Ruch ciał naładowanych w polu magnetycznym.
Zagadnienie rozpatrujemy w wersji klasycznej - nie uwzględniamy efektów relatywistycznych.
Często mówimy inaczej - ruch cząstki naładowanej w polu magnetycznym.
Zjawisko to opisuje prawa -
siła Lorentza
Siła Lorentza jest prostopadła do wektora prędkości i prostopadła do wektora indukcji magnetycznej.
We wzorze na siłę Lorentza
q - ładunek ciała (skalar)
v - prędkość ciała (wektor)
B - indukcja magnetyczna (wektor)
Zadanie
W polu magnetycznym o indukcji B porusza się proton po torze kołowym o promieniu r.
Zakładamy, że proton porusza się tylko pod wpływem pola magnetycznego.
Obliczyć:
Okres obiegu protonu
Rozwiązanie
Proton porusza się po okręgu tylko wtedy, gdy wektor prędkości jest prostopadły do wektora indukcji magnetycznej.
Okres obiegu protonu po torze kołowym obliczymy ze wzorów na ruch jednostajny po okręgu
Do obliczenia okresu obiegu potrzebna jest prędkość protonu.
Prędkość protonu obliczymy korzystając ze wzoru Lorentza i wzoru na siłę dośrodkową.
Siła Lorentza jest źródłem siły dośrodkowej.
Wykorzystujemy wzory w wersji skalarnej, ponieważ siła Lorentza w warunkach zadania leży w stałej płaszczyźnie. Oznacza to, że prędkość i indukcja pola magnetycznego mają kierunki wzajemnie prostopadłe.
Po porównaniu obu wyrażeń otrzymamy
Teraz możemy obliczyć okres
Wynik jest zaskakujący - czas obiegu protonu po orbicie kołowe w polu magnetycznym nie zależy od promienia tego okręgu i nie zależy od prędkość protonu.
Okres obiegu protonu zależy od właściwości cząstki - masy i ładunku oraz od czynnika zewnętrznego - pola magnetycznego.