W rozdziale tym zaprezentowane zostaną wyniki badań ilościowych uzyskane za pomocą Kwestionariusza KANH I. W niniejszych badaniach nie dochodzi do niebezpieczeństwa, w wyniku którego któraś z badanych grup może zostać negatywnie zaetykietowana. Wiąże się to z tym, iż badane sfery: konformizm, nonkonformizm, zachowania algorytmiczne i zachowania heurystyczne nie posiadają wyraźnie negatywnych cech ludzkiego zachowania. Zarówno postawy twórcze jak i odtwórcze są ważne w procesie uczenia się i działania.
W pierwszej kolejności przedstawię poziom zachowań twórczych występujących u wychowanków w badanych przeze mnie placówkach, a następnie przedstawię różnice w poziomie tych zachowań. Kolejnym etapem będzie pokazanie korelacji między miejscem pochodzenia, a poziomem badanych postaw twórczych. Na zakończenie zaprezentuję, jak okres przebywania w placówce resocjalizacyjnej warunkuje poziom postaw twórczych.
Tabela 6. Rozkład próby osób badanych według rodzaju placówki resocjalizacyjnej.
| Rodzaj placówki resocjalizującej | Liczba respondentów | [%] |
| Zakład poprawczy w Raciborzu | 30 | 50 |
| Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Kuźni Raciborskiej | 30 | 50 |
Razem: 60 100
Na załączonej tabeli 6 widać jak rozłożyła się próba badawcza, której podział różnicowało miejsce pobytu wychowanka. W każdej z placówek przebadano po 30 wychowanków, co stanowi po 50% całej próby badawczej.
Tabela 7. Poziom postaw twórczych u wychowanków Zakładu Poprawczego w Raciborzu.
| Poziom postaw twórczych | Steny | Liczba osób | [%] |
|---|---|---|---|
| Bardzo wysoki | 9 - 10 | 6 | 20 |
| Wysoki | 7 - 8 | 3 | 10 |
| Średni | 5 - 6 | 12 | 40 |
| Niski | 3 - 4 | 7 | 23,3 |
| Bardzo niski | 1 - 2 | 2 | 6.7 |
Tabela 7. przedstawia poziom zachowań twórczych jaki prezentują wychowankowie Zakładu Poprawczego w Raciborzu. Zdecydowaną przewagę uzyskał poziom średni, który reprezentuje 12 osób, co stanowi 40% badanej tam populacji. Poziom bardzo wysoki i niski uzyskała zbliżona liczba respondentów, odpowiednio
6 i 7, a więc 20% ankietowanych prezentuje poziom bardzo wysoki, a 23,3% poziom niski. Podobnie klaruje się sytuacja z poziomem wysokim i bardzo niskim, jednakże jest to już zdecydowana mniejszość. Tylko co dziesiąty respondent przejawia wysoki poziom postaw twórczych i zaledwie dwóch poziom bardzo niski, co stanowi 6,7% wśród wychowanków Zakładu Poprawczego.
Tabela 8. Poziom postaw twórczych u wychowanków Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Kuźni Raciborskiej.
| Poziom postaw twórczych | Steny | Liczba osób | [%] |
|---|---|---|---|
| Bardzo wysoki | 9 - 10 | 0 | 0 |
| Wysoki | 7 - 8 | 3 | 10 |
| Średni | 5 - 6 | 16 | 53,3 |
| Niski | 3 - 4 | 11 | 36,7 |
| Bardzo niski | 1 - 2 | 0 | 0 |
Wyniki przedstawione w tabeli 8 wskazują, że wśród przebadanych wychowanków Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Kuźni Raciborskiej, żaden nich nie przejawia postaw twórczych na bardzo wysokim jak i bardzo niskim poziomie. Zaledwie 10% respondentów jest przedstawicielami wysokiego poziomu postaw twórczych. Natomiast ponad połowa badanych (16 osób) w tejże placówce została sklasyfikowana w poziomie średnim i jest to 53,3%. Mniej więcej co trzeci wychowanek przejawia niski poziom postaw twórczych, co stanowi 36,7% badanej populacji w Kuźni Raciborskiej.
Wykres 2. Różnice w postawach twórczych w wybranych placówkach resocjalizacyjnych.
Na wykresie 2, niebieskim kolorem zaznaczony został Zakład Poprawczy, natomiast kolorem czerwonym Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy. Jak łatwo zauważyć, bardziej spłaszczony jest wykres przedstawiający wyniki uzyskane
w Zakładzie Poprawczym, co uwarunkowane jest bardziej zróżnicowanym poziomem postaw twórczych wśród jego wychowanków. Istotną różnicę widać w bardzo wysokim poziomie, gdzie sześciu swoich reprezentantów ma ZP, natomiast ani jednego MOW. Wynik wysoki w obu placówkach wyszedł identyczny. Poziom średni w każdej
z badanych populacji uzyskało najwięcej ankietowanych, 12 w Zakładzie Poprawczym oraz 16 w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym. Również ze wskazaniem na MOW wypadł poziom niski, w którym jest 11 przedstawicieli tej placówki, przy 7 przedstawicielach ZP. Poziom bardzo niski uzyskało tylko dwóch respondentów, oboje z Zakładu Poprawczego.
Wykres 3 przedstawia miejsce pochodzenia respondentów Zakładu Poprawczego. Wśród nich 14 pochodzi z miejscowości powyżej 75 tyś. mieszkańców co stanowi 46,7% ogółu badanych tej placówki, 9 pochodzi z miejscowości której liczba mieszkańców mieści się w przedziale 15 – 75 tys. mieszkańców i jest to 30%, pozostałe 7 osób pochodzi z miast poniżej 15 tyś. mieszkańców – 23,3%.
Wykres 1. Rozkład osób badanych według miejsca pochodzenia w Zakładzie Poprawczym.
Przyglądając się poszczególnym grupom ankietowanych, poziom postaw twórczych w poszczególnych miastach wygląda następująco (tabela 9):
Tabela 9. Poziom postaw twórczych ze względu na miejsce pochodzenia w Zakładzie Poprawczym.
Jak wynika z tabeli 9, we wszystkich rodzajach miast, najwyższą wartość otrzymał poziom średni, a wynik waha się miedzy 35,7% a 44,4%. Widać natomiast różnice przy wyniku bardzo wysokim, gdzie zdecydowaną przewagę możemy zauważyć w miastach powyżej 75 tyś. mieszkańców – 28,6%. Dla porównania mniejsze miasta osiągnęły odpowiednio 11,1% i 14,3%. Wynik wysoki oscyluje między 7,1% dla miast największych, a 14,3% dla miasteczek do 15 tyś. mieszkańców.
Przyjrzyjmy się jak wygląda sytuacja w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym. Wśród ankietowanych 13 osób - 43,3% zaznaczyło, że miejscem ich pochodzenia jest miasto powyżej 75 tyś. mieszkańców, 13 respondentów - 43,3% pochodzi z miasta między 15 a 75 tyś mieszkańców, natomiast 4 wychowanków
- 13,3% wywodzi się z miejscowość, w których liczba mieszkańców nie przekracza
15 tyś. mieszkańców (wykres 4).
Wykres 4. Rozkład osób badanych według miejsca pochodzenia w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym.
Postawy twórcze u wychowanków Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego, różnicując ze względu na miejsce pochodzenia widzimy na załączonej poniżej tabeli 10.
Tabela 10. Poziom postaw twórczych ze względu na miejsce pochodzenia w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym.
Jak łatwo zauważyć, zdecydowana większość ankietowanych prezentuje średni poziom postaw twórczych i waha się ona między 61,5% w największych miastach,
a 53,8% w miastach średnich. Niski wynik zdecydowanie najczęściej występuje
w małych miastach i osiąga on tam 75% badanych, w miastach powyżej 75 tyś. mieszkańców niski poziom osiągnęło 23,1% respondentów, a w miastach 15 – 75 tyś. mieszkańców 38,5%. Natomiast wysoki poziom postaw twórczych osiągnęło niewiele ponad 15% badanych pochodzących z miast największych i 7,7% z miast średnich. Wyników bardzo wysokich jak i bardzo niskich nie uzyskał nikt.
Spróbuję teraz przybliżyć jak wygląda sytuacja rozmieszczenia postaw twórczych ze względu na miejsce pochodzenia w całości badanej przeze mnie populacji, a więc łącząc ze sobą społeczność Zakładu Poprawczego ze społecznością Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego. Wyniki tej operacji widzimy na załączonym poniżej wykresie (wykres 5) i są następujące: największa cześć osób, bo 27 pochodzi z miast powyżej 75 tyś. mieszkańców co stanowi 45% badanej populacji,
z miast o liczbie mieszkańców większej niż 15 tyś., a nie przekraczającej 75 tyś. osób pochodzi 22 respondentów co odpowiednio stanowi 37% ogółu, najmniejsza grupa reprezentuje miasteczka małe, do 15 tyś mieszkańców i jest to 11 osób, co w grupie badanej młodzieży stanowi 18%.
Wykres 5. Rozkład osób badanych ze względu na miejsce pochodzenia z Zakładu Poprawczego oraz Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego.
Rozbijając wykres 5 na poziom prezentowanych postaw w danych miastach wynik będzie następujący:
Tabela 11. Poziom postaw twórczych ze względu na miejsce pochodzenia w Zakładzie Poprawczym oraz Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym.
W tabeli 11 widzimy, że wychowankowie zbliżone wyniki uzyskali w poziomie średnim z miast od 15 tyś. mieszkańców w wzwyż, natomiast wynik w podobnym przedziale uzyskali wychowankowie z miast najmniejszych, tyle że w poziomie niskim. Wszystkie miasta zgodnie osiągnęły najniższe wyniki w poziomie bardzo niskim
i wynik ten nie przekracza 4,5%. Na uwagę zasługuje wynik osiągnięty w poziomie bardzo wysokim, tutaj przodują miasta największe z wynikiem bliskim 15%, a zaraz za nimi miasta najmniejsze z wynikiem 9%. Poziom wysoki wszędzie wygląda podobnie
i waha się między 11,1% a 9,1%.
Respondenci w ankiecie pytani byli: jak długo przebywasz już w placówce resocjalizacyjnej? Mięli do wyboru pięć odpowiedzi: poniżej roku, od roku do dwóch lat, od dwóch do trzech lat, od trzech do pięciu lat i powyżej pięciu lat. Po przeliczeniu odpowiedzi, wyniki wyglądają następująco:
Wykres 2. Rozkład osób badanych ze względu na okres przebywania w placówce.
Wykres 6 przedstawia rozkład osób badanych ze względu na ich okres przebywania w placówkach. Do jednego roku w placówkach przebywało
14 ankietowanych, z czego 10 osób pochodziło z Zakładu Poprawczego. Od roku do lat dwóch zbadano 12 respondentów, 8 z nich przebywało w Zakładzie Poprawczym. Osób, którzy w placówce spędzili od dwóch do trzech lat było 14, gdzie z samego Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego jest to 11 respondentów. Po
10 ankietowanych przebywa w placówce od trzech do pięciu lat i powyżej pięciu lat. Jest to odpowiednio 6 i 3 wychowanków z Zakładu Poprawczego oraz 4 i 7 wychowanków z Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego.
Jeśli przyjrzymy się teraz postawom twórczym, jakie prezentują wychowankowie poszczególnych placówek ze względu na okres przebywania w nich, otrzymamy następujące wyniki:
Wykres 7. Poziom postaw twórczych przejawianych przez wychowanków Zakładu Poprawczego uwzględniając ich okres przebywania w placówce.
Wykres 8. Poziom postaw twórczych przejawianych przez wychowanków Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego uwzględniając ich okres przebywania w placówce.
Wykres 9. Poziom postaw twórczych z uwzględnieniem okresu przebywania w Zakładzie Poprawczym oraz Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym.
Analizując wykres 9, można zauważyć tendencję spadkową poziomu wysokiego
i bardzo wysokiego postaw twórczych wraz z wydłużeniem się okresu przebywania
w placówkach. Do jednego roku poziomy te łącznie reprezentuje 42,3% respondentów. Poziom bardzo wysoki występuje w okresie do dwóch lat, podobnie wygląda poziom wysoki, który zanika po upływie lat pięciu od umieszczenia w placówce. Natomiast wraz z upływem lat rośnie średni poziom postaw twórczych, który początkowo reprezentuje 21,4% wychowanków, a po upływie lat pięciu już 80% badanych. Zanika również powoli poziom niski, który w pierwszych dwóch latach waha się miedzy 5-6 wychowanków, odpowiednio 35,7 % i 50%, żeby po pięciu latach osiągnąć wynik 2 respondentów – 20%.. W okresie 3-5 lat pojawia się poziom bardzo niski, co stanowi
w tych latach 20% badanej populacji.
