych miejsc pracy: Państwo może bezpośrednio finansować część lub całość wynagrodzenia pracownika, lub też pokryć koszty wynikające z utworzenia stanowiska pracy.

Prace interwencyjne: Są formą subwencjonowania zatrudnienia, która ma czasowy charakter. Podmioty rynku pracy inicjują i finansują je w razie braku propozycji odpowiedniego zatrudnienia dla bezrobotnych. W ich ramach pracodawcy zatrudniają bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy, w zamian za uzyskiwaną refundację części kosztów, wynagrodzenia oraz składki na ubezpieczenia społeczne. (?? -.-)

Roboty publiczne: Specyficzna forma subwencjonowanego zatrudnienia o czasowym charakterze. Organizowane i finansowane są przez państwo lub samorządy: celem zastosowania tego instrumentu jest produktywne zatrudnienie bezrobotnego. Są skuteczną formą pomocy bezrobotnym i pracodawcom. Podjęcie nawet czasowej pracy zachęca do dalszych poszukiwań, pozwala bezrobotnym uaktywnić się zawodowo i być pracownikiem! :D

Pożyczki dla bezrobotnych, na rozpoczęcie działalności gospodarczej: Są formą wsparcia dla bezrobotnych chcących podjąć działalność gospodarczą. Ich wynikiem jest samozatrudnienie bezrobotnego. Pożyczka może mieć charakter bezzwrotny ( po spełnieniu odpowiednich warunków), w przeciwnym wypadku sposób spłaty ustalany jest na preferencyjnych zasadach.

Wspieranie rozwoju gospodarczego: Działania państwa w skali makro zmierzające do stymulacji gospodarki i wzrostu zatrudnienia. Obejmują one działania w obszarze rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw (uproszczenie prawa, ulgi podatkowe, preferencyjne kredyty i pożyczki).

8. Instrumenty Polskiego rynku pracy.

Podstawowe instrumenty rynku pracy w Polsce określone są w art. 15 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Są nimi:

• Pośrednictwo pracy

• Usługi EURES ( Europejska Służba Zatrudnień)

• Poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa

• Pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy

• Organizacja szkoleń

Pośrednictwo pracy jest prowadzone przede wszystkim przez powiatowe urzędy pracy oraz wojewódzkie urzędy pracy, agencje pośrednictwa pracy i Ochotnicze Hufce Pracy. Wykonywane jest nieodpłatnie. Z dniem 1 maja 2004r. Polskie publiczne służby zatrudnienia stały się członkiem sieci Europejskich Służb Zatrudnienia.

Oprócz pośrednictwa pracy, do aktywizacji zawodowej wykorzystuje się poradnictwo zawodowe i informację zawodową.

Ważnym instrumentem są szkolenia. Na szkolenie może być skierowana osoba, która jest zarejestrowana w urzędzie pracy, musi spełniać przynajmniej jeden z poniższych warunków:

• Nie ma kwalifikacji zawodowych

• Ma kwalifikacje niedostosowane do potrzeb rynku

• Utraciła zdolność do wykonywania pracy w dotychczasowym zawodzie

• Jest w okresie wypowiedzenia pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy

• Jest osobą zwolnioną z zawodowej służby wojskowej w wyniku restrukturyzacji i nie ma prawa do świadczeń emerytalno-rentowych w pełnej wysokości

• Jest zatrudniona w zakładzie, którego upadłość ogłoszono ( jest w stanie likwidacji :( )

• otrzymuje świadczenia socjalne, przysługujące górnikom

• Pobiera gwarantowany zasiłek okresowy z pomocy społecznej

• Ma przyznaną przez ZUS rentę szkoleniową

Bezrobotni lub żołnierze rezerwy mogą ubiegać się o nieprocentowaną pożyczkę szkoleniową, której celem jest umożliwienie podjęcia pracy na stanowiskach wymagających szczególnych kwalifikacji. Wysokość pożyczki nie może przekraczać 400% przeciętnego wynagrodzenia.

Przygotowanie zawodowe dorosłych: Jest przeznaczone dla osób bezrobotnych długotrwale, bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych, bezrobotnego powyżej 50 roku życia, bezrobotnych wychowujących samotnie co najmniej jedno dziecko do 7 roku życia oraz bezrobotnych będącymi osobami niepełnosprawnymi.

Prawo do zasiłku przysługuje bezrobotnemu za każdy dzień kalendarzowy po upływie 7 dni od dnia zarejestrowania się we właściwym powiatowym urzędzie pracy jeżeli:

• Nie ma dla niego propozycji odpowiedniego zatrudnienia, skierowania do prac interwencyjnych, robót publicznych lub na utworzenie dodatkowego miejsca pracy w okresie 18 miesięcy poprzedzających dzień zarejestrowania, łącznie przez okres 365 dni, był zatrudniony.

