FIZYKA - PRZYGOTOWANIE DO SPRAWDZIANU - MAGNETYZM

1) MAGNES:

- ciało lub urządzenie wytwarzające stałe pole magnetyczne,

- wokół magnesu istnieje pole magnetyczne,

- zbudowany jest z dwóch biegunów: północnego i południowego,

- rodzaje magnesów: podkowiasty i sztabkowy,

- niemożliwe jest otrzymanie magnesu z jednym biegunem magnetycznym,

- magnes przyciąga metale ,

- magnesy zbliżone do siebie takimi samymi biegunami się odpychają, a magnesy zbliżone do siebie różnymi biegunami się przyciągają.

2) POLE MAGNETYCZNE:

- przestrzeń, w której działają siły magnetyczne

- do badania pola magnetycznego służy igła magnetyczna

(mały, cienki, lekki, magnes ,który może się swobodnie obracac)

- aby zobaczyc czy wokół magnesu istnieje pole magnetyczne należy na magnesie położyc tekturkę, na którą rozsypujemy żelazne opiłki ,które stworzą nam charakterystyczny kształt dla lini pola .

3)FERROMAGNETYK - ciało, w którym znajdują się obszary stałego namagnesowania (domeny magnetyczne) wytwarzające wokół siebie pole magnetyczne. Do ferromagnetyków należą m.in. żelazo, kobalt, nikiel

4) ,,ZIEMIA JEST WIELKIM MAGNESEM,, :
Ziemie uznaje się za ,,wielki magnes,, ,gdyż wytwarza pole magnetyczne, którego bieguny są położone w pobliżu biegunów geograficznych .Pole te przez układ lini pola podobne jest do pola magnesu sztabkowego, który w tym przypadku jest dipolem wytworzonym przez różne sobie masy o przeciwnym znaku .

5) POLE MAGNETYCZNE PRZEWODU (PRZEWODNIKA) PROSTOLINIOWEGO :

Przewodnik prostoliniowy, przez który płynie prąd elektryczny, wytwarza wokół siebie pole magnetyczne, którego linie tworzą okręgi leżące w płaszczyźnie prostopadłej do przewodnika o środkach leżących na przewodniku. Zwrot lini tego pola wyznacza się za pomocą reguły prawej dłoni : jeżeli ułożymy prawą dłoń tak, aby jej wyprostowany kciuk zwrócony był w kierunku przepływu prądu w przewodzie , wówczas pozostałe palce wskażą stronę, w którą zwrócone są linie pola magnetycznego przewodu z prądem .

6) POLE MAGNETYCZNE PĘTLI:

To pole powstałe w przewodzie, w którym płynie prąd, i wokół którego istnieje pole magnetyczne .Aby zobaczyc, w którą stronę są zwrócone linie tego pola korzystamy z reguły prawej dłoni.

Pole to jest podobne do krótkiego, hipotetycznego magnesu sztabkowego, którego jeden biegun znajduje się z jednej strony płaszczyzny pętli, a drugi z drugiej.

7) POLE MAGNETYCZNE CEWKI (ZWOJNICY,SOLENOIDU)

To pole powstałe na zwojnicy składającej się z pewnej liczby zwojów przewodnika, nawiniętych np. na powierzchni walca (cewka cylindryczna), na powierzchni pierścienia (cewka toroidalna) lub na płaszczyźnie (cewka spiralna lub płaska). Wewnątrz lub na zewnątrz zwojów może się znajdowac rdzeń z materiału magnetycznego lub ferromagnetycznego.

8) ELEKTROMAGNES :

-urządzenie wytwarzające pole magnetyczne w wyniku przepływu przez nie prądu elektrycznego, elektromagnesy to zwojnice zawierające rdzeń.

9) SIŁA LORENTZA:

- Siła działająca w polu magnetycznym na poruszające się w nim elektrony. Siła ta nie działa na cząstki, które są elektrycznie obojętne

- Aby określic, w którą stronę działa siła Lorentza możemy posłużyc się urządzeniem zwanym oscyloskopem. Wektor siły Lorentza działającej na cząstkę w danym punkcie pola jest zawsze prostopadły do lini pola jak i do wektora prędkości cząstki.

- Aby określic, w którą stronę działa siła Lorentza możemy posłużyc się regułą lewej dłoni:

dłoń ustawiamy tak ,aby linie pola magnetycznego ,,wbijały'' się w wewnętrzną cześc dłoni, a palce (z wyjątkiem kciuka) wskazywały, w którą stronę porusza się cząstka.

10) ZORZA POLARNA:

-zorza polarna-świecenie górnych warstw atmosfery spowodowane oddziaływaniem cząsteczek wiatru

słonecznego,

11) SIŁA ELEKTRODYNAMICZNA - siła, z jaką pole magnetyczne działa na przewodnik, przez który płynie prąd elektryczny; powoduje jego ruch; kierunek siły elektrodynamicznej określa reguła lewej dłoni; wykorzystywana w silnikach

elektrycznych i przyrządach pomiarowych. SIŁA ELEKTRODYNAMICZNA ZALEŻY OD:

-Długości odcinka przewodu znajdującego się w polu magnetycznym,

-Natężenia prądu płynącego w przewodzie ,

-Poziomu siły pola magnetycznego, w którym znajduje się przewód,

-Kąta między liniami pola magnetycznego,