Kwestionariusz KANH nie jest narzędziem służącym do badania konkretnych uzdolnień, jednakże pozwala na diagnozę ogólnych uzdolnień twórczych i odtwórczych, zarówno w sferze poznawczej jak i motywacyjnej człowieka. Aby nie ograniczać interpretacji jedynie do wyników ilościowych postaram się przybliżyć jak wyglądają cechy poszczególnych skal i sfer zachowania oraz jaka jest różnica w poziomach postawy twórczej i odtwórczej w badanych placówkach.
W tym podrozdziale zaprezentuję różnicę w poziomie między postawą twórczą
i odtwórczą jaka występuje w badanych przeze mnie placówkach. Następnie zaprezentowane zostaną poszczególne poziomy twórczości z rozbiciem na indywidualne wyniki uzyskane przez respondentów w poszczególnych skalach: konformizm (K), nonkonformizm (N), zachowania algorytmiczne (A), zachowania heurystyczne (H), co pozwoli zrozumieć nam skąd wzięły się poszczególne różnice na poszczególnych poziomach.
Wykres 10. Porównanie postawy twórczej z postawą odtwórczą w Zakładzie Poprawczym.
Na załączonym wykresie 10 widzimy, że w Zakładzie Poprawczym poziom postawy odtwórczej jest na wyższym poziomie jak poziom postawy twórczej. Wynika to z wysokiego wyniku stenowego otrzymanego w skalach odpowiedzialnych za odtwórczość, czyli konformizmu i algorytmiczności. Wykres przypisał każdemu zbadanemu wychowankowi odpowiedni wynik stenowy uzyskany w danej postawie. Tylko w pięciu przypadkach wynik uzyskany w postawie twórczej okazał sie wyższy od wyniku otrzymanego w postawie odtwórczej, w pięciu wynik był identyczny i aż
w dwudziestu wynik odtwórczości okazał się być dominujący.
Na sześciu ankietowanych z Zakładu Poprawczego, którzy uzyskali poziom postaw twórczych bardzo wysoki, aż pięciu uzyskało równie wysoki poziom postawy odtwórczej. Wynik ten zgodny jest z założeniami dynamicznych teorii osobowości, według których właściwością osoby twórczej jest występowanie w jej zachowaniu wykluczających się wartości, które stają się tym samym nie przeszkodą, a energią inicjującą aktywność twórczą.
Wykres 11. Porównanie postawy twórczej z odtwórczą w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym.
Wykres 11 przedstawia sytuację w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym,
w którym zauważamy jeszcze większą rozbieżność między poszczególnymi postawami. Zdecydowana większość, bo aż 25 badanych przejawia wyższy poziom postawy odtwórczej niż twórczej, 3 respondentów uzyskało wynik twórczość jako ten dominujący oraz 2 ankietowanych w obu postawach otrzymało ten sam poziom. Również w tej placówce obserwujemy podobną sytuację co w Zakładzie Poprawczym, to znaczy dwóch ankietowanych na trzech z wysokim wynikiem postawy twórczej, otrzymało równie wysoki wynik w postawie odtwórczej.
Jeśli porównamy w poszczególnych placówkach skale, które warunkują poziom poszczególnych postaw wyniki będą następujące:
Wykres 12. Podział ze względu na poszczególne skale u wychowanków Zakładu Poprawczego przejawiających bardzo wysoki poziom postaw twórczych.
Kolorem niebieskim i czerwonym oznaczono skale warunkujące postawę odtwórczą, kolorem zielonym i fioletowym skale warunkujące postawę twórczą.
U wychowanków Zakładu Poprawczego prezentujących bardzo wysoki poziom postaw twórczych (wykres 12), w trzech przypadkach obserwujemy przewagę konformizmu nad nonkonformizmem, u dwóch respondentów sytuacja jest odwrotna, u jednego badanego poziom tych skal wyszedł identyczny. W żadnym z przypadków różnica ta nie wynosi więcej jak 2 steny. Porównując zachowania algorytmiczne z zachowaniami heurystycznymi również zauważymy przewagę tych pierwszych, bo aż u czterech osób, u jednego respondenta wynik jest taki sam, u jednego wyższy. Jedynie u jednego
z badanych, którzy osiągnęli bardzo wysoki poziom postaw twórczych obie skale warunkujące tą postawę są na wyższym poziomie od skal odpowiedzialnych za postawę odtwórczą.
Wykres 13. Podział ze względu na poszczególne skale u wychowanków Zakładu Poprawczego przejawiających wysoki poziom postaw twórczych.
Na wykresie przedstawiającym wysoki poziom postaw twórczych w dwóch przypadkach zauważamy przewagę nonkonformizmu nad konformizmem, tymże w jednym
z przypadków różnica ta jest zdecydowana i wynosi aż 6 stenów. Podobnie wygląda sytuacja
z zachowaniami heurystycznymi, gdzie u dwóch osób są one zachowaniami dominującymi. Podobnie jak w przypadku badanych prezentujących bardzo wysoki poziom postaw twórczych, u jednego z respondentów obie skale odpowiedzialne za postawę twórczą są na wyższym poziomie.
Wykres 14. Podział ze względu na poszczególne skale u wychowanków Zakładu Poprawczego przejawiających średni poziom postaw twórczych.
U jednej osoby na dwanaście prezentujących średni poziom postaw twórczych (wykres 14) nonkonformizm jest skalą dominującą. U pozostałych jedenastu badanych konformizm bierze górę, a różnica waha się od 1 do 5 stenów. Zachowania algorytmiczne przeważają w siedmiu przypadkach, u czterech wychowanków wynik jest ten sam i u jednego badanego zachowania heurystyczne występują na wyższym poziomie. Różnica nie przekracza 3 stenów.
Wykres 15. Podział ze względu na poszczególne skale u wychowanków Zakładu Poprawczego przejawiających niski poziom postaw twórczych.
Wszystkie osoby z niskim poziomem postawy twórczej (wykres 15) przejawiają przewagę konformizmu nad nonkonformizmem i różnica ta jest już znaczna, bo wynosi od 1 do 6 stenów. Między zachowaniami algorytmicznymi i heurystycznymi nie zauważamy już tak zdecydowanej różnicy. W pięciu przypadkach przewagę uzyskały zachowania odpowiedzialne za postawę odtwórczą, w trzech zachowania warunkujące postawę twórczą. Żaden z ankietowanych nie uzyskał przewagi w obu skalach odpowiedzialnych za postawę twórczą, nad skalami odpowiedzialnymi za postawę odtwórczą.
Wykres 16. Podział ze względu na poszczególne skale u wychowanków Zakładu Poprawczego przejawiających bardzo niski poziom postaw twórczych.
Zaledwie dwóch badanych uzyskało bardzo niski poziom postawy twórczej (wykres 16). Zauważyć wśród nich można bardzo niskie wyniki w każdej ze skal. W obu przypadkach skala konformizmu otrzymała najwięcej punktów.
Wykres 17. Podział ze względu na poszczególne skale u wychowanków Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego przejawiających wysoki poziom postaw twórczych.
Wśród wychowanków Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego, będących przedstawicielami wysokiego poziomu postaw twórczych zauważamy podobne wyniki jak u wychowanków Zakładu poprawczego. U jednej osoby zdecydowanie przeważają skale odpowiedzialne za postawę twórczą, u dwóch pozostałych niewielką przewagę zyskuje konformizm nad nonkonformizmem,
a różnica w zachowaniach algorytmicznych i heurystycznych nie przekracza 2 stenów.
Wykres 3. Podział ze względu na poszczególne skale u wychowanków Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego przejawiających średni poziom postaw twórczych.
Wykres 18 pokazuje nam jak wygląda sytuacja poszczególnych skal
u poszczególnych wychowanków Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego reprezentujących średni poziom postaw twórczych. Zdecydowaną przewagę uzyskuje skala konformizmu nad nonkonformizmem. U czternastu wychowanków jest ona dominująca, a zaledwie u dwóch sytuacja jest odwrotna. Trochę mniejszą, ale równie zdecydowaną przewagę uzyskują zachowania algorytmiczne nad zachowaniami heurystycznymi. U dziesięciu podopiecznych ośrodka to właśnie zachowania wchodzące w skład postawy odtwórczej są na wyższym poziomie, u trzech wychowanków sytuacja jest identyczna i u trzech przewagę uzyskują zachowania heurystyczne.
Wykres 19. Podział ze względu na poszczególne skale u wychowanków Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego przejawiających niski poziom postaw twórczych.
Na jedenaście osób, u których postawa twórcza wypadła na poziomie niskim (wykres 19), aż dziesięć jest zdominowanych przez konformizm i cala jedenastka przez zachowania algorytmiczne. Różnice są znaczące i sięgają po 5 stenów.
Jak już wiemy, na sferę intelektualną składają się zachowania algorytmiczne
i heurystyczne, a na sferę charakterologiczną zachowania nonkonformistyczne oraz konformistyczne, a budowa tych par jest dychotomiczna. Przedstawię teraz jaki poziom poszczególnych sfer występuje w badanych przeze mnie placówkach i jak wygląda sytuacja z rozbiciem na poszczególne skale.
Wykres 20. Poziom sfery charakterologicznej w Zakładzie Poprawczym
Na wykresie 20 widzimy, że ponad połowa respondentów z zakładu poprawczego (16 osób) uzyskała niski poziom w sferze charakterologicznej co świadczy o tym, że przeważają tam zachowania konformistyczne. Prawie co trzeci ankietowany uzyskał wynik średni, po dwóch badanych uzyskało wynik wysoki
i bardzo niski oraz jeden bardzo wysoki.
Na potwierdzenie przewagi zachowań konformistycznych nad nonkonformistycznymi wykres 21 pokazuje, że zdecydowana większość wychowanków Zakładu Poprawczego przejawia zachowania konformistyczne i to na wysokim poziomie, jest to co drugi respondent badanego zakładu. Linia trendu skali konformistycznej wskazuje tendencję malejąca wraz z obniżaniem się jego poziomu. Zaledwie dwóch wychowanków w skali nonkonformizmu otrzymało wynik bardzo wysoki oraz ośmiu poziom wysoki. Zdecydowana większość w skali nonkonformizm otrzymała wynik niski – 10 osób.
Wykres 21. Sfera charakterologiczna w Zakładzie Poprawczym z podziałem na skalę: konformizm
i nonkonformizm.
Wykres 22. Poziom sfery poznawczej w Zakładzie Poprawczym.
Co drugi z ankietowanych w Zakładzie Poprawczym wykazał średni poziom nasilenia sfery poznawczej (wykres 22), co świadczy o tym, iż zachowania heurystyczne i algorytmiczne występują na podobnym poziomie znosząc się wzajemnie. Blisko co trzeci respondent otrzymał wynik niski, czterech otrzymało wynik wysoki
i po jednym z ankietowanych otrzymało skrajne poziomy.
Wykres 23. Sfera poznawcza w Zakładzie Poprawczym z podziałem na skalę: zachowania heurystyczne oraz zachowania algorytmiczne.
Poszczególne skale sfery poznawczej przedstawione na wykresie 23 pokazują niewielkie różnice w poziomie wysokim i średnim, zbliżone różnice w poziomie niskim i bardzo niskim oraz przewagę pięciu stenów w poziomie bardzo wysokim na korzyść zachowań algorytmicznych. Linie trendu przecinają się w poziomie średnim, co potwierdza otrzymany średni wynik sfery poznawczej przez 50% ankietowanych.
Wykres 24. Poziom sfery charakterologicznej w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym
Podobnie jak w Zakładzie Poprawczym zdecydowana większość badanych
z Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego – 60% (18 osób) uzyskało niski poziom sfery charakterologicznej, co zostało przedstawione na wykresie 24. Zbliżenie wyglądają pozostałe poziomy, co podobnie jak w zakładzie poprawczym świadczy
o zdecydowanej przewadze konformizmu nad nonkonformizmem. Wykres 25 potwierdza zaobserwowaną zależność.
Wykres 25. Sfera charakterologiczna w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym z podziałem na skalę: konformizm i nonkonformizm.
Wykres 26. Poziom sfery poznawczej w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym.
Najwięcej ankietowanych przejawia średni i niski poziom sfery poznawczej, odpowiednio 46% i 37% (14 i 11 osób). Żaden z badanych nie wykazał poziomu bardzo wysokiego, co trzeci uzyskał poziom wysoki, a dwóch poziom bardzo niski. Podobnie jak w Zakładzie Poprawczym, świadczy to o średnim bądź niskim nasileniu się sfery poznawczej i o wzajemnie „neutralizujących” się zachowaniach heurystycznych
i algorytmicznych (wykres 26).
Wykres 27. Sfera poznawcza w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym z podziałem na skalę: zachowania heurystyczne oraz zachowania algorytmiczne.
Interpretacja wniosków badań przeprowadzonych przeze mnie w Zakładzie Poprawczym oraz Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym opiera się również na przedstawieniu cech, jakimi można opisać daną społeczność każdego z tych ośrodków
z osobna, jak i łącznie. Każda ze skal posiada 15 cech, które w połączeniu dychotomicznym konformizm – nonkonformizm i zachowania algorytmiczne – zachowania heurystyczne daje nam 15 stwierdzeń opisujących zachowania badanej społeczności.
Tabela 12. Rozkład osób badanych według cech odpowiedzialnych za sferę charakterologiczną w Zakładzie Poprawczym.
Tabela 12. przedstawia ilość respondentów u których występują poszczególne cechy odpowiedzialne za konformizm oraz nonkonformizm. Cechy te tworząc ze sobą dychotomiczne pary pozwalają nam określić, które z zachowań są dominujące. Jak widać u wychowanków Zakładu Poprawczego dominują takie cechy jak: niezależność, aktywność, witalizm, elastyczność, oryginalność, odwaga, samoorganizacja, spontaniczność, otwartość odpowiedzialność, samokrytycyzm, wysokie poczucie wartości „ja”, uległość, podporządkowanie, słaba odporność i wytrwałość, nietolerancja.
Tabela 13. Rozkład osób badanych według cech odpowiedzialnych za sferę poznawczą w Zakładzie Poprawczym.
Tabela 13 dotyczy sfery poznawczej. Podobnie jak w sferze charakterologicznej, cechy tworzą zestaw dychotomicznych par, dzięki czemu możemy określić które z cech częściej występują, a które rzadziej. Do cech dominujących należą: samodzielność obserwacji, pamięć logiczna, wyobraźnia twórcza, myślenie konwergencyjne, uczenie się reproduktywne, uczenie się samodzielnie, uczenie się przez zrozumienie, sztywność intelektualna, aktywność poznawcza, refleksyjność zarówno na wysokim jak i niskim poziomie, podobnie jak z samodzielność intelektualna oraz wdrukowywanie się, wysoka sprawność konstrukcyjna, odtwórczość werbalna, zdolności techniczne, uzdolnienia artystyczne.
Tabela 14. Rozkład osób badanych według cech odpowiedzialnych za sferę charakterologiczną
w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym.
Działając podobnie jak w poprzednich przypadkach do cech dominujących
w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym zaliczymy (tabela 14): niezależność, pasywność, sztywność adaptacyjną, oryginalność, konsekwencję, odwagę, nominatywność, samoorganizację, zarówno zachamowalność jak i spontaniczność, ekspresję, otwartość, słabą odporność i wytrwałość, odpowiedzialność, samokrytycyzm, tolerancyjność, wysokie poczucie wartości „ja”.
Tabela 15. Rozkład osób badanych według cech odpowiedzialnych za sferę poznawczą w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym.
Do cech częściej występujących w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym, odpowiedzialnych za sferę poznawczą zaliczymy (tabela15): samodzielność obserwacji, pamięć mechaniczną, wyobraźnie odtwórczą, myślenie konwergencyjne, uczenie się reproduktywne, uczenie się ukierunkowane, uczenie się przez zrozumienie, sztywność intelektualną, aktywność poznawczą, wysoką refleksyjność, samodzielność intelektualną, twórczość, wysoką sprawność i umiejętność konstrukcyjną, odtwórczość werbalną, zdolności techniczne, brak uzdolnień artystycznych.