Dodatek aktywizacyjny: Osoba bezrobotna może złożyć do urzędu pracy wniosek o jego przyznanie, gdy jest zarejestrowana w urzędzie pracy, ma prawo do zasiłku gdy podejmie:

• Zatrudnienie w wyniku skierowania przez urząd w niepełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub służbie i otrzymuje wynagrodzenie niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę.

• Zatrudnienie z własnej inicjatywy lub inną pracę zarobkową.

W pierwszym przypadku dodatek aktywizacyjny przysługuje w wysokości stanowiącej różnicę między minimalnym wynagrodzeniem za pracę a otrzymywanym wynagrodzeniem, nie większej jednak niż 50% zasiłku, przez okres w jakim przysługiwałby bezrobotnemu zasiłek. W drugim przypadku można ubiegać się o dodatek aktywizacyjny przysługujący w wysokości 30% zasiłku, przez połowę okresu, w jakim przysługiwałbym bezrobotnemu zasiłek.

Prace interwencyjne: Mogą być inicjowane przez powiatowe urzędy pracy w razie braku propozycji odpowiedniego zatrudnienia dla bezrobotnych. Mogą trwać od 6-12 miesięcy. W przypadku bezrobotnych do 25 roku życia, długotrwałych bezrobotnych lub niepełnosprawnych, mogą trwać do 12 lub 18 miesięcy. Dla bezrobotnych powyżej 50 roku życia prace interwencyjne mogą trwać najdłużej, do 24 lub 48 miesięcy. Wysokość refundacji określona jest w umowie zawartej z urzędem pracy.

Roboty publiczne: Mogą być organizowane przez gminy i organizacje pozarządowe statutowo zajmujące się problematyką; ochrony środowiska, kultury, oświaty, sportu i turystyki. Do robót publicznych w pełnym wymiarze pracy, w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy, mogą być skierowani: bezrobotni długotrwale, powyżej 50 roku życia i samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia. Ponadto do robót publicznych mogą zostać skierowani bezrobotni: do 25 roku życia na okres do 6 miesięcy pracy nie związanej z wyuczonym zawodem w wymiarze nie przekraczającym połowy wymiaru czasu pracy. Refundacja kosztów wynagrodzenia trwa do 6 miesięcy, nie może przekraczać 50% przeciętnego wynagrodzenia.

Prace społecznie użyteczne: Prace wykonywane przez bezrobotnych, którym nie przysługuje zasiłek. Do tych prac kieruje ich starosta, a organizują je gminy w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, podmiotach statutowo zajmujących się pomocą charytatywną lub działających na rzecz społeczności lokalnej. Prace te wykonywane są w miejscu zamieszkania bezrobotnego w wymiarze do 10 godzin tygodniowo za wynagrodzenie minimum 6zł/h ( :D ). Osoba objęta jest ubezpieczeniem zdrowotnym, oraz ubezpieczeniem wypadkowym. Bezrobotni odmawiający wykonywania tego rodzaju prac tracą status bezrobotnego.

Refundację kosztów wyposażenia i dopuszczania stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego może otrzymać po zawarciu umowy pracodawca, który zagwarantował zatrudnienie go w pełnym wymiarze czasu pracy łącznie przez okres minimum 3 lata, a w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw 2 lata. Refundacja nie może być wyższa niż 500% przeciętnego wynagrodzenia.

Wsparcie działalności gospodarczej: Może otrzymać osoba bezrobotna jednorazowo na podjęcie działalności gospodarczej, w tym na pokrycie kosztów pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa związanych z podjęciem tej działalności, w wysokości określonej w umowie nie wyższej jednak niż 600% przeciętnego wynagrodzenia. W przypadku gdy działalność jest podejmowana za zasadach określonych dla spółdzielni socjalnych, wysokość przyznanych środków nie może przekraczać 400% przeciętnego wynagrodzenia na jednego członka założyciela spółdzielni, oraz 300% przeciętnego wynagrodzenia na jednego członka przystępującego do spółdzielni socjalnej po jej założeniu.

Instrumenty aktywizujące osoby niepełnosprawne ponoć nie są wymagane. :D
Skupcie się na: Instrumentach rynku pracy, Instrumentach Polskiego rynku pracy oraz Celach polityki pracy. Właśnie te punkty były najbardziej wymagane na dyżurze u dr. Ciżmowskiej :)


Piona i owocnej nauki